2208634220

• Istotne cechy teorii osobowości •

1. Teoria osobowości a historia psychologii

[] 5 stosunkowo najnowszych źródeł wpływu na teorie osobowości:

Z Tradycja obserwacji klinicznych (Charcot, Janet, Freud, Jung, McDougall) - bardzo mocny wyróżnik teorii osobowości

S Tradycja psychologii postaci i psychologia Sterna - zachowanie trzeba ujmować holistycznie aby je zrozumieć, teorie osobowości są holistyczne

s Psychologia eksperymentalna - zwłaszcza teoria uczenia się; troska o prowadzenie starannych badań eksperymentalnych, większe zrozumienie zasad konstruowania teorii, wnikliwe podejście do modyfikacji zachowań

s Tradycja psychometryczna - pomiar i badanie różnic indywidualnych; zwiększenie precyzji stosowanych skal i technik, powszechniejsze stosowanie ilościowej analizy danych

S Genetyka i fizjologia - szczególny wpływ u Eysenecka, teoretyków modelu Wielkiej Piątki, wczesne prace Freuda □ Specyficzne cechy teorii osobowości

S Mimo różnic między poszczególnymi teoriami osobowości, zwłaszcza we wczesnym stadium różnią się one od innych teorii w zakresie psychologii

✓

- twórcom teorii

osobowości bliższe były obserwacje kliniczne i własne, twórcze interpretacje; psychologia eksperymentalna odwoływała się do nauk przyrodniczych; powoływano się na różnych naukowców - wyjątek to stanowi Wundt, którego typologia temperamentu odpowiada opisowi sformowanemu przez Eysencka

S Zawdzięczają wiele

s Zajmowały odrębne miejsce w rozwoju¹ Psychologii (przez

psychologii akademickiej nie podlegały pułapce konwencjonalnego myślenia, ale też

niezależność zwalniała badaczy z dyscypliny)

Z Były    - koncentrowały się na problemach istotnych

z perspektywy widzenia przystosowania organizmu i przetrwania jednostki

s Duże znaczenie przypisywane    - klucz do zrozumienia

ludzkiego zachowania (pierwsi zajęli się tym Freud i McDougall)

■z Zrozumienie człowieka może wynikać z ujęcia człowieka w sposób całościowy - to podejście wynika z wymogów praktyki klinicznej

■/ Spełnia funkcję teorii integrującej - wynika to z holistycznego podejścia

z

podejście spekulatywne,

mniejsze przywiązanie do eksperymentu, pomiarów, wielowymiarowe teorie mniej nastawione na wpływ pozytywizmu, holizm, motywacja.

2. Co to jest osobowość?

S Pierwsze zastosowanie - zręczność w kontaktach społecznych