plik


Problemy skBadni: 1. Cele opisu skBadniowego: - opis budowy wypowiedzeo (rzeczywistych komunikatw jzykowych) - opis reguB budowania wypowiedzeo z jednostek ni|szego rzdu (leksemw) przeksztaBconych fleksyjnie na czBony skBadniowe 2. Jednostki skBadniowe ( zdanie: wypowiedzenie, syntagma // grupa imienna, syntagma // grupa werbalna; skBadnik, zdanie jdrowe (minimalne), itp.) zdanie  postad wypowiedzenia zawierajca jako orzeczenie tzw. sBowo osobowe  form predykatywn czasownika wypowiedzenie  najmniejszy odcinek tekstu bdcy samodzielnym komunikatem; Klemensiewicz: wyraz lub zespB wyrazw gramatycznie zestrojonym i prozodycznie odgraniczonym, ktry w danej sytuacji |yciowej stanowi najmniejszy, a ju| wystarczajcy [rodek porozumiewania si; trzonem jest osobowa forma czasownika lub inny skBadnik w oznajmieniu syntagma - zespolenie dwch lub wicej nastpujcych po sobie jednostek jzykowych tworzcych caBo[d znaczeniow, np. wyraz zBo|ony z morfemw (dom-ek), grupa wyrazw ("upalne lato"), rozbudowany czBon zdania. fraza, grupa sBw, gramatycznie i syntaktycznie powizanych, ktre mog stanowid cz[d zdania (np. podmiot, przydawka, orzeczenie) lub te| samodzielnie tworz zdania oraz rwnowa|niki zdao. Termin ten zostaB wprowadzony przez Ferdinanda de Saussure. konstrukcje predykatywne  wypowiedzenia: zdania i oznajmienia konstrukcje atrybutywne  cz[ci wypowiedzeo, nie majce samodzielno[ci komunikacyjnej grupa  a) abstrakcyjny czBon skBadniowy, ktry stanowi cz[d struktury zdania; lub: b) niepredykatywne poBczenie skBadnikw  konstrukcje co najmniej dwuelementowe grupa skBadniowa (syntaktyczna)  zbudowane s z nich zdania; abstrakcyjny czBon zdaniowy, ktry stanowi cz[d struktury zdania; niepredykatywne poBczenie skBadnikw; konstrukcja co najmniej dwuskBadnikowa powizana zwizkiem skBadniowym PodziaB grup ze wzgldu na charakter gramatyczny czBonu nadrzdnego: grupa nominalna  rzeczownikowa, np. kolega brata; grupa imienna, grupa nominalna, druga obok zdania podstawowa struktura skBadniowa, o dowolnej liczbie skBadnikw (imion), zBo|ona z czBonu centralnego, ktrym jest rzeczownik lub zaimek rzeczowny, oraz podporzdkowanego mu gramatycznie okre[lnika grupa przymiotnikowa  np. godny uwagi; grupa werbalna  np. pisze wyraznie; grupa skBadniowa, ktrej o[rodkiem jest czasownik, adwerbalny okre[lnik ogranicza tre[d okre[lanego czasownika i podporzdkowuje mu si gramatycznie. grupa adwerbialna  np. bardzo wyraznie; grupa skBadniowa ktrej o[rodkiem jest przysBwek grupy wg charakteru zwizku midzy czBonami grupy: grupy wspBrzdne (szeregi); grupy podrzdne jednostronnie; grupy wzajemnie podrzdne skBadnik  element, ktrego nie da si dalej podzielid skBadniowo; wyra|ane: a) analityczne formy skBadniowe, np. bd pisaBa b) formy zaprzeczone, np. ojciec nie przyszedB c) frazeologizmy, np. byli gr d) wyra|enia przyimkowe, np. (chodzi) po ulicy zdanie minimalne (jdrowe, atomowe)  takie, w ktrym opuszczenie jednego ze skBadnikw powoduje, |e konstrukcja przestaje byd zdaniem. 3. Modele opisw skBadniowych (skBadnia generatywna, struktura gBboka : struktura powierzchniowa; skBadnia predykatowo-argumentowa; zdanie formalne, zdanie semantyczne - modele ) Struktura gBboka, struktura wyj[ciowa, struktura bazowa - w gramatyce transformacyjno- generatywnej stosunki syntaktyczne, syntaktyczno-semantyczne lub semantyczne, le|ce u podstawy budowy gramatycznej zdao; s.g. jest abstrakcyjna i uniwersalna (jednakowa dla wszystkich jzykw); wykrywana na podstawie analizy jzykoznawczej; za pomoc reguB transformacyjnych wyprowadza si z niej struktur powierzchniow. struktura powierzchniowa - zespB stosunkw dajcych si bezpo[rednio zaobserwowad w zdaniu; struktura semantyczno-logiczna  obejmuje nastpujce elementy: przypisanie predykatu pewnemu fragmentowi [wiata (tzw. struktura predykatowo-argumentowa), lokalizowanie w czasie tego stanu, ustosunkowanie nadawcy wzgldem tego stanu rzeczy, precyzowanie do czego si to odnosi, Struktura syntaktyczna  sied zwizkw (zale|no[ci) skBadniowych, w jakie wchodz skBadniki tworzce wypowiedzenie ; wyznaczana zasadniczo przez wBasno[ci skBadniowe czasownika struktura tematyczno-rematyczna- funkcjonalna perspektywa wypowiedzi; wyr|nia temat i cel wypowiedzi cig linearny  konkretna empiryczna wypowiedz, ksztaBt niezale|ny od struktury semantyczno-logicznej SkBadnia (struktura) predykatowo-argumentowa  wyznaczana przez wBa[ciwo[ci semantyczno-skBadniowe (konotacyjne) czasownika SkBadnia generatywna  reguBy skBadni operuj na zamknitej liczbie schematw zdaniowych, ktre stanowi punkt wyj[cia dla dziaBania reguB rozwijania i przeksztaBcania  koncepcja tradycyjna Klemensiewicza???? gdzie zd. pojedyncze zbudowane z czBonw zdaniowych  podmiot, orzeczenie, przydawka, dopeBnienie, okolicznik SkBadnia generatywna  zdanie zbudowane jest z grupy (frazy) nominalnej (GN) i grupy (frazy) werbalnej (GV) rozumiane jako pozycje skBadniowe, ktre mog byd rozwinite (np. Kolega brata przyszedB) lub nierozwinite (np. Kolega przyszedB) Zdanie semantyczne: abstrakcyjna , modelowa struktura tresci// pojciowa// mysli, (SP-A: P(x), P(x,y), P(x,y,z) 4. SkBadniki zdania, ich funkcje syntaktyczne i sposoby ich wyra|ania (wykBadniki); = zeszyt? podstawowa struktura (schemat) zdania minimalnego = kserwka od Lisczyk? , czBon konstytutywny zdania zdanie minimalne  konstrukcja, z ktrej nie mo|e byd usunity |aden element bez naruszenia peBno[ci komunikacyjnej wypowiedzi; mo|liwo[d lub niemo|liwo[d pominicia zale|y od semantyki czasownika, gdzie niektre semantyczne uzupeBnienie mog byd pomijane, np. Ja[ odwiedziB Mari czBon konstytutywny zdania  czBon nadrzdny CzBon syntaktyczny to minimalna jednostka skBadni. Analiza skBadniowa kooczy si na zdaniu, a zaczyna na czBonie syntaktycznym. Na zdanie skBadaj si czBony syntaktyczne, ktre wyodrbniamy wedBug peBnionych przez nie funkcji syntaktycznych (skBadniowych). Wic ka|dy czBon musi peBnid jak[ funkcj, a co za tym idzie musi byd samodzieln cz[ci mowy. Liczba wyrazw w zdaniu nie zawsze wic odpowiada liczbie czBonw syntaktycznych. Wielowyrazowe czBony syntaktyczne: a. wyra|enia przyimkowe b. przyimki rozbudowane c. wyra|enia porwnawcze d. zBo|one nazwy miejscowe i osobowe e. liczebniki zBo|one f. zestawienia: nazwy instytucji, [wit, gatunkw bipologicznych, zwizkw chemicznych, tytuBy ksi|ek, g. zBo|one formy czasownika h. zwizki frazeologiczne i. konstrukcje analityczne 5. SkBadniki grupy imiennej i sposoby ich wyra|ania (w sensie czym mo|na wyrazid przydawk???); schemat grupy imiennej Mo|e istnied np. grupa imienna w r|nych przypadkach, np. grupa imienna w mianowniku i w bierniku, np. OdwiedziB mnie (gr. w bierniku  wyra|ony pojedynczym wyrazem) dawny kolega mojego brata (gr. w mianowniku  wyra|ona wieloma wyrazami) Grupa imienna  skBada si z rzeczownika i jego przydawki. Przydawka jest okre[leniem rzeczownika  nie cz[ci wypowiedzenia (podmiotu, orzecznika, dopeBnienia, okolicznika). SkBadnikiem wypowiedzenia staje si Bcznie caBa grupa. schemat zdaniowy  abstrakcyjny ukBad pozycji skBadniowych wyznaczany przez wBa[ciwo[ci konotacyjne (semantyczno-skBadniowe) czasownika. 6. Pojcia konotacji, implikacji i akomodacji ( definicje, przykBady) Konotacja  walencja; wykrywanie wymagao syntaktycznych czasownikw; otwieranie w tek[cie miejsca przez jedne formy wyrazowe dla innych form ! konsekwencja akomodacji; konotacja zjawiskiem tekstowym, przebiegajcym od podrzdnika do nadrzdnika; np. kobiet pid wBa[ciwo[d leksemu, wymaganie wystpowania podrzdnika uzupeBniajcego znaczeniowo tre[d leksemu ! [rodek zdaniotwrczy, np. kto[ odwiedziB kogo[ problem z konotacj: co fakultatywne a co obligatoryjne, rozbie|no[ci w wymaganiach czysto semantycznych leksemw a w wymaganiach skBadniowych ale te|: konotacja rzeczownikw  a) rzeczowniki relacyjne, np. ojciec, matka, brat; b) rzeczowniki odczasownikowe (odprzymiotnikowe), np. czytanie (ksi|ek), obrona (Warszawy) konotacja przymiotnikw, np. przymiotniki w stopniu wy|szym itp. Pojcie konotacji - otwieranie pozycji syntaktycznej dla wyrazw z okre[lonej klasy gramat. = cz. mowy ( np. czasownik konotuje rzeczowniki ( w okreslonych rolach syntakt. i semant.); konotuje te| przyslwki (prymarne: cechy czynno[ci, zdarzeo) i funkcjonalnie rwnowa|ne im wyra|enia przyimkowe ( le|ed + na czym); rzeczowniki konotuj przymiotnik ( dziewczyna + jaka) Walencja: ilo[d miejsc otwieranych obligatoryjnie przez czBon konotujcy dla skBadnikw konotowanych : czasowniki 1,2,3 walentne akomodacja- technika sygnalizowanie zale|no[ci skBadniowych (w zeszycie); 7. Rodzaje zwizkw skBadniowych ( zw. Zgody, zw. Rzdu, zw. Przynale|no[ci)  przykBady = w zeszycie 8. Parataksa i hipotaksa ( zw. wspBrzdne, podrzdne w zdaniu pojedynczym i zBo|onym); schematy konstrukcji para- i hipotaktycznych ( zdao i grup) Parataksa - wspBrzdne poBczenie kilku zdao w jedno zBo|one Hipotaksa - poBczenie zdao relacj podrzdn Zwizki wspBrzdne i podrzdne w zdaniach: szereg, zwizek, zwizek szeregowy zwizek gBwny, zwizek poboczny ?????? dodatkowe wyznaczniki: oceniajce, skierowujce, nawizujce, intelektualne ??????????? Schematy (modele) zdao wspBrzdnych spjnikowych ( reguBa kumulacji, zestawiania wspBrzdnego): " Aczne: [A i //oraz//tudzie| //a B]: PisaB i skre[laB. SprztaBem oraz myslaBem o Oli. ( mog byd te| bezspjnikowe) " RozBczne: [A lub //albo // a//czy B]; Wychodz lub zostao; Wyjad albo zostan " Przeciwstawne: [A lecz (nie)//ale // a (nie) B]; WyszedBem z domu, lecz nie po|egnaBem si z rodzicami. Piotr czyta, ale nie rozumie " Wynikowe: [A, wic/ zatem/ tote| B] : ZaspaB, wic nie zd|yB na pocig. PiBe[, wic nie pojedziesz Schematy ( modele) zdao podrzdnie zBo|onych (hipotaktycznych); reguBa zanurzania " Podmiotowe [A, kto//co B] " DopeBnieniowe * A, |e/|eby (nie) B] " Przydawkowe [A, ktry//jaki B+ " Okolicznikowe *A, (tam)gdzie B+; A (wtedy) gdy// kiedy B+; *A, |eby//aby B+; *A poniewa|/bo B+; *A chod/ chocia|/ chodby/ mimo, |e B+; *A tak jak/ jakby B+; *A jakby B+, *A |eby//w celu B], [A skutkiem czego// wskutek tego, |e B+; * A tak (bardzo, maBo& ), |e B " Akcesoryjne ( rozwijaj tre[d caBego zdania nadrzdnego lub ktrego[ ze skBadnikw) ZASADA REKURENCJI (mozliwo[d wielokrotnego powielania struktur i skBadnikw) pozwala tworzyd zdania wielokrotnie zBo|one, w[rd ktrych zachodz relacje wspBrzdno[ci i// podrzdno[ci TRANSFORMACJE zbiorcze, zanurzajce - akomodacja wymaga czasem usuwania powtarzajcych si skBadnikw, lub zastpienia ich zaimkiem ( pronominalizacja) 9. Wskazniki zespolenia skBadnikw i zdao  przykBady = w zeszycie 10. Rwnowa|niki zdania  typy i cechy rwnowa|nik zdania = wypowiedzenia niezdaniowe = oznajmienia Typy: a) samoistne - takie, ktre s kontekstowo niezale|ne (np. Po|ar! Cisza! Uwaga!) b) kontekstowo zale|ne - takie, ktrych zrozumienie zale|y wyBcznie od kontekstu (np. On! ! Kto to zrobiB? ; Bez! ! Chcesz herbat z cukrem czy bez?) a) wypowiedzenia woBaczowe  funkcja adresatywna, niezale|ne formalnie i semantycznie, zdolno[d wpBywania akomodacyjnego ; np. Jasiu! b) dopowiedzenia  reakcja na wcze[niejsz wypowiedz, formalnie niezale|ne, semantycznie nawizuj do wyp. wcze[niejszych, ale ich interpretacja niezale|na. Np. zgoda, odmowa... c) wyp. wykrzyknieniowe  apele o funkcji impresywnej (Ej|e! Hej!) i interjekcje o funkcji ekspresywnej (Cholera! Ba!) d) wyp. w ktrych wyzerowany zostaje predykat (czasownik) ze zdania poprzedniego (rwnowa|nik zdania (w sensie w|szym), wyp. eliptyczne)  zorganizowane wokB zerowego czasownika wystpujcego w kontek[cie, np. (Ten pokj jest mj.) Tamten |ony. e) wypowiedzeniowe czBony syntaktyczne - wyp. uzupeBniajce skBadniki zdania poprzedniego  zale|ne od zd. poprzedniego, np. (Jan siedzi w wizieniu) Za zabjstwo. f) wyp. eliptyczne, gdzie nie mo|na wstawid okre[lonego opuszczonego czBonu; skBadniki tego wypowiedzenia nie s akomodowane przez czBony wypowiedzeo wspBwystpujcych, np. (yle si czuj) Natychmiast do szpitala! (konstrukcje bezokolicznikowe uznaje si raczej za zdania, a nie za wypowiedzenia niezdaniowe) 11. Typy orzeczeo Orzeczenie: Proste SBowne (czasownikowe)  wyra|one f. os. Czasownika albo zak. na  no, -to. ZBo|one imienne (skBada si z Bcznika  byd, zostad, stad, okazad si, czud si, poczud si, to; oraz orzecznika  rzeczownik, liczebnik, imiesBw przym. i bierny) Np. Te pomidory s niedojrzaBe. Modalne (skBada si z czasownika modalnego (odnosi si do zakazw i nakazw) np. musied, powinno si mied i bezokolicznika; osobowe lub nieosobowe Np. Nie nale|y tam chodzid. On musi to napisad. Ona powinna przeprowadzid si. Trzeba byBo jechad. Fazowe (czasownik wskazujcy na pocztek lub koniec np. zaczd, skooczyd, zakooczyd i bezokolicznik) , osobowy lub nieosobowy Np. Zaczli pisad. Skooczyli [piewad. Zaczto sprztad. Frazowe (peryfrastyczne)  ma charakter zw. Frazeologicznych Np. Antek wpadB na [wietny pomysB. Kasia wBo|yBa kaw na Baw. Frazeologiczne  np. z byka spa[d (kto[), rzucid okiem (kto[, na co[)

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
WYSTĘPOWANIE PROBLEMÓW ZE SNEM U DZIECI Z MÓZGOWYM
Cywilization V rozwiązanie problemów ze spolszczeniem i save ami
Problem ze sterownikami Czytaj to!
Problemy ze stopami
Jak rozwiązać problem ze stanem uśpienia w systemie Windows
Rozwiazanie problemow ze sterow
INTERAKCJE SUBSTANCJI SMAKOWYCH I ZAPACHOWYCH ZE SKŁADNIKAMI ŻYWNOŚCI
Kształtowanie umiejętności rozwiązywania problemów i radzenia sobie ze stresem
02 Problemy eksploatacji mieszkalnych budynkow wielkoplytowych ze sciana oslonowa scalona
Zespoły posturalne problem cywilizacyjny(1)
A Balaban Polskie problemy ustrojowe 2003
canelloni ze szpinakiem i marchewka

więcej podobnych podstron