Typy wezbrań w Polsce
Wezbranie rzeki jest to podniesienie się poziomu wody w rzece powstałe w wyniku nadmiernego jej zasilenia spływem powierzchniowym. Wyróżniamy 3 typy wezbrań:
1. Zimowe - występują z powodu nasilenia niektórych zjawisk lodowych, takich jak:
• zatory - spowodowane są zablokowaniem koryta rzeki śryżem lub lodem, co w konsekwencji powoduje spiętrzenie wody i zalanie okolicznych terenów.
Przyczyną zatorów śryżowych jest wielkie nasilenie tworzenia się lodu dennego i śryżu, który wpływając pod istniejącą pokrywę lodową może tak zmniejszyć przepustowość koryta, że spowoduje spiętrzenie wód dopływających.
Zatory lodowe są powodowane zablokowaniem lub ograniczeniem przekroju koryta rzeki przez nagromadzoną krę.
• roztopy - powodowane są gwałtownym topnieniem pokrywy śnieżnej, często potęgowanym nagłym ociepleniem i opadami deszczu. Ich zasięg terytorialny jest duży.
Występują od lutego do kwietnia. Szczególnie niebezpieczne na rzekach nizinnych.
2. Letnie (opadowe) - wywołane są występowaniem silnych opadów naturalnych (o dużym natężeniu), powodują zazwyczaj straty w uprawach rolnych. Występują najczęściej w II połowie czerwca, lipca lub w I połowie sierpnia.
3. Sztormowe - wywołane są silnymi wiatrami. Mają charakter lokalny - zagrożone są obszary wybrzeża morskiego.
Typy rzek w Polsce pod względem powodziowym
Wyróżniamy 3 typy rzek:
♦rzeki o dużej retencji jeziorowej- bezpowodziowe,
♦ rzeki wypływające z terenów nizinnych lub niewielkich wyżyn- jedno wezbranie powodziowe (roztopowe) w ciągu roku,
* rzeki górskie- dwa wezbrania w ciągu roku Przyjęto określenie powodziowości dla 24 rzek za pomocą miernika M i potencjału P: P—M/Lgdzie M-miemik powodziowy danego odcinka rzeki, L-długość odcinka rzeki
I grupa: Wisła, Soła, Skawa, Dunajec, San, Wisłok, Odra (do OpolajWarta,
II grupa: Poprad, Nida, Kamienna, Pilica, Noteć, III grupa: Bystrzyca, Kaczawa, Bóbr, Rega