WNIOSKI Z PRZEPROWADZONYCH PRZEZ NIK KONTROLI
na drogach”. Zadanie dotyczące poprawy bezpieczeństwa w ruchu drogowym, jako zadanie szczególnie priorytetowe dla obywateli i państwa powinno, zdaniem NIK, zostać wyłączone z obecnego zadania budżetowego 2.1 Ochrona obywateli, utrzymanie porządku publicznego oraz działania na rzecz poprawy bezpieczeństwa. Pożądane byłoby określenie zasad finansowania przedsięwzięć z zakresu podnoszenia bezpieczeństwa na drogach, woparciu o wieloletni Program Poprawy Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego oraz zapewnienie stabilnego poziomu finansowania działań w tym zakresie. Jednocześnie minister odpowiedzialny za koordynację bezpieczeństwa na drogach powinien prowadzić stałą ocenę skuteczności poszczególnych działań w ramach realizowanego zadania, również w relacji efekty/koszty, tak aby zapewnić wzrost efektywności wydatkowania środków na poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego.
3) Przeprowadzić, celem zwiększenia efektywności prowadzonych działań, reorganizację struktur odpowiedzialnych za funkcjonowanie systemu nadzoru nad ruchem drogowym W Polsce mamy do czynienia z sytuacją, że szereg podmiotów dubluje swoje kompetencje wzakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego lub realizuje zadania o zbliżonym charakterze. Wymaga to przeprowadzenia pogłębionej analizy obecnie funkcjonujących struktur i wprowadzenia stosownych zmian, co powinno nastąpić w ramach prac nad postulowanym przez NIK krajowym SZiKBRD. W ocenie NIK, należałoby m.in. rozważyć:
a) Połączenie Policji i ITD.
Doprowadziłoby to do powstania spójnej, działającej przez całą dobę/siedem dni w tygodniu formacji, kompleksowo zajmującej się problematyką bezpieczeństwa ruchu drogowego. Pozwoliłoby też na usprawnienie koordynacji działań w zakresie nadzoru nad ruchem drogowym oraz lepsze wykorzystanie posiadanych sił i środków. Niezależnie od pewnych kosztów ekonomicznych (związanych m.in.z wyłączeniem pracowników ITDz powszechnego systemu emerytalnego), zmiany te powinny nie tylko przyczynić się do poprawy skuteczności działań, ale również przynieść wymierne oszczędności.
b) Ograniczenie kompetencji straży miejskich/gminnych wzakresie kontroli prędkości. Zadania wtym zakresie winny być wykon ywaneprzedewszystkimprzezPolicjęfpo włączeniu do niej ITD), co umożliwiłoby prowadzenie spójnej, kompleksowej polityki w zakresie nadzoru nad bezpieczeństwem ruchu drogowego w skali kraju. Pozwoliłoby to również skoncentrować się strażom miejskim na realizacji innych, istotnych z punktu widzenia lokalnych społeczności zadań40. Alternatywą byłoby pozostawienie strażom miejskim/gminnym uprawnień do kontroli wyłącznie z wykorzystaniem fotoradarów stacjonarnych (w miejscach uzgadnianych z Policją/ITD, po sporządzeniu rzetelnej analizy zagrożeń).
54 W ramach funkcji 2 układu zadaniowego budżetu państwa
40 Straż gminna wykonuje zadania wzakresieochrony porządku publicznego, wynikającezustawiaktówprawa miejscowego. Do ich zadań należy m.in. ochrona spokoju i porządku w miejscach publicznych, czuwanie nad porządkiem i kontrola ruchu drogowego w zakresie określonym w przepisach o ruchu drogowym, współdziałanie z właściwymi podmiotami wzakresie ratowamazycła i zdrowia obywateli, współdziałanie z organizatorami i innymi służbami w ochro nieporządku pode zas zgroma dz eń i imprez publ iczny ch a także inicjowanie luczestntctwo wdzta łamach mających nacelu za pobiega me popełnianiu przestępstw i wykroczeń oraz zjawiskom kiymmogennym. Jak pokazują wyniki kontroli, niektóre straże gminne/miejskie ograniczają swoją działalność wyłącznie do kontroli prędkości Duża aktywność niektórych z nich wzakresie kontroli ruchu drogowego przy użyciu fotoradarów przy jednocześnie występujących wątpliwościach co do celowości wykorzystania fotoradarów w poszczególnych lokalizacjach, może budzić uzasadnione obawy, a inne zadania ustawowe były realizowane w stopniu niewystarczającym, a Straże pełniły głównie rolę fiskalną. Takie działania podważają główną ideę kontroli prędkości jaką jest wzrost poziomu bezpieczeństwa ruchu drogowego. Należy zauwazyć.izdziałanta takie mają istotny wpływ na poziom akceptacji społecznej dla podejmowania działań w tym zakresie, co przekłada się min. na skłonność do tolerowania naruszeń przepisów.