Woda na Ziemi gromadzi się przede wszystkim w morzach i oceanach (prawie 96%). Wody gruntowe zawierają tylko 1,05% wszystkich wód. Woda znajduje się w skałach, wypełnia próżne pory i szczeliny. Wody gruntowe pochodzą głównie z opadów, które wsiąkają w podłoże. Woda wsiąkająca może się gromadzić tylko wtedy, gdy warstwa jest dostatecznie porowata. Na pewnej głębokości (2000-3500m) skały są bardzo słabo porowate. Stanowi to dolną granicę wód gruntowych. Gdy wody jest dużo to sięga ona do powierzchni gruntu, ale najczęściej na niewielkiej głębokości jest górna granica, czyli zwierciadło. Strefa pomiędzy dolną granicą a zwierciadłem to strefa saturacji (nasycenia). Ponad zwierciadłem jest strefa, która okresowo nasiąka wodą (podczas opadów). Jest to strefa areacji.
si'-
Zwierciadło nie zawsze jest na tym samym poziomie. Jego położenie się waha, Wahania te wywołane są przyczynami naturalnymi: opadami, okresami suszy; lub sztucznymi: ustawieniami zapór,
wierceniami i pompowaniem.
Gdy zwierciadło dojdzie do powierzchni gruntu, mamy do czynienie z terenem bagiennym. Ruch zwierciadła nie odbywa się od razu.
Przepływ wody w warstwach jest powolny. Po porze deszczowej, zwierciadło
podniesie się dopiero po jakimś czasie.
Słodkie wody gruntowe
tam
Jeśli
tworzą soczewkę. Od dołu przenikają słone wody oceaniczne. Jeśli wywiercimy studnię, to słodka woda może się wyczerpać i w studni będzie słona woda. przestaniemy czerpać ze studni, to sytuacja może wrócić do normy.
Źródła powstają tam, gdzie zwierciadło wód gruntowych styka się lub przecina z powierzchnią terenu.
Ze względu na pochodzenie źródła wyróżniamy:
juweniczne - woda pochodzi z utworów magmowych (woda gorąca) meteoryczne - wody wsiąknięte w warstwę skorupy Ze względu na budowę geologiczną:
warstwowe - powstają na linii przecinania powierzchni terenu z płaszczyzną rozdzielającą warstwę przepuszczającą od nieprzepuszczającej. Powstają na granicy dwóch warstw o różnej przepuszczalności (np. piaski i iły) uskokowe - powstają na uskokach powodujących kontakt warstw przepuszczalnych i nieprzepuszczalnych. Kontakt uskoku tworzy zaporę dla ruchu wód, mogą one gromadzić się i wypływać na powierzchnię
dolinne - powstają wszędzie gdzie powierzchnia terenu się tak obniża, że dociera do poziomu wód gruntowych, zwykle powstają blisko rzek, są bardzo czułe na zmiany sezonowe
szczelinowe - wiążą się ze szczelinami, mogą być w warstwach nieprzepuszczalnych, ale pociętych szczelinami (granity, łupki), nagromadzone w szczelinach wody dążą grawitacyjnie w dół i tam gdzie szczeliny dochodzą do powierzchni, wypływają
krasowe - w warstwach rozpuszczalnych (głównie wapienie) wody krążąc wzdłuż płaszczyzn uwarstwienia i wzdłuż szczelin mogą drążyć podziemne kanały. Często się łączą i zasilają jeden główny kanał wylotowy
Cieplica - (termy), gdy woda krążąca znajdzie się w pobliżu komory magmowej, nagrzeje się i wypłynie jako cieplejsza (źródło ma wyższą temperaturę od średniej rocznej)
Strefa areacji - strefa okresowo nasiąknięta wodą, pomiędzy zwierciadłem a powierzchnią gruntu