290 11. Władza sądownicza
Tabela 25. Charakterystyka sądów konstytucyjnych
Kraj |
Liczba sędziów |
Kadencja |
Podmiot kreujący |
Albania |
9 |
12 |
Parlament i Prezydent |
Austria |
20 |
dożywotnio |
Prezydent |
Bułgaria |
12 |
9 |
Parlament, Prezydent, Zgromadzenie Ogólne sędziów NSK i NSAa |
Chorwacja |
11 |
8 |
Parlament |
Czechy |
15 |
10 |
Prezydent za zgodą Senatu |
Esloniab |
- |
- |
Parlament na wniosek Przewodniczącego |
Francja |
9 |
9 |
Prezydent, Zgromadzenie Narodowe, Senat |
Hiszpania |
12 |
9 |
Król |
Litwa |
9 |
9 |
Parlament |
Łotwa |
7 |
10 |
Parlament |
Niemcy |
16 |
12 |
Bundestag, Bundesrat |
Polska |
15 |
9 |
Sejm |
Portugalia |
13 |
9 |
Parlament |
Rosja |
19 |
12 |
Rada Federacji (11 izba parlamentu) |
Rumunia |
9 |
9 |
Izba Deputowanych, Senat, Prezydent |
Słowacja' |
13 |
12 |
Prezydent na wniosek Parlamentu |
Słowenia |
9 |
9 |
Parlament na wniosek Prezydenta. |
Ukraina |
18 |
9 |
Parlament, Prezydent, zjazd sędziów |
Węgry |
15 |
12d |
Parlament |
Wiochy |
15 |
9 |
Prezydent, parlament, sądownictwo |
^NSK - Naczelny Sąd Kasacyjny. NSA - Naczelny Sąd Administracyjny.
” Sąd Państwowy - równocześnie sąd najwyższy (kasacyjny). c W wyniku nowelizacji konstytucji z 2000 r. d Do i 998 r. kadencja sądu konstytucyjnego wynosiła dziewięć lat.
miast istotne znaczenie sądów konstytucyjnych w państwach Europy Wschodniej - również tych, które nie są zaliczane do grona najbardziej zaawansowanych w procesie demokratyzacji, jak np. Rosja czy Ukraina. Polega ono na hamowani® działań władzy wykonawczej, które stanową naruszenie konstytucji. Tendencję tę potwierdza kilka wymownych przykładów. Za niezgodny z konstytucją został uznany przez Sąd Konstytucyjny Rosji dekret prezydenta B. Jelcyna z 1993 r. o rozwiązaniu Dumy Państwowej (przypomnijmy, że w wyniku jego wydania doszło do gwałtowanego konfliktu między parlamentem a prezydentem, zakończonego użyciem siły). Również Sąd Konstytucyjny Słowacji wielokrotnie stwierdzał, w latach 1993-1998 niekonstytucyjność decyzji premiera V. Mecziara1. W większości państw wschodnioeuropejskich mamy więc do czynienia z silną
Zob. S. Levltsky, L. Way, The liise oj Competitwe Authoritariantsm, „Journal of Democracr” 2002, t. 13, nr 2, s. 56, 57 oraz W. Zakrzewski, Republika Słowacka, w: E. Gdulewlcz (red.), Ustroje państw współczesnych, t. 2, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Sklodowskiej, Lublin 20®. s. 190-192.