W ekonomii koszt alternatywny danego dobra to ilość innego dobra, z której trzeba zrezygnować, aby możliwe stało się wytworzenie dodatkowej jednostki tego pierwszego.
Koszt alternatywny w wielu podręcznikach z zakresu ekonomii jest również definiowany jako koszt potencjalnie utraconych możliwości (lub jako koszt utraconych korzyści).
Inaczej mówiąc, koszt alternatywny jest to wartość najlepszej z możliwych korzyści utraconej w wyniku dokonanego wyboru Zatem koszt alternatywny: cechy kosztu alternatywnego:
• jest określany dokładnie w momencie dokonania wyboru,
• jest ponoszony wyłącznie przez tego, kto podejmuje decyzje,
• ma charakter subiektywny, tj, nie może być mierzony przez kogokolwiek innego, niż podejmujący decyzję,
• ponieważ podejmowana decyzja z konieczności dotyczy przyszłości, jest oparty na przewidywaniach i dotyczy przyszłości, czyli ma charakter ex antę,
• nie jest kosztem rzeczywistym, gdyż dotyczy niezrealizowanej alternatywy.
Przykład
Kosztem alternatywnym Twojej edukacji jest to, czego nie zarobisz wtedy, gdy się uczysz.
Koszty księgowe - to suma wszystkich wydatków pieniężnych poniesionych na zakup czynników produkcji niezbędnych do wytwarzania danego dobra, zostały one ujęte w formie rachunku księgowego.
Koszt ekonomiczny - jest to suma kosztów księgowych i kosztów alternatywnych. Koszty ekonomiczne są większe od kosztów księgowych o koszty alternatywne nie ujęte na rachunku księgowym.
zysk ekonomiczny jest mniejszy od zysku księgowego o koszty alternatywne nie ujęte na rachunku księgowym.
Z księgowy = Przychód ze sprzedaży - Koszty księgowe Z ekonomiczny = Przychód ze sprzedaży - Koszty ekonomiczne
Ocena ex-ante - termin ekonomiczny oznaczający analizę mającą na celu określenie (ocenę) zapotrzebowania na konkretne działanie przeprowadzone przed jego wdrożeniem
Dobro ekonomiczne (rzadkie) to takie dobro, które występuje w ilości mniejszej od tej jaka pozwoliłaby zaspokoić wszelkie użyteczne zastosowania. Szczególną kategorię dóbr ekonomicznych stanowią dobra służące wytwarzaniu (uzyskiwaniu) innych dóbr, określane mianem zasobów (środków).
Tradycyjnie wyróżnia się trzy rodzaje zasobów. Stanowią je:
1. ziemia - czyli wszelkie zasoby naturalne - surowce, wada, powietrze, zwierzęta,
2. kapitał - produkty wytworzone przez człowieka (maszyny i urządzenia) oraz pieniądz zainwestowany (nie przeznaczony na cele konsumpcyjne),
3. praca - sposób w jaki wysiłek fizyczny lub umysłowy człowieka może być sensownie zagospodarowany (wykorzystanie wiedzy i umiejętności).
Celem ekonomistów zatem jest formułowanie teorii zachowań ludzkich i ich weryfikacja w zestawieniu z rzeczywistością, przy wykorzystaniu narzędzi badawczych i wzorowanej na naukach ścisłych metodzie badawczej.
Do głównych uczestników życia gospodarczego przyjęto zaliczać:
a. konsumenta - decydującego o tym na co wyda swój dochód i jak ukształtuje się struktura konsumpcji;
b. pracownika - decydującego o tym czy, gdzie i jak pracuje.
c. przedsiębiorcę - podejmującego decyzje co, jaki w jaki sposób wytwarzać; d właściciela czynników wytwórczych - dóbr rzadkich, kapitału;
e. państwa - podejmujący decyzje polityczno-gospodarcze.
Ponieważ uczestnicy grupy a, kształtując strukturę konsumpcji, w zasadniczy sposób determinują realizację procesów gospodarczych. Stąd konieczność realizacji przez państwo funkcji:
D ochrony ładu gospodarczego, ochrany przedsiębiorczości,
D dbałości o prawa własności.
1