- Urodzony 14 lutego 1802 we wsi Bohaterce (gubernia kijowska), najmłodszy z trzynaściorga rodzeństwa. Wychowywał się u ciotki pod Kaniowem.
- W roku 1812 jego najstarszy brat Eliasz oddał go do szkoły w Humaniu. Tu zaprzyjaźnił się z Sewerynem Goszczyńskim, w 1818 także z Michałem Grabowskim. W 1820 Zaleski i Goszczyński przerwali naukę i wyjechali do Warszawy, aby rozpocząć studia na uniwersytecie. Na studia nie udało im się dostać, natomiast zostali przyjęci do tajnego związku Wolnych Polaków.
- Zaleski jako młody poeta pozyskuje opiekę Kazimierza Brodzińskiego.
- Pracuje jako nauczyciel domowy u pułkownika Górdkiego, od 1824 u Szembeków w Płocku, z którymi podróżuje po kraju.
- W powstaniu listopadowym był adiutantem sztabu dywizji generała Szembeka, walczył pod Dobrem, Sochaczewem i Grochowem, otrzymał krzyż Virtuti Militari.
- W czerwcu 1831 wybrany został posłem z powiatu taraszczyńskiego (woj. kijowskie), następnie piastuje stanowisko sekretarza przy prezydencie Warszawy] w tym czasie należy do redakcji "Nowej Polski".
- We wrześniu 1831 z korpusem gen. Hieronima Ramonino przekroczył granicę pruską, ze Stanisławem Worcellem udał się do Lwowa. Tu poznał poetę Wacława Zaleskiego, zaprzyjaźnił się z majorem Józefem Zaleskim, W kwietniu 1832 razem z Worcellem wyjechał do Paryża, po drodze zwiedzając Krakowi Tatry.
- We Francji brał udział w życiu politycznym emigracji, zaprzyjaźnił się z Adamem Mickiewiczem. W jesieni 1833 odbył wycieczkę na południe Francji. W grudniu 1834 był jednym z założycieli Braci Zjednoczonych, w 1835 wstępuje do Towarzystwa Demokratycznego (występuje w 1837), następnie do Towarzystwa Słowiańskiego.
- W latach 1843 i 1845 odbył rekolekcje u trapistów w Alzacji.
- W 1846 żeni się z Zofią Rosengardtówną, uczennicą Chopina. W czerwcu 1848 wybrał się na Zjazd słowiański w Pradze jako delegat grona sejmowego paryskiego, zjazd został ropędzony przez władze austriackie przed jego przybyciem Po powrocie mieszkał w Paryżu, w 1850 ponownie osiadł w Fontainebleau, do Paryża powrócił w roku 1860 po śmierci najmłodszego syna.
- Po śmierci żony w 1868 roku Zaleski zamieszkał w Vallepreux u zamężnej córki. Po śmierci córki i zięcia mieszkał sam Niemal zupełnie oślepły i samotny zmarł w 1886 roku. Pochowano go na cmentarzu w Montmartre, składając mu do trumny woreczek ukraińskiej ziemi.
Twórczość
Pisywał dumy rycersko-kozackie i utwory liryczno-refleksyjne, wzorowane na ukraińskich pieśniach ludowych, mające znamię programowych wypowiedzi autora.
Podmiot liryczny (mówiący) to: tęskny, czuły śpiewak, poeta. Nakreślony w wierszach poeta ma oblicze podwójne: z jednej str. jest to wesoły śpiewak głoszący radość i urodę świata, czuły marzyciel rozpamiętujący własną szczęśliwą przeszłość, - z drugiej str. osobowość nieszczęśliwa, pełna rozterek i tęsknot za utraconą bezpowrotnie przeszłością. Opiewa on własne stany emocjonalne. Bohater i przeszłość przedstawiane są w tradycji sentymentalnej. Trzy symbole określają lirycznego „ja":
1. postać ukraińskiego barda - Bojana. Nawiązał Zaleski do postaci legendarnego śpiewaka znad Dniepru znanego ze „Słowa o pułku Igora”. Jest to ludowy wzorzec poety opiewającego dzieje przodków. Dzięki temu utworzył klimat i stylistykę dum ukraińskich.