- Przy ograniczonej poczytalności sprawca popełnia przestępstwo, ale może liczyć na nadzwyczajne złagodzenie kary (tzw. mocny fakultet)
- Nie ma możliwości maksymalnego wymiaru kary przy ograniczonej poczytalności - przyjmujemy, że stopień winy nie był wysoki
- Przy art. 148§4 i 149 nie można stosować 31§2, bo w ramach typu uprzywilejowanego ograniczona poczytalność jest już uwzględniona. WYJĄTEK: np. gdy w przypadku 148§4 sprawca będzie silnie wzburzony i jednocześnie będzie miał schizofrenię (2 różne źródła)
FI KO A PEŁNEJ POCZYTALNOŚCI - ART. 31§3
- Wyjątek od zasady winy
- Sprawca dobrowolnie wprawia się w stan odurzenia/nietrzeźwości (odpada przymus, groźba i podstęp)
- Sprawca ten fakt przewidywał lub mógł przewidzieć (miał kwalifikacje intelektualne, żeby przewidzieć, że dane środki odurzające wyłączą jego poczytalność)
- Stan nietrzeźwości - definicja z art. 115§16 KK
- Stan odurzenia - trudny do zbadania, niekoniecznie jest to stan wywołany narkotykami. Odurzyć można się wszystkim (orzeczenie SN): narkotykami, klejem, farbą, pastą do butów, benzyną, ziołami, herbatą, kawą
- Uznajemy sprawcę za W PEŁNI POCZYTALNEGO. Odpowiada za przestępstwo umyślne (brak jurydycznego wytłumaczenia takiego założenia), za wyjątkiem wypadku w komunikacji (nie zabójstwo, ale wypadek ze skutkiem śmiertelnym)
- Na świecie są inne niż w Polsce sposoby rozwiązania tego problemu: actio libera in causa(zachowanie wolne w przyczynie/wina na przedpolu) - w polskim KK z 1932; odpowiadają tylko ci, którzy wprowadzają się w stan niepoczytalności po to, żeby popełnić przestępstwo, ta teoria zawiera błąd logiczny i dlatego od niej odstąpiono (sprawca niepoczytalny nie może zrealizować tego, co sobie założył będąc poczytalnym);
Niemcy: Rauschdelikt - celowe wprowadzenie się w stan nietrzeźwości, kara od miesiąca do dożywocia (w praktyce niczym się to nie różni od sądzenia w Polsce)
2. BŁĘDY
• W. Wolter „Funkcja błędu w prawie karnym"
• Ćwiąkalski - praca habilitacyjna
• Każdy błąd to pewna niezgodność między rzeczywistością, a przeżyciem tej rzeczywistości przez sprawcę. Najczęściej chodzi o brak świadomości jakiegoś elementu rzeczywistości, niekiedy na miejsce świadomości pojawia się urojenie
• Art. 28§1 KK - błąd co do faktu
- Sprawca nie ma zamiaru popełnienia przestępstwa
- Sprawca nieświadomie wyczerpuje znamiona przestępstwa
- W takiej sytuacji sprawca nie odpowiada za przestępstwo umyślne
- Kazus: myśliwy w lesie strzela do dzika. Po fakcie okazuje się, że zastrzelił zbierającą jagody staruszkę. Myśliwy był w błędzie CO DO ZNAMIENIA „człowiek". Jeżeli byłby w błędzie dot. czegoś niebędącego znamieniem, to byłby to błąd nieistotny jeśli chodzi o odpowiedzialność karną
- Błąd może dotyczyć jednego lub wielu znamion. Nie można być w błędzie co do wszystkich znamion (wtedy jest to błąd co do prawa)
- error in personom - jeżeli zabijamy inną osobę niż planowaliśmy, to nie ma to znaczenia dla odpowiedzialności karnej - wciąż jest to zabójstwo. UJ: usiłowanie nieudolne zabicia A w zbiegu z zabiciem B, w gruncie rzeczy nie stanowi to różnicy przy wyrokowaniu
19