1105140703

dokładności obrabiarki przez dostatecznie długi czas jej użytkowania;

•    małe opory tarcia;

•    dostatecznie duża sztywność stykowa, przejawiająca się małymi odkształceniami współpracujących powierzchni pod działaniem sił normalnych.

17. Typy prowadnic i przykładowe zastosowania

Klasyfikacja prowadnic oparta jest o następujące kryteria: kształt toru, położenie i kształt przekroju poprzecznego prowadnic oraz zasadę współpracy (rodzaj tarcia). Zasadniczy podział prowadnic wynika z rodzaju współpracy, czyli podział na prowadnice ślizgowe (hydrostatyczne, hydrodynamiczne, aerostatyczne) i toczne. Pozostałe kryteria podziału są stosowane zarówno w prowadnicach tocznych jak i ślizgowych. Dokonując podziału prowadnic według kształtu powierzchni nośnych dzielimy je na trójkątne (pryzmowe), prostokątne, trapezowej askółczy ogon), kołowe. Ze względu na położenie powierzchni nośnych prowadnice dzielą się na zewnętrzne (wypukłe) i wewnętrzne obejmujące prowadnik

19. Podstawowe zadania zespołu wrzecionowego

Zespół wrzecionowy składa się z wrzeciona, łożysk wrzecionowych i obsady łożysk (tuleja lub korpus). W końcowym efekcie o dokładności ruchu powierzchni bazującej (końcówki) wrzeciona decydują dokładności wykonania tych trzech elementów oraz sposób ich skojarzenia.

Układ wrzecionowy ma spełniać następujące zadania:

•    ustalić i mocować bezpośrednio lub za pomocą uchwytu w określonym położeniu roboczym przedmiot

\lub narzędzie,

•    wprawiać w ruch obrotowy albo jednoczesny ruch obrotowy i postępowy obrabiany przedmiot

lub narzędzie,

•    przenosić siły poprzeczne i wzdłużne oraz momenty skręcające powstałe w procesie skrawania.

21.    Podstawowe zasady przy konstruowaniu węzłów łożyskowych wrzecion obrabiarek

-    węzeł łożyskowy położony bliżej przedniej końcówki wrzeciona powinien być sztywniejszy niż węzeł tylny, stąd łożyska poprzeczne przednie są przeważnie dwurzędowe lub podwójne oddzielone pierścieniem odległościowym,

-    powinna być zapewniona możliwość nastawiania luzów poprzecznych i wzdłużnych,

-    odkształcenia cieplne wrzeciona i elementów węzłów łożyskowych nie powinny wywoływać w układzie dodatkowych naprężeń ani odkształceń pogarszających dokładność obrotu wrzeciona, dlatego łożyska wzdłużne umieszcza się najczęściej w węźle przednim, a łożyska wrzecion szybkobieżnych chłodzi się ( olejem, strumieniem powietrza, a niekiedy nawet wodą),

-    dokładność łożyska przedniego powinna być co najmniej o jedną klasę wyższa niż łożyska tylnego,

-    wskazane jest unikanie dużej liczny elementów w węzłach łożyskowych (np. tulej pośrednich między pierścieniem zewnętrznym łożyska i korpusem), gdy powodują one pogorszenie dokładności obrotu wrzeciona i zmniejszenie sztywności.

22.    Typy łożysk ślizgowych stosowanych w obrabiarkach i ich charakterystyka