Uznawanie i wykonywanie orzeczeń zagranicznych
Władza sądownicza wynika wprost z suwerenności państwa. Skutki wydania wyroku kończą się na granicy danego państwa. Kiedy orzeczenie zagraniczne inoże mieć skutki w Polsce? Decyduje o tym Polski suweren.
Wyrok zagraniczny może być skuteczny na dwóch poziomach:
- uznania
- wykonania
Kryterium podziału jest przymusowe wykonanie. Każdy wyrok który nie nadaje się do przymusowego wykonania podlega uznaniu. Każdy wyrok który dla realizacji normy indywidualno- konkretnej wymaga przymusu państwowego wymaga dodatkowo orzeczenia sądu polskiego (sąd okręgowy wydaje takie orzeczenie w składzie 3-osobowym).
Jeżeli chodzi o uznanie zagranicznych orzeczeń to orzeczenia zagraniczne, w sprawach niemajątkowych obywateli obcych wywołują automatycznie skutki w Polsce, nie jest konieczne przeprowadzenie procedury uznaniowej. Jeżeli jednak taki wyrok jest podstawą wpisu do stosownego rejestru lub jest podstawą zawarcia związku małżeńskiego konieczne jest przeprowadzenie procedury o uznanie. Każde inne orzeczenie wydane w sprawie podlega w Polsce bezwarunkowo uznaniu lub wykonaniu. Niektóre wyroki zagraniczne wywołują skutki ex legę inne wymagają przejścia procedury sprawdzającej (procedury uznaniowej albo stwierdzenia wykonalności).
W prawie europejskim każde orzeczenie które nie jest wykonalne jest automatycznie skuteczne w każdym państwie członkowskim o ile zostało wydane w sprawie cywilnej lub handlowej.