„Zarządzanie w przemyśle naftowym i gazowniczym ”
> porównania w czasie zwykłe, oparte na podstawie stałej, tj. na wskaźnikach z jednego wybranego okresu, nazywanego podstawowym (wskaźnik jednopodstawowy),
> porównania w czasie łańcuchowe, występujące przy podstawie zmiennej, polegające na każdorazowym przyjmowaniu za podstawę odniesienia tylko wskaźników z okresu poprzedzającego okres badany (wskaźnik wielopodstawowy).
Porównania z planem to odniesienie danych rzeczywistych do wielkości planowych. Porównania tego dokonuje się często po uprzednim skorygowaniu planu pierwotnego. Dzieje się tak wówczas, gdy badana wielkość (np. przychody ze sprzedaży) zależy od stopnia realizacji innego planu, na który mogą wpłynąć czynniki niezależne od jego twórcy (nie przewidywana korekta cen).
Porównania w przestrzeni mają olbrzymią wartość poznawczą dla osób zarządzających przedsiębiorstwem. Przeprowadza się je na podstawie wybranych wskaźników ekonomicznych, porównując te do średnich wielkości branżowych. Następnie, po stwierdzeniu ewentualnych odchyleń, należy określić przyczyny ich wystąpienia. Porównania w przestrzeni można podzielić na:
> porównania wewnętrzne,
> porównania zewnętrzne.
Porównania wewnętrzne obejmują porównania wskaźników ekonomicznych między zakładami wchodzącymi w skład przedsiębiorstwa.
Porównania zewnętrzne polegają na porównawczej ocenie wskaźników ekonomicznych badanego przedsiębiorstwa z danymi innych przedsiębiorstw (tej samej lub różnych branż, krajowych i zagranicznych). Aby wyniki analizy w ramach porównań międzyzakładowych lepiej odzwierciedlały stan rzeczywisty, ogranicza się te porównania do poszczególnych odcinków działalności gospodarczej przedsiębiorstw (np. jednostkowy koszt własny, rentowność). Ujęcie kompleksowe należy raczej do rzadkości ze względu na różnice występujące między przedsiębiorstwami (wielkość, lokalizacja, know-how).
13