2808184903

Mechanizmy oporności

Oporność - stan, w którym antybiotyk nie działa przeciwdrobnoustrojowo (nie zabija ani nie hamuje namnażania). Taki szczep bakteryjny jest oporny na dany antybiotyk. Leczenie takim antybiotykiem jest nieskuteczne.

Naturalna (pierwotna) - uwarunkowana genetycznie niewrażliwość pewnych gatunków, rodzajów lub grup bakterii na dany antybiotyk. Jest to cecha stała bakterii, która była obecna jeszcze przed odkryciem i zastosowaniem antybiotyków.

Nabyta - pojawienie się nierważliwości na dany antybiotyk bakterii uprzednio wrażliwej. Pojawia się w wyniku mutacji lub przeniesienia genów oporności z jednej komórki bakteryjnej do drugiej. Materiał genetyczny zawierający geny oporności może być przenoszony pomiędzy komórkami drobnoustrojów odległych systematycznie.

Oporność krzyżowa - rozwój oporności na jeden antybiotyk pociąga za sobą oporność na antybiotyki tej samej grupy

Oporność na antybiotyki - sposoby nabywania oporności

Mutacja-pierwotne zjawisko prowadzące do powstania oporności.

Mutacje spontaniczne - zachodzą samorzutnie, niezależnie od obecności antybiotyku w środowisku. Są to błędy podczas replikacji DNA.

Mutacje indukowane - pojawiają się po zadziałaniu mutagenów - w warunkach naturalnych zachodzi niezwykle rzadko.

Selekcja - utrwalenie mutacji. Komórki, które uległy mutacji prowadzącej do powstania oporności na antybiotyk obecny w środowisku, przeżywają w obecności tego antybiotyku i stają się początkiem populacji opornej.

Lokalizacja genów oporności

•    Chromosomy - oporność chromosomalna

•    Plazmidy - oporność plazmidowa

•    Transpozony

•    Integrony

Sposoby przenoszenia oporności

•    Pionowe (wertykalne) - z komórki macierzystej do komórki potomnej

•    Poziome (horyzontalne) - przenoszenie z jednej komórki bakteryjnej do innej (również innych gatunków) genów oporności zlokalizowanych na, na drodze:

•

- koniugacji - wymiana materiału genetycznego pomiędzy komórką męską a żeńską (tego samego gatunku)

-    transdukcji - przenoszenie materiału genetycznego pomiędzy komórkami bakterii (tego samego gatunku, a nawet szczepu) za pośrednictwem bakteriofagów.

-    transformacji - bezpośrednie pobieranie materiału genetycznego ze środowiska. Materiał genetyczny w pobierany dostaje się do środowiska na skutek śmierci