6827068816

I Powstanie suwerennego państwa

1.Historia pojęcia „państwo"

-    państwo stanowi jednolity i kompletny system społeczny i prawny

-    różne pojęcia „państwa”:

1.    państwa jako starożytne greckie miasta, imperium frankonów, państewka średniowieczne i wielonarodowe państwa europejskie w XV-XIX w., imperia kolonialne czy państw a narodowe

2.    państwo jako synonim ustroju politycznego np. demokratyczne państwa europejskie, dyktatury czy państwa religijne

3.    państwo jako jednostki terytorialne o różnym potencjale gospodarczym, militarnym czy ludnościowym, a także o różnej strukturze wewnętrznej i relacjach konstytucyjnych między poszczególnymi częściami składowymi np., USA, Luksemburg, Andora, Konfederacja Szwajcarska wspólnym ich mianownikiem jest fakt, że mimo istotnych różnic w wielu swoich cechach, są one podstawowymi formami zorganizowanego życia społecznego ludzi

-    historycznie państwo było instytucją powstałą dla ochrony porządku zewnętrznego i wewnętrznego

-    ęęlęm państw a by 1 intęręg njirodu

-    w średniowieczu nie używano pojęcia „państwo”, pierwsze pojęcie „estat” pojawiło się we Francji ok. 1300 roku, do tego momentu używano nazw własnych pochodzących z języków narodowych np. polis, republika, cesarstwo, królestwo czy nazw odnoszących się do elementów państwa: ludność czy terytorium.

-    wprowadzenie pojęcia „państwo” do używania powszechnego wprowadza Machiavelli w rozprawie "Książę”

państwo Machiavellego jest suwerenne, nie posługuje się on tym tenninem, władza oparta na praworządności, brak uprzywilejowania jakiejkolwiek grupy społecznej, jedynie władza by osiągnąć cel może łamać każde zasady

-    w Polsce do XVIII wieku mówiono o naszym kraju używając nazwy korona lub republika, jednak termin państwo użyto po raz pierwszy za panowania S.A. Poniatowskiego, w dokumentach politycznych np. w konstytucji grodzieńskiej

-    Georg Jellinek sformułował jednak nazwo państwa w oparciu o 3 cechy: władza, terytorium i ludność

2. Przedpaństwowe jednostki polityczno-terytorialne

2.1.    Początki organizacji polityczno-terytorialnych

-    monarchie despotyczne : początki sięgają 5 tys. lat temu (starożytny Wschód); wspólne cechy:

O religijny charakter władzy najwyższej O władca najwyższym ustawodawcą, sędzią i wodzem O władza legitymizowana przez boga

-    starożytna Grecia (polis iako zorganizowane politycznie społeczeństwo, wspólnota obywateli, gdzie władza należała do społeczności, choć nie było to pojęcie równoznaczne z ogółem obywateli, polis cechowała niezależność polityczne i ekonomiczno-gospodarcza) i Rzym 1'poczatkowo formy civitas tak jak polis w Grecji; po okresie królewskim charakterystyczną cechą władzy byty kadencyjne oraz kolegialne urzędy, urzędnik w Rzymie był piastunem władzy)

2.2.    Cesarstwo jako alternatywa państwowości

-    okres panowania Karola Wielkiego

-    władza cesarska nie wiązała się na stale ani z władzą ani z terytorium ale, z głównym narodem bez którego cesarstwo nie mogło funkcjonować

-    inne narody byty połączone między sobą i z cesarstwem prawnie, ale także przez wspólny polityczny cel i świadomość przynależności , uwarunkowaną tym celem oraz kulturowym i duchowym przenikaniem naród-czlonków przez naród nosiciela idei cesarstwa, ten ostatni miał obowiązek politycznego przywództwa bez prawa politycznego władztwa

-wg. doktryny byty dwa prawdziwe cesarstwa spełniające wszystkie warunki: święte cesarstwo rzymskie i Brytyjska Wspólnota Narodów

3. Początek państwowości suwerennej

3.1.    Istota procesów prawotwórczych

-    ZACHÓD : po wygnaniu awiniońskim (1303-1377) i okresie interTegnum (1250-1273) złamała się władza cesarzy; król został cesarzem we własnym państwie; państwo wyrosło więc z części cesarstwa, zyskując samodzielność poprzez załamywanie się władzy uniwersalnej na rzecz władztwa terytorialnego; XV-XVI wiek nastąpił trwały upadek idei cesarstwa

-WSCHÓD : Słowianie żyjący w systemie plemiennym, plemię składało się z rodów, zachowujących świadomość pochodzenia od wspólnego przodka; żyli w tzw. demokracji wojennej; najważniejszym organem byl wiec; wybieralny władca sprawował ograniczoną władzę administracyjną, naczelne dowództwo nad drużyną i częściową władzą sądowniczą, system ten przekształcił się w państwowy na przełomie X/Xlw

-    PÓŁNOC : Normanowie (Duńczycy, Szwedzi, Norwegowie) tworzyli sprawne jednostki polityczno-terytoeialne zarządzane przez królów; w X-XIII wieku zaczęli podbijać nowe ziemie i tworzyli na nich swoje królestwa na Sycylii, w Hiszpanii, na Rusi

3.2.    Kształtowanie się państwowej niezależności

-    niezależność nazwono potem suwerennością, stanowiła ona główną cechę państwowości

-    cecha ta wykształciła się z: systemu lennego f apogeum między X a XIII wiekiem) i prawa rzymskiego (ciągle obecna w systemie prawnym Europy) oba elementy' ścierały się a efekt tego byl widoczny w tworzących się instytucjach państwowych. Początkowo nie istniało pojęcie prawa ale utożsamiano go ze sprawiedliwością, to władca stanowił prawo. Głównym łącznikiem między podmiotami systemu była wierność, która stanowiła symbol podporządkowania, w XII i XIII w. wróciło rzymskie myślenie o państwie, które było spójnym tworem terytorialnym i opierało się o system