2192972451

kątem rodzaju promieniowania, przed działaniem którego mają chronić. Dodatkowo brane jest pod uwagę natężenie promieniowania i jego energia. Prawidłowe dobranie osłon wymaga poznania mechanizmów oddziaływania promieniowania jonizującego z materią a każdy rodzaj promieniowania wymaga dobrania najbardziej efektywnej osłony. W przypadku promieniowania alfa (a) wystarczy kilka kartek papieru, a przypadku beta (|3) stosunkowo cienka płyta aluminiowa. Promieniowanie to bardzo łatwo zatrzymać. Inna sytuacja dotyczy promieniowania gamma (y). Jest ono bardzo przenikliwe, dlatego też do jego zatrzymania używa się osłon ołowiowych. Osłony ołowiowe nadają się zarówno do zatrzymywania promieniowania gamma, alfa oraz beta. Jednak nie można stosować ich do zatrzymywania neutronów, ponieważ neutron zderzający się z ciężkim jądrem osłony powoduje powstanie izotopów promieniotwórczych. Dlatego też do zatrzymania promieniowania neutronowego wykorzystuje się bloki wodne, betonowe lub parafinę. Neutrony zatrzymywane są na lekkich jądrach wodoru. W efekcie powstaje promieniowanie gamma, które trzeba zatrzymać dodatkowymi osłonami. Można wyróżnić kilka rodzajów osłon chroniących przed szkodliwym promieniowaniem: stała osłona, którą może to być ściana między dwoma pomieszczeniami, ruchoma osłona czyli przede wszystkim pojemniki do przechowywania lub transportu źródeł. Osłony osobiste - fartuchy wykonane z gumy ołowianej, czyli z gumy zawierającej związki ołowiu, okulary ochronne, rękawice gumowe - chroniące przed bezpośrednim kontaktem z substancją promieniotwórczą, specjalna odzież osobista.

Osłony

Rys. 7. Podstawowe metody ochrony przed promieniowaniem jonizującym [4]

Kolejnym ważnym elementem ochrony przed promieniowaniem jonizującym w przypadku wykorzystanie źródeł w medycynie czy przemyśle jest zadbanie o ich szczelność. Promieniowanie alfa oraz beta jest słabo przenikliwe jednak w przypadku przedostania się do przewodu pokarmowego bądź dróg oddechowych może wywołać bardzo poważne uszkodzenia. Dlatego też należy zadbać o to, aby wykorzystywane źródła były źródłami zamkniętymi.

10