każda ma swoje zalety i wady. Miary ryzyka rynkowego można ogólnie podzielić na20:
■ miary zmienności (volatility) - takie jak odchylenie standardowe, mierzące wahania zmiennej,
■ miary wrażliwości (sensitivity) - określające wpływ jednej zmiennej na zmiany drugiej, lub całego zestawu zemiennych,
■ miary zagrożenia (downside risk measures) — określające prawdopodobieństwo wystąpienia straty.
Poniżej przedstawiam podstawowe narzędzia do badania zmienności historycznej oraz metody obliczania Value-at-Risk.
1.5.1. Zmienność historyczna
Podstawową metodą pomiaru ryzyka w celu podjęcia decyzji o sposobie zarządzania nim jest zbadanie historycznej zmienności. Metody należące do tej grupy wymagają jedynie znajomości podstawowych instrumentów statystycznych, co należy uznać za ich zaletę. Z drugiej strony dają one jedynie bardzo przybliżony obraz rzeczywistych zagrożeń, w związku z tym należy je traktować jedynie jako ogólne, podstawowe wskaźniki, oraz analizować je zawsze łącznie. Niemniej, przedstawione poniżej metody pomagają określić poziom ryzyka związany z poszczególnymi aspektami działalności przedsiębiorstwa i zwracają uwagę na najważniejsze rodzaje ryzyka, przed którymi firma powinna się zabezpieczać. Metody te można wykorzystać do wszystkich rodzajów ryzyka finansowego - zarówno kursowego, cenowego, jak i stóp procentowych. Jednak w celu pokazania zależności między poszczególnymi wskaźnikami ograniczę się do przykładów kursu euro i dolara amerykańskiego do złotego.
Odchylenie standardowe 20 Jajuga K., Miary ryzyka rynkowego - część pierwsza, „Rynek Terminowy”, nr 4, 1999, s. 67.
14