plik


ÿþfotopolis©, sharing >> audioksiazki.org Jak lepiej fotografowa... ArtykuBy: Dlaczego fotografia kolorowa, a nie czarno-biaBa? Jaki aparat fotograficzny kupi Dlaczego fotografia czarno-biaBa, a nie kolorowa? Ruch - jak go fotografowa Migawka kontra przysBona Jak lepiej fotografowa - dlaczego fotografia kolorowa, a nie czarno-biaBa? Rozpoczynamy nowy cykl poradnikowy zatytuBowany "Jak lepiej fotografowa". W pierwszej cz[ci Izabela Jaroszewska pisze, czemu w niektórych sytuacjach warto wykorzysta kolor i w jaki sposób tego dokona, by zdjcie byBo jak najlepsze. A wszystko opatrzone znakomitymi przykBadami. Zapraszamy! Wikszo[ u|ytkowników aparatów fotograficznych rozpoczyna swoj przygod z fotografi wykonujc zdjcia kolorowe. Ale fotografia w kolorze jest bardzo wymagajca - konieczne staje si opanowanie przynajmniej minimalnych podstaw dotyczcych kompozycji w kolorze i oddziaBywania psychologicznego barw. Kolory podstawowe to |óBty, niebieski i czerwony, a kolory dopeBniajce - fioletowy (do |óBtego), pomaraDczowy (do niebieskiego), zielony (do czerwonego). Kolory podstawowe i dopeBniajce tworz najwy|szy kontrast barwny. Podczas budowania przestrzeni na zdjciu kolorowym nale|y wzi pod uwag, |e czerwony, pomaraDczowy, |óBty i zielony (z dominant |óBtego) s tzw. barwami bliskimi, czyli na pBaszczyznie wydaj si bli|ej ni| barwy dalekie - bBkitna, fioletowa, zielona (zbli|ona do bBkitu). Komponujc kadr nale|y wzi pod uwag równie| termiczne oddziaBywanie barw. CiepBe barwy to czerwona, |óBta i pomaraDczowa. Zimna - bBkitna. Warto te| pamita o tzw. grawitacyjnym dziaBaniu barw - lekkie s barwy jasne, ci|kie - barwy ciemne. Niezwykle istotne jest oddziaBywanie psychologiczne barw. CzerwieD to kolor aktywny, dynamiczny, pobudzajcy. PomaraDczowy kojarzy si z ciepBem, ogniem i zachodem sBoDca, budzi emocje. {óBty jest barw bardzo aktywn, kojarzc si ze [wiatBem, rado[ci, sBoDcem, pobudzajc wzrok. ZieleD jest wizana z |yciem, przyrod, ro[linno[ci, odpoczynkiem i równowag. Jej dziaBanie zale|y od tego, czy ma dominant |óBt, czy niebiesk. BBkit dziaBa uspokajajco, kojarzy si z niebem, wod, lekko[ci. To kolor, który sBu|y gBównie do budowania przestrzeni na pBaszczyznie dwuwymiarowej. Malarze czsto umieszczali go w tle, dziki czemu uzyskiwali efekt iluzji przestrzeni. Fioletowy i purpura to kolory ambiwalentne - mog dziaBa pobudzajco lub uspokajajco w zale|no[ci od tego, w towarzystwie jakich barw wystpuj. Przy czerwonym dziaBaj pobudzajco, przy niebieskim uspokajajco. Biel i czerD to barwy achromatyczne. BiaBy jest lekki i jasny, ale w zbyt du|ych ilo[ciach dziaBa przygnbiajco. Czarny kojarzy si ze smutkiem, a w naszej kulturze równie| ze [mierci. Wszystkie te informacje nale|y wzi pod uwag podczas fotografowania w kolorze. To, jaki bdzie ukBad kolorów, a przede wszystkim jakie barwy bd przewa|a w naszym zdjciu, zadecyduje o emocjach, jakie nasza fotografia wywoBa u odbiorcy – radosnych czy przygnbiajcych. 1 rg o . i zk a i s k o i d u a fotopolis©, sharing >> audioksiazki.org Z reguBy mam przy sobie dwa aparaty - jeden z kolorowym slajdem, drugi z filmem czarno-biaBym. Uwa|am, |e decyzja, czy dan sytuacj sfotografowa w kolorze, czy czerni i bieli, nale|y do podstawowych, jakie musi podj fotograf. Oczywi[cie obecnie mo|na o tym zadecydowa pózniej, w czasie pracy przy pomocy komputera i programu do obróbki zdj. Ale zasady s takie same. Poni|ej przedstawiam zdjcia, które wykonaBam jako kolorowe. Konwersja zostaBa dokonana w komputerze tylko po to, aby pokaza i wyja[ni ró|nice midzy zdjciami kolorowymi i czarno- biaBymi. Dla fotografii najwa|niejszy jest kolor czerwony. To pierwszy kolor, który widzimy na odbitce. Dlatego to wokóB czerwieni budujemy kompozycj. Poni|ej przykBad. Osi centraln kompozycji prezentowanej fotografii jest czerwona koszula osoby na wózku. To ona jest najwa|niejsz postaci w tym zdjciu. W fotografii czarno-biaBej wa|niejszy staje si li[ palmowy na pierwszym planie. (c) Izabela Jaroszewska - Niedziela Palmowa, Jerozolima, 2005 Po pierwsze - kolor powinien stworzy ciekaw lini kompozycyjn. W przypadku zdjcia z cyklu WAR.SAW czerwona wst|ka na drzewie i czerwony pas na spodniach przechodzcej osoby stworzyBy interesujc lini koloru. W fotografii czarno-biaBej jest to niewidoczne. 2 rg o . i zk a i s k o i d u a fotopolis©, sharing >> audioksiazki.org (c) Izabela Jaroszewska - z cyklu WAR.SAW Podobnie jest w przypadku fotografii wykonanej w czasie procesji Niedzieli Palmowej w Jerozolimie. Tym razem to kolor |óBty utworzyB ciekaw lini kompozycyjn. Biegnie ona od czapki chBopca, poprzez cztery dBonie w ciepBym |óBtym [wietle, a| do ubrania osoby po prawej stronie. 3 rg o . i zk a i s k o i d u a fotopolis©, sharing >> audioksiazki.org (c) Izabela Jaroszewska - Niedziela Palmowa, Jerozolima, 2005 Tutaj z kolei to zielona chusta kobiety i li[cie palmowe s powodem, dla którego zdjcie kolorowe jest bardziej interesujce. 4 rg o . i zk a i s k o i d u a fotopolis©, sharing >> audioksiazki.org (c) Izabela Jaroszewska - Niedziela Palmowa, Jerozolima, 2005 Po drugie - kolor mo|e by wa|nym no[nikiem informacji, której nie ma w przypadku fotografii czarno-biaBej. Zawsze podkre[lam, |e sama fotografia powinna zawiera maksimum informacji w sferze wizualnej, a nie literackiej (podpis pod zdjciem). Wikszo[ osób patrzcych na kolorowe zdjcie poni|ej, natychmiast kojarzy, |e zostaBo wykonane w Chinach. W tym wypadku czerwony dywan przekazuje informacj o miejscu. Takiej informacji nie ma oczywi[cie w fotografii czarno- biaBej - takie zdjcie mogBoby by wykonane gdziekolwiek na [wiecie 5 rg o . i zk a i s k o i d u a fotopolis©, sharing >> audioksiazki.org (c) Izabela Jaroszewska - Pekin, Chiny 2006 Podobnie jest w przypadku zdjcia wykonanego w Tybecie. To czerwone szaty mnichów informuj nas o miejscu wykonania fotografii. 6 rg o . i zk a i s k o i d u a fotopolis©, sharing >> audioksiazki.org (c) Izabela Jaroszewska - Tybet, 2005 Powodem, dla którego decydujemy si na wykonanie zdjcia kolorowego, mo|e by barwa [wiatBa. Najpikniejsze [wiatBo zachodzcego sBoDca najlepiej jest rejestrowa w kolorze. Poni|ej przykBad. 7 rg o . i zk a i s k o i d u a fotopolis©, sharing >> audioksiazki.org (c) Izabela Jaroszewska - Niedziela Palmowa, Jerozolima, 2005 Zdarzaj si sytuacje, w których anegdota jest czytelna tylko w fotografii kolorowej. Tak jak w zdjciu poni|ej absurdalno[ faktu, |e przechodzcy czBowiek ma rk zawinit turkusowym banda|em jest widoczna tylko w kolorze. 8 rg o . i zk a i s k o i d u a fotopolis©, sharing >> audioksiazki.org (c) Izabela Jaroszewska - Niedziela Palmowa, Jerozolima, 2005 Podobnie na poni|szym zdjciu [mieszno[ sytuacji - wszystkie osoby w takich samych czapeczkach - jest zrozumiaBa tylko w fotografii kolorowej. 9 rg o . i zk a i s k o i d u a fotopolis©, sharing >> audioksiazki.org (c) Izabela Jaroszewska - Pekin, Chiny 2006 Izabela Jaroszewska - pedagog i fotograf, reprezentowana przez warszawsk galeri Luksfera, wykBadowca i dyrektor Europejskiej Akademii Fotografii w Warszawie oraz wykBadowca wizytujcy w The Royal Academy of Art w Hadze. autor: Izabela Jaroszewska zródBo: - Jak lepiej fotografowa - jaki aparat fotograficzny kupi ? W dzisiejszej poradzie z cyklu "Jak lepiej fotografowa" znana fotografka i pedagog Izabela Jaroszewska radzi, jaki aparat jej zdaniem najlepiej kupi do jakich zastosowaD. ArtykuB jak zwykle ilustrowany znakomitymi zdjciami autorki. Zapraszamy! Zapewne z powodu rozpocztych niedawno wakacji tylko w zeszBym tygodniu a| pi osób zapytaBo mnie: "Pani Izo, czy mogBaby mi Pani poleci jaki[ aparat?". Wikszo[ pytajcych ma nadziej, |e jako tzw. "fachowiec" zawyrokuj jednoznacznie: ten i ten model jest najlepszy. Niestety nic bardziej zBudnego. Gdyby taki idealny aparat istniaB, sama byBabym jego szcz[liwym posiadaczem, a tak jestem owszem "szcz[liwym" posiadaczem, ale dziesiciu (!) aparatów. Nie ma najlepszej kamery, lecz mo|na kupi model najbardziej odpowiadajcy naszym potrzebom. Dlatego przyszBemu u|ytkownikowi aparatu zawsze zadaj dwa pytania: dla kogo ma by ten aparat (tzn. co dana osoba fotografuje lub chciaBaby fotografowa) i jak czsto ta osoba u|ywa aparatu (czy jest zawodowym fotografem, amatorem, czy u|ywa aparatu tylko okazjonalnie przy okazji rodzinnych wydarzeD). Drugie pytanie dotyczy sumy do wydania. Wbrew pozorom nie jest 10 rg o . i zk a i s k o i d u a fotopolis©, sharing >> audioksiazki.org to taka trywialna kwestia, poniewa| nie warto kupowa bardzo drogiego aparatu, |eby wykorzysta potem 20% jego mo|liwo[ci. (c) Izabela Jaroszewska - Ekwador, 2007, Bessa R2 Zacznijmy wic od pierwszego pytania. Je[li kto[ chciaBby zaj si reporta|em czy tzw. fotografi uliczn, polecam aparat dalmierzowy. Brak lustra sprawia, |e nie ma |adnego opóznienia wynikajcego z czasu potrzebnego na jego podniesienie i opadnicie. Oznacza to, |e zdjcie jest wykonane dokBadnie w momencie naci[nicia migawki. Poza tym te aparaty s zawsze maBe i ciche, a dyskrecja w wielu wypadkach jest niezbdna, aby wykona kilka, a nie tylko jedno zdjcie. Wielu moich studentów pyta mnie, jak to mo|liwe, |e udaje mi si fotografowa ludzi w bardzo osobistych i intymnych momentach, nie naruszajc ich prywatno[ci. Otó| wBa[nie taki cichy aparat bardzo pomaga. Jedno zdjcie wykonane lustrzank, to gBo[ne "klik", od razu powoduje niepokój w fotografowanej sytuacji i burzy atmosfer. Najbardziej znane aparaty dalmierzowe to oczywi[cie sBynne leiki. Ja jednak u|ywam aparatu Bessa R2 z obiektywem 35 mm. Jest taDszy i l|ejszy ni| leiki, ma równie dobry wizjer i Batwiejszy sposób Badowania filmów. Leica jest za to solidniej zbudowana i ma znakomite obiektywy (które zreszt pasuj do Bessy po zaBo|eniu odpowiedniej przej[ciówki). Bardzo dobre aparaty dalmierzowe produkowaBa te| firma Contax. A je[li kto[ nie ma zbyt du|o pienidzy do wydania, to polecam starego Canoneta G-III QL17. Za naprawd niewielk cen dostajemy zupeBnie przyzwoity dalmierzowiec. Jest to mój drugi, rezerwowy aparat, który zabieram ze sob w podró|. Je[li chodzi o cyfrowe odpowiedniki aparatów dalmierzowych, to cigle nie stworzono takiego, który pod wzgldem kultury i szybko[ci pracy w peBni odpowiadaBby pierwowzorom na film. Modele, które pojawiBy si na rynku, cigle nie dorównuj swoim analogowym poprzednikom, ale oczywi[cie to tylko kwestia czasu. 11 rg o . i zk a i s k o i d u a fotopolis©, sharing >> audioksiazki.org (c) Izabela Jaroszewska - Tybet, 2005, Horizon 202 Tym, którzy zawodowo zajmuj si portretem lub mod, polecam aparaty [rednioformatowe, np. Hasselblada H3D z przystawk cyfrow Phase One 39 mln pikseli. Nic doda nic uj. Najwy|sza klasa i... najwy|sza cena (w okolicach 100 000 zB). O posiadaniu takiego sprztu nie mog marzy nawet bardzo znani fotografowie. Najcz[ciej po|ycza si go na konkretne sesje na kilka dni zdjciowych. Dla tych, którzy nie maj takich mo|liwo[ci finansowych, do portretu polecam analogowego hasselblada lub Rolleifleksa SL 66. Ten drugi to bardzo ciekawy model dajcy mo|liwo[ przesuwania mieszka (daje w portrecie bardzo pikny efekt nieostro[ci w dolnym planie). Osobom, które chciaByby si zaj na powa|nie krajobrazem, a tak|e do architektury polecam aparat wielkoformatowy 4x5 cala z mo|liwo[ci przesuwania przedniego i tylnego standardu. Tutaj wybór jest bardzo szeroki - od aparatów drewnianych, przez bardziej skomplikowane metalowe, a| po sinary z przystawkami cyfrowymi u|ywane w komercyjnych studiach reklamowych. Ja u|ywam japoDskiego aparatu Toyo, najl|ejszego z metalowych. Dwa obiektywy 180 mm (do portretu) i 65 mm (do krajobrazu) najzupeBniej mi wystarczaj. Polecam te| ciekaw ofert wBoskiej firmy Silvestri, która oferuje m.in. klasyczne aparaty wielkoformatowe z mo|liwo[ci doBczenia przystawki cyfrowej. Ale s te| fotografowie, którzy nie znosz techniki i okropnie ostrych cyfrowych zdj. W takim razie mo|e bardzo modna ostatnio na [wiecie Holga? Tylko 2 przyciski: do robienia zdj i sposobu na[wietlania oraz plastikowy obiektyw, który daje wra|enie, jakby zdjcie byBo wykonane 100 lat temu. 12 rg o . i zk a i s k o i d u a fotopolis©, sharing >> audioksiazki.org (c) Izabela Jaroszewska z cyklu "La Mer", 2003, Canonet G-III QL17 Aparaty cyfrowe dla profesjonalistów Có|, Canon EOS 1D Mark III to prawdziwe cacko... Do wyboru jest te| Nikon D2Xs i Canon EOS 5D (12 megapikseli i peBna klatka). Zaawansowani amatorzy Dla mnie to cigle walka pomidzy Canonem EOS 400 i Nikonem D80. Któr mark wybra? To trudne pytanie i w wielu przypadkach o wyborze mo|e zadecydowa cena. (A my dodamy jeszcze tylko, |e praktycznie ka|da lustrzanka cyfrowa oferuje w tej chwili jako[ zdoln zadowoli najbardziej wybrednych fotoamatorów, przyp. red. Fotopolis.pl). Wielu potencjalnych u|ytkowników aparatów cyfrowych zwraca uwag gBównie na liczb pikseli. Ale je[li nie zamierzamy robi odbitek wikszych ni| 10x15 cm, to naprawd 5 megapikseli caBkowicie wystarczy. Zdecydowanie lepiej zwróci uwag na to, czy aparat pozwala na zapis plików RAW, dajcych znacznie wy|sz jako[ ni| skompresowane JPEG-i, które bezpowrotnie trac du|o informacji. Wszystkim polecam korzystanie z formatu RAW (nie warto oszczdza miejsca na karcie pamici) w przestrzeni Adobe RGB. Aby poprawi jako[ zdjcia cyfrowego, na[wietlam zawsze do prawej strony histogramu, czyli na [wiatBa. Dziki temu zyskuje si o wiele wiksz dynamik zdjcia. Ustawiam te| o znacznie mniejszy kontrast od standardowego, wychodzc z zaBo|enia, |e mo|na go potem podbi w programie do edycji zdj. Je[li natomiast bdzie nam brakowa informacji, zwBaszcza w [wiatBach, to niestety nic si ju| nie da zrobi. 1 rg o . i zk a i s k o i d u a fotopolis©, sharing >> audioksiazki.org (c) Izabela Jaroszewska - Amsterdam, 2003, Sony Cyber-shot V1 Amatorzy Tutaj decyzja jest jeszcze trudniejsza. Zasada jest taka, |e im mniejsze wymagania oraz im mniej wiedzy na temat fotografii, tym mniej funkcji jest nam potrzebne, a to oznacza z reguBy taDszy aparat. Dla wymagajcych dobrej jako[ci obrazu polecam aparaty cyfrowe Panasonic Lumix DMC- TZ3 (z optyk Leiki i superzoomem) lub Canona PowerShot G7. Dla tych, którzy lubi niebanalno[ i chc si wyró|nia - ekskluzywne cacko Ricoh Caplio GX100. A dla tych, którzy nie lubi za bardzo si przejmowa dbaBo[ci o aparat, najlepszy byBby Olympus mju 770 SW, z którym mo|na si nawet kpa w morzu i rzuca w... no wBa[nie nawet nie bardzo wiem w co. To idealna cyfrówka dla letnich imprezowiczów, nie trzeba si bowiem przejmowa, |e aparat gdzie[ nam wypadnie i si potBucze, albo |e znajomy zaleje go drinkiem. Dla tych, którzy lubi mie "wszystko w jednym" polecam multimedialnego Samsunga i7. Osoby czsto fotografujce w sytuacjach, w których nie mo|na zbyt blisko podej[ do obiektu (np. na koncertach lub podczas robienia zdj ptaków i zwierzt) powinny raczej kierowa si informacj, czy dany model ma co najmniej 12-krotny zoom (jak np. Sony Cyber-shot H9, Panasonic Lumix FZ8 czy Canon PowerShot S5 IS). Je[li kto[ du|o fotografuje we wntrzach ([luby, wesela) powinien mie mo|liwo[ skorzystania z zewntrznej lampy bByskowej, daje j np. Nikon Coolpix P5000. Z pomoc z pewno[ci przyjdzie obszerne porównanie dziesiciu kompaktów zamieszczone kilka dni temu na Fotopolis.pl (czytaj ). Jak wida, aparat kupujemy zawsze w zale|no[ci od naszych potrzeb i wymagaD. Przed podjciem jakiegokolwiek wyboru najlepiej jest te| zobaczy zdjcia z danego modelu, ale nie na monitorze komputera ani tym bardziej na wy[wietlaczu LCD, lecz na odbitce. Ten obraz powinien nam si po prostu podoba - w koDcu o to chodzi w fotografii. A tym, którzy w ogóle nie robi odbitek, nie maj zbyt wielkich wymagaD albo rzadko ogldaj 14 rg o . i zk a i s k o i d u a fotopolis©, sharing >> audioksiazki.org swoje zdjcia, mo|e wystarczy telefon komórkowy z wbudowanym aparatem cyfrowym. Na koniec podkre[l jeszcze, |e wszystkie przedstawione w niniejszym artykule opinie s jak najbardziej subiektywne. Dlatego polecam testy sprztu publikowane na Bamach Fotopolis.pl i najlepszych serwisów zachodnich (np. na www.dpreview.com). Izabela Jaroszewska - pedagog i fotograf, reprezentowana przez warszawsk galeri Luksfera, wykBadowca i dyrektor Europejskiej Akademii Fotografii w Warszawie oraz wykBadowca wizytujcy w The Royal Academy of Art w Hadze. autor: Izabela Jaroszewska zródBo: - Jak lepiej fotografowa - dlaczego fotografia czarno-biaBa, a nie kolorowa? W trzeciej cz[ci cyklu "Jak lepiej fotografowa" Izabela Jaroszewska tym razem broni fotografii czarno-biaBej. Wiemy ju|, w jakich sytuacjach najlepiej spisuje si fotografii barwna - teraz czas na czerD i biel. Wszystko opatrzone znakomitymi przykBadami. Zapraszamy! Od pewnego czasu obserwuj u fotografujcych aparatami cyfrowymi mod na konwersj kolorowych zdj na fotografie czarno-biaBe. Jest to Batwe pod wzgldem technicznym - wystarczy jedno kliknicie w programie graficznym. Ale o wiele trudniejsza jest decyzja, czy dane zdjcie powinno by rzeczywi[cie w czerni i bieli, czy lepiej, aby pozostaBo kolorowe. Wymaga to troch wiedzy na temat tego, jak oddziaBuje fotografia czarno-biaBa. Ja sama zawsze mam przy sobie dwa aparaty, jeden z filmem czarno-biaBym, a drugi z kolorowym slajdem. Podejmuj wic decyzj ju| w trakcie fotografowania. Fotografia cyfrowa daje mo|liwo[ zadecydowania pózniej. Jest wic czas na analiz. Przede wszystkim fotografia czarno-biaBa jest najprostszym sposobem, aby uciec od banaBu rejestracji rzeczywisto[ci w kolorze. Nasze oczy widz [wiat w kolorze, dlatego takie zdjcia nas nie zaskakuj. Trzeba naprawd du|o inwencji, aby znalez interesujcy sposób na pokazania otaczajcej nas kolorowej rzeczywisto[ci, dlatego profesjonalna fotografia barwna jest o wiele trudniejsza od czarno-biaBej. (PisaBam na ten temat w poprzednim artykule). Jak wic prawidBowo podj decyzj, czy dane zdjcie powinno by czarno-biaBe? Oto kilka praktycznych wskazówek. Po pierwsze zdjcie czarno-biaBe stwarza nastrój. 15 rg o . i zk a i s k o i d u a fotopolis©, sharing >> audioksiazki.org (c) Izabela Jaroszewska - Sacre-Coeur, Paryz, 1998 Powy|sza fotografia ma subtelny nastrój i tajemnic nie do przekazania w fotografii kolorowej. Zdjcie czarno-biaBe wydobywa ja[niejsze elementy na pBaszczyznie. 16 rg o . i zk a i s k o i d u a fotopolis©, sharing >> audioksiazki.org (c) Izabela Jaroszewska - Tybet, 2005 Oba powy|sze zdjcia s ciekawe i mog si podoba. Ale prosz zwróci uwag, |e w przypadku zdjcia kolorowego skupiamy si na caBym obrazie, a na czarno-biaBym nasza uwaga kieruje si na wod na pierwszym planie, poniewa| jest ona najja[niejsza. Zgodnie z zasad postrzegania wzrokowego, nasze oko zawsze ucieka w kierunku najja[niejszego punktu na pBaszczyznie. Je[li wic mamy zamiar wydoby taki element na zdjciu, lepiej posBu|y si zdjciem czarno-biaBym. Zdjcie czarno-biaBe o wiele bardziej wydobywa emocje na ludzkich twarzach. Dlatego tak chtnie jest stosowane w portrecie. 17 rg o . i zk a i s k o i d u a fotopolis©, sharing >> audioksiazki.org (c) Izabela Jaroszewska - Cyganka z dzieckiem, Pary|, 1997, Izamal, Meksyk, 1999 Nie wyobra|am sobie tych zdj w kolorze. CaBa subtelna gra uczu, np. pomidzy matk i dzieckiem, jest mo|liwa do oddania tylko w fotografii czarno-biaBej. Fotografia czarno-biaBa mo|e przekazywa te| jeszcze bardziej subtelne prze|ycia duchowe. Fotografia czarno-biaBa wydobywa mikkie i subtelne [wiatBo, które jest czsto niezauwa|alne w kolorze. 18 rg o . i zk a i s k o i d u a fotopolis©, sharing >> audioksiazki.org (c) Izabela Jaroszewska - z cyklu "De Profundis" Dziki czarno-biaBemu zdjciu mo|liwe jest wydobycie faktury i struktury obiektu 19 rg o . i zk a i s k o i d u a fotopolis©, sharing >> audioksiazki.org (c) Izabela Jaroszewska - z cyklu "Be aware of the Nature of Zen", w kolorze dokumentacja cyfrowa i jego ksztaBtu 20 rg o . i zk a i s k o i d u a fotopolis©, sharing >> audioksiazki.org (c) Izabela Jaroszewska - zdjcia czarno-biaBe z cyklu "Be aware of the Nature of Zen", w kolorze dokumentacja cyfrowa oraz podkre[lenie linii prowadzcych. 21 rg o . i zk a i s k o i d u a fotopolis©, sharing >> audioksiazki.org (c) Izabela Jaroszewska - w kolorze dokumentacja cyfrowa 22 rg o . i zk a i s k o i d u a fotopolis©, sharing >> audioksiazki.org (c) Izabela Jaroszewska - z cyklu "Be aware of the Nature of Zen", w kolorze dokumentacja cyfrowa Dziki tym wBa[ciwo[ciom fotografii czarno-biaBej mo|na tworzy bardzo abstrakcyjne obrazy. 23 rg o . i zk a i s k o i d u a fotopolis©, sharing >> audioksiazki.org (c) Izabela Jaroszewska - z cyklu "Be aware of the Nature of Zen" W fotografii czarno-biaBej mo|na zastosowa kilka zabiegów, które jeszcze bardziej odrealni fotografowan rzeczywisto[ - na przykBad u|y czerwonego filtra. Nada to zdjciu wra|enie dramatyzmu. 24 rg o . i zk a i s k o i d u a fotopolis©, sharing >> audioksiazki.org (c) Izabela Jaroszewska - z cyklu "Be aware of the Nature of Zen", w kolorze dokumentacja cyfrowa Mo|na zastosowa system strefowy Ansela Adamsa (odpowiednie na[wietlenie i wywoBanie czarno-biaBego negatywu - dBu|szy lub krótszy czas wywoBywania). 25 rg o . i zk a i s k o i d u a fotopolis©, sharing >> audioksiazki.org (c) Izabela Jaroszewska - z cyklu "Be aware of the Nature of Zen", w kolorze dokumentacja cyfrowa Powy|sze zdjcie zostaBo byBo niedo[wietlone o 2 przesBony i nastpnie przewoBane o 25% w stosunku do normalnego czasu wywoBywania. Dziki temu udaBo si wydoby motyla na li[ciach w sytuacji, w której nie byBo |adnego [wiatBa ani kontrastu, a wszystkie obiekty byBy tej samej skali tonalnej. 26 rg o . i zk a i s k o i d u a fotopolis©, sharing >> audioksiazki.org (c) Izabela Jaroszewska - z cyklu "Looking and Seeing" Na koniec mo|na srebrowe zdjcie czarno-biaBe podda jeszcze innym zabiegom, np. tonowaniu (sepia) lub wykona odbitk w technice litowej, tak jak to wida na ilustracji powy|ej. Zachcam do eksperymentów. Izabela Jaroszewska - pedagog i fotograf, reprezentowana przez warszawsk galeri Luksfera, wykBadowca i dyrektor Europejskiej Akademii Fotografii w Warszawie oraz wykBadowca wizytujcy w The Royal Academy of Art w Hadze. autor: Izabela Jaroszewska zródBo: - Ruch - jak go fotografowa Ruch - jak go fotografowa Wyobrazmy sobie koszykarza w locie, oderwanego od parkietu z piBka w rku w chwili gdy oddaje rzut do kosza, albo rozpdzony samochód rajdowy, który odrywa si od drogi potem opada i znika w tumanach kurzu. Teraz wyobrazmy sobie, |e zarejestrowali[my te fantastyczne momenty naszym aparatem. Odpowiednio sfotografowany ruch sprawia, |e zdjcia staj si dynamiczne, |e obrazy, które zarejestrowali[my |yj. Wykorzystujc go w fotografii najpierw musimy ustali w jaki sposób chcemy go pokaza. W pewnych sytuacjach zapewne bdziemy chcieli go zatrzyma tak, aby ka|dy element byB ostry a ruch obiektu bd wskazywaBy inne elementy sceny. Niejednokrotnie spotkamy si te| z sytuacj, w której do pokazania ruchu w peBni oddajcego atmosfer sceny zdecydujemy si na zastosowanie techniki polegajcej na rozmyciu gBównego motywu. Do pokazania ruchu mo|emy równie| wykorzysta Panning, czyli panoramowanie, przedstawiajc ostry motyw gBówny na poruszonym tle. Przyjrzyjmy si dokBadniej poszczególnym technikom. Poruszenie Poruszenie, to technika polegajca na przedstawieniu poruszonego, rozmytego motywu gBównego, podczas gdy pozostaBe elementy znajdujce si w kadrze pozostaj ostre. W zdjciach tego typu najwa|niejszy jest sam ruch, który sprawia, i| zdjcie zyskuje na dynamice przekazu. Niejednokrotnie zastosowanie poruszenia tworzy niezwykle ciekawe, przykuwajce oko rozmazanie. 27 rg o . i zk a i s k o i d u a fotopolis©, sharing >> audioksiazki.org Efekt w postaci poruszenia uzyskuje si poprzez zastosowanie odpowiednio dBugich czasów na[wietlania. To jaki czas ustawimy w naszym aparacie uzale|nione jest od szybko[ci z jak porusza si obiekt, który chcemy sfotografowa i powinni[my to ustali eksperymentalnie. WpByw na czas otwarcia migawki ma równie| to, jaki efekt chcemy uzyska na naszym zdjciu. Mo|emy zdecydowa si na delikatne poruszenie, wówczas czasy na[wietlania bd stosunkowo krótsze, ni| w sytuacji gdy uznamy, i| odpowiednie bdzie bardzo wyrazne, charakterystyczne poruszenie, które wymaga dBu|szych czasów. Podsumowujc, im dBu|szy czas otwarcia migawki, tym bardziej rozmazany obraz (zawierajcy mniej czytelnych szczegóBów). Je|eli fotografujemy w sBoneczny dzieD, mo|e si zda|y, |e ilo[ [wiatBa nie pozwala na zastosowanie odpowiednio dBugich czasów na[wietlania, bo oznaczaBoby to prze[wietlenie zdjcia. Wtedy pomocne mo|e okaza si zastosowanie filtra szarego. Zadaniem takiego filtra jest ograniczenie ilo[ci [wiatBa wpadajcego przez obiektyw bez wpBywu na obraz. Drugim rozwizaniem mo|e by ustawienie niskiej czuBo[ci matrycy (warto[ci ISO). Obie metody pozwol wydBu|y czas na[wietlania i osign zamierzony efekt. Pamitajmy tak|e, |e dBugie czasy na[wietlania mog spowodowa, |e równie| tBo bdzie rozmazane i nie uzyskamy zamierzonego efektu jak na zdjciu powy|ej. Wtedy konieczne bdzie 28 rg o . i zk a i s k o i d u a fotopolis©, sharing >> audioksiazki.org u|ycie statywu. Za bezpieczne uwa|a si czasy krótsze ni| 1/30 s. Jednak mniej wprawni fotografujcy powinni unika robienia z rki (bez statywu) ju| poni|ej 1/60 s. Równie| nale|y pamita o zasadzie, |e im dBu|sza ogniskowa obiektywu, tym trudniej uzyska nieporuszony obraz. Zatrzymanie ruchu Stosujc zatrzymanie decydujemy si na przedstawienie motywu gBównego w trakcie ruchu w sposób wyrazny, tak aby fotografowany obiekt byB w peBni ostry. Nie ka|dy rodzaj ruchu nadaje si do przedstawienia przy wykorzystaniu opisywanej metody. Wyobrazmy sobie samochód, który sfotografowali[my przy czasie 1/2000 sekundy. Na zdjciu wyjdzie on tak samo gdyby[my go sfotografowali stojcego bez ruchu. Natomiast bramkarz Bapicy w locie piBk, uwieczniony w takiej pozycji na zdjciu bdzie oddawaB ruch i dynamik sytuacji, gdy| nie da si tak po prostu zawisn w powietrzu. Podstaw do zastosowania tej metody jest u|ycie krótkich czasów. Tu powstaje pytanie jak krótkich. WpByw na to, jakie czasy pozwol na zamro|enie ruchu maja czynniki zwizane z obiektem który fotografujemy. Decydujce znaczenie ma tu prdko[ z jak si porusza. Biegncy czBowiek nie bdzie wymagaB tak krótkiego czasu na[wietlania jak bolid formuBy jeden podczas wy[cigu. Znaczenie ma równie| kt, pod którym obiekt si do nas zbli|a. Gdy wspomniany bolid bdzie jechaB prosto na nas, czasy potrzebne do zatrzymania jego ruchu bd dBu|sze ni| w przypadku gdy bdziemy go chcieli sfotografowa pod ktem prostym do kierunku jazdy. Nie bez znaczenia pozostaje obiektyw. Jak ju| pisali[my, dBugie obiektywy wymagaj krótszych czasów na[wietlania. Fotografujc ruch w ten sposób niejednokrotnie bdziemy zmuszeni u|ywa najkrótszych czasów. Wymusza to ustawienie niskich warto[ci przysBony, aby unikn zBego na[wietlenia zdjcia. Stosujmy wic jasne obiektywy, czyli takie, które pozwalaj na zastosowanie du|ego otworu przysBony. Je|eli pomimo zastosowania jasnego obiektywu pojawi si problem w postaci tego, i| bdziemy mieli za maBo [wiatBa, aby móc fotografowa, przy wybranym czasie mo|emy ustawi wiksz czuBo[ matrycy (warto[ ISO) - w aparatach cyfrowych. W przypadku aparatów na film, trzeba po prostu wBo|y film o wikszej czuBo[ci. Problem mo|na rozwiza ustawiajc si pod pewnym katem do poruszajcego si obiektu, co pozwoli wydBu|y czas potrzebny do zamro|enia akcji. Ostro[ Przy dynamicznie poruszajcych si obiektach mo|e wystpi problem z ostro[ci. Niektóre aparaty z autofocusem mog nie nad|y z jej prawidBowym nastawieniem. W takich sytuacjach mo|emy nastawi ostro[ rcznie, przewidujc gdzie znajdzie si fotografowany obiekt. Nale|y pamita o tym, |eby odpowiednio skadrowa zdjcie, dobra parametry na[wietlenia, ustawi ostro[, wykorzystujc do tego zastpczy obiekt (np. element tBa), a nastpnie czeka, a| nasz motyw gBówny znajdzie si w po|danym przez nas miejscu. Jeszcze tylko naciskamy spust migawki i gotowe. Do tego celu mo|na równie| wykorzysta funkcj aparatu, która pozwala [ledzi obiekt, caBy czas utrzymujc go w peBnej ostro[ci. Flesz Istnieje równie| mo|liwo[ zamro|enia akcji fleszem. Doskonale sprawdza si w sytuacji, gdy mamy bardzo maBo [wiatBa. Nale|y jednak pamita o synchronizacji naszego aparatu z fleszem, najcz[ciej mie[ci si on w granicach 1/60 do 1/250 sekundy (dokBadne informacje o czasie synchronizacji znajduj si w instrukcji aparatu). 29 rg o . i zk a i s k o i d u a fotopolis©, sharing >> audioksiazki.org Poni|sza tabela przedstawia przykBadowe czasy na[wietlania, które pozwol na zatrzymanie ruchu. S to tylko pewne wskazówki, które maj zobrazowa ró|nice w czasach potrzebnych do zastosowania zamro|enia. Bd si one zmienia w zale|no[ci od odlegBo[ci obiektu jak równie| u|ytej ogniskowej obiektywu. przykBadowy czas na[wietlania przykBadowy czas na[wietlania prdko[ charakter ruchu (ruch poziomy wzgldem (ruch pionowy wzgldem obiektywu) obiektywu) ludzie 15km/h uprawiajcy 1/500 1/125 jogging samochody w 80km/h 1/2000 1/500 ruchu na szosie Panoramowanie (panning) 30 rg o . i zk a i s k o i d u a fotopolis©, sharing >> audioksiazki.org Panning, to technika, polegajca na pBynnym prowadzeniu aparatu za ruchem obiektu i jednoczesnym uruchomieniu spustu migawki. Zdjcia tego typu wykonujemy, gdy obiekt porusza si prostopadle do nas. Gdy zastosujemy ten sposób przedstawienia ruchu, motyw gBówny wyjdzie ostry, natomiast pozostaBe elementy wypeBniajce kadr bd rozmazane (patrz ilustracja poni|ej). Prze[ledzmy dokBadniej jak zrobi takie zdjcie. Oczywi[cie na pocztku musimy ustawi si w miejscu, z którego bdziemy robili nasze zdjcie. W zwizku z tym, |e chcemy osign efekt, aby przy ostrym obiekcie tBo zostaBo rozmyte, musimy zastosowa dBu|sze czasy na[wietlania. Wypróbujmy ich zakres od 1/4 do 1/30 sekundy - powinny przynie[ oczekiwany efekt. Niewykluczone, |e trzeba bdzie dokona pewnych zmian w ustawieniu czasu, gdy| uzale|niony jest on od prdko[ci z jak porusza si obiekt, jak równie| odlegBo[ci jaka nas od niego dzieli. Powrómy do samej techniki panoramowania. Gdy mamy ju| miejsce, wybieramy parametry ekspozycji to znaczy czas i odpowiedni przysBon. Ustawiamy si na przeciwko miejsca, które posBu|y nam za tBo. Nastpnie skrcamy aparat w kierunku z którego przybli|a si obiekt. Teraz musimy zBapa go w kadrze i prowadzi caBy czas utrzymujc go w wizjerze. Gdy obiekt uka|e si w miejscu, które wybrali[my na tBo, wciskamy spust migawki. Pamitajmy |e nie przestajemy panoramowa i kontynuujemy a| obiekt nas minie. W przeciwnym razie obiekt bdzie rozmazany. Przy dBugich czasach na[wietlania pojawi si problem wstrzsów aparatu, który mo|na wyeliminowa u|ywajc statywu. DoskonaBym rozwizaniem bdzie monopod (statyw jednono|ny). Panoramowanie nie jest technik prost. PBynne prowadzenie aparatu za ruchem obiektu wymaga nabrania wprawy. Opanowanie tej techniki wymaga czasu, wielu prób i eksperymentów. Jednak rezultaty w postaci doskonaBych zdj wynagradzaj po[wicon temu energi. 3 rg o . i zk a i s k o i d u a fotopolis©, sharing >> audioksiazki.org To jak technik fotografowania ruchu wybierzemy zale|y od naszej fantazji, zamysBu i okoliczno[ci. S jednak pewne zasady. Oczywist spraw jest na przykBad, |e technika poruszenia gBównego obiektu nie nadaje si, gdy na fotografii chcemy pokaza jego szczegóBy. Z kolei zdjcie wykonane technik panningu nie poka|e nam szczegóBów tBa, a wic nie powie du|o o miejscu, gdzie byBa wykonana fotografia. Dobierajmy wic przedstawione techniki fotografowania ruchu z rozmysBem. W zrozumieniu powy|szego artykuBu pomog nastpujce hasBa naszego sBownika: CzuBo[, ISO, Ekspozycja, Jasno[ obiektywu, Migawka, Ogniskowa obiektywu, Ostro[, Otwór czynny obiektywu, Panning, Poruszenie, PrzysBona, Spust migawki, Synchronizacja lampy bByskowej, Teleobiektyw. autor: Piotr Mackiewicz zródBo: Migawka kontra przysBona Migawka kontra przysBona - dwa elementy dziki którym powstaje obraz Zanim zrobimy pierwsze zdjcie, powinni[my zada sobie pytanie: jak to si dzieje, |e na materiale [wiatBoczuBym powstaje obraz fotograficzny? Wbrew pozorom nie jest to pytanie tylko do u|ytkowników sprztu tradycyjnego, bo ten sam problem dotyczy cyfrówek (tam te| jest "materiaB [wiatBoczuBy", czyli matryca [wiatBoczuBa). Ale czy ktokolwiek z nas zadaB sobie to pytanie przed zrobieniem swojego pierwszego zdjcia? MaBo prawdopodobne. A zrozumienie procesu powstawania obrazu fotograficznego to pierwszy krok do robienia dobrych technicznie odbitek. Nie chodzi tu wcale o poznanie procesów chemicznych, jakie maj miejsce w czasie na[wietlania kliszy fotograficznej, czy zjawisk jakie zachodz, gdy [wiatBo zamienia si w impuls elektryczny w przypadku fotografii cyfrowej. Wa|ne jest, aby zrozumie dziki czemu ten obraz powstaje i jaki ma to wpByw na uzyskany obraz z czysto technicznego punktu widzenia. Ka|dy wie, |e to dziki [wiatBu padajcemu na materiaB [wiatBoczuBy (lub matryc aparatu cyfrowego) powstaje obraz fotograficzny. Ale najwa|niejsze jest to, |e musi to by bardzo precyzyjnie odmierzona ilo[ [wiatBa. WBa[nie dziki tej porcji [wiatBa mo|emy fotografowa. Umo|liwiaj to dwa elementy, które znajduj si w ka|dym, nawet najprostszym aparacie. Jest to migawka i przysBona. Jedna okre[la czas, w jakim [wiatBo pada na materiaB [wiatBoczuBy, druga nat|enie [wiatBa. Warto przyjrze si im dokBadnie. 32 rg o . i zk a i s k o i d u a fotopolis©, sharing >> audioksiazki.org Zbyt maBa porcja [wiatBa, zdjcie niedo[wietlone, brak szczegóBów figurek i tBa. WBa[ciwa porcja [wiatBa, zdjcie na[wietlone prawidBowo, widoczne szczegóBy figurek. PojawiBy si szczegóBy tBa. 33 rg o . i zk a i s k o i d u a fotopolis©, sharing >> audioksiazki.org Zbyt du|a porcja [wiatBa, zdjcie prze[wietlone. ZniknBy szczegóBy figurek w partiach mocniej na[wietlonych. Wyraznie widoczne tBo odciga uwag od gBównych bohaterów tej fotografii. Jednak nale|y si zastanowi, czy tylko zdjcie [rodkowe jest poprawnie na[wietlone. Je[li komu[ zale|y na pokazaniu ponurej, ale nastrojowej sceny, uzna niedo[wietlon fotografi za dobr. Natomiast je[li kto[ uzna, |e tBo jest wa|niejsze od figurek za najlepsze uzna zdjcie najja[niejsze. Jak wida, sami musimy zdecydowa, co chcemy pokaza, fotografujc jak[ scen, nie nale|y decyzji oddawa automatyce lub programowi aparatu. Przecie| to MY fotografujemy, a aparat jest naszym narzdziem, które warto dobrze pozna. Migawka SBu|y do precyzyjnego odmierzenia czasu, przez jaki [wiatBo pada na materiaB fotograficzny. W pierwszych aparatach jej funkcj peBniB kapsel zakrywajcy obiektyw zdejmowany przez fotografa na "magiczne" par sekund. W konstrukcjach nowoczesnych stosuje si migawk centraln lub szczelinow. Poszczególne fazy otwarcia migawki centralnej: zamknita, w trakcie otwierania, otwarta. 4 rg o . i zk a i s k o i d u a fotopolis©, sharing >> audioksiazki.org Migawka centralna - umieszczona w obiektywie, zbudowana jest z zachodzcych za siebie obrotowych listków. Najkrótsze czasy jakie mo|emy uzyska przy jej pomocy to 1/500 s do 1/1000 s w konstrukcjach wy|szej klasy. Migawka taka przy wszystkich czasach otwiera si w peBni, co umo|liwia synchronizacj z lamp bByskow ze wszystkimi czasami jej otwarcia. Najcz[ciej stosuje si j w aparatach [rednio i wielkoformatowych. Równie| aparaty kompaktowe o niewymiennych obiektywach wyposa|one s w ten typ migawki. Migawka szczelinowa: zamknita. Obie zasBonki (kurtyny) migawki przesuwaj si wzdBu| materiaBu [wiatBoczuBego, tworzc szczelin, przez któr na[wietlany jest materiaB [wiatBoczuBy. Czas otwarcia migawki w tym przypadku jest krótszy ni| 1/250 s. Migawka otwarta caBkowicie, pierwsza zasBonka odsBoniBa w caBo[ci materiaB [wiatBoczuBy, druga jeszcze nie zaczBa si przesuwa. Czas otwarcia migawki jest dBu|szy ni| 1/250 s. W tym wypadku mo|liwa jest synchronizacja z lamp bByskow. Migawka szczelinowa - umieszczona tu| przed materiaBem [wiatBoczuBym zupeBnie zasBania go nawet po zdjciu obiektywu, dlatego chtnie stosowana jest w aparatach o wymiennych obiektywach. SkBada si z dwóch pBóciennych lub metalowych zasBonek, które mog mie przebieg poziomy albo pionowy. W stanie nacignitym obie zasBonki znajduj si z jednej strony. Kiedy naci[niemy spust migawki, zaczyna si przesuwa pierwsza z nich, odsBaniajc materiaB [wiatBoczuBy, po chwili rusza druga zasBaniajc go. Tworzy si szczelina, która przesuwa si wzdBu| materiaBu [wiatBoczuBego. Jej szeroko[ stanowi o czasie na[wietlania. Dziki temu mo|emy uzyska bardzo krótkie czasy otwarcia migawki (w nowoczesnych zawodowych modelach lustrzanek maBoobrazkowych mo|e to by nawet 1/12000 s!). Jednak pojawia si problem 35 rg o . i zk a i s k o i d u a fotopolis©, sharing >> audioksiazki.org synchronizacji z lamp bByskow, gdy| ten typ migawki tylko przy odpowiednio dBugich czasach odsBania caBkowicie materiaB [wiatBoczuBy. Przy przebiegu poziomym jest to 1/30 lub 1/60 s, a przy przebiegu pionowym 1/125 lub 1/250 s w zale|no[ci od stopnia zaawansowania technologicznego aparatu. W przypadku kompaktów cyfrowych mechaniczna migawka zostaBa zastpiona migawk elektroniczn. Oznacza to, |e matryca [wiatBoczuBa nie jest w ogóle zasBonita, ale dziaBa przez okre[lony czas potrzebny do wBa[ciwego zarejestrowania obrazu. Taka konstrukcja umo|liwia generowanie podgldu kadru na monitorze aparatu. Czas otwarcia migawki mo|na regulowa zaczynajc od najdBu|szego, jaki posiada konkretny typ aparatu (na przykBad 30 sekund w lustrzankach, które elektronicznie kontroluj przebieg migawki, 1 lub 2 sekundy w aparatach z mechaniczn migawk). Przy ka|dej kolejnej nastawie czas otwarcia migawki jest skracany o poBow. Tworzy si nastpujcy cig czasów otwarcia migawki: 1 s, 1/2 s, 1/4 s,1/8 s, 1/16 s, 1/30 s, 1/60 s, 1/125 s, 1/250 s, 1/500 s, 1/1000 s itd. Nowoczesne modele aparatów umo|liwiaj mniejszy skok, np. o 1/3 dBugo[ci poprzedniego czasu. Migawka ma wpByw na dBugo[ na[wietlania, wic jest odpowiedzialna za poruszenie lub jego brak na zdjciu. PrzysBona PrzysBona to otwór o regulowanej [rednicy umieszczony w obiektywie aparatu. SBu|y do okre[lenia nat|enia [wiatBa padajcego na materiaB [wiatBoczuBy. Im wikszy otwór przysBony, tym mniejsza warto[ przysBony. Czyli im wiksza jest warto[ przysBony, tym mniejsza ilo[ [wiatBa pada na materiaB [wiatBoczuBy. Oto cig warto[ci przysBon:1, 1.2, 1.4, 1.8, 2, 2.8, 4, 5.6, 8, 11, 16, 22, 32 itd. Przy wzro[cie przysBony o jedn warto[ zmniejszamy dwukrotnie nat|enie wpadajcego przez obiektyw [wiatBa. W nowszych modelach aparatów mo|liwe jest uzyskiwanie po[rednich warto[ci przysBon (co 1/2 lub 1/3). Od lewej: du|y otwór przysBony, maBa warto[ przysBony, du|e nat|enie [wiatBa. MaBy otwór przysBony, du|a warto[ przysBony, maBe nat|enie [wiatBa. PrzysBona ma wpByw na gBbi ostro[ci (polecam artykuB dotyczcy gBbi ostro[ci, w którym bardzo dokBadnie omówiono ten problem). Warto tylko powiedzie, |e im wiksza warto[ przysBony, tym wiksza gBbia ostro[ci. Przy pomocy migawki i przysBony mo|emy wydzieli porcj [wiatBa odpowiedni do wBa[ciwego na[wietlenia materiaBu [wiatBoczuBego. Aatwo zauwa|y, |e taka sama mo|e by ilo[ [wiatBa przy 5 rg o . i zk a i s k o i d u a fotopolis©, sharing >> audioksiazki.org wyborze dBugiego czasu na[wietlania i du|ej warto[ci przysBony, jak przy krótkim czasie i maBej warto[ci przysBony. Oznacza to, |e wydBu|ajc czas na[wietlania i zmniejszajc nat|enie [wiatBa uzyskamy tak sam porcj [wiatBa, jak w wypadku skrócenia czasu i zwikszenia nat|enia [wiatBa. Przez odpowiedni dobór warto[ci migawki i przysBony wpBywamy na obraz, jaki chcemy uzyska. Cho czsto wspomaga nas automatyka lub oprogramowanie aparatu, pamitajmy o tym, |e to my decydujemy, co jest wa|ne na naszym zdjciu - poruszenie lub jego brak, du|a gBbia ostro[ci czy te| maBa. Znajc relacje midzy migawk a przysBon, mo|emy decydowa o warto[ciach obrazu fotograficznego, który tworzymy. Jest to pierwszy krok do [wiadomego fotografowania. Nastpnym mo|e by wybór kadru. Ale o tym w nastpnym artykule. autor: pr zródBo: 37 rg o . i zk a i s k o i d u a

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Jak bezpiecznie fotografować tranzyt Wenus 6 czerwca 2012 roku
JAK CZYTAĆ FOTOGRAFICZNIE
jak pokolorować fotografię
Jak zacząć fotografować planety by ZbyT
Jak lepiej oddychać
Naucz się patrzeć jak zawodowy fotograf
Bichromie, czyli jak stworzyć idealną fotografię czarno bi…
Jak samodzielnie zbudować reflektor błyskowy do fotografii studyjnej
Fotografowanie w zimie, czyli jak nie dać się zrobić na szaro!
Jak fotografować mgłę
Jak fotografować na wakacjach
Jak fotografować uroczystości rodzinne(1)
Metody aktywizujace proces uczenia sie czyli jak uczyc lepiej
Fotografia przyrody – poradnik, część V Jak powstają zdjęcia
Jak fotografować padający śnieg
Jak fotografować chmury, czyli niebo jak marzenie

więcej podobnych podstron