Polityka - koncepcje
1) koncepcja klasyczna - narodziła się w antycznej Grecji, główni przedstawiciele to Platon, Arystoteles
Arystoteles - w swoim dziele „Polityka" stwierdza, że człowiek jest bytem społecznym, jest powołany do życia we wspólnocie. Państwo jest najdoskonalszą wspólnotą, w skład której wchodzi gmina wiejska, ród i rodzina. Dobro państwa powinno być najważniejsze. Celem państwa jest dbanie o dobro obywateli (dobro wspólne, czyli dobro jednostki i małych wspólnot). Państwo jest bytem centralnym, jego procesy decyzyjne, polityczne, system partyjny, problematyka władzy i instytucji powinno znajdować się w centrum zainteresowania. Polityka to działanie na rzecz dobra wspólnego. Nie każdy jest powołany do uprawiania polityki. Polityk powinien posiadać szczególne umiejętności (wiedzę, doświadczenie), umożliwiające roztropne działanie dla dobra wspólnego i zarządzanie państwem.
2) koncepcja koercyjna - (polityka państwa prawa) centralnym zadaniem nowoczesnego państwa jest zapewnienie spokoju i bezpieczeństwa publicznego. Najważniejszym instrumentem, jest przemoc i przymus fizyczny. Państwo ma monopol przymusu: prawomocne stosowanie kontroli społecznej w postaci przymusu, który musi spełniać następujące warunki:
a) musi być zgodny z prawem;
b) musi być stosowany przez prawomocną władzę;
c) musi podlegać kontroli społecznej;
d) musi uwzględniać działania prewencyjne.
Państwo prawa - państwo, w którym rządzący i rządzeni w takim samym stopniu podlegają prawu. Organy władzy publicznej mogą działać, gdy jest na to podstawa prawna, a obywatel może robić wszystko, czego prawo nie zakazuje.
Sądy administracyjne mają bronić obywatela przed bezprawnym działaniem władzy. Praworządność - to postulat wobec państwa, to pewien stan. Praworządność:
a) formalna - treść porządku prawnego nie ma znaczenia na praworządność, ale jest przestrzegane przez państwo
b) materialna-odnosi się do treści prawa, powinno ono spełniać pewne warunki, być zgodne z wyobrażeniem społeczeństwa o tym, jakie być powinno.
3) koncepcja konsensualna - odnosi się do klasycznej koncepcji polityki jako dobra powszechnego, osiąganego specyficznymi metodami. Socjologiczne teorie porządku społecznego zakładające, że życie wspólnot zorganizowanych w państwo zorganizowane jest na konsensusie. Celem polityki jest minimalizacja wszystkich konfliktów między podmiotami polityki i eliminacja z życia politycznego przemocy. Zwolennikami tej teorii są liberałowie, wg których zadaniem polityki jest zabezpieczenie warunków wolności obywatelskiej.
Polityka służy formułowaniu konsensusu, porozumień. Polityka jest sztuką dochodzenia do konsensusu, eliminuje przemoc, głównymi metodami działania są mediacje, negocjacje, debata. Te rozwiązania są trwałe, bo wszyscy czerpią korzyść. Polityka nie jest grą o sumie zerowej.