FINANSE PUBLICZNE
Finanse publiczne związane są z realizacją interesu publicznego. Dziedziny, które muszą być finansowane przez państwo: wojsko, policja, prawo i administracja. Inne dziedziny współfinansowane przez państwo: oświata, szkolnictwo wyższe, nauka, kultura, sport, ochrona środowiska, służba zdrowia, infrastruktura komunikacyjna, świadczenia socjalne. Finanse publiczne - jest to gromadzenie i rozdzielanie zasobów pieniężnych przez instytucje publiczno-prawne (państwo, związki państw, organizacje międzynarodowe, samorządy terenowe, publiczne instytucje ubezpieczeniowe).
Czynniki, które wpływają na zakres sektora publicznego we współczesnym świecie:
1. warunki historycznego rozwoju.
2. model zarządzania gospodarką.
3. opcja polityczna rządu.
Ad. 1) Przykładem są różne drogi rozwoju gospodarki rynkowej Ad.2) Wyróżnia się tutaj modele:
a) gospodarka centralnie planowana
b) gospodarka rynkowa
Ad.3) Dotyczy gospodarki rynkowej:
- rządy prawicowe związane z konserwatyzmem i liberalizmem dążą do ograniczenia sektora publicznego na rzecz rozwoju rynkowego,
- rządy lewicowe (socjaldemokracja) i populistyczne dążą do rozszerzenie sektora publicznego kosztem rozwoju rynkowego.
Systemy zarządzania gospodarką z punktu widzenia ingerencji państwa w gospodarkę:
1. System państwa opiekuńczego.
2. Społeczna gospodarka rynkowa.
Dochody finansów publicznych - pochodzą głównie z podatków, opłat i innych płatności przymusowych (kary, grzywny), a także z darowizn, sprzedaży mienia publicznego, emisji papierów wartościowych oraz zaciąganych kredytów i pożyczek.
Wydatki publiczne - są związane z finansowaniem bieżącej działalności instytucji państwowych i samorządowych, ogólnej administracji państwa, wymiaru sprawiedliwości, utrzymania porządku publicznego, obrony narodowej, służby zdrowia, oświaty, nauki, kultury, sfery socjalnej (renty, emerytury, stypendia, zasiłki, zapomogi). Część wydatków kierowana jest na inwestycje, głównie w sferze infrastruktury technicznej kraju (kolej, lokalne drogi, urządzenia chroniące środowisko).