5020058958

PODSTAWOWE ZASADY USTROJU III RP

t. Pojecie ustroju politycznego.

Ustrój polityczny - organizacja i metody działania władzy państwowej oparte na ideologii klasy panującej; zasadnicze znaczenie dla charakterystyki ustroju politycznego ma określenie suwerena władzy państwowej, organizacja i sposób wykonywania tej władzy oraz określenie pozycji jednostki wobec państwa.

2.    Pojecie ustroju społeczno-ekonomicznego.

Ustrój społeczno-ekonomiczny - całokształt dominujących w państwie stosunków produkcji oraz wynikająca z niego struktura klasowa społeczeństwa i stosunki między klasami społecznymi.

3.    Zasada republikańskiej formy państwa.

Zasada republikańskiej formy rządu wyrażona jest w samej nazwie państwa (Rzeczpospolita Polska), w tytule konstytucji i przede wszystkim w jej instytucjach i urządzeniach. Oznacza ona, z jednej strony, wykluczenie jakiejkolwiek władzy dziedzicznej lub dożywotniej w państwie, a z drugiej, postulat ustanowienia rządów prawa i ustroju demokratycznego. W Konstytucji RP z 1997 r. Rzeczpospolita oznacza republikę - raz jako nazwę państwa, raz jako określony ustrój polityczny państwa. Artykuł 1 objaśnia dosłownie Rzeczpospolitą Polską jako dobro wspólne wszystkich obywateli.

Rzeczpospolita jako nazwa państwa polskiego poprzedzona jest w preambule numeracją: Pierwsza..., Druga..., Trzecia... W myśl preambuły, Trzecią Rzeczpospolitą jest ta formacja, w której stosuje się Konstytucję z 1997 roku; stanowi ona kontynuację najlepszych tradycji istniejących dawniej w Pierwszej i Drugiej RP. Konstytucja nie odnosi się do formy ustroju Polski z lat 1944 - 1989 i do roku 1997. Pośrednio, z pierwszego zdania preambuły wynika, iż wiatach 1944 - 1989 nie istniała możliwość stanowienia przez naród suwerennie i demokratycznie o losie Polski.

Mianem Rzeczpospolita ustrojodawca zatytułował także rozdział I Konstytucji, w którym zawarte są podstawowe zasady ustroju państwa. Zasady te składają się na określenie ustroju Polski jako państwa demokratycznego.

Zasada republikańskiej formy rządu, obok innych zasad ustroju wskazanych w Rozdziale I Konstytucji, wyrażona jest przepisami Konstytucji, których zmiana jest szczególnie utrudniona.

4.    Zasada suwerenności narodu.

Zasada ta określa suwerena, a więc wskazuje tego, do kogo należy władza w państwie. Przyjęta w art. 4 ust. 1 Konstytucji formuła: Władza zwierzchnia w RP należy do Narodu nawiązuje do koncepcji suwerenności, jaka ukształtowała się w doktrynie europejskiej na przełomie XVIII i XIX w. Określenie Narodu jako podmiotu suwerenności oznacza odrzucenie koncepcji, zgodnie z którą podmiotem władzy może być jakaś klasa czy grupa społeczna (Konstytucja z