plik


ÿþMINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ Ryszard Rozborski Wykonywanie gzymsów i ukBadów rolkowych 712[06].Z1.09 Poradnik dla ucznia Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji  PaDstwowy Instytut Badawczy Radom 2006  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego Recenzenci: mgr in|. Halina Darecka mgr in|. Anna Kusina Opracowanie redakcyjne: mgr in|. Barbara Olech Konsultacja: mgr in|. Krzysztof Wojewoda Korekta: Poradnik stanowi obudow dydaktyczn programu jednostki moduBowej 712[06].Z1.09 ,,Wykonywanie gzymsów i ukBadów rolkowych  zawartego w moduBowym programie nauczania dla zawodu murarz. Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji  PaDstwowy Instytut Badawczy, Radom 2006  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 1 SPIS TREZCI 1. Wprowadzenie 3 2. Wymagania wstpne 5 3. Cele ksztaBcenia 6 4. MateriaB nauczania 7 4.1. Zasady wizania cegieB w ukBadzie rolkowym 7 4.1.1. MateriaB nauczania 7 4.1.2. Pytania sprawdzajce 9 4.1.3. wiczenia 9 4.1.4. Sprawdzian postpów 11 4.2. Wykonywanie gzymsów murowanych 12 4.2.1. MateriaB nauczania 12 4.2.2. Pytania sprawdzajce 15 4.2.3. wiczenia 15 4.2.4. Sprawdzian postpów 17 4.3. Gzymsy |elbetowe 18 4.3.1. MateriaB nauczania 18 4.3.2. Pytania sprawdzajce 20 4.3.3. wiczenia 20 4.3.4. Sprawdzian postpów 21 4.4. Wykonywanie cokoBów 22 4.4.1. MateriaB nauczania 22 4.4.2. Pytania sprawdzajce 24 4.4.3. wiczenia 24 4.4.4. Sprawdzian postpów 25 5. Sprawdzian osigni 26 6. Literatura 32  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 2 1. WPROWADZENIE Poradnik, ten bdzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy na temat wykonywania gzymsów i ukBadów rolkowych. Poradnik zawiera: 1. Wymagania wstpne, czyli wykaz niezbdnych umiejtno[ci i wiedzy, które powiniene[ posiada, aby przystpi do realizacji jednostki moduBowej ,,Wykonywanie gzymsów i ukBadów rolkowych  . 2. Cele ksztaBcenia tej jednostki moduBowej. 3. MateriaB nauczania (rozdziaB 4) umo|liwia samodzielne przygotowanie si do wykonania wiczeD i zaliczenia sprawdzianów. Wykorzystaj do poszerzenia wiedzy wskazan literatur oraz inne zródBa informacji. Obejmuje on równie| wiczenia, które zawieraj: pytania sprawdzajce wiedz potrzebn do wykonania wiczenia, wykaz materiaBów, narzdzi i sprztu potrzebnych do realizacji wiczenia, sprawdzian postpów umo|liwiajcy sprawdzenie poziomu wiedzy po wykonaniu wiczeD. 4. Sprawdzian osigni, który umo|liwi sprawdzenie wiadomo[ci i umiejtno[ci jakie powiniene[ opanowa podczas realizacji programu tej jednostki moduBowej. Sprawdzian osigni powiniene[ wykona wedBug instrukcji zaBczonej w poradniku. Je|eli masz trudno[ci ze zrozumieniem tematu lub wiczenia, to popro[ nauczyciela lub instruktora o wyja[nienie i ewentualne sprawdzenie, czy dobrze wykonujesz dan czynno[. Po przyswojeniu materiaBu spróbuj zaliczy sprawdzian z zakresu jednostki moduBowej. BezpieczeDstwo i higiena pracy W czasie pobytu w pracowni musisz przestrzega regulaminów, przepisów bhp oraz instrukcji przeciwpo|arowych, wynikajcych z rodzaju wykonywanych prac.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 3 712[06].Z1 Technologia murarstwa 712[06].Z1.01 Stosowanie przepisów bhp przy wykonywaniu robót murarskich 712[06].Z1.02 Organizacja stanowiska pracy murarza 712[06].Z1.03 Dobieranie materiaBów narzdzi i sprztu do robót budowlanych 712[06].Z1.04 Wykonywanie zapraw budowlanych i betonów 712[06].Z1.05 Wykonywanie murów no[nych ró|nych materiaBów, o ró|nej grubo[ci i konstrukcji 712[06].Z1.06 Wykonywanie murów z przewodami kominowymi i kominów wolnostojcych 712[06].Z1.07 Wykonywanie [cian dziaBowych z ró|nych materiaBów 712[06].Z1.08 Wykonywanie sklepieD, nadpro|y i stropów murarskich 712[06].Z1.09 Wykonywanie gzymsów i ukBadów rolkowych 712[06].Z1.10 Wykonywanie okBadzin [ciennych z ceramiki i kamienia 712[06].Z1.11 Wykonywanie napraw, remontów i rozbiórek konstrukcji murowych Schemat ukBadu jednostek moduBowych  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 4 2. WYMAGANIA WSTPNE Przystpujc do realizacji programu jednostki moduBowej, powiniene[ umie: - posBugiwa si podstawowymi pojciami z zakresu budownictwa, - stosowa przepisy bhp, ochrony przeciwpo|arowej oraz ochrony [rodowiska, - rozpoznawa podstawowe materiaBy budowlane, - posBugiwa si dokumentacj techniczn, - zorganizowa stanowisko pracy murarza, - dobiera materiaBy, narzdzia i sprzt do robót murarskich, - wykonywa zaprawy budowlane i wykonywa beton, - wykonywa rusztowanie proste, - ukBada cegBy w murze wedBug zasad wizania pospolitego i krzy|ykowego, - ukBada pustaki i bloki zgodnie z zasadami wizania, - ukBada zapraw na murze w taki sposób, aby uzyska spoin zgodnie w wymagan grubo[ci, - murowa sposobem  na wycisk" i  na docisk z kielni", - murowa w warunkach niskich temperatur, - przygotowywa i stosowa materiaBy pomocnicze, - oszczdza materiaB, - oszacowa ilo[ materiaBu niezbdnego do wykonania robót, - magazynowa, skBadowa i transportowa materiaBy budowlane.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 5 3. CELE KSZTAACENIA W wyniku realizacji programu jednostki moduBowej powiniene[ umie: odczyta dokumentacj w zakresie niezbdnym do wykonania robót, przenie[ wymiary z dokumentacji na miejsce wykonania zadania, dokona pomiarów, posBu|y si sprztem pomiarowym, zorganizowa stanowisko pracy, rozpozna i nazwa materiaBy potrzebne do robót, dobra i oceni przydatno[ materiaBu do robót, przetransportowa i dokona skBadowania materiaBów na stanowisku pracy, dobra narzdzia potrzebne do robót, wykona zapraw i mieszank betonow, wybra i oceni przydatno[ materiaBów do wykonania robót, przygotowa podBo|e pod rolk i gzyms, wykona ukBad rolkowy z cegBy: na pBask, na rb w ukBadzie prostym, w ukBadzie zazbionym prostym i uko[nym, wykona ukBad rolkowy zBo|ony, wykona gzyms z cegBy o nachyleniu do 45 stopni, wykona gzyms nadwieszony z cegBy, przy u|yciu elementu no[nego pByty |elbetowej lub ksztaBtowników stalowych, dokona monta|u gzymsów z elementów prefabrykowanych, wykona gzymsy i rolki w naro|u wklsBym, wypukBym i po Buku. wykona rusztowanie niezbdne do wykonania robót, przygotowa i zastosowa materiaBy pomocnicze, zastosowa racjonalnie materiaB, oszacowa ilo[ materiaBu potrzebnego do wykonania robót, sporzdzi zapotrzebowanie materiaBowe, porozumie si z przeBo|onymi i wspóBpracownikami, wykona prac, z zachowaniem przepisów bhp, ochrony przeciwpo|arowej i ochrony [rodowiska.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 6 4. MATERIAA NAUCZANIA 4.1. Zasady wizania cegieB w ukBadzie rolkowym 4.1.1. MateriaB nauczania UkBadanie cegieB w murze powinno odpowiada dwóm podstawowym zasadom: cegBy powinny by uBo|one poziomo mo|liwie najwiksz pBaszczyzn prostopadle do dziaBajcych na nie siB, spoiny pionowe jednej warstwy cegieB powinny by przykryte powierzchniami cegieB warstwy nastpnej. W murach nie tynkowanych, lecz tylko starannie spoinowanych (fugowanych) w celu nadania elewacji estetycznego wygldu, wystpuj rolkowe ukBady cegieB. Stosuje si je przede wszystkim do wykonania gzymsów i uksztaBtowania krawdzi cokoBów. W zale|no[ci od poBo|enia w [cianie budynku gzymsy dzieli si na: wieDczce (gBówne), stanowice górne zakoDczenia [cian, midzykondygnacyjne, dzielce [ciany na poziome pasy, cokoBowe, zabezpieczajce wysunity z lica [ciany cokóB, nadotworowe, wykonane nad otworami okiennymi lub drzwiowymi, podokienne, zwane równie| podokiennikami lub Bawami podokiennymi. Rys. 1. Rodzaje gzymsów na elewacji budynku [3, s.46] CokoBem nazywamy wystajc nad powierzchni gruntu cz[ [ciany fundamentowej lub piwnicznej budynku. CokoBy wykonuje si jako cofnite lub wysunite z zewntrznego lica budynku lub licowane (w pBaszczyznie [ciany). Rys. 2. CokoBy widok budynków [3, s.46] a) cofnity, b) wysunity  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 7 Rolk le|c, nazywan tak|e ukBadem na rb le|cy, okre[lamy rzd cegieB uBo|onych obok siebie ,,na wozówk . Rys. 3. Rolka le|ca [4, s.114] Rys. 4. Rolka stojca [4, s.114] Rzd cegieB ustawionych obok siebie ,,na gBówk nazywamy rolk stojc, okre[lan równie| rbem stojcym. Je|eli w rolce le|cej lub stojcej zostanie cofnita co druga cegBa o kilka centymetrów, najcz[ciej ¼ cegBy, to otrzymamy odmian ukBadów rolkowych zwanych rolk le|c zazbion i rolk stojc zazbion. Te ukBady zwane s prostymi. Rys. 5. Rolka le|ca zazbiona [4, s.114] Rys. 6. Rolka stojca zazbiona [4, s.114] Oprócz rolki stojcej zazbionej prostej jest stosowana równie| rolka stojca zazbiona uko[nie. W gzymsach podokiennych i wieDczcych stosuje si równie| ukBady podobne do ukBadów rolkowych, wykonane z rzdów cegieB uBo|onych ,,na pBask , przy czym obok normalnego, równego ukBadu stosuje si równie| pasy zazbione z cegieB uBo|onych na pBask. Rozró|nia si pasy zazbione uko[ne i pasy zazbione proste. Rys.7. Pas zazbiony uko[ny [4, s.115] Rys. 8. Pas zazbiony prosty [4, s.115]  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 8 4.1.2. Pytania sprawdzajce Odpowiadajc na pytania, sprawdzisz, czy jeste[ przygotowany do wykonania wiczeD. 1. Jakie s podstawowe zasady ukBadania cegieB? 2. W jakich przypadkach stosujemy ukBady rolkowe? 3. Gdzie stosuje si ukBady rolkowe? 4. W jaki sposób ukBada si cegBy na rb le|cy? 5. W jaki sposób ukBada si cegBy na rb stojcy? 6. W jaki sposób wykonujemy pasy zazbione pBaskie? 7. W jaki sposób wykonujemy pasy zazbione uko[ne? 8. Jak wyglda ukBad cegieB w rolkach le|cych zazbionych? 9. Jak wyglda ukBad cegieB w rolkach stojcych zazbionych? 4.1.3. wiczenia wiczenie 1 Wykonaj warstw ukBadu rolkowego le|cego i le|cego zazbionego. Sposób wykonania wiczenia Aby wykona wiczenie powiniene[: 1) przygotowa stanowisko pracy, 2) zgromadzi sprzt i narzdzia na stanowisku, 3) zgromadzi potrzebny materiaB, 4) oceni przydatno[ materiaBu, 5) przygotowa podBo|e pod rolk, 6) przygotowa zapraw, 7) wykona warstw zgodnie z zasadami (materiaB nauczania 4.1.1.), 8) zaprezentowa wykonane wiczenie, 9) dokona oceny wykonanej pracy. Wyposa|enie stanowiska pracy: - odzie| ochronna i sprzt ochrony indywidualnej, - zestaw materiaBów do wykonania murów, - zestaw materiaBów do wykonania zapraw murarskich, - rusztowanie do robót murarskich, - podstawowy zestaw narzdzi i sprztu do robót murarskich, - podstawowy sprzt pomiarowy, - apteczka, - literatura z rozdziaBu 6 poradnika dla ucznia. wiczenie 2 Wykonaj warstw ukBadu rolkowego stojcego i stojcego zazbionego. Sposób wykonania wiczenia Aby wykona wiczenie powiniene[: 1) przygotowa stanowisko pracy, 2) zgromadzi sprzt i narzdzia na stanowisku,  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 9 3) zgromadzi potrzebny materiaB, 4) oceni przydatno[ materiaBu, 5) przygotowa podBo|e pod rolk, 6) przygotowa zapraw, 7) wykona warstw zgodnie z zasadami (materiaB nauczania 4.1.1.), 8) zaprezentowa wykonane wiczenie, 9) dokona oceny wykonanej pracy. Wyposa|enie stanowiska pracy: - odzie| ochronna i sprzt ochrony indywidualnej, - zestaw materiaBów do wykonania murów, - zestaw materiaBów do wykonania zapraw murarskich, - rusztowanie do robót murarskich, - podstawowy zestaw narzdzi i sprztu do robót murarskich, - podstawowy sprzt pomiarowy, - apteczka, - literatura z rozdziaBu 6 poradnika dla ucznia. wiczenie 3 Wykonaj warstw pasa zazbionego prostego i pasa zazbionego uko[nego. Sposób wykonania wiczenia Aby wykona wiczenie powiniene[: 1) przygotowa stanowisko pracy, 2) zgromadzi sprzt i narzdzia na stanowisku, 3) zgromadzi potrzebny materiaB, 4) oceni przydatno[ materiaBu, 5) przygotowa podBo|e pod rolk, 6) przygotowa zapraw, 7) wykona warstw zgodnie z zasadami (materiaB nauczania 4.1.1.), 8) zaprezentowa wykonane wiczenie, 9) dokona oceny wykonanej pracy. Wyposa|enie stanowiska pracy: - odzie| ochronna i sprzt ochrony indywidualnej, - zestaw materiaBów do wykonania murów, - zestaw materiaBów do wykonania zapraw murarskich, - rusztowanie do robót murarskich, - podstawowy zestaw narzdzi i sprztu do robót murarskich, - podstawowy sprzt pomiarowy, - apteczka, - literatura z rozdziaBu 6 poradnika dla ucznia.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 10 4.1.4. Sprawdzian postpów Czy potrafisz: Tak Nie 1) scharakteryzowa ukBady rolkowe? ðð ðð 2) wskaza miejsca stosowania ukBadów rolkowych? ðð ðð 3) scharakteryzowa ukBad cegieB na rb le|cy? ðð ðð 4) scharakteryzowa ukBad cegieB na rb stojcy? ðð ðð 5) przygotowa podBo|e pod rolk? ðð ðð 6) wykona ukBad cegieB na rb le|cy ? ðð ðð 7) wykona ukBad cegieB na rb stojcy? ðð ðð 8) wskaza rodzaje gzymsów wystpujcych w budownictwie? ðð ðð 9) wykona ukBad cegieB w pasie zazbionym prostym? ðð ðð 10) wykona ukBad cegieB w pasie zazbionym uko[nym? ðð ðð 11) omówi cokoBy wystpujce w budynku? ðð ðð 12) wykona ukBad rolkowy zazbiony le|cy? ðð ðð 13) wykona ukBad rolkowy zazbiony stojcy? ðð ðð 14) zachowa bezpieczeDstwo podczas wykonywania robót? ðð ðð  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 11 4.2. Wykonywanie gzymsów murowanych 4.2.1. MateriaB nauczania Poziome, a rzadziej uko[ne wystpy [cian nazywamy gzymsami. Gzymsy dziel monotonn pBaszczyzn [ciany w poziomie i nadaj jej ciekawszy wygld, a ponadto zabezpieczaj [cian przed zaciekami wody opadowej z dachu. Rys. 9. Schemat gzymsu z zastosowaniem ukBadu na rb le|cy i stojcy [2, s.47] W zale|no[ci od ksztaBtu i dBugo[ci wysigu gzyms ceglany mo|e by wykonany jako niezbrojony lub zbrojony. Gzyms niezbrojony wykonuje si przez stopniowe wypuszczenie kolejnych warstw muru z zastosowaniem ukBadów rolkowych. Jest to nazywane w gwarze murarzy  wysadzaniem" gzymsu. PrzykBadowo mo|na wykona w gzymsie dwie rolki le|ce, przeBo|one wysunit warstw cegieB ukBadanych na pBask. Dodatkowo górna warstwa rbu le|cego wykonany jest z cegBy zaokrglonej odpowiednio do zaprojektowanego profilu gzymsu wieDczcego. Rys. 10. PrzykBad gzymsu niezbrojonego [3, s.44] Wysig poszczególnych warstw wynosi odpowiednio ½ cegBy dla warstw wykonanych w ukBadzie rolkowym i ¼ cegBy dla cegieB uBo|onych na pBask.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 12 Gzymsy o znacznym wysigu i maBej wysoko[ci wymagaj zbrojenia lub oparcia na beleczkach stalowych. W takich gzymsach, ze wzgldu na maB wysoko[, niemo|liwe jest bowiem uzyskanie |danego wysigu przez stopniowe wysuwanie kolejnych warstw cegieB. Rys. 11. Gzyms zbrojony pBaskownikami [3 s.44] Przy mniejszym ci|arze wBasnym gzymsu stosuje si zbrojenie pBaskownikiem lub bednark, uBo|onymi w górnych cz[ciach spoin pionowych, odwrotnie jak w pBycie Kleina (jednostka moduBowa 712[06].Z1.08). Przed przystpieniem do murowania gzymsu nale|y wykona deskowanie, które podtrzymuje caBo[ konstrukcji do momentu uzyskania odpowiedniej no[no[ci. Rys.12. Deskowanie wieDca z gzymsem [3, s. 367] Podczas wykonywania gzymsu ceglanego o wikszym wysigu, zamiast bednarek stosuje si belki stalowe, najkorzystniej o profilu teowym lub dwuteowe. Rys. 13. Gzyms oparty na teownikach [3 s.44]  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 13 Belka stalowa wymaga nale|ytego zakotwienia w murze, aby gzyms nie wywróciB si pod ci|arem wystajcej cz[ci. CaBo[ wymaga deskowania, które mo|na podwiesi do belek, podobnie jak w deskowaniu stropów stopki belek osiatkowuje si. Rys. 14. Deskowanie gzymsu opartego na belkach stalowych [3, s. 369] Gzymsy midzypitrowe wyznaczaj na [cianie frontowej budynku poBo|enie poszczególnych kondygnacji; stanowi one jeden z elementów dekoracyjnych elewacji. Gzymsy te maj zwykle maBy wysig, tak |e wykonuje si je przez odpowiednie wysuwanie warstw cegieB, przy czym mo|na zastosowa ró|ne ukBady rolkowe, podobnie jak w gzymsie wieDczcym. Rys. 15. Gzyms podokienne z cegBy i klinkieru [3. s.46] Podobnie gzymsy nadotworowe, wykonywane ze wzgldów dekoracyjnych nad oknami lub wej[ciami [ciany frontowej budynku oraz gzymsy podokienne, zwane równie| podokiennikami lub Bawkami podokiennymi, maj stosunkowo maBy wysig. Muruje si je tak samo jak gzymsy midzypitrowe, najcz[ciej jednak przez uBo|enie rolki le|cej. Gzymsy muruje si na zaprawie cementowej, uplastycznionej dodatkiem mleka wapiennego.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 14 4.2.2. Pytania sprawdzajce Odpowiadajc na pytania, sprawdzisz, czy jeste[ przygotowany do wykonania wiczeD. 1. Jakiego rodzaju konstrukcje mog mie gzymsy murowane? 2. W jaki sposób wykonujemy gzymsy niezbrojone? 3. Kiedy stosujemy zbrojenie gzymsów? 4. Jakie s zasady deskowania gzymsów zbrojonych? 5. W jaki sposób zbroimy gzymsy? 6. Jakie s zasady deskowania gzymsów na belkach stalowych? 7. W jaki sposób wykonujemy gzymsy na belkach stalowych? 4.2.3. wiczenia wiczenie 1 Wykonaj fragment gzymsu o krótkim wysigu, na podstawie rysunku roboczego. Sposób wykonania wiczenia Aby wykona wiczenie powiniene[: 1) dokBadnie zapozna si z rysunkiem roboczym, 2) dobra sprzt i narzdzia potrzebne do wykonania zadania, 3) przygotowa materiaB potrzebny do wykonania wiczenia, 4) zorganizowa stanowisko pracy do wykonania wiczenia, 5) przygotowa zapraw murarsk, 6) wykona pierwszy ukBad rolkowy, 7) wykona pozostaBe warstwy zgodnie z rysunkiem roboczym, 8) zaprezentowa wykonane wiczenie, 9) dokona oceny wykonanej pracy. Wyposa|enie stanowiska pracy: - odzie| ochronna i sprzt ochrony indywidualnej, - zestaw materiaBów do wykonania murów, - zestaw materiaBów do wykonania zapraw murarskich, - rusztowanie do robót murarskich, - podstawowy zestaw narzdzi i sprztu do robót murarskich, - podstawowy sprzt pomiarowy, - apteczka, - literatura z rozdziaBu 6 poradnika dla ucznia. wiczenie 2 Na przygotowanym deskowaniu wykonaj gzyms zbrojony pBaskownikiem, na podstawie rysunku roboczego. Sposób wykonania wiczenia Aby wykona wiczenie powiniene[: 1) dokBadnie zapozna si z rysunkiem roboczym, 2) dobra sprzt i narzdzia potrzebne do wykonania zadania,  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 15 3) przygotowa materiaB potrzebny do wykonania wiczenia, 4) zorganizowa stanowisko pracy do wykonania wiczenia, 5) sprawdzi prawidBowo[ wykonania deskowania, 6) przygotowa zapraw murarsk, 7) wymurowa gzyms z nakBadaniem zaprawy na powierzchni cegBy, 8) wstawi zbrojenie w trakcie murowania, nakBadajc zapraw na boczn powierzchni bednarki, 9) wykona zalanie zapraw gzymsu, 10) zaprezentowa wykonane wiczenie, 11) dokona oceny wykonanej pracy. Wyposa|enie stanowiska pracy: - odzie| ochronna i sprzt ochrony indywidualnej, - zestaw materiaBów do wykonania murów, - zestaw materiaBów do wykonania zapraw murarskich, - rusztowanie do robót murarskich, - podstawowy zestaw narzdzi i sprztu do robót murarskich, - podstawowy sprzt pomiarowy, - apteczka, - literatura z rozdziaBu 6 poradnika dla ucznia. wiczenie 3 Na podstawie rysunku roboczego wykonaj gzyms na teowych belkach stalowych. Sposób wykonania wiczenia Aby wykona wiczenie powiniene[: 1) dokBadnie zapozna si z rysunkiem roboczym, 2) dobra sprzt i narzdzia potrzebne do wykonania zadania, 3) przygotowa materiaB potrzebny do wykonania wiczenia, 4) zorganizowa stanowisko pracy do wykonania wiczenia, 5) przygotowa materiaB na deskowanie, 6) zamocowa deskowanie do wcze[niej ustabilizowanych belek, 12) sprawdzi prawidBowo[ wykonania deskowania, 13) przygotowa zapraw murarsk, 7) wymurowa gzyms z nakBadaniem zaprawy na powierzchni cegBy, 8) zaprezentowa wykonane wiczenie, 9) dokona oceny wykonanej pracy. Wyposa|enie stanowiska pracy: - odzie| ochronna i sprzt ochrony indywidualnej, - zestaw materiaBów do wykonania murów, belki teowe, - zestaw materiaBów do wykonania zapraw murarskich, - materiaBy i narzdzia do wykonania deskowania, - rusztowanie do robót murarskich, - podstawowy zestaw narzdzi i sprztu do robót murarskich, - podstawowy sprzt pomiarowy, - apteczka, - literatura z rozdziaBu 6 poradnika dla ucznia.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 16 4.2.4. Sprawdzian postpów Czy potrafisz: Tak Nie 1) dobra sprzt i narzdzia potrzebne do wykonania gzymsu ðð ðð murowanego? 2) omówi zadania gzymsu? 3) dobra materiaBy do wykonania gzymsu murowanego dowolnej ðð ðð konstrukcji i oceni ich przydatno[? 4) zorganizowa stanowisko pracy do wykonania gzymsu murowanego ðð ðð dowolnej konstrukcji? 5) wymurowa fragment gzymsu niezbrojonego? ðð ðð 6) wykona fragment gzymsu zbrojonego? ðð ðð 7) wykona fragment gzymsu na belkach stalowych? ðð ðð 8) porozumie si z innym pracownikami? ðð ðð 9) zastosowa przepisy bhp podczas wykonywania gzymsów ðð ðð murowanych?  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 17 4.3. Gzymsy |elbetowe 4.3.1. MateriaB nauczania Gzymsy, ze wzgldu na ich prac statyczn, s wspornikami utwierdzonymi w [cianie. GBównym obci|eniem gzymsu jest jego ci|ar wBasny, który musi by zrównowa|ony przez ci|ar muru znajdujcego si powy|ej poziomu zakotwienia gzymsu lub przez siB rozcigajc w elemencie kotwicym. Rys. 16. Zasady pracy gzymsu [3, s.46] Charakterystycznymi wymiarami gzymsu s wysoko[ i wysig. Sposób zakotwienia oraz wymiary gzymsu musz by tak dobrane, |eby gzyms nie zBamaB si lub nie wywróciB pod obci|eniem. Gzyms musi by zarówno odpowiednio wytrzymaBy jak i stateczny. Dawniej gzymsy wykonywano z kamienia lub cegBy. Obecnie najcz[ciej wykonywane s gzymsy |elbetowe monolityczne lub prefabrykowane. Konstrukcje monolityczne gzymsów wykonuje si w powizaniu z wieDcem stropowym. Sposób deskowania elementu pokazano na rysunku 12. Rys. 17. Gzyms jako pByta wspornikowa wystajca z wieDca [3, s.47] 1-gzyms, 2-wieniec, 3-strop Zbrojenie gBówne w takiej konstrukcji, ze wzgldu na sposób pracy podobny do pByty balkonowej, umieszcza si blisko górnej powierzchni. Przy kapinosie stosuje si prty poprzeczne zwane monta|owymi. Zmniejszenie ci|aru gzymsu osiga si przez zastosowanie odpowiednich deskowaD.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 18 Rys. 18. Konstrukcja gzymsu |elbetowego skrzynkowego, monolitycznego [2, s.47] Prefabrykowane gzymsy |elbetowe osadza si na zaprawie cementowej o proporcji skBadników l : 4, roz[cielanej równomiernie na murze warstw grubo[ci 1 2cm. Nastpnie ukBada si na styk poszczególne elementy gzymsu, nakBadajc na powierzchnie boczne tych elementów zapraw i dociskajc je, a| do wyci[nicia zaprawy ze spoiny. Dolna, wystajca cz[ gzymsu, przewidziana do tynkowania, mo|e mie spoiny niecaBkowicie wypeBnione zapraw. Po uBo|eniu elementu nale|y go od razu obci|y od góry warstwami cegieB, aby zapobiec wywróceniu Rys. 19. Konstrukcja gzymsu |elbetowego skrzynkowego, prefabrykowanego [3, s.47] Zmniejszenie ci|aru gzymsu w konstrukcjach prefabrykowanych osiga si przez stosowanie gzymsów skrzynkowych |elbetowych lub siatkowo-betonowych. Rys. 20. Gzyms skrzynkowy [3, s.47] 1-pByta górna, 2-pByta dolna ksztaBtujca gzyms, 3-pokrycie  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 19 4.3.2. Pytania sprawdzajce Odpowiadajc na pytania, sprawdzisz, czy jeste[ przygotowany do wykonania wiczenia. 1. Jak pracuj gzymsy |elbetowe? 2. Jakiego rodzaju mog by gzymsy |elbetowe ze wzgldu na sposób wykonania? 3. Jakie s zasady zbrojenia gzymsów monolitycznych? 4. W jaki sposób wykonujemy gzymsy monolityczne? 5. Jaki materiaB stosuje si do osadzania gzymsów prefabrykowanych? 6. Jakie s zasady osadzania elementów gzymsu prefabrykowanego? 4.3.3. wiczenia wiczenie 1 Wykonaj osadzenie w wyznaczonym miejscu prefabrykowanej pByty gzymsowej. Sposób wykonania wiczenia Aby wykona wiczenie powiniene[: 1) zorganizowa stanowisko pracy do wykonania wiczenia, 2) dobra sprzt i narzdzia potrzebne do wykonania zadania, 3) przygotowa materiaB potrzebny do wykonania wiczenia i oceni jego przydatno[, 4) przygotowa zapraw, 5) roz[cieli zapraw w wyznaczonym miejscu, 6) osadzi element, 7) dokona obci|enia osadzonego elementu, 8) zaprezentowa wykonane wiczenie, 9) dokona oceny wykonanej pracy. Wyposa|enie stanowiska pracy: - odzie| ochronna i sprzt ochrony indywidualnej, - zestaw materiaBów do wykonania murów, - zestaw materiaBów do wykonania zapraw murarskich, - rusztowanie do robót murarskich, - podstawowy zestaw narzdzi i sprztu do robót murarskich, - podstawowy sprzt pomiarowy, - apteczka, - literatura z rozdziaBu 6 poradnika dla ucznia. wiczenie 2 Przygotuj stanowisko, sprzt i materiaB, do wykonania gzymsu monolitycznego na podstawie zadanego rysunku roboczego. Sposób wykonania wiczenia Aby wykona wiczenie powiniene[: 1) przygotowa miejsce do zgromadzenia materiaBu, 2) dokBadnie zapozna si z rysunkiem roboczym, 3) dobra potrzebny sprzt, 4) dobra stal zbrojeniow wedBug wykazu,  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 20 5) zgromadzi materiaBy do wykonania mieszanki betonowej, 6) wybra potrzebne elementy deskowania, 7) oceni przydatno[ zgromadzonych materiaBów, 8) zaprezentowa wykonane wiczenie, 9) dokona oceny wykonanej pracy. Wyposa|enie stanowiska pracy: - odzie| ochronna i sprzt ochrony indywidualnej, - zestaw materiaBów do wykonania murów, - zestaw materiaBów do wykonania zapraw murarskich, - rusztowanie do robót murarskich, - podstawowy zestaw narzdzi i sprztu do robót murarskich, - podstawowy sprzt pomiarowy, - apteczka, - literatura z rozdziaBu 6 poradnika dla ucznia. 4.3.4. Sprawdzian postpów Czy potrafisz: Tak Nie 1) dobra sprzt i narzdzia potrzebne do wykonania gzymsu? ðð ðð 2) scharakteryzowa rodzaj gzymsów |elbetowych? ðð ðð 3) dobra materiaBy do wykonania osadzenia gzymsu ðð ðð prefabrykowanego i oceni jego przydatno[? 4) zorganizowa stanowisko pracy do przeprowadzenia osadzenia ðð ðð gzymsu prefabrykowanego? 5) wykona osadzenie elementu gzymsu prefabrykowanego? ðð ðð 6) dobra odpowiedni materiaB do wykonania gzymsu monolitycznego ðð ðð i oceni jego przydatno[? 7) porozumie si z innym pracownikami? ðð ðð 8) zastosowa przepisy bhp podczas wykonywania gzymsów? ðð ðð  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 21 4.4. Wykonywanie cokoBów 4.4.1. MateriaB nauczania CokóB jest cz[ci [ciany fundamentowej budynku, wystajc ponad teren. CokóB zabezpiecza doln cz[ [ciany przed zawilgoceniem i przed uszkodzeniami mechanicznymi, dlatego te| powinien by wykonany z materiaBów nienasikliwych, o du|ej wytrzymaBo[ci. CokóB mo|e by cofnity lub wysunity z lica [ciany, mo|e te| licowa z powierzchni [ciany. Rys. 21. PrzykBad cokoBu cofnitego [3, s.47] CokóB cofnity stwarza wra|enie lekko[ci, a cokóB wysunity - masywno[ci budynku. Rys. 22. PrzykBad cokoBu wysunitego [2, s.47] Sposób wykoDczenia powierzchni cokoBu wpBywa na estetyk elewacji budynku. Lica cokoBów pokrywa si szczelnym tynkiem lastrykowym, klinkierem, pBytami kamiennymi lub tynkiem mozaikowym. Wysoko[ cokoBów waha si w granicach 0,4 1,0 m i siga najcz[ciej do poziomu podBogi parteru. BBdem jest wykonywanie cokoBów bardzo niskich,  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 22 wystajcych 15 20 cm ponad terenem. CokóB taki nie zabezpiecza [ciany nad nim poBo|onej przed wod opadow. Przy silnym deszczu krople wody odbijaj si od podBo|a na wysoko[ do 30cm. Przy wykonywaniu cokoBów wysunitych nale|y pamita o dobrym zabezpieczeniu cz[ci wystajcej przed uszkodzeniami i dziaBaniem czynników atmosferycznych. CokóB wysunity, nie zabezpieczony mo|e spowodowa trwaBe zawilgocenie [ciany, a w efekcie jej szybsze zniszczenie. UkBad cegieB w murze cokoBu cofnitego w stosunku do lica [ciany zewntrznej budynku mo|e by wykonany w nastpujcy sposób: pierwsza warstwa muru cokoBowego uBo|ona jest z cegBy na rb (rolka le|ca) wysunitej na 4 6 cm, nastpne warstwy muru, stanowicego ju| [cian parteru, wysunite s tylko na 2 4 cm w stosunku do lica muru piwnicznego. Rys. 23. PrzykBad cokoBu wysunitego [4, s.117] CokóB wysunity z lica mo|e by zakoDczony rolk le|c, zbrojon w spoinach pionowych bednark i stanowic jednocze[nie nadpro|e okien piwnicy. Wysunita cz[ wymaga zwykle przykrycia pBytkami klinkierowymi lub betonowymi. Rys. 24. PrzykBad cokoBu wysunitego [4, s.117] CokóB cofnity jest praktyczniejszy ni| wysunity; nie wymaga on ochrony od zacieków wodnych i nie jest tak nara|ony na uszkodzenia mechaniczne jak cokóB wysunity, w którym, zwBaszcza naro|a ulegaj Batwo obtBuczeniu.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 23 4.4.2. Pytania sprawdzajce Odpowiadajc na pytania, sprawdzisz, czy jeste[ przygotowany do wykonania wiczeD. 1. Jakie wBa[ciwo[ci powinien posiada materiaB, z którego wykonujemy cokoBy? 2. Jak rol peBnia cokoBy w budynku? 3. W jaki sposób wykonujemy cokóB murowany cofnity? 4. Dlaczego stosuje si obróbk cokoBów wysunitych? 5. W jaki sposób mo|na zabezpieczy cokóB wysunity? 4.4.3. wiczenia wiczenie 1 Wykonaj zgodnie z rysunkiem roboczym ukBad rolkowy na cokole wysunitym. Sposób wykonania wiczenia Aby wykona wiczenie powiniene[: 1) przygotowa stanowisko pracy, 2) zgromadzi sprzt i narzdzia, 3) zgromadzi potrzebny materiaB i oceni jego przydatno[, 4) przygotowa miejsce, w którym bdzie wykonywane zadanie, 5) przygotowa zapraw, 6) wykona warstw zgodnie z zasadami (materiaB nauczania 4.1.1.) 7) zaprezentowa wykonane wiczenie, 8) dokona oceny wykonanej pracy. Wyposa|enie stanowiska pracy: - odzie| ochronna i sprzt ochrony indywidualnej, - zestaw materiaBów do wykonania murów, - zestaw materiaBów do wykonania zapraw murarskich, - rusztowanie do robót murarskich, - podstawowy zestaw narzdzi i sprztu do robót murarskich, - podstawowy sprzt pomiarowy, - apteczka, - literatura z rozdziaBu 6 poradnika dla ucznia. wiczenie 2 Zaplanuj, dobierajc sprzt i materiaB, wykoDczenie cokoBu wysunitego na podstawie podanego rysunku roboczego. Sposób wykonania wiczenia Aby wykona wiczenie powiniene[: 1) przygotowa miejsce do zgromadzenia materiaBu, 2) dokBadnie zapozna si z rysunkiem roboczym, 3) dobra potrzebny sprzt i narzdzia, 4) dobra materiaB do wykonania zabezpieczenia cokoBu, 5) zgromadzi materiaBy do wykonania wiczenia, 6) zaprezentowa wykonane wiczenie, 7) dokona oceny wykonanej pracy.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 24 Wyposa|enie stanowiska pracy: - odzie| ochronna i sprzt ochrony indywidualnej, - zestaw materiaBów do wykonania murów, - zestaw materiaBów do wykonania zapraw murarskich, - rusztowanie do robót murarskich, - podstawowy zestaw narzdzi i sprztu do robót murarskich, - podstawowy sprzt pomiarowy, - apteczka, - literatura z rozdziaBu 6 poradnika dla ucznia. 4.4.4. Sprawdzian postpów Czy potrafisz: Tak Nie 1) dobra sprzt i narzdzia potrzebne do wykonania cokoBów? ðð ðð 2) omówi zadania cokoBu? ðð ðð 3) dobra materiaBy do wykonania cokoBu murowanego i oceni ich ðð ðð przydatno[? 4) zorganizowa stanowisko pracy do wykonania cokoBu? ðð ðð 5) uksztaBtowa cokóB cofnity? ðð ðð 6) wykona zabezpieczenie cokoBu wysunitego? ðð ðð 7) porozumie si z innym pracownikami? ðð ðð 8) zastosowa przepisy bhp podczas wykonywania gzymsów ðð ðð murowanych?  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 25 5. SPRAWDZIAN OSIGNI INSTRUKCJA DLA UCZNIA 1. Przeczytaj uwa|nie instrukcj. 2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kart odpowiedzi. 3. Zapoznaj si z zestawem pytaD testowych. 4. Test zawiera 20 zadaD dotyczcych wykonywania gzymsów i ukBadów rolkowych. Zadania z cz[ci podstawowej i ponadpodstawowej s to pytania wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedz jest prawidBowa. 5. Udzielaj odpowiedzi tylko na zaBczonej karcie odpowiedzi, prawidBow odpowiedz zaznacz znakiem X (w przypadku pomyBki nale|y bBdn odpowiedz zaznaczy kóBkiem, a nastpnie ponownie zakre[li odpowiedz prawidBow). 6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy bdziesz miaB satysfakcj z wykonanego zadania. 7. Kiedy udzielenie odpowiedzi bdzie Ci sprawiaBo trudno[, wtedy odBó| jego rozwizanie na pózniej i wró do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 8. Na rozwizanie testu masz 45 minut. Powodzenia  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 26 ZESTAW ZADAC TESTOWYCH 1. Jedna z zasad ukBadania cegieB w murze mówi, |e cegBy powinny by uBo|one najwiksz powierzchni a) równolegle do kierunku dziaBania siB. b) prostopadle do kierunku dziaBania siB c) pod ktem 60° do kierunku dziaBania siB. d) pod ktem 45° do kierunku dziaBania siB. 2. UkBady rolkowe stosuje si a) w murach nietynkowanych. b) tylko w murach tynkowanych. c) w [cianach fundamentowych. d) w [cianach wewntrznych. 3. W zale|no[ci od poBo|enia w budynku gzymsy mog by a) podotworowe, nadotworowe, cokoBowe, midzykondygnacyjne. b) piwniczne, pitrowe, wieDczce, midzykondygnacyjne. c) podokienne, nadotworowe, cokoBowe, midzykondygnacyjne, wieDczce. d) szczytowe, okapowe, midzykondygnacyjne, nadotworowe. 4. CokoBy mog by wykonane jako a) cofnite i wysunite. b) cofnite i nadpiwniczne. c) wysunite i gzymsowe. d) gzymsowe i nadpiwniczne. 5. Rolk le|c nazywamy rzd cegieB uBo|onych na a) pBask. b) stojco. c) rb. d) sztorc. 6. Na rysunku przedstawiona jest rolka a) stojca. b) le|ca. c) zazbiona. d) rolka uko[na.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 27 7. Na rysunku przedstawiona jest rolka a) stojca zazbiona. b) le|ca zazbiona. c) le|ca. d) stojca. 8. Na rysunku przedstawiony jest gzyms, w którym zastosowano ukBad elementów a) na rb le|cy i stojcy. b) na rb stojcy. c) na rb le|cy. d) zazbiony. 9. Podczas wykonywania gzymsów ceglanych niezbrojonych wysig warstw rolkowych wynosi a) ¾ cegBy. b) 1 cegBa. c) ½ cegBy. d) ¼ cegBy. 10. Charakterystycznymi wielko[ciami okre[lajcymi gzyms s a) wysoko[ i grubo[. b) grubo[ i szeroko[. c) wysoko[ i wysig. d) szeroko[ i wysig. 11. Gzymsy muruje si na zaprawie a) wapiennej. b) cementowej. c) gipsowej. d) wapienno  gipsowej.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 28 12. Gzymsy prefabrykowane |elbetowe osadza si na zaprawie cementowej roz[cielajc j na grubo[ okoBo a) 0,1-2cm. b) 0,1-0,2cm. c) 2-4cm. d) 1-2cm. 13. Zmniejszenie ci|aru gzymsu uzyskuje si przy zastosowaniu a) lekkiej zaprawy. b) gzymsów pojedynczo zbrojonych. c) gzymsów pojedynczych. d) gzymsów skrzynkowych. 14. Wysoko[ cokoBów waha si w granicach a) 0,4-1,0m. b) 1- 4m. c) 0,1-.0,8m. d) 0,2-0,4m. 15. CokóB wysunity zamyka si od góry zazwyczaj rolk le|c, która stanowi jednocze[nie a) oparcie dla belek. b) nadpro|e okna piwnicznego. c) podokiennik okna piwnicznego. d) wieniec stropu. 16. Na uszkodzenia mechaniczne bardziej jest nara|ony cokóB a) wysunity. b) cofnity. c) licowy. d) nadotworowy. 17. Na rysunku przedstawiony jest a) gzyms ceglany. b) gzyms skrzynkowy. c) podokiennik okna piwnicznego. d) wieniec stropu. 18. Gzymsy murowane o znacznym wysigu i maBej wysoko[ci wymagaj: a) zbrojenia lub oparcia na belkach stalowych, b) zbrojenia i oparcia na belkach stalowych, c) zbrojenia i oparcia na belkach drewnianych, d) zwikszenia ilo[ci i wytrzymaBo[ci zaprawy.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 29 19. Gzymsy midzypitrowe maj zazwyczaj: a) zbrojenie podBu|ne, b) du|o zbrojenia, c) du|y wysig, d) maBy wysig. 20. Przy maBym ci|arze wBasnym gzyms ceglany a) zbroi si pBaskownikiem. b) opiera na belkach teowych. c) opiera na belkach dwuteowych. d) opiera na belkach drewnianych.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 30 KARTA ODPOWIEDZI Imi i nazwisko & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .. Wykonywanie gzymsów i ukBadów rolkowych Zakre[l poprawn odpowiedz, wpisz brakujc cz[ zdania. Nr. Odpowiedz Punkty zadania 1 a b c d 2 a b c d 3 a b c d 4 a b c d 5 a b c d 6 a b c d 7 a b c d 8 a b c d 9 a b c d 10 a b c d 11 a b c d 12 a b c d 13 a b c d 14 a b c d 15 a b c d 16 a b c d 17 a b c d 18 a b c d 19 a b c d 20 a b c d Razem  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 31 6. LITERATURA 1. Kettler.K. Murarstwo cz.1 REA Warszawa 2002r. 2. Mirski J. Z, Acki K.: Budownictwo z technologi. cz. II . WSiP, Warszawa 1995r. 3. SBowiDski Z.: Technologia budownictwa 2 WSiP, Warszawa 1996r. 4. Urban. L. Technologia robót murarskich i tynkarskich WSiP, Warszawa 1988r. 5. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlano-monta|owych ITB Warszawa 1997r.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 32

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
16 Wykonywanie naprawy układów hamulcowych
15 Wykonywanie naprawy układów kierowniczych
15 Wykonywanie obsługi i konserwacji układów automatyki
Analizowanie działania układów mikroprocesorowych
12 Wykonywanie sterylizacji instrumentów, materiałów
2009 12 Metaprogramowanie algorytmy wykonywane w czasie kompilacji [Programowanie C C ]
Wykonywanie pomiarów warsztatowych
Wykonywanie zabiegów higieniczno pielęgnacyjnych(1)
311[15] Z1 01 Wykonywanie pomiarów warsztatowych
15 Wykonywanie rehabilitacyjnych ćwiczeń ortoptycznychid247
Kinematyka i Dynamika Układów Mechatronicznych
budowa i działanie układów rozrządu silników spalinowych
Wykonywanie podstawowych robót ciesielskich
Wykonywanie przedmiotów za pomocą obróbki ręcznej skrawaniem(1)
Analizowanie prostych układów elektrycznych
Katalog układów logicznych CMOS serii 4000

więcej podobnych podstron