„Zarządzanie w przemyśle naftowym i gazowniczym ”
Metody stochastyczne wykorzystywane są w analizach prospektywnych, stąd duża ich rola w planowaniu działań gospodarczych, a także w analizach międzyzakładowych.
Aby wyznaczyć i właściwie ocenić wyniki działalności przedsiębiorstwa należy jednocześnie stosować omówione metody jakościowe i ilościowe oraz metody porównawcze.
Analiza porównawcza polega na określeniu bezpośrednich związków, które kształtują się między wskaźnikami ekonomicznymi, co pozwala na ustalenie odchyleń oraz dokonanie na ich podstawie ogólnej oceny. W tej analizie najczęściej stosowana jest ogólna metoda porównań, zwana też metodą odchyleń. Polega ona na porównaniu badanych zjawisk z innymi wielkościami oraz na ustaleniu różnic między cechami porównywanych zjawisk.
Bazy porównawcze czyli podstawy odniesienia przyjmuje się w zależności od przedmiotu i celu badań. Do najczęściej stosowanych podstaw odniesienia zalicza się wielkości planowane, wskaźniki rzeczywiste z lat poprzednich, wielkości osiągnięte w przedsiębiorstwach przodujących, średnie wielkości branżowe, a także wielkości wzorcowe -standardowe. W zależności od rodzaju przyjętej bazy rozróżnia się następujące kierunki porównań:
> porównania w czasie,
> porównania z planem,
> porównania w przestrzeni, np. porównania międzyzakładowe.
Porównania dokonuje się na podstawie wieloletnich danych o wynikach działalności badanego przedsiębiorstwa, strukturze aktywów i pasywów, a przede wszystkim wskaźników ekonomicznych.
Porównania w czasie określają dynamikę wzrostu przedsiębiorstwa (trendy rozwojowe). Polegają one na ocenie zmian wskaźników okresu badanego w stosunku do danych z okresów poprzednich lub wielkości przyjętych na okres przyszły. Im więcej odcinków czasowych obejmują badania, tym większa oczywiście ich wartość poznawcza. W zależności od rodzaju przyjętych podstaw odniesienia wyróżnia się:
12