plik


ÿþUrzdzenia energoelektroniczne http://bezel.com.pl/energoelektroniczne.html Urzdzenia energoelektroniczne (aktualizacja 10.02.2009 r.) Spis tre[ci: Rodzaje i zastosowanie Budowa, elementy skBadowe i charakterystyki Zabezpieczenia WpByw urzdzeD na sie zasilajc Ochrona przeciwpora\eniowa Zasady eksploatacji 1. Rodzaje i zastosowania urzdzeD energoelektronicznych Urzdzenia energoelektroniczne sBu\ do przeksztaBcania energii elektrycznej i sterowania jej przepBywem. Charakteryzuj si wysok sprawno[ci energetyczn oraz mo\liwo[ci niemal dowolnego ksztaBtowania postaci energii elektrycznej dla potrzeb ró\nego rodzaju odbiorników. Zakres zastosowania urzdzeD i elementów energoelektronicznych jest bardzo szeroki i ulega cigBemu rozszerzaniu. Obejmuje praktycznie wikszo[ dziedzin elektroniki i elektroniki w przemy[le, gospodarce komunalnej oraz w urzdzeniach elektrycznych powszechnego u\ytku. Przemiany energii elektrycznej realizowane przez urzdzenia energoelektroniczne s ró\norodne i dotycz przeksztaBtników o mocy od kilkudziesiciu watów do dziesitków, a nawet setek megawatów. Szacuje si, \e na dzieD dzisiejszy w kraju ok. 20÷30% energii jest przetwarzanej za po[rednictwem ró\nego rodzaju przeksztaBtników. W ogólnym przypadku przeksztaBtnik energoelektroniczny mo\na okre[li jako ukBad przekazujcy energi elektryczn midzy dwoma obwodami, w których mo\e wystpowa ró\na czstotliwo[ oraz ró\ne poziomy napi i prdów. Jednym z podstawowych kryteriów podziaBu ukBadów przeksztaBtnikowych jest rodzaj przetwarzania energii elektrycznej. Kierujc si tym kryterium, mo\na wyró\ni nastpujce grupy przeksztaBtników energoelektronicznych: a) prostowniki  sBu\ce do przeksztaBcania energii prdu przemiennego w energi prdu staBego, b) falowniki  umo\liwiajce przeksztaBcenia energii prdu staBego w energi prdu przemiennego, c) przeksztaBtniki energii prdu staBego  realizujce bezpo[rednie lub po[rednie (za po[rednictwem obwodu prdu przemiennego) przetwarzanie energii prdu staBego w energi prdu staBego o ró\nej warto[ci napicia i prdu, d) przemienniki czstotliwo[ci:  bezpo[rednie  umo\liwiajce przemiennoprdowe przeksztaBcanie energii prdu przemiennego w energi prdu przemiennego o ró\nych warto[ciach napi, prdów i czstotliwo[ci,  po[rednie  z po[redniczcymi obwodami napicia lub prdu staBego, o mo\liwo[ciach analogicznych jak dla przemienników bezpo[rednich. DziaBanie ukBadów przeksztaBtnikowych jest zwizane z procesami zaBczania lub wyBczania póBprzewodnikowych przyrzdów (elementów) mocy. Ze wzgldu na to, \e najszerzej stosowanym zródBem energii elektrycznej jest sie elektroenergetyczna o napiciu sinusoidalnym przemiennym najwiksz grup przeksztaBtników stanowi przeksztaBtniki sieciowe (przeksztaBtniki prdu przemiennego). Do grupy tej nale\:  prostowniki,  falowniki o komutacji sieciowej,  sterowniki napiciowe czstotliwo[ci,  bezpo[rednie przemienniki czstotliwo[ci. Jak podano wy\ej obszar zastosowaD urzdzeD energoelektronicznych jest bardzo szeroki. Jako najcz[ciej wystpujce dziedziny zastosowaD urzdzeD energoelektronicznych mo\na wymieni:  regulowane napdy z silnikami prdu staBego i przemiennego, 1 z 8 2009-06-18 10:54 Urzdzenia energoelektroniczne http://bezel.com.pl/energoelektroniczne.html  zasilanie urzdzeD elektrotermicznych (gBównie jako statyczne przemienniki czstotliwo[ci w nagrzewaniu indukcyjnym),  zasilanie urzdzeD o[wietlenia elektrycznego,  kompensacja mocy biernej i ograniczanie wahaD napicia w sieciach,  zasilanie urzdzeD pokBadowych samolotów za pomoc lokalnej sieci specjalizowanej 400 Hz,  zasilanie urzdzeD spawalniczych i galwanotechnicznych,  zasilanie urzdzeD trakcji elektrycznej (napdy i podstacje zasilajce),  ukBady rezerwowego (bezprzewodowego) zasilania prdu przemiennego 50 Hz stosowane gBównie w sieciach komputerowych, w telekomunikacji i w medycynie,  stabilizowane zródBa napicia i prdu. 2. Budowa, elementy skBadowe i charakterystyka urzdzeD energoelektronicznych Urzdzenie energoelektroniczne jest zBo\one z kilku zespoBów funkcjonalnych, które pokazano w sposób uproszczony na rys. 1. Rys. 1. ZespoBy funkcjonalne urzdzenia energoelektronicznego. W skBad ukBadu energoelektronicznego wchodzi najcz[ciej trzy cz[ci: a) przeksztaBtnik umieszczony w szafie (obudowie) lub kilku szafach, b) pulpit sterowania (w niektórych wykonaniach jest umieszczony na drzwiach szafy), c) obiekt regulacji (silnik napdowy lub inny odbiornik energii). Najwa\niejszym elementem ukBadu jest przeksztaBtnik zbudowany z póBprzewodnikowych elementów, zwanych Bcznikami lub zaworami, wspóBpracujcych z elementami magazynujcymi energi tzn. dBawikami i kondensatorami, a niekiedy tak\e z elementami rozpraszajcymi energi np. rezystorami. Do przeksztaBcenia energii w przeksztaBtnikach s stosowane zawory niesterowane (diody), póBsterowane (tyrystory klasyczne), w których steruje si tylko ich wBczaniem i w peBni sterowalne (tyrystory typu GTO lub tranzystory IGBT), pozwalajce sterowa ich zaBczanie i wyBczanie. W ukBadzie energoelektronicznym jest szereg obwodów, które ze wzgldu na jego funkcjonowanie s od siebie oddzielone podstawow wzgldnie podwójn izolacj. Nale\ do nich nastpujce obwody: a) obwody gBówne przeksztaBtnika  oddzielone od sieci zasilajcej przez transformator prostownikowy lub dBawiki (dBawiki sieciowe nie powoduj oddzielenia galwanicznego od sieci, jednak maj istotny wpByw na przebieg prdu w przypadku doziemienia), b) obwody sterowania zaBczaniem zaworów, c) obwody regulacji, d) obwody diagnostyki, e) obwody pomiarowe, f) obwody pomocnicze (sterowania przekaznikowe i sterowania prac wentylatorów). Obwód a) jest obwodem energetycznym, silnoprdowym, natomiast pozostaBe obwody b), c), d), e), i f) s zazwyczaj obwodami prdu staBego niskiego napicia. Urzdzenia energoelektryczne s urzdzeniami o du\ym stopniu zBo\ono[ci i ró\norodno[ci. PrzykBadowy typowy energoelektroniczny 2 z 8 2009-06-18 10:54 Urzdzenia energoelektroniczne http://bezel.com.pl/energoelektroniczne.html ukBad napdowy du\ej mocy z silnikiem indukcyjnym prdu przemiennego pokazano na rys. 2. Rys. 2. Energoelektroniczny ukBad napdowy du\ej mocy z silnikiem prdu przemiennego: a) schemat blokowy ukBadu, b) schemat ideowy ukBadu. W niektórych przypadkach mog one przeksztaBca energi wielokrotnie i by zlokalizowane w kilku obudowach. Ponadto kilka ukBadów energoelektronicznych mo\e ze sob wspóBpracowa, np. napdzajc wielolosilnikow maszyn papiernicz lub drukarsk. Urzdzenia energoelektroniczne s odbiornikami powodujcymi zakBócenia radioelektryczne, wymagaj wic stosowania filtrów umieszczanych bezpo[rednio na wej[ciu do ukBadu energoelektronicznego. Filtry do ograniczenia bdz eliminacji zakBóceD radioelektrycznych nie s stosowane we wszystkich ukBadach. UkBady energoelektroniczne charakteryzuj si specyficznymi wBa[ciwo[ciami, a zwBaszcza:  du\ym prdem w przewodzie ochronnym PE (I > 10mA),  prdem zwarcia, zale\nym od kta wysterowania zaworów,  skBadow staB prdu zwarcia w przewodzie ochronnym,  prdem upBywowym w przewodzie ochronnym, o czstotliwo[ci f = 50÷20000 Hz (w przypadku falowników). Wymienione czynniki utrudniaj dobór [rodków ochrony przeciwpora\eniowej i przeciwpo\arowej, zapewniajcej bezpieczn prac obsBugi i urzdzenia. PrzeksztaBtniki s urzdzeniami energoelektronicznymi, w których przy przeksztaBceniach energii wydziela si ciepBo. Std istotny jest problem jego odprowadzenia, szczególnie w przeksztaBtnikach du\ej mocy. PóBprzewodnikowe przyrzdy mocy odznaczaj si du\ sprawno[ci energetyczn, lecz ich maBe wymiary w porównaniu z przenoszonymi mocami utrudniaj odprowadzenie wydzielonego ciepBa. Straty mocy w elementach póBprzewodnikowych (diodach, tranzystorach czy tyrystorach) powoduj wzrost ich temperatury oraz wywoBuj wzrost temperatury innych elementów urzdzenia energoelektronicznego. Przekroczenie temperatury maksymalnej mo\e spowodowa cieplne uszkodzenie struktury elementu, a wic ma wpByw na jego niezawodno[. W celu odprowadzenia ciepBa z elementów póBprzewodnikowych instaluje si je na specjalnych radiatorach (zwykle aluminiowych) chBodzonych powietrzem, wod lub innym medium chBodzcym. 3. Zabezpieczenia przet\eniowe i ziemnozwarciowe Producenci urzdzeD energoelektronicznych powinni je wyposa\y w urzdzenia zabezpieczajce przed prdami przet\eniowymi i prdami ziemnozwarciowymi (pByncymi do przewodu ochronnego). W przypadku rezygnacji ze stosowania tych urzdzeD powinny by podane ich podstawowe parametry. Jest to szczególnie istotne w przypadku przeksztaBtników stanowicych cz[ci skBadowe ukBadu napdowego. UkBady energoelektroniczne mog mie szereg zabezpieczeD elektronicznych, ograniczajcych przet\enia przy doziemieniach. W[ród tych zabezpieczeD wyró\nia si ukBady:  ograniczenia prdu,  kontroli prdu ziemnozwarciowego,  kontroli zaniku napicia w jednej fazie,  wyBczania przeksztaBtnika przy przet\eniu. Je\eli przeksztaBtnik ma zabezpieczenie przte\eniowe i ziemnozwarciowe, to zabezpieczenia stosowane w rozdzielni zasilajcej powinny chroni gBównie instalacj przed skutkami termicznymi zwar i przed po\arem. Zabezpieczenia te powinny dziaBa w ka\dym przypadku nie zadziaBania zabezpieczeD znajdujcych si w przeksztaBtniku. Je\eli producent ukBadu energoelektronicznego nie zastosuje zabezpieczeD przte\eniowych i ziemnozwarciowych, to rozdzielni zasilajc nale\y wyposa\y w zabezpieczenia sBu\ce ochronie zarówno linii zasilajcej, jak i przeksztaBtnika przed przet\eniami i prdami zwar doziemnych (do masy). A zatem 3 z 8 2009-06-18 10:54 Urzdzenia energoelektroniczne http://bezel.com.pl/energoelektroniczne.html zabezpieczenie zasilania ukBadu energoelektronicznego powinno zawiera czBon przet\eniowy i czBon ziemnozwarciowy. Je\eli na wyj[ciu prostownika (w obwodzie zródBa prdu staBego po[redniczcego) jest stosowany filtr kondensatorowy, to zabezpieczenie nadprdowe musi wytrzymywa spodziewany prd zaBczania jego baterii. W tym przypadku mo\e zaistnie potrzeba zwikszenia obci\alno[ci prdowej zabezpieczenia nadprdowego. W celu zabezpieczenia si przed doziemieniem w obwodzie ukBadu energoelektronicznego najkorzystniej jest stosowa wyBczniki ró\nicowoprdowe typu B, które dziaBaj przy doziemieniu na prd staBy i przemienny o dowolnej czstotliwo[ci. WyBczniki te s jednak bardzo drogie i czasami warto przeanalizowa celowo[ zastosowania do ochrony przeciwzwarciowej wyBczników nadprdowych, ró\nicowoprdowych typu A oraz wzmocnionego systemu poBczeD ochronnych. Nale\y jednak pamita, \e w przypadku doziemienia na wyj[ciu prostownika (w obwodzie prdu staBego) wyBczniki ró\nicowoprdowe typu A mog nie zadziaBa. Dobór wyBczników ró\nicowo-prdowych zale\y od prdu upBywowego i pojemno[ciowego pByncego w przewodzie ochronnym PE. Prd ten zale\y gBównie od: filtrów przewidzianych do eliminacji zakBóceD radioelektrycznych, pojemno[ci i upBywno[ci tranzystorów IGBT, pojemno[ci ekranu przewodu Bczcego silnik z przeksztaBtnikiem (w przypadku ukBadów napdowych oraz pojemno[ci uzwojeD silnika wzgldem masy), a tak\e od asymetrii trójfazowego napicia zasilajcego. W przypadku ukBadów napdowych prd wyzwalania wyBczników ró\nicowoprdowych powinien si zawiera w granicach 100÷300 mA. WyBczniki te chroni instalacj przed po\arem przy doziemieniu. 4. WpByw urzdzeD energoelektronicznych na sie zasilajc Sterowane urzdzenia energoelektroniczne szczególnie o du\ej mocy s ukBadami nieliniowymi. PrzyBczenie takiego odbiornika do sieci zasilajcej, zwBaszcza przy maBym poziomie mocy zwarciowej tej sieci, powoduje szereg niekorzystnych zjawisk, do których zaliczamy: 1) silne odksztaBcenia napicia i prdu w sieci zasilajcej poprzez wy\sze harmoniczne, 2) wzrost poboru mocy biernej, 3) siln zale\no[ wspóBczynnika mocy od kta opóznienia wysterowania prostownika ± (im wikszy kt ± tym mniejszy wspóBczynnik cos j ), 4) mo\liwo[ cieplnych przeci\eD torów prdowych i urzdzeD, w tym kondensatorów. W przypadku instalowania urzdzeD energoelektronicznych zawierajcych prostowniki sterowane o dowolnej mocy nale\y podejmowa dziaBania ograniczajce negatywny wpByw tych urzdzeD na sie zasilajc. Zwykle sprowadza si to do zastosowania filtrów wy\szych hamowniczych oraz urzdzeD do nad\nej kompensacji mocy. 5. Ochrona przeciwpora\eniowa w urzdzeniach energoelektronicznych Ka\de urzdzenie energoelektroniczne mo\e mie ró\ne wBasno[ci w zale\no[ci od typu stosowanych zaworów (diody, tyrystory, tranzystory), systemu sterowania, poziomu ograniczania prdu i sposobu przetwarzania. Urzdzenie mo\e pracowa w [rodowisku o ró\nym poziomie zapylenia i wilgotno[ci oraz mo\e by zasilane z sieci o ró\nej konfiguracji (TN, TT, IT) i o ró\nym poziomie mocy zwarcia. Ochrona przeciwpora\eniowa ukBadów energoelektronicznych wymaga indywidualnego doboru do nich [rodków ochrony z uwagi na ich ró\n topologi, sposób dziaBania i zasilanie. Prd doziemienia wewntrz przeksztaBtnika zale\y nie tylko od rezystancji ptli zwarcia, ale równie\ od:  reaktancji dBawika sieciowego (lub transformatora prostownikowego),  stopnia wysterowania zaworów,  prdu ograniczenia przeksztaBtnika,  poziomu prdko[ci silnika (w przypadku ukBadów napdowych prdu staBego),  typu sieci zasilajcej (TN, IT). UkBady energoelektroniczne s urzdzeniami o du\ym prdzie w przewodzie ochronnym (upBywowym), wynikajcym ze stosowania filtrów przeciwzakBóceniowych. Wymagaj wic one specjalnych wyBczników ró\nicowo-prdowych, dostosowanych do prdu upBywowego. W urzdzeniach energoelektronicznych stosowana jest: a) ochrona podstawowa (przed dotykiem bezpo[rednim), b) ochrona dodatkowa (przed dotykiem po[rednim), c) ochrona równoczesna polegajca na obni\eniu napicia roboczego (gBównie obwodów sterowania) do warto[ci 4 z 8 2009-06-18 10:54 Urzdzenia energoelektroniczne http://bezel.com.pl/energoelektroniczne.html bezpiecznej. GBównym elementem ochrony podstawowej w urzdzeniach energoelektronicznych jest zastosowanie odstpów izolacyjnych w powietrzu i wzdBu\ powierzchni osBonitego wyposa\enia, które powinny by dostosowane do stopnia zapylenia [rodowiska i do poziomu przepi przej[ciowych przychodzcych z sieci. UkBady energoelektroniczne s budowane zwykle w II lub III klasie przepiciowej o izolacji dopasowanej do spodziewanych w sieci przepi (ksztaBt 1,2/50 ms) i do [rodowiska wykazujcego II stopieD zabrudzenia ([rodowisko wolne od pyBów przewodzcych). Zastosowanie ukBadu energoelektronicznego w innych warunkach mo\e powodowa to, \e odstpy izolacyjne wzdBu\ powierzchni lub w powietrzu bd niewBa[ciwie dobrane i warunki ochrony podstawowej nie bd speBnione. A zatem bezpieczna praca ukBadu (z bezpo[redni ochron przeciwpora\eniow) wymaga, aby poziom przepi przychodzcych z sieci zasilajcej nie przekraczaB dopuszczalnej dla przeksztaBtników warto[ci i aby warunki [rodowiskowe (zapylenie, wilgo) nie byBy mniej korzystne, ni\ przewidziaB to producent. Ochrona przed dotykiem bezpo[rednim urzdzenia energoelektronicznego polega na umieszczeniu go w szafie, której stopieD ochrony  ze wzgldu na wydzielajce si w urzdzeniu ciepBo  zwykle nie jest wy\szy ni\ IP 2X. Szafa powinna by zamykana na klucz lub wyposa\ona w wyBczniki drzwiowe, by w ten sposób obsBuga byBa chroniona przed dotykiem bezpo[rednim cz[ci przewodzcych: obwodu gBównego, sterujcego i pomocniczego. Otwarcie drzwi wyposa\onych w odpowiednie wyBczniki powinno powodowa wyBczenie ukBadu energoelektronicznego. Dostp do pracujcego ukBadu po otwarciu drzwi mo\e mie tylko personel konserwujcy ukBad, odpowiednio przeszkolony, przy czym sam ukBad musi by wyposa\ony w [rodki ochrony przed dotykiem bezpo[rednim. Elementy pod napiciem powinny by opisane, odizolowane i osBonite. Napisy ostrzegawcze powinny by trwaBe, czytelne i zrozumiaBe dla u\ytkownika. Ochrona dodatkowa (przed dotykiem po[rednim) polega na stosowaniu [rodków, które przy uszkodzeniu izolacji roboczej i pojawieniu si napicia na osBonach urzdzeD powoduj albo samoczynne i szybkie ich wyBczenie, albo obni\enie wystpujcego napicia dotykowego do warto[ci nie zagra\ajcej pora\eniem. WyBczenie ukBadu przeksztaBtnikowego jest wymagane z trzech powodów:  ochrony czBowieka przed mo\liwo[ci pora\enia,  ochrony przeksztaBtnika i instalacji przed mo\liwo[ci wystpienia po\aru,  mo\liwo[ci uszkodzenia cz[ci skBadowych przeksztaBtnika (zwBaszcza zaworów) i odbioru (silnika). Ochrona czBowieka przed pora\eniem jest spraw nadrzdn. Jednak koszt zaworów (tyrystorów lub tranzystorów) jest znaczny. W zwizku z tym póBprzewodnikowe przyrzdy mocy wymagaj równie\ ochrony. W przypadku zwar midzyprzewodowych a do masy mo\na dobiera przeci\alno[ prdow tak, \e nie ulegn one uszkodzeniu przy przepBywie prdu zwarcia. Zwykle wymaga si jednak, aby zwarcie zostaBo wyBczone w okresie kilkudziesiciu milisekund, co zwykle powoduj bezpieczniki szybkie chronice zawory. Bezpieczniki szybkie nale\y bra pod uwag przy ochronie przeciwpora\eniowej jako elementy zabezpieczajce ludzi i przeksztaBtnik przed zwarciem. W przypadku uszkodzenia izolacji podstawowej w elemencie przeksztaBtnika, w przewodzie ochronnym PE obwodu gBównego mo\e pByn prd przemienny, staBy lub zmienny o warto[ci zale\nej od miejsca doziemienia. Prd doziemienia mo\e mie ró\n warto[ w zale\no[ci np. od kta wysterowania prostownika. W zwizku z tym pojcie ptli zwarcia w ukBadach przeksztaBtnikowych nie ma zastosowania. Ochrona po[rednia obwodów gBównych przeksztaBtnika wymaga wic stosowania skojarzonego systemu ró\nych [rodków obejmujcych zarówno sam instalacj, jak i pozostaBe urzdzenia. Zrodki te zale\ od rodzaju przeksztaBtnika, jego mocy oraz sposobu zasilania. W przypadku przeksztaBtników umieszczonych w obudowach I klasy ochronno[ci, do podstawowych [rodków skojarzonego systemu nale\ poBczenia wyrównawcze midzy cz[ciami skBadowymi ukBadu energoelektronicznego i magistral uziemiajc. Istotnym [rodkiem ochrony przeciwpora\eniowej s poBczenia wyrównawcze, gwarantujce ekwipotencjalizacj stanowiska pracy, poniewa\ ukBady energoelektroniczne mog by wyBczane ze znacznym opóznieniem. Oprócz tych poBczeD zastosowanie maj:  czujniki lub wyBczniki ró\nicowoprdowe dziaBajce na skBadow staB i przemienn,  blokada bramkowa,  zabezpieczenie przet\eniowe przeksztaBtnika, w tym szybkie bezpieczniki stosowane do ochrony zaworów,  podzespoBy elektroniczne do wyBczania ukBadu w przypadku przepalenia si bezpiecznika,  urzdzenie do kontroli stanu izolacji w ukBadach zasilanych z sieci typu IT. Istotny element ochrony po[redniej stanowi szyna ochronna PE, instalowana wewntrz obudowy przeksztaBtnika, która powinna by poBczona przewodem ochronnym z zaciskiem ochronnym PE rozdzielni zasilajcej. Z szyn t powinny by poBczone przewodami wyrównawczymi, mocowanymi w sposób pewny, wszystkie cz[ci skBadowe ukBadu i cz[ci przewodzce obce. W odniesieniu do obwodów sterowania elektronicznego przeksztaBtników, je\eli obwody te s odizolowane od zasilania obwodów gBównych i nie s uziemione, to producenci tych urzdzeD stosuj alternatywnie:  transformatory o wzmocnionej izolacji (np. podwójnej) do zasilania obwodów regulacji i sterowania w sposób 5 z 8 2009-06-18 10:54 Urzdzenia energoelektroniczne http://bezel.com.pl/energoelektroniczne.html oddzielajcy te obwody od obwodów gBównych,  transformatory o pojedynczej izolacji z uziemianym ekranem midzy uzwojeniem pierwotnym i wtórnym,  urzdzenia do kontroli stanu izolacji obwodów sterowania elektronicznego. W obwodach niskiego napicia ukBadów sterowania z reguBy nie stosuje si bezpieczników. Zwykle wyposa\a si je w ukBady elektroniczne ograniczajce prd w przypadku zwarcia obwodu wyj[ciowego zasilacza. 6. Zasady eksploatacji urzdzeD energoelektronicznych 6.1. Ogólne zasady eksploatacji urzdzeD energoelektronicznych Ogólne zasady eksploatacji urzdzeD energoelektronicznych od strony formalnoprawnej s identyczne bdz bardzo zbli\one do zasad dotyczcych innych urzdzeD elektrycznych okre[lonych w rozdziale 1.2. Mo\na poda nastpujce zasady ogólne odnoszce si do racjonalnego i bezpiecznego prowadzenie eksploatacji urzdzeD energoelektronicznych: 1) Przy przyjmowaniu do eksploatacji urzdzenia energoelektronicznego nowego lub po remoncie nale\y przeprowadzi badania stanu technicznego urzdzenia w zakresie dokumentacji techniczno-ruchowej (DTR). 2) Po zainstalowaniu u u\ytkownika urzdzenia energoelektronicznego, musi by ono poddane procedurze uruchomienia, obejmujcej przede wszystkim dopasowanie (dostrojenie) nastaw ukBadu sterowania do wymagaD stawianych przez odbiornik i [rodowisko, w którym urzdzenie pracuje. 3) Zainstalowanie i uruchomienie prostych urzdzeD maBej mocy mo\e by wykonane przez u\ytkownika na podstawie dokumentacji i instrukcji opracowanej przez producenta. 4) W przypadku urzdzeD energoelektronicznych o skomplikowanej strukturze, uruchomienia dokonywa powinien gBównie personel serwisowy producenta, przy wspóBudziale przedstawicieli u\ytkownika. Jest to szczególnie istotne w przypadku wystpowania konieczno[ci sprz\enia urzdzenia energoelektronicznego z systemem sterowania procesu technologicznego, w którym ma pracowa przeksztaBtnik. 5) Dla ka\dego urzdzenia energoelektronicznego powinna by prowadzona dokumentacja techniczno- eksploatacyjna, w skBad której wchodz: a) projekt techniczny wraz ze zmianami wprowadzonymi w trakcie realizacji, b) protokóB kwalifikacji pomieszczeD i stref w miejscu instalowania przeksztaBtnika do wBa[ciwej kategorii niebezpieczeDstwa po\arowego i zagro\enia wybuchem, c) dokumentacja fabryczna dostarczona przez wytwórc urzdzenia energoelektronicznego obejmujca: [wiadectwa, karty gwarancyjne, DTR, instrukcje obsBugi, opisy techniczne itp., d) dokumentacja eksploatacyjna obejmujca:  protokóB przyjcia urzdzenia energoelektronicznego do eksploatacji, w tym protokoBy przeprowadzonych badaD rozruchu i ruchu próbnego,  instrukcj ruchu i eksploatacji,  dziennik (ksi\k) pracy urzdzenia,  protokoBy badaD i pomiarów okresowych. 6) Eksploatacj urzdzenia energoelektronicznego nale\y prowadzi zgodnie z postanowieniami instrukcji ruchu i eksploatacji, która powinna podawa: a) charakterystyk techniczn urzdzenia energoelektronicznego, b) charakterystyk sieci zasilajcej i odbiornika, c) kolejno[ czynno[ci przy zaBczaniu i wyBczaniu urzdzenia, d) zasady postpowania obsBugi w przypadku wystpowania awarii w ukBadzie energetycznym lub w ukBadzie sterowania, e) zakres i terminy przeprowadzania ogldzin i przegldów, prób i pomiarów, f) wymagania odno[nie ochrony przeciwpora\eniowej i przeciwpo\arowej, g) wymagania dotyczce kwalifikacji osób zajmujcych si eksploatacj, h) wymagania dotyczce bhp. 7) Podczas normalnej eksploatacji obsBuga urzdzenia energoelektronicznego polega na wykonywaniu takich czynno[ci, jak: zaBczanie i wyBczanie, zmiana nastaw parametrów wyj[ciowych, przegld podzespoBów bez ich demonta\u. 8) W czasie pracy urzdzenia energoelektronicznego nie wolno demontowa ani wymienia jakichkolwiek osBon. 9) Przed przystpieniem do jakichkolwiek prac naprawczych nale\y wyBcza urzdzenie w taki sposób, aby 6 z 8 2009-06-18 10:54 Urzdzenia energoelektroniczne http://bezel.com.pl/energoelektroniczne.html uzyska widoczn przerw izolacyjn pomidzy przeksztaBtnikiem a lini zasilajc. Przerw tak stanowi: a) widoczne otwarcie zestyków odBcznika, b) wyjcie wkBadek bezpiecznikowych, c) zdemontowanie cz[ci obwodu zasilania. 10) Je\eli w czasie wykonywania napraw cz[ z obwodów zostaBa przestawiona pod napiciem, musz one by wyraznie wydzielone, osBonite i tak oznakowane, aby osoby wykonujce czynno[ci serwisowe wewntrz przeksztaBtników nie ulegBy pora\eniu. 6.2. Ogldziny, przegldy i remonty urzdzeD energoelektronicznych W trakcie eksploatacji stan techniczny urzdzeD energoelektronicznych ocenia si na podstawie przeprowadzonych ogldzin i przegldów. Ogldziny urzdzeD energoelektronicznych nale\y przeprowadza w terminach okre[lonych w instrukcji ruchu i eksploatacji, jednak nie rzadziej ni\ raz na rok. Ogldziny urzdzeD energoelektronicznych obejmuj sprawdzenie: a) stanu napisów i oznaczeD informacyjno-ostrzegawczych, b) stanu cz[ci energetycznych przeksztaBtnika oraz urzdzeD ukBadu sterowania, c) stanu obwodów sygnalizacji stanów awaryjnych, d) dziaBania aparatury kontrolno-pomiarowej, e) stanu wentylatorów i filtrów powietrza, f) stanu ochrony przeciwpora\eniowej, g) stanu poBczeD i zamocowaD elementów póBprzewodnikowych. Przegldy urzdzeD energoelektronicznych nale\y przeprowadza w czasie ich planowego postoju w terminach ustalonych w dokumentacji fabrycznej, lecz nie rzadziej ni\ raz na dwa lata. W odniesieniu do urzdzeD zabudowanych na staBe w urzdzenia technologiczne, przegldy nale\y przeprowadza w terminach przewidzianych dla przegldów i remontów tych urzdzeD. Przegldy urzdzeD energoelektronicznych powinny obejmowa w szczególno[ci: a) ogldziny w zakresie podanym wy\ej, b) pomiary i próby eksploatacyjne w zakresie okre[lonym w instrukcji eksploatacyjnej, c) sprawdzenie stanu technicznego poszczególnych elementów ukBadu, d) sprawdzenie stanu osBon, blokad, urzdzeD ostrzegawczych i innych zapewniajcych bezpieczeDstwo pracy, e) niezbdn konserwacj i naprawy, f) czyszczenie kratek wentylacyjnych i odstpów izolacyjnych urzdzenia przeksztaBtnikowego z kurzu i pyBu. Na podstawie oceny stanu technicznego urzdzenia energoelektronicznego podejmuje si decyzj o ewentualnym przekazaniu urzdzenia do remontu lub wymiany urzdzenia. 6.3. Postpowanie w przypadku awarii i zakBóceD Zaleca si stosowa nastpujce postpowanie w przypadku wystpienia awarii lub zakBóceD w pracy urzdzeD energoelektronicznych: W przypadku podejrzenia co do wystpienia uszkodzenia urzdzenia energoelektronicznego, nie wolno utrzymywa tego urzdzenia w pracy, bez dokBadnego wyja[nienia przyczyn i usunicia objawów. Wyja[nienie przyczyn polega na dokonaniu badaD, które powinny obejmowa: a) ogldziny zewntrzne, b) pomiary rezystancji, c) badania elementów przeksztaBtnika i obwodu sterowania, d) sprawdzenie aparatury kontrolno-pomiarowej i zabezpieczeD, e) analiz stanu sygnalizacji i diagnostyki urzdzenia, f) analiz warunków pracy urzdzenia, g) sprawdzenie nastaw zabezpieczeD przeciwzwarciowych i przeciwprzepiciowych, Skuteczno[ i szybko[ wykrycia rodzaju i przyczyny uszkodzenia zale\y od kwalifikacji sBu\b naprawczych u\ytkownika i sBu\b serwisowych producenta urzdzenia energoelektronicznego. U\ytkownik lub personel serwisowy producenta powinien dysponowa w miar peBnym zestawem podzespoBów póBprzewodnikowych zastpczych, gdy\ umo\liwia to szybk wymian podzespoBu uszkodzonego, a wic skraca czas przerwy w pracy ukBadu 7 z 8 2009-06-18 10:54 Urzdzenia energoelektroniczne http://bezel.com.pl/energoelektroniczne.html przeksztaBtnikowego. 6.4 Zakres badaD eksploatacyjnych urzdzeD energoelektronicznych SzczegóBowy zakres badaD i pomiarów eksploatacyjnych zgodny z wymaganiami podanymi w dokumentacji producenta powinna okre[la instrukcja ruchu i eksploatacji urzdzenia energoelektronicznego. Badania te obejmuj co najmniej trzy rodzaje pomiarów: 1) pomiary stanu izolacji urzdzenia, 2) pomiary skuteczno[ci ochrony przeciwpora\eniowej, 3) pomiary parametrów elementów i ukBadów póBprzewodnikowych. W trakcie przeprowadzania badaD eksploatacyjnych urzdzeD energoelektronicznych nale\y pamita o tym, \e zawieraj one podzespoBy energetyczne i elektroniczne na ró\ne napicia znamionowe. Z tego wzgldu nale\y dobra odpowiednio napicie probiercze, a przy pomiarach rezystancji izolacji, póBprzewodnikowe elementy mocy zewrze za pomoc dodatkowych poBczeD, natomiast obwody zwizane z podzespoBami elektronicznymi odBczy od podzespoBów energetycznych. 8 z 8 2009-06-18 10:54

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
28 Montaż i badanie urządzeń energoelektronicznych
wykorzystanie urządzeń energoelektronicznych w systemie elektroenergetycznym
LABORATORIUM URZĄDZEŃ ENERGO–ELEKTRONICZNYCH
Energooszczędne instalacje oświetleniowe
urzadz1
04 Prace przy urzadzeniach i instalacjach energetycznych v1 1
projekt z budownictwa energooszczednego nr 3
monter sieci i urzadzen telekomunikacyjnychr5[02] z2 01 n
Urzadzenie techniczne
LORIEN SODEXHO VOLVO ZESTAWIENIE URZADZEN 2008 01 29
Rozdział 15 Pozostałe urządzenia wejścia
Stosowanie maszyn i urządzeń w produkcji mięsa i jego przetworow
407 E5ABFCP0 Prezentacja Zestaw do diagnostyki urzadzen wykonawczych pompy H 1613 2 Nieznany

więcej podobnych podstron