7511506970

OBSERWACJA W DIAGNOZIE PEDAGOGICZNEJ

Obserwacja jest to metoda badania naukowego polegająca na planowym, zamierzonym i systematycznym spostrzeganiu faktów. Jej przedmiotem są działania i zachowania sytuacyjne. Metoda obserwacji pozwala zebrać dane, sformułować hipotezę, a potem poddać weryfikacji eksperymentalnej hipotezy. Jest to metoda, której istotną cechą jest nie ingerowanie w przebieg badanych zjawisk, ograniczenie się do rejestrowania ich naturalnego przebiegu.

Typy obserwacji:

ze względu na czas prowadzone) obserwacji wyróżniamy:

obserwacja ciągła - polega na celowym spostrzeganiu określonego przedmiotu lub procesu na przestrzeni dłuższego okresu czasu (np. wybranego ucznia przez okres całego roku szkolnego)

obserwacja próbek czasowych - polega na planowym spostrzeganiu wybranego przedmiotu lub zdarzenia w określonym z góry krótszym odcinku czasu (np. ucznia na początku roku szkolnego i na końcu lub w wybrane dni tygodnia) ze względu na treść wyróżniamy:

obserwacje całościowa - ma nam dać pełny obraz danej rzeczywistości; przedmiotem może być zachowanie się ucznia na lekcji we wszystkich swoich aspektach (np. dyscyplina, uwaga, aktywność umysłowa i manualna na lekcji)

obserwacja częściowa (fragmentaryczna) - ma dostarczyć obraz wycinka danej rzeczywistości; przedmiotem może być tylko część z możliwych form zachowania się ucznia na lekcji (np. lylko dyscyplina) ze względu na zakres treściowy wyróżniamy:

obserwacja jednostkowa (indywidualna) - obserwować możemy przebieg jednej lub szeregu lekcji z jednego przedmiotu i zachowanie się jednego wybranego ucznia

obserwacja kompleksowa (grupowa) - obserwować możemy całą grupę uczniów lub wiele lekcji z różnych przedmiotów ze względu na wyposażenie obserwatora:

obserwacja bezpośrednia - wymaga ona osobistej obecności badacza, tj. on sam dokonuje spostrzeżeń interesujących go faktów, zjawisk czy zdarzeń i sam sporządza z nich protokoły obserwacja pośrednia - dokonuje się jej za pośrednictwem innych osób, którymi mogą być także osoby badane ze względu na udział obserwatora:

uczestnicząca, nie uczestnicząca zewnętrzna, bierna wewnętrzna, czynna

nauczyciel bierze udział w grupie, nauczyciel nie bierze udziału ze względu na warunki obserwacji:

prowadzenie w warunkach naturalnych - lekcja, koło zainteresowań

prowadzenie w warunkach laboratoryjnych (sztuczne) - zaliczenie z przedmiotu dydaktyka

Techniki obserwacji według MIECZYSŁAWA ŁOBOCKIEGO:

1.    techniki obserwacji standaryzowanej:

obserwacja skategoryzowana - dotyczy ona określonych kategorii interesującego badacza zjawiska; zapewnia dokładność spostrzeżeń i redukuje do minimum czas obserwacji; pozwala uzyskać materiał nadający się do ilościowego opracowania

obserwacja próbek czasowych - zaprogramowana pozwala na obserwowanie określonych zjawisk w niedługich jednostkach (próbkach), np. co godzinę, co pięć minut

2.    techniki obserwacji niestandaryzowanei:

obserwacja dorywcza - zapis tych przejawów zachowania się uczniów, na które zasługuje uczeń