3149488401

ŹRÓDŁA PRAWA DO 1795 R. CZĘŚĆ konspekt opracowany na podstawie:

1)    W. Uruszczak, Historia państwa i prawa polskiego, t. I, Wolters Kluwer 2010 (opracowanie podstawowe)

2)    S. Płaza, Historia prawa w Polsce na tle porównawczym, cz. I, Kraków 2002 (opracowanie pomocnicze)

Konspekt jest pomocą dydaktyczną, nie zastępuje podręcznika, wykładu i ćwiczeń, w szczególności nie zawiera wszystkich informacji zamieszczonych w zalecanym podręczniku.

PODSTAWOWE POJĘCIA

Źródło prawa - trzy znaczenia¹:

1/ materialne- „czynniki polityczne i kulturowe wpływające na genezę i treść prawa”; rola prawa Bożego

a)    kazus pokuty Bolesława Krzywoustego

b)    Tripartitum czyli Zbiór troisty Iwona z Chartres przywieziony do Polski przez Gwalona biskupa z Beauvais, zwany Kolekcją iw. Wojciecha; zawiera rozdział O sprawach ludzi świeckich

c)    w II poł. XVIII w. wpływ koncepcji prawa natury, ale wciąż z akceptacją prawa Bożego

2/ formalne fontes iuris oriundi - „czynności jednostek lub zespołów ludzkich, z reguły organów państwa, tworzące prawo zgodnie z przyjętymi w danej społeczności zasadami tworzenia prawa”

3/ poznawcze fontes iuris cognoscendi - „źródła informacji o prawie”

Zasada osobowości i terytorialności prawa²

—> geneza zasady osobowości prawa: prawo szczepowe; ewolucja w kierunku stanowości prawa; pozostała w Polsce w odniesieniu do Żydów, Ormian, Tatarów

—> zasada terytorialności - „na danym terytorium obowiązuje tylko jeden system prawny”

Stanowość prawa jest formą zasady osobowości prawa

w Polsce od chrystianizacji (duchowni), osobne prawo rycerskie zw. później ziemskie (ius militare) już w XI w.

1

   W. Uruszczak, HPiPP, s. 69.

2

   S. Płaza, HPwPnTP, s. 35-36.