26 -XI - 09
Wykład 9
1. Podejrzane o działanie rakotwórcze - olejki eukaliptusowy i cytrynowy
2. Działanie rakotwórcze: safrol, kumaryna, tatarakowy (B-azaron) - nowotwory jelit u szczurów
Przykład: chinina, alkaloid
• Jako sól lub ekslrakty z kory drzewa chinowego 0,075g/l do napojów tonik
• Działanie: przeciwgorączkowe, przeciwbólowe w leczeniu malarii, miejscowe działanie drażniące
• Tymczasowe ADI: 0-0,9 mg/kg mc/d
• Zastrzeżenia: napoje typu tonik: znaczne spożycie przez dzieci, u niektórych konsumentów nadwrażliwość
• Wpływ na organizm:
o Inhibitor enzymów oksydoredukcyjnych, co hamuje oddychanie tkankowe
• Przedawkowanie:
o Zaburzenia wzroku, słuchu, równowagi (niebezpieczne dla kierowców i pilotów) o Złe samopoczucie, senność
o Przy narażeniu chronicznym oczopląs, dezorientacja przestrzenna o Poziom we krwi utrzymuje się przez 12 godzin
• Przechodzi przez łożysko, u noworodków wykrywana w moczu, powoduje drżenia, objawy mijały po 2 miesiącach
• Napojów z chininą powinny unikać kobiety w ciąży (w Niemczech polecano dla złagodzenia porannych nudności, kurczy mięśni)
Limitowane substancje aktywne pochodzące z aromatów i innych składników żywności o właściwościach aromatyzujących, mogących niekorzystnie oddziaływać na zdrowie:
• Wszystkie wymienione substancje wyjątkiem 3,4 benzopirenu nie mogą być dodawane do środków spożywczych
• Mogą występować w środkach spożywczych:
- naturalnie lub
- w wyniku dodatku aromatów uzyskanych z naturalnych owoców KWAS AGARYCYNOWY (AGARYTYNA):
• pochodna hydrazyny, występuje w pieczarce, w czasie gotowania ulega rozkładowi
• w organizmie może przekształcić się w substancje mutagenne dla bakterii i rakotwórcze dla myszy
• nie jeść na surowo pieczarek
ALOINA:
• antraglikozyd (aglikon to trójpierścieniowa pochodna antracenu)
• występuje w liściach różnych gatunków aloesów
• drażni jelito grube i narządy miednicy małej (poronienia)
• przechodzi do mleka
P -AZARON:
• fenol oeter
• występuj e w tataraku, w kopytn iku posp olitym
• działanie kardiotoksyczne, hepatotoksyczne, narkotyczne, nowotwory jelit u szczurów
BERBERYNA:
• alkaloid
• berberys, glistnik jaskółcze ziele, gorzknik kanadyjski
• działanie żółciopędne, drażniąco na przewód pokarmowy, rozkurczające
• jagody berberysu wykorzystywane do aromatyzowania smażonych mięs
KWAS CYJANOWODOROWY:
• om ówiony przy glikozydach cyjanogennych
• limitowany w nugacie, masach marcepanowych, ich zamiennikach, sokach owocowych z owoców pestkowych w puszkach