Moc wiążąca prawa
podobnie jak pojęcie prawa tak i moc wiążąca jest pojęciem wielowymiarowym - można mówić o różnych rodzajach mocy wiążącej
Podstawy obowiązywałności prawa w społeczeństwie - obowiązywanie realne
jeśli prawo rozumiemy jako część rzeczywistości społecznej to objawia się ono w ten
sposób, że działa porządkujące na daną rzeczywistość. Moc wiążąca prawa sprawdza się
wówczas w skuteczności działania prawa
Faktyczne obowiązywanie normy prawnej zakłada:
będzie ona przez adresatów w większości zachowana
znajdzie swe zastosowanie w praktyce
w wykonaniu będzie miała szansę przeforsowania
odpowiednio do tego możemy rozróżnić skuteczność prawa:
regulującą - gdy norma kieruje zachowaniem adresatów, kształtuje ich wolę i wyobrażenia represyjna - gdy zawodzi regulująca funkcja prawa stosowany jest przymus prawny o skuteczności prawa decyduje i jego obowiązywaniu decyduje nie zewnętrzne zachowanie człowieka ale wewnętrzne czynniki działające w człowieku. By prawo miało dla człowieka moc wiążącą musi:
istnieć w formie normy i być podane do wiadomości adresatów
musi być uznane - tzn. nie tylko w jednym akcie psychicznym, ale jako trwałe nastawienie na respektowanie prawa istniejącego we wspólnocie - akceptacja i uznanie za swoje musi być wsparte wolą prawną - jest to siła duchowa opierająca się na dobrowolnej motywacji członków wspólnoty, ale też w razie potrzeby zawierająca element przymusu, gwarantujący prawu szansę przeforsowania Uznanie a moc prawna
są realnymi podstawami obowiązywalności prawa. Są od siebie uzależnione - nie istnieje uznanie prawa bez wpływu mocy duchowej i moc prawna bez pozytywnego nastawienia adresatów normy w stosunku do prawa uzupełniają się wzajemnie i należą do siebie nierozdzielnie
Moc wiążąca prawa w systemie prawnym - obowiązywanie normatywne oprócz tego, że prawo jest fenomenem rzeczywistości jest też systemem norm istniejąc jako system norm - prawo ma swoistą moc obowiązującą
norma prawna zawiera w sobie aspekt struktury duchowej - jest obiektywizacją ducha wspólnoty a także pozytywizacją idei prawa i nadaniu jej kształtu normy prawnej pozytywizacja zawiera w sobie 2 elementy faktyczny proces tworzenia normy nadanie normie sensu prawnego
w procesie norma otrzymuje pozytywność - czyli staje się prawem obowiązującym i wchodzi wżycie
norma ustanowiona jako prawo staje się niezależna od woli prawodawcy
norma zawiera również w sobie miarę słusznego działania - tzn. wg niej oceniane będą
zachowania ludzi jako zgodne lub niezgodne z prawem. Norma taka apeluje do rozumu i
woli adresatów i motywuje ich do zachowania zgodnego z jej dyspozycją
jest to obowiązywanie normatywne - i oznacza wejście w życie powinności, którą ona
zawiera
i