0317

328

12. Wspólnota Europejska

są za administracyjne i finansowe sprawy związane z działalnością postów i Parlamentu. Uczestniczą w charakterze doradców w posiedzeniach Prezydium i Rozszerzonego Prezydium.

W strukturze Parlamentu funkcjonują Stałe Komisji, które są zorganizowane na podstawie kryteriów funkcjonalnych, podobnie jak Dyrektoriaty Generalne Komisji Europejskiej. Zdecydowana większość uprawnień Parlamentu w zakresie procesu legislacyjnego (np. zgłaszanie poprawek czy wniosku o odrzucenie projektu) jest wykonywana w komisjach. Każda komisja ma przewodniczącego oraz trzech przewodniczących. Teoretycznie są oni wybierani przez samą komisję na pierwszym posiedzeniu, jednak w praktyce procedura ta została zdominowana przez frakcje (grupy) partyjne. Dotyczy to również nominowania parlamentarzystów do poszczególnych komisji. Składają oni wniosek do swojej grupy partyjnej, a ta przekazuje go do Prezydium, które dokonuje nominacji. Musi być ona ostatecznie zaaprobowana przez Parlament Europejski. Procedura ta ma zapewnić zasadę proporcjonalnej reprezentacji w składzie komisji zarówno przedstawicieli państw członkowskich, jak i grup partyjnych. Przewodniczący i wiceprzewodniczący są wybierani na dwu i półroczną kadencję. Przewodniczący komisji czy też tzw. sprawozdawcy (rapporteurs) odgrywają bardzo istotną rolę w procesie koordynowania i negocjowania projektów legislacyjnych między liderami grup partyjnych w Parlamencie, Dyrektoriatami Generalnymi Komisji Europejskiej, grupami ekspertów oraz tzw. eurogrupami, zajmującymi się lobbingiem.

Parlament obraduje na dorocznych sesjach. Sesje plenarne odbywają się w Strasburgu (raz w miesiącu). Komisje parlamentarne spotykają się natomiast w Brukseli, podczas tzw. komisyjnych tygodni (dwóch), tuż po sesji plenarnej. Większość decyzji podejmowanych w Parlamencie wymaga bezwzględnej większości głosów. Niektóre jednak decyzje wymagają tzw. większości kwalifikowanej (23 czy 3/5). Przykładowo, jest ona wymagana przy uchwaleniu przez Parlament wniosku o wotum nieufności dla Komisji Europejskiej czy w przypadku ostatecznego odrzucenia budżetu.

Wśród kompetencji Parlamentu można wyróżnić trzy kategorie: legislacyjne, kontrolne i budżetowe¹. Jeżeli chodzi o uprawnienia legislacyjne, Parlamem uczestniczy w czterech zasadniczych procedurach: konsultacyjnej, współpracy, współdecydowania i akceptacji. Procedura konsultacji pojawiła się już w Traktatach z 1958 r., które zobowiązały Radę Ministrów do konsultowania z Parlamentem zarówno propozycji legislacyjnych, jak i pozalegislacyjnych, przedstawianych przez Komisję. Orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości z 1980 r. w sprawie Izo-glukozy wyraźnie stanowito, iż Rada nie może uchwalić prawa zanim nie uzyska opinii Parlamentu. Pojawił się więc po stronie Rady prawny wymóg konsultowania z Parlamentem projektów aktów prawnych, a jego pominięcie oznaczało uznanie decyzji za nieważną (zaskarżenie projektu do Trybunału Sprawiedliwości i ewentualne uchylenie uchwały Radu przez instytucję sądowniczą UE). Należy jednak zaznaczyć, iż jest to wymóg formalny, a opinie nie mają charakter* wiążącego dla Rady. Komisja inicjuje proces legislacyjny, a treść projektu zostaje

Zob. np. K. Michaiowska-Gorywoda, Podejmowanie decyzji w Unii Europejskiej, Wydaw^e-two Naukowe Scholar, Warszawa 2002, s. 217.