276061863

częstotliwość, zwaną częstotliwością pośrednią, która jest wyrażona wzorem:

fp.cz =fH-fs=10,7 MHz, gdzie:

fp.cz. - częstotliwość pośrednia,

fu - częstotliwość heterodyny,

fs - częstotliwość sygnału użytecznego w.cz.

Wartość pośredniej częstotliwości (fp.cz) jest zawsze stała i nie zależy od częstotliwości sygnału użytecznego w.cz., tzn. od częstotliwości odbieranej stacji radiowej. Dla zakresu UKF FM wartość częstotliwości pośredniej wynosi 10,7 MHz f_pcz. =10,7 MHz).

Warunkiem poprawnej przemiany częstotliwości, czyli prawidłowego dostrojenia głowicy UKF do wybranej stacji radiowej, jest współbieżne przestrojenie filtrów rezonansowych w obwodach wejściowych, obwodów rezonansowych filtra pasmowego wzmacniacza w.cz. i obwodów rezonansowych heterodyny. Przy zachowaniu powyższego warunku i stabilnej pracy heterodyny (stałość częstotliwości) na wyjściu głowicy UKF otrzymuje sią stabilny sygnał o pośredniej częstotliwości f_p._cz. = 10,7 MFIz, który' jest podawany dalej do wejścia wzmacniacza pośredniej częstotliwości w torze FM. Należy dodać, że w czasie przemiany częstotliwości sygnału fonicznego w.cz. nic może następować zmiana lub zniekształcenia sygnału fonicznego m.cz. zawartego w sygnale zmodulowanym w.cz. poddawanym przemianie. Sygnał użyteczny po przemianie częstotliwości (f_pcz. ) jest nadal sygnałem zmodulowanym częstotliwościowo, który zawiera w sobie przesyłaną informację, tj. sygnał foniczny.

Dzięki zastosowaniu przemiany częstotliwości, wzmacniacz pośredniej częstotliwości, który wzmacnia sygnał p.cz. z wyjścia głowicy UKF, ma stalą konstrukcję, tzn. nie zawiera obwodów rezonansowych, które muszą być przestrajane przy zmianie stacji radiowej. Na ogól dwu- lub trzystopniowy', selektywny wzmacniacz p.cz. jest zaprojektowany i zestrojony w taki sposób, aby przenosił z odpowiednio dużym wzmocnieniem tylko pasmo sygnału użytecznego wybranej stacji radiowej, a sygnały niepożądane, szczególnie sygnały' sąsiednich stacji radiowych, tłumił na wymaganym poziomic, zapewniając tym samym wymaganą sclektyw-ność odbiornika radiofonicznego. Wymagany kształt charakterystyki    amplitudowo-

częstotliwościowcj wzmacniacza p.cz.

wypracowują odpowiednio zestrojone filtry pasmowe p.cz., stanowiące jego obciążenie. We współczesnych odbiornikach radiofonicznych rolę filtrów p.cz. w torze FM pełnią filtry' piezoceramiczne częstotliwości środkowej 10,7 MHz, zapewniające zachowanie stałej wartości częstotliwości pośredniej fp.cz. = 10,7 MHz.

Wobwodzie wzmacniacza p.cz. w torze FM dodatkowo są umieszczone układy automatycznych regulacji ARCz i ARW. zapewniające prawidłowy odbiór wybranej stacji radiowej przy samoistnych zmianach częstotliwości heterodyny i zmianach poziomu sygnału w.cz. na wejściu antenowym głowicy UKF. Zasadę działania ty ch układów' opisano w rozdz. 6.

Odpowiednio wzmocniony i ukształtowany w paśmie sygnał p.cz. jest podawany do detektora częstotliwości, w którym następuje wydzielenie z sygnału zmodulowanego p.cz. sygnału małej częstotliwości, tj. sygnału fonicznego. W odbiornikach starszego typu rolę detektora FM pełnił zazwyczaj dyskryminator częstotliwości, a w^r odbiornikach obecnie produkowanych do detekcji FM stosuje sią tzw. detektory koincydencyjne.

W razie odbioru audycji monofonicznych, na wyjściu detektora FM otrzymuje się pojedynczy sygnał foniczny (m.cz.), który jest odzwierciedleniem sygnału mikrofonowego ze studia nadawczego. Podczas odbioru audycji stereofonicznych, na wyjściu detektora FM pojawia się złożony sygnał stereofoniczny, który jest podawany na wejście dekodera stereofonicznego. Wskutek zdekodowania złożonego sygnału stereofonicznego, na wyjściach dekodera otrzymuje się dwa niezależne sygnały foniczne (stereo), które sterują przedwzmacniaczem stereofonicznym m.cz. Sygnał stereofoniczny m.cz., złożony z sygnału fonicznego kanału lewego (L) i sygnału fonicznego kanału praw ego (P), po wstępnym wzmocnieniu i ukształtowaniu charakterystyki amplitudo wo-częstotliwościowej we wzmacniaczu m.cz., jest wzmacniany przez stereofoniczny wzmacniacz mocy do takiego poziomu, który' zapewnia opty malne wysterowanie głośników odbiornika, tj. głośnika kanału lewego (L) i głośnika kanału prawego (P). Podczas odtwarzania audycji monofonicznych głośniki obu kanałów są sterowane jednym i tym samym sygnałem fonicznym, otrzymanym wskutek detekcji częstotliwościowej sygnału audycji monofonicznej. Budową i zasady