2277150708

3. Zasady nadawania sygnału radiofonicznego

Foniczny sygnał informacyjny (mowa lub muzyka) jest przekształcany na odpowiedni prądowy sygnał mikrofonowy malej częstotliwości (m.cz.) i przesyłany do irządzenia nadawczego. W urządzeniu tym następuje wzmocnienie tego sygnału. 30 czym moduluje on amplitudowo (AM) lub częstotliwościowe (FM) falę nośną nadajnika. Dzięki temu sygnał m.cz. jest przeniesiony do innego zakresu częstotliwości, dogodnego do transmisji (zmodulowana fala nośna wysokiej częstotliwości - w.cz. — nadajnika). Sygnał zmodulowany w.cz. jest następnie wzmacniany i promieniowany w postaci fali elektromagnetycznej przez nadawczą antenę radiową.

3.1. Struktura informacji w radiofonii — sygnał m. cz.

Źródłem sygnałów' informacyjnych w radiofonii są audycje słowno-muzyczne. Sygnały te są określane przez dwa parametry:    zakres

częstotliwości sygnału fonicznego i jego dynamikę. Całkowite, wierne odtworzenie mowy ludzkiej wy maga przesyłania sygnałów o częstotliwości od 100 do 8000 Hz i o dynamice około 40 dB. Odtworzenie muzyki wymaga zakresu częstotliwości od 40 do 15000 Hz i dynamiki około 70 dB.

Na wierność i jakość odtwarzania mowy' i muzyki mają wpływ niedoskonałości urządzeń nadawczo-odbiorczych (nadajniki, odbiorniki, urządzenia zapisu i odczytu), wynikające z ograniczonego pasma przenoszenia i dynamiki.

W radiofonii sygnały foniczne m.cz. są nadawane w postaci odpowiadających im elektrycznych sygnałów mikrofonowych o małej częstotliwości z zakresu od 20 Hz do 20 kHz.

Można wyróżnić trzy sposoby przesyłania sygnałów foniczny ch (dźwięków):

•    monofoniczny,

•    stereofoniczny,

•    kwadrofoniczny.

W systemie monofonicznym przesyła się tylko jeden sygnał mikrofonowy m.cz. zawierający informacje o zakresie częstotliwości i dynamice.

W systemach stereofonicznych i kwadrofonicznych dodatkowo przesyła się informacje o kierunku pochodzenia dźwięku. Aby uzyskać tę informację, w systemie stereofonicznym stosuje się przesyłanie dwóch niezależnych sygnałów' mikrofonowych, z dwóch mikrofonów' odpowiednio ustawionych do źródła dźwięku. Pozwala to na uzyskanie dodatkowych specjalnych wrażeń dźwiękowych, np. wrażenie sali koncertowej, w której oprócz orkiestry słyszy' się szum sali, dźwięki odbite od ścian, obecność słuchaczy itp.

Opisane wyżej systemy nadawania sygnałów fonicznych ilustruje w sposób uproszczony rys. 5.

Sygnały mikrofonowe m.cz. ze studia lub wozu transmisyjnego przesyła się do nadajnika radiowego drogą przewodową lub radiową linią transmisyjną.

W Źródło dźwięku

^lĆX£)^p

cl Źródło dźwięku

oi Źródło dźwięku

o

1 sygnał mikrofonowy    2 sygnały mikrofonowe    4 sygnały mikrofonowe

Rys. 5. Rozstawianie mikrofonów w systemach: a) monofonicznym, b) stereofonicznym, d) kwadrofonicznym