1310108611

WPŁYW (+)-B-TUJONU I JEGO POCHODNYCH NA ZACHOWANIE I ŻEROWANIE MSZYCY BRZOSKWINIOWEJ MYZUS PERSICAE (SULZ.)

Anna Wróblewska-Kurdyk¹, Beata Gabryś¹, Katarzyna Dancewicz¹, Radosław Gniłka², Czesław Wawrzeńczyk²

¹ Uniwersytet Zielonogórski, Katedra Botaniki i Ekologii ²Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Katedra Chemii

Mszyca brzoskwiniowa Myzus persicae (Sulz.) uważana jest za szkodnika roślin uprawnych należących do wielu rodzin botanicznych. Powszechnie występuje na obszarze całej Polski. Jej szkodliwość głównie związana jest z żerowaniem, aczkolwiek w znacznym stopniu stanowi zagrożenie jako wektor 150 wirusów roślinnych z 275 poznanych.

W nowoczesnej ochronie roślin coraz większą uwagę zwraca się na związki pochodzenia roślinnego o właściwościach deterentnych. Stosowanie ich na szeroką skalę jest ograniczone, m.in. ze względu na wysokie koszty izolacji z naturalnych źródeł, dlatego też podjęto próby syntezy chemicznych analogów naturalnych związków. Najważniejszym aspektem tych działań jest znalezienie elementów strukturalnych, które powodują aktywność deterentną.

Celem badań była ocena wpływu (+)-/?-tujonu i jego strukturalnie modyfikowanych pochodnych na zachowanie i żerowanie mszycy brzoskwiniowej. Aktywność biologiczną związków określono za pomocą dwóch metod, tj. testu wyboru oraz techniki EPG (ang. Electrical Penetration Graphs). Do badań wykorzystano dorosłe, bezskrzydłe samice oraz trzytygodniowe rośliny kapusty pekińskiej Brassica pekinensis (L.). Materiał badawczy hodowano w warunkach laboratoryjnych (~20°C, 60%RH, 16:8 L:D).

Analiza wyników wykazała, iż największe różnice w zachowaniu mszyc uzyskano po zastosowaniu laktamowej pochodnej (+)-/?-tujonu. Związek ten okazał się aktywny deterentnie. Zachowanie mszyc po zastosowaniu pozostałych substancji nie odbiegało znacząco od kontroli.