Zarządzanie ryzykiem w łańcuchach transportowych 9. Charakterystyki stopnia oszacowania i prognozowania ryzyka - według tego
kryterium można mówić o ryzykach:
• przewidywalnym - można ich przewidzieć, ale niemożliwe jest dokładne określenie ich wystąpienia,
• nieprzewidywalnym,
W przypadku ryzyka przewidywalnego jego analiza związana jest z pozyskaniem niezbędnej informacji ilościowej wyrażonej w formie wielkości liczbowych oraz jakościowej w postaci określenia zachowania się systemu lub obiektu.
System można zdefiniować jako obiekt składający się z wzajemnie zależnych elementów i całkowicie określony za pomocą modeli deterministycznych [3]. Wyrażenie zdeterminowany oznacza, że system może być opisany w sposób jawny i nie występuje nieokreśloność w jego architekturze. Opisanie systemu bazuje na jego funkcjonalnych zależnościach. Nierzadko system może być podzielony na szereg podsystemów. Poznanie ryzyka opiera się na zastosowaniu metod analitycznych na poziomie systemu uwzględniających komponenty i podsystemy i uwzględniających prawdopodobieństwa wystąpienia zdarzeń oraz konsekwencje tych zdarzeń. Wykorzystuje się przy tym zarówno ilościowe jak i jakościowe metody, aby oszacować prawdopodobieństwo wystąpienia ryzyk oraz ich następstwa. Rezultaty analizy ryzyka wykorzystuje się w podejmowaniu decyzji w oparciu o zasadę „koszty - korzyści” [8].
Zależności pomiędzy architekturą systemu, zagrożeniami oraz konsekwencjami wystąpienia ryzyk w czasie funkcjonowania systemu przedstawia rys.l.
System |
=0 |
Zagrożenie (aktywowane bodźcami wewnątrz lub na zewnątrz systemu) |
—K =1/ |
Naruszenie prawidłowego funkcjonowania systemu |
-K "F |
Konsekwencje zdarzenia |
Ilościowa ocena tyzyka |
Rys. 1. Zależność pomiędzy ryzykiem, zdarzeniami spowodowanymi wystąpieniem ryzyka oraz konsekwencjami [5].
Ocena ryzyka to proces, w którym modeluje się ryzyko systemu i następnie ocenia ilościowo. Analiza i ocena ryzyka zakłada identyfikację zdarzeń, ocenę prawdopodobieństwa wystąpienia zdarzeń oraz ocenę następstw zaistniałych zdarzeń.
Ocena ryzyka - proces w którym ryzyka systemu określa się ilościowo. Ocena ryzyka zawiera w sobie ocenę jakościowych i ilościowych danych w celu wykorzystania ich do zarządzania ryzykiem.