I WYRAZY OD NICH POCHODNE
NAZWY MIEJSCOWE_
nazwy miast, krajów, wsi, geograficzne (rzek, jezior i gór),
np. Polska, Warszawa, Kielce, Wisła, Śniardwy, Łysica
utworzone od imion własnych, wskazują albo na pierwotnego właściciela danej miejscowości lub na osobę,której pamięć postanowiono uczcić,
np. Kraków (gród Kraka), Augustów, Piotrków, Władysławowo
utworzone od wyrazów pospolitych, wskazują przeważnie na właściwości topograficzne miejscowości (położenie, rzeźbę terenu, roślinność),
np. Zalesie (za lasem), Białystok, Nowa Huta
WYRAZY POCHODNE OD NAZW MIEJSCOWYCH
nazwy mieszkańców tworzone najczęściej za pomocą przyrostka -anin, -ak i -czyk,
np. krakowianin, warszawiak, Pomorzanin, Kujawiak
przymiotniki od nazw miejscowych tworzone przeważnieza pomocą przyrostka -ski lub -ki,
np. Warszawa - warszawski, Kraków - krakowski
przymiotniki tworzone za pomocą przyrostków:
-ański, -eński, -yński, -owski,
np. Kutno - kutnowski, Radomsko - radomszczański
przymiotniki, które są zestawieniami słowotwórczymi i mają formę złożeń,
np. Jelenia Góra - jeleniogórski, Nowy Dwór - nowodworski, Święty Krzyż - świętokrzyski
Copyright 0 WERSUS- NAUKA 2010 67-220
Słowotwórcza budowa wyrazu dotyczy cząstek, które tworzą ten wyraz i składają się na jego treść.
Słowotwórstwo jest nauką, która zajmuje
się budową wyrazów i wyjaśnia ich pochodzenie.
Są dwa rodzaje wyrazów:
wyrazy podstawowe - od nich tworzą się inne wyrazy, wyrazy pochodne - zostały utworzone od wyrazów podstawowych
Każdy wyraz pochodny składa się z: podstawy słowotwórczej (rdzenia) i formantu
(przyrostek lub przed >stek) tzn nowej części formującej go i nadającej mu nowe znaczenie.
wyraz
ochodny
♦
podstawa
słowotwórcza
przedrostek
przyrostek
Podstawa słowotwórcza wyrazu pochodnego często różni się od wyrazu podstawowego obocznymi głoskami (oboczności polegają na wymianie samogłosek lub spółgłosek) np.: szkoła szkółka (o : ó)
las leśny (a : e)