1673068341

180 Aleksandra Baszczuk, Lena Kęsy. Zygmunt Kopczyński

przewlekłą chorobą wątroby wśród dzieci i młodzieży w krajach uprzemysłowionych. W związku z tym szybkie i pewne postawienie diagnozy, zwłaszcza u pacjentów z postępującym włóknieniem wątroby, ma tu istotne znaczenie [26].

Parkes i wsp. przeprowadzili badania kliniczne z wykorzystaniem testu ELF wśród 347 pacjentów z przewlekłym zapaleniem wątroby typu C. Wykazano, że prezentowany algory tm może być stosowany do rozpoznawania wlóknienia wątroby u tych pacjentów. Ponadto stwierdzono, że u osób z ciężkim włóknieniem wątroby wykonanie testu ELF pozwala (przy czułości i swoistości na poziomie 85%) nawet w 63% przypadków uniknąć wykonania biopsji w ątroby [27],

W ostatnich latach pojaw iły się również publikacje dotyczące wykorzystania bezpośrednich markerów wlóknienia u pacjentów po przeszczepieniu wątroby. Wykazano m.in., że oznaczenie składowych testu ELF 6 miesięcy' po przeszczepieniu pozwala stwierdzić, u których pacjentów' dojdzie do nawrotu choroby w ciągu roku po wykonaniu transplantacji oraz czy włóknienie ma charakter łagodny, czy postępujący. Ponadto stwierdzono, że wykorzystywany w ty m celu test ELF jest dokładniejszy niż, np. wskaźnik APRI [21,28].

Zakończenie

Włóknienie wątroby jest procesem niezwykle dynamicznym. Z tego względu obraz histopatologiczny bio-ptatu tkanki wątrobowej, przy aktualnym stanie wiedzy, nie zawsze pozwala na ustalenie właściwego postępowania klinicznego. Biorąc pod uwagę wszystkie opisane wyżej czynniki utrudniające diagnostykę wlóknienia wątroby istnieje konieczność poszukiwania nowych badań laboratory jnych, które pozw olą w sposób nieinwazyjny na postaw ienie jednoznacznej diagnozy i monitorowanie procesu wlóknienia wątroby. W związku z tym przeprowadzanie wśród pacjentów ze schorzeniami tego narządu badań klinicznych, których przedmiotem jest ocena przydatności nieinwazyjny ch markerów wlóknienia ma bardzo duże znaczenie naukowe i praktyczne. Mając na uwadze potrzebę rozwoju badań diagnostycznych w omawianym schorzeniu w Katedrze i Zakładzie Diagnostyki Laboratoryjnej we współpracy z Oddziałem Gastroenterologii, Żywienia Człowieka i Chorób Wewnętrznych Szpitala Klinicznego im. Heliodora Św ięcickiego oraz z Oddziałem Nadciśnienia Tętniczego i Chorób Metabolicznych Szpitala Klinicznego Przemienienia Pańskiego Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkow skiego w Poznaniu zostały rozpoczęte badania, których celem jest ocena użyteczności testu ELF w diagnosty ce wlóknienia wątroby o różnej etiologii.

Piśmiennictwo

1. Lebensztejn D.M.: Odwracalność zaawansowanego wlóknienia wątroby - możliwości terapeutyczne i biochemiczne monitorowania procesu chorobowego. Przegl. Epide-miol., 2005, 59, 535-540.

2.    Baranova A., Lal P., Birerdinc A. i wsp.: Non-invasive markera for hepatic fibrosis. BMC Gastroenlerology, 2011,11,91.

3.    Blazik E., Durlik M.: Mechanizmy wlóknienia wątroby i metody ich oceny. Med. Sci. Rev. Hepatol., 2010,10,25-29.

4.    Guarino M., Tosoni A.. Nebuloni M.: Direct contribution of epithelium to organ fibrosis: epithelial-mesenchymal transition. Hum. Pathol., 2009,40, 1365-1376.

5.    Pinzani M„ Macias-Barragan J.: Update on the pathophys-iology of liver fibrosis. Experi Rev. Gastroenterol. Hepatol., 2010,4,4,459-472.

6.    Juszczyk J,: Marskość wątroby. Przew. Lek., 2001, 4, 3, 12-17.

7.    Gajewski R: Choroby wewnętrzne. Kompendium medycyny praktycznej. Wyd. Medycyna Praktyczna, Kraków 2012, 580-583.

8.    Brenner D.A.: Molecular pathogenesis of liver fibrosis. Trans. Am. Clin. Climatol. Assoc., 2009, 120, 361-368.

9.    Kasztelan-Szczerbińska B., Słomka M.. Daniluk J. i wsp.: Komórki gwiaździste jako głów ny regulator sygnalizacji międzykomórkowej w procesie wlóknienia wątroby. Post. Nauk Med., 2010, 1, 69-74.

10.    Gutkowski K., Kamińska E., Pluta A.: Rola diagnostyki nieinwazy jnej w ocenie zaawansowania procesu wlóknienia wątroby. Gastroenterol. Pol., 2007,14,5,363-367.

11.    Friedman S.L.: Hepatic stellate cells: protean, multifunc-tional, and enigmatic cells of the liver. Physiol. Rev., 2008, 88, 125-172.

12.    Friedman S.L.: Hepatic fibrosis - Overview. Toxicology, 2008, 254, 120-129.

13.    Afdhal N.H.: Biopsy or biomarkers: Is there a gold standard for diagnosis of liver fibrosis? Clin. Chem., 2004, 50, 8. 1299-1300.

14.    Bedossa P., Dargere D„ Paradis V.: Sampling variability of liver fibrosis in chronic hepatits C. Hepatology, 2003, 38, 1449-1457.

15.    Wallach J.: Interpretacja badań laboratoryjnych. Wyd. Medipage, Warszawa 2011,264-278.

16.    Karczmaraki J., Mikuła M., Hennig E, i wsp.: Perspektywy poszukiwania biomaikerów chorobowych w peptydomie osocza lub surowicy krwi z użyciem spektrometrii mas. Post. Nauk Med., 2009, 2. 149-156.

17.    Poon T.C., Hui A.Y., Chan H.L. i wsp.: Prediction of liv-er fibrosis and cirrhosis in chronic hepatitis B infection by serum proteomic fingerprinting: a pilot study. Clin. Chem., 2005, 51, 328-35.

18.    He Q.Y., Lau G.K., Zhou Y. i wsp.: Serum biomarkers of hepatitis B viras infected liver inflammation: a proteomic study. Proteomics, 2003, 3,666-674.

19.    Comunale M.A., Mattu T.S., Lowman M.A. i wsp.: Com-parative proteomic analysis of de-N-glycosylated serum from hepatitis B carriers reveals polypeptides that corre-late with disease status. Proteomics, 2004,4, 826-838.

20.    Raszeja-Wyszomirska J., Mieżyńska-Kurtycz J., Marlicz W. i wsp.: Nieinwazyjne markery zaawansowania niealkoholowej stluszczeniowej choroby wątroby. Pol. Merkuriusz Lek.. 2008, XXV, 146, 166-170.

21.    Fernandez-Varo G., Jimenz W.: Non-invasive markera of liver fibrosis. Europea Gastroenlerology & Hepatology Review, 2011, 7, 2, 93-%.

22.    Guechot J., Laudat A., Loria A. i wsp.: Diagnostic accura-cy of hyaluronan and type III procollagen amino-terminal peptide serum assays as markera of liver fibrosis in chron-

PRACE POGLĄDOWE