4672949060

140 Ztmsia - Opracowanie

w jego mniemaniu plan. Postanowił zwabić Wacława do swojej części zaniku i siłą ożenić z Klarą. W ten sposób chciał pokrzyżować plany Rejenta i nic dopuścić do małżeństwa Rcjcntowicza z Podstoliną. Piękna Hanna za swoją zdradę miała .zostać na lodzie".

Wacław po raz kolejny przekroczył mur - tym razem na stałe. Nikt nic zdążył mu przeszkodzić, tym bardziej że Rejent, zgodnie z umową, oczekiwał Cześnika w lesie. w miejscu pojedynku.

W końcu, w najbardziej dramatycznym momencie akcji, mur przekroczy! Rejent. Wszedł do domu swego wroga - Cześnika. Chciał się dowiedzieć, dlaczego Cześnik nie stawił się na pojedynek, a tymczasem dowiedział się o małżeństwie syna z Klarą. Na szczęście państwu młodym udało się ułagodzić gniew ojca i opiekuna.

Podsumowanie:

Mur w Zemście utworze pełni funkcję nie tylko fizycznej bariery między mieszkaniami dwóch skłóconych sąsiadów, ale także symboliczną granicę świata każdego człowieka: granicę, której przekroczenie powoduje daleko idące konsekwencje. Granica ta może być rozumiana jako naruszenie prywatności drugiego człowieka, ingerencję w cudze sprawy, złamanie zasad panujących miedzy ludźmi. Może być też symbolem zatwardziałości ludzkiej, głupiego uporu, wynikającego jedynie z chęci postawienia na swoim, wbrew zdrowemu rozsądkowi. Mur ukazuje zatem wiele cech ludzkich, przywar i wad. które choć w utworze zabawne, potrafią być niebezpieczne i nieprzyjemne w życiu.

III. Humor w Zemście i rodzaje komizmu.

Rodzaje komizmu występujące w Zemście Fredry: komizm postaci, sytuacyjny i języ kowy.

a)    Komizm postaci

Czytelnika bawią postacie Cześnika. Rejenta, a przede wszystkim Papkina. Ten rodzaj komizmu oparty jest na kontraście. W przypadku głównych bohaterów o humorze decyduje kontrastowość charakterów, w przypadku Papkina - kontrast między jego słowami i czynami.

Autor posłużył się wyolbrzymieniem cech postaci, karykaturą.

Innym źródłem humoru postaci są „nazwiska mówiące", a więc charakteryzujące bohatera:

-    Cześnik Raptusiewicz (raptowny, gwałtowny, skory do awantur)

-    Rejent Milczck (cichy, małomówny, skryty)

-    Papkin (skłonny do fantazjowania, wiclomówny chwalipięta, papla)

-    Dyndalski (niezbyt rozgarnięty, nicprzejmujący się humorami pana)

b)    Komizm sytuacyjny

Efekt komiczny może być osiągnięty przez humorystyczne sytuacje:

-kłótnia Cześnika z Rejentem o mur. zakończona słynnym wykrzyknicnicm Raptusicwicza: .Hej! Gerwazy'! daj gnintówke! / Niechaj strącę tę makówkę!" (Akt I. scena 7, str. 31) i ucieczką Rejenta. Fredro wykorzystał tę scenę raz jeszcze, kiedy w czasie składania zeznań u Milczka murarze zgadzają się. że

Raptusicwicz . Wolał wprawdzie: *Daj gwtnt&wki! - / Lecz chciał strzelać do makówki.' (Akt III, scena 1, str. 71):

-    dyktowanie listu Dyndalskicmu. który nic tylko słabo posługuje się piórem, ale czynność pisania tak go absorbuje, źc przestaje myśleć i pisze bzdury.

-    zrzucenie Papkina ze schodów.

c) Komizm językowy

Humor wynikający ze sformułowań, powiedzonek, sposobu wypowiadania się postaci.

Przykłady humoru językowego:

-    fragment rozmowy Wacława z Podstoliną:

Podstolina:

.Zapłakałam zrazu rzewnie;

Nie mieć męia mocno boli.

Lecz i smutek w czasie tonie".

Wacław (roztargniony):

.Więc utonął pan Podstoli."

(Akt II. scena 5. str. 49-50)

(Wyraźnie widać, że rozmawiający nie zrozumieli się.)

-    napuszone przemowy Papkina:

.O. królowo wszechpiękności!

Ornamencie człowieczeństwa!

Powiedz: e W ogień skocz Papkinie*

A twój Papkin w ogniu zginie".

(Akt II. scena 7. str. 59)

(Tak przesadnymi słowami zwraca się Papkin do Klary, a jak wiadomo od wzniosłości do śmieszności tylko krok.)

-    przesadne sformułowania i reakcje bohaterów:

Wacław:

.Lecz i Cześnik jeszcze żyje.

On nas spali w pierwszym pędzie. “

Rejent (z flegmą, jak zawsze):

.Ha! - To Cześnik wisić będzie.

Niech się dzieje woła Nieba.

Z nią się zawsze zgadzać trzeba'.

(Akt III, scena 2. str. 77)

W tej wypowiedzi jest i kontrast między groźbą spalenia zamku a radością Rejenta z faktu, źc Cześnik będzie wisieć, i obnażenie prawdziwej natury Milczka.

-    powiedzonka i natręctwa słowne dwóch głównych bohaterów:

Cześnik: .Mocium panie"

Rejent: .Niech się dzieje wola nieba, z nią się zawsze zgadzać trzeba!" Podsumowanie:

Humor Fredry nie jest zgryźliwy ani dokuczliwy. Autor nikogo nic obraża. Śmiejemy się z bohaterów, ale jednocześnie żywimy do nich sympatię. Ponieważ są posta-