„Zarządzanie w przemyśle naftowym i gazowniczym ”
AGH
Metoda indukcyjna - polega na tym, że w badaniach analitycznych przechodzi się od zjawisk szczegółowych do ogólnych, od czynników do wyników, na których poziom miały wpływ oceniane czynniki, i od przyczyn do skutków. Zaletą tej metody jest dość duża obiektywność wyników, gdyż w czasie prowadzenia badań analityk nie zna ostatecznych rezultatów pracy przedsiębiorstwa, co przeciwdziała tendencyjnemu ustosunkowaniu się do ocenianych zjawisk gospodarczych. Stosowanie metody indukcyjnej zapewnia uzyskanie dokładnej i pełnej informacji analitycznych, ale wymaga równocześnie dużej pracochłonności.
Metoda dedukcyjna - polega na przechodzeniu od zjawisk ogólnych do zjawisk szczegółowych, od wyników do czynników, które wpłynęły na uzyskanie tych wyników, od skutków do przyczyn. Zadaniem analityka - znającego już wynik działalności przedsiębiorstwa - jest określenie kształtujących go czynników, a następnie zbadanie stopnia ich oddziaływania. Metoda dedukcyjna jest bardzo użyteczna w praktyce, ponieważ - w zależności od potrzeb - można skoncentrować badania tylko na tych czynnikach, które w sposób decydujący wpłynęły, ujemnie lub dodatnio, na ostateczny wynik pracy przedsiębiorstwa.
Metoda indukcyjna i dedukcyjna mają charakter metod ogólnych. Specyfika poszczególnych procesów gospodarczych wymaga zastosowania metod szczegółowych. Można wśród nich wyróżnić metody analizy jakościowej i metody analizy ilościowej.
Metody jakościowe - (opisowe) ujmują badane związki i zależności w formie opisowej, werbalnej i polegają głównie na porównawczej analizie dynamiki szeregów czasowych. Dużą zaletą tych metod jest prostota, a co za tym idzie łatwość w ich praktycznym stosowaniu. Nie pozwalają one natomiast ściśle określić zależności istniejących między badaną zmienną ekonomiczną a określającymi ją czynnikami, co utrudnia dokładne prognozowanie kształtowania się tej zmiennej w przyszłych okresach. Metody jakościowe powinny być wykorzystywane we wstępnych fazach analizy, dając podstawę do zastosowania metod ilościowych.
10