2208634514

Frasiki Jan Kochanowski

Jan Kochanowski pisał przez całe życie. Zostały one wydrukowane w Drukarni Łazarzowej w Krakowie w 1584 roku,

-    posługują się anegdotami

-    notują nazwiska bohaterów zdarzeń i nazwiska adresatów, co pomaga w odtworzeniu czasu ich powstania

FRASZKA-„drobiazg, rzecz niepoważna, błahostka". Niewielki, drobny utwór o temacie przeważnie niezbyt poważnym.

-    J.K. nadaje utworom jakość estetyczną: wdzięku, ironii, żartu.

Rodzaje fraszek:

-    opisowo-iłustracyjne (ilustrują dany temat łub motyw)

-    wyznaniowo-liryczne (zwykle pisane w 1 os., ujawniające uczucia p.lir., mówiącego)

-    dramatyzowane (dialogi, przypominające scenki teatralne)

Niektóre fraszki (Z Anakreonta, Z greckiego) Kochanowski wzoruje na utworach antycznych.

Fraszki jako całość oddają wizje świata, światopogląd i humanistyczny sposób myślenia poety. Są ilustracją XVI-wiecznej Polski. Zawierają: satyrę na obyczaje panujące na dworach („Do Mikołaja Firleja", „O doktorze Hiszpanie", „O kapelanie"), kpinę z ludzkich wad - np. z dewocji („Na nabożną"), chciwości („O kaznodziei"), refleksję filozoficzną:

-    życie ludzkie jest ulotne - wszystko to fraszki: moc, pieniądze, sława

-    ludzie to lalki i marionetki w rękach Boga

-    Bóg to stwórca i reżyser świata (motyw Deus ardfex)

-    warto korzystać z życia (carpe diem)

-    Bóg to dobry ojciec, a nie surowy sędzia

-    świat nie jest doskonały, a smutki przeplatają się z radościami

Księgi pierwsze

1. Do Gościa

2.    Na swoje księgi

Autor mówi o swojej twórczości, a ściślej o fraszkach. Są to utwory dowcipne, żartobliwe, przy których można pobiesiadować. Nie ma w nich miejsca na poważne tematy, ani dla wielkich bohaterów jak Mars czy „prędkonogi" Achilles. Autor odwołuje się do mitologii.

3.0 żywocie ludzkim

J. K. zastanawia się nad ludzkim losem i ulotnością ziemskich wartości. Jest to fraszka refleksyjna. Wszystko przemija („Zacność, uroda, moc, pieniądze, sława,/ Wszystko to minie jako polna trawa"). Człowiek jest tylko kukiełką, topos świata jako teatru (teatrum mundi). We fraszce tej zawiera się przestroga, że świat to teatr marionetek smutny, śmieszny, mały i bezradny; wszystko to fraszki. Życie, jest daremna walką ze zmienną Fortuną. W dwóch pierwszych wersach występują anafory („Fraszki to wszystko, cokolwiek myślemy,/ Fraszki to wszystko, cokolwiek czyniemy".)

3.    Z Anakreonta („ja chcę śp iewać... ”)

- nawiązanie do mitologii: „Afrodyta", „Kupidyn", „Meryjon", „Sarpedon"