literarische Ubersetzung” zajmującym się badaniami nad przekładem literackim. Brały udział w opracowaniu tzw. problemów węzłowych. Efekty tych analiz tworzą jeden z głównych nurtów współczesnej translatologii. Pozostała część rozpraw omawianego tomu podejmuje zagadnienia związane z utworami scenicznymi Gombrowicza. Dramaty, które cieszyły się największym zainteresowaniem wśród badaczy to Iwona, księżniczka Burgunda oraz Ślub.
Autorzy Wstępu do zaprezentowanego tomu nadal wskazywali na fakt, że stan wiedzy na temat intensywności i skali niemieckiej recepcji Gombrowicza jest w Polsce niedostateczny:
W Polsce przyzwyczajeni jesteśmy europejski i światowy sukces Gombrowicza widzieć przez pryzmat francuskiej jego recepcji, przypisując jej sprawczą w tej mierze rolę. Pamiętając jednak, że Francja najwcześniej w Europie odkryła teatr Gombrowicza [...], stwierdzić trzeba zgodnie z faktami, że z największym rezonansem twórczość pisarza, w szczególności zaś jego dramaty, spotkał się w krajach niemieckiego obszaru językowego, przede wszystkim w byłych Niemczech Zachodnich. Dlatego też nigdzie indziej tylko w Niemczech doszło staraniem monachijskiej oficyny Carla Hansera do pomnikowego, wysmakowanego edytorsko, 13-tomowego wydania Dzieł Zebranych Witolda Gombrowicza (1983-1997), stanowiącego wyjątkowe wydarzenie w polsko-niemieckim dialogu literackim. Świadomość tego stanu rzeczy jest jedna w Polsce dosyć znikoma41.
Kolejne publikacje dowodzą jednak, że rośnie liczba polskich germanistów i niemieckich slawistów zafascynowanych twórczością Gombrowicza. Antologia Patagończyk w Berlinie zawiera ponadto zebrane i opracowane przez Marka Zyburę materiały do niemieckojęzycznej bibliografii twórczości Witolda Gombrowicza42.
W 2004 roku w ramach obchodów Roku Gombrowicza w Brzegu na Opolszczyźnie odbyła się konferencja naukowa Gombrowicz i Niemcy. Jej uczestnikami byli literaturoznawcy, wydawcy oraz tłumacze Gombrowicza - autorzy prac z tomu Patagończyk w Berlinie. Wygłoszone tam referaty zostały opublikowane w tomie pokonferencyjnym i stanowią najobszerniejszą monografię niemieckojęzyczną dotyczącą recepcji Gombrowicza w krajach niemieckiego obszaru językowego43.
Specyfika fenomenu niemieckiej recepcji Gombrowicza oraz jednocześnie skromny wybór polskojęzycznej literatury przedmiotu stały się impulsem do powstania rozprawy Daniela Pietrka, której celem jest zaprezentowanie jej wymiaru oraz roli, jaką odegrała w życiu teatralnym Niemiec44. Autor szczegółowo prezentuje historię inscenizacji dramatów na deskach teatrów niemieckojęzycznych, nakreślając w ten sposób spektrum kontekstualne,
41 M. Z y b u r a (wyb. i oprać.): 'Patagończyk w Berlinie’... s. 7-8.
42 Zob. M. Z y b u r a: Materiały cło niemieckojęzycznej bibliografii twórczości Witolda Gombrowicza. W: Tenże: ‘Patagończyk w Berlinie’..., s. 531 - 615.
43 Zob. M. Zybura, A. Lawaty (Hrsg.): Gombrowicz in Europa. Deutsch-polnische Versuche einer kulturellen Verortung. Wiesbaden: Harrassowitzverlag 2004.
44 Por. D. P i e t r e k : 'Szlachcica polskiego pojedynki cieniów'. Recepcja dramatów Witolda Gombrowicza w niemieckim obszarze językowym. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut 2005.
12