60 JERZY PARZYŃSKI
nizatorzy badań zastrzegli jednak wyraźnie, że ze względu na specyfikę przeprowadzanych badań głosy osób, zaproszonych tu do współpracy, nie mają charakteru wypowiedzi sensu stricto ankietowych.
Jeśli chodzi o ogólny zakres problemów, w sprawie których przeprowadzana była powyższa akcja badawcza, to skupiały się one głównie wokół zagadnień:
1) Czy prasa codzienna spełnia w sposób wystarczający rolę informowania społeczeństwa o sprawach wymiaru sprawiedliwości — czy też nie?
2) Jakie problemy, wiążące się z wymiarem sprawiedliwości, winny być przedmiotem szczególnego zainteresowania prasy?
3) Jakie formy i środki winny być obopólnie stosowane dla uzyskania harmonijnej współpracy między prasą, a wymiarem sprawiedliwości?
4) Czy nowoczesne środki masowej informacji (magnetofonowe nagrania, film, transmisje radiowe i telewizyjne) powinny być stosowane na salach sądowych?
Powyższy zakres problematyki rozłożony został na 16 pytań szczegółowych, na które odpowiedzi wpłynęły w ciągu października i listopada 1963 r. — Ogółem uzyskano tą drogą 45 wypowiedzi i opinii, których układ środowiskowy przedstawiał się następująco:
a) przedstawiciele świata naukowo-prawniczego (zarówno samodzielni pracownicy nauki, jak i młoda kadra naukowa) — nazwani w badaniach grupą A — 8 głosów;
b) prawnicy wymiaru sprawiedliwości, nazwani w badaniach grupą B — 23 głosy;
c) dziennikarze, osoby związane z prasą — nazwani w badaniach grupą C — 14 głosów.
Powyższe 45 wypowiedzi przedstawiało się w sumie, jako obfity i wielostronny materiał opiniodawczy do badań i wniosków — tym więcej, że znaczna część autorów opracowała swe sugestie w sposób bardzo obszerny i wyczerpujący, wskazując w ten sposób na własne zainteresowanie omawianą problematyką i osobiste w niej zaangażowanie.
O ile chodzi o „bazę czytelniczą”, na podstawie której nasi opiniodawcy mogą kształtować swe poglądy o bieżącej prasowej informacji i publicystyce społeczno-prawnej i sprawozdawczości sądowej — to zaznaczył się tu ogólnie wysoki poziom oczytania. Z treści poszczególnych wypowiedzi wynika, że przytłaczająca większość ich autorów czytuje stale wspomniane powyżej rodzaje publikacji bieżąco przeciętnie w 3—4 dziennikach oraz w 2—3 periodykach (nie wliczając w to czasopism fachowych). Jeśli zaś bierze się pod uwagę zasięg czytywanej tu prasy — to większość opiniodawców spoza Warszawy — poza dziennikami lokalnymi czytuje również gazety stołeczne o charakterze ogólnopolskim. Na tym to materiale prasowym — raczej dostatecznie szerokim — mogą sobie autorzy nadesłanych wypowiedzi wyrabiać własne przekonania i opinie o interesującej nas dziedzinie prasowych publikacji oraz o uwidocznionych na łamach prasy obecnych formach kontaktów i praktycznej współpracy dziennikarzy z poszczególnymi ogniwami wymiaru sprawiedliwości.
*
Pierwszym zagadnieniem, jakie postawiliśmy w naszych badaniach przed opiniodawcami wszystkich trzech grup — A, B i C — była kwestia: