Profesjonalni gracze
Gracze - oprócz zespołu, który tworzą - stanowią podstawową składową produktu wytwarzanego przez klub sportowy. Wartość rynkową gracza wyznaczają jego umiejętności, aktywność oraz pozycja (zadania) w grze, a także jego atrakcyjność medialna. W przypadku każdego zawodnika wymienione kryteria w różnym stopniu, w sposób indywidualny, wyznaczają jego wartość sportową, transferową i reklamową. Wśród adeptów gry sportowej głównym kryterium wartości transferowej konkretnego gracza jest jego pozycja w grze i umiejętności, w niewielkim stopniu natomiast jego atrakcyjność medialna. W miarę rozwoju kariery sportowej znaczenie poszczególnych kryteriów zmienia się i często na zakończenie kariery o wartości transferowej i kontraktowej gracza decyduje głównie jego pozycja medialna. Wymiernym kryterium rynkowej oceny umiejętności graczy są indywidualne statystyki skutecznego wykonywania podczas gry wybranych działań w ataku i obronie. Przykładem szerokiego prezentowania statystyk indywidualnych jest profesjonalna koszykówka. Określając umiejętności gracza w tej dyscyplinie sportu, podaje się średnie wartości skutecznego wykonywania w grze:
1) rzutów do kosza:
a) z gry za 2 pkt,
b) z gry za 3 pkt,
c) z rzutów wolnych;
2) zbiórek piłki z tablic:
a) w ataku,
b) w obronie;
3) asysty w ataku;
4) przechwytów piłki w obronie.
W ostatnim okresie obserwuje się próby wykorzystywania indywidualnych statystyk do oceny umiejętności graczy także w innych grach (hokeju, tenisie ziemnym, piłce nożnej czy piłce siatkowej).
Proponowane dotychczas statystyki indywidualne uwzględniają głównie działania prowadzące bezpośrednio do zmiany wyniku gry, a więc preferują graczy zdobywających punkty oraz zawodników rozgrywających piłkę, tzw. playmakerów. Taka sytuacja powoduje, że wśród kandydatów na zawodników profi szczególną wartość transferową uzyskują zawodnicy wyróżniający się zdobywaniem punktów i tworzeniem sytuacji do ich zdobycia. Wydaje się, że w zespołowych grach sportowych indywidualne charakterystyki graczy powinny uwzględniać kryteria, które niezależnie od pozycji zajmowanej w grze pozwolą zawodnikowi na ujawnienie umiejętności gry. Charakterystyki graczy powinny zatem obejmować działania, których wynik jest względnie zależny od partnerów (sprawność indywidualna), oraz działania, których wynik jest bezwzględnie zależny od partnerów (sprawność współdziałania). Wydaje się także, że dokonując ocen wartości sportowej graczy, oprócz skuteczności w grze należy uwzględnić także ich aktywność oraz ekonomiczność w działaniu (tab. 2).
Proponowane w tabeli 2 kryteria oceny obejmują podstawowe działania indywidualne i grupowe, które wykonywane są w zespołowej grze sportowej w ataku i obronie i które pozwalają ocenić wartość sportową zawodnika niezależnie od zajmowanej pozycji w grze. Na tej podstawie możemy także określić profil zawodnika (pozycję w grze) oraz to, jakiego rodzaju działania w grze on preferuje (aktywność) i które wykonuje skutecznie (skuteczność).
Kryterium, którego znaczenie wzrasta wraz z rozwojem kariery gracza, jest atrakcyjność medialna, którą gracz tworzy występując przed kamerami, udzielając wywiadów dziennikarzom oraz prowadząc rozmowy z sympatykami na internetowych czatach lub forach dyskusyjnych. O atrakcyjności medialnej decydują zarówno zachowania gracza, jak i jego wizerunek stworzony przez specjalistów od public relation. Atrakcyjność medialną gracza tworzą dwa elementy: atrakcyjność sportowa i pozasportowa:
20