II Podstawy pedagogiki
1. Przedmiot pedagogiki - jest nim wychowanie, które ma na celu ukształtowanie osobowości. Obecnie przedmiotem pedagogiki jest edukacja oraz wszystkie działania mające cele edukacyjne (np. samokształcenie)
Przedmiotem pedagogiki jest rzeczywistość edukacyjna, jej procesy i komponenty. Składa się z 3 elementów:
1) rzeczywistość edukacyjna to wszystko to, co stwarza środowisko edukacyjne
2) procesy i działalność, która jest realizowana w środowisku
3) komponenty- efekty tych procesów
Czynniki wewnętrzne nauczania pedagogiki: subdyscypliny pedagogiki (socjologia, psychologia, biologia, itd.)
Pedagogika odłączyła się od filozofii i teologii. Wcześniej działania natury wychowawczej podpadały pod filozofię i teologię. W 1806 roku powstała książka Johana Fridricha Herbarta (uczeń Kanta, filozofa niemieckiego), która została przetłumaczona na język polski jako „Pedagogika ogólna z celu wychowania wysnuta". To właśnie wtedy wyodrębniła się pedagogika.
2. Źródła pedagogiki: mają charakter historyczny (wszelkie poglądy klasyków, filozofów, teologów, podręczniki, czasopisma, rozporządzenia, materiały archiwalne, badania archeologiczne) i źródła współczesne: praktyki wychowawcze realizowane w domach, szkołach, organizacjach, instytucjach, zakładach opiekuńczo- wychowawczych. Praktyka współczesna odwołuje się do przeżyć, refleksji, badań zjawisk wychowawczych, do ideologii, idei społecznych, polityki, kultury.
3. Kategorie kształtujące zakres i rozumienie przedmiotu pedagogiki
a) etymologia pojęcia: pedagogika jest pojęciem nowożytnym, powstała na bazie dwóch greckich pojęć- PAiS (chłopiec, dziecko) i AGO (prowadzić), „agoge" to znaczy doprowadzić (pedagogika to znaczy więc: prowadzić chłopca ku)
b) „Paidagogos"- nazwisko greckiego niewolnika. Rzymianie przetłumaczyli na łac. „Pedagogus", co oznacza opiekuna, wychowawcę, edukatora. Na