plik


ÿþRewalidacja dzieci upo[ledzonych umysBowo  Strona gBówna > Metody  programy > Rewalidacja Rewalidacja  to termin odnoszony zwykle do ksztaBcenia i wychowywania dzieci z odchyleniami od normy (upo[ledzonych umysBowo, niewidomych, gBuchych, chorych na padaczk). Podstawowe gaBzie pedagogiki specjalnej to: OLIGOFRENOPEDAGOGIKA  pedagogika dotyczca upo[ledzeD umysBowych SURDOPEDAGOGIKA  pedagogika dotyczca upo[ledzeD sBuchu i mowy TYFLOPEDAGOGIKA  pedagogika dotyczca upo[ledzeD wzroku PEDAGOGIKA RESOCJALIZACYJNA  pedagogika dotyczca zaburzeD zachowania si na tle organicznym i [rodowiskowym PEDAGOGIKA TERAPEUTYCZNA  pedagogika dotyczca ró|nego typu kalectw wrodzonych i nabytych oraz schorzeD przewlekBych. W literaturze pojcie  REWALIDACJA u|ywane jest naprzemiennie z pojciem  rehabilitacja .  Podobnie i pojcia  rewalidacja i  rehabilitacja stosowane s równie| w znaczeniu w|szym: jako dzia Banie zmierzajce do przywrócenia w miar mo|liwo[ci poprzedniego stanu sprawno[ci psychofizycznej, oraz w znaczeniu szerszym: jako dziaBanie, które przy stosowaniu specjalnych metod i [rodków zmierza do umo|liwienia jednostce ograniczonej lub upo[ledzonej jak najlepszego rozwoju fizycznego i psychicznego i przystosowania do spoBecznych zadaD pomimo istniejcych braków (za: Lipkowski O.). W rewalidacji osób upo[ledzonych trwale na zdrowiu oddziaBujemy (w aspekcie ich zaburzeD i opóznieD rozwojowych) na trzech pBaszczyznach: usprawnienie lub rehabilitacja fizyczna; l psychoterapia; l rehabilitacja spoBeczna, socjalizacja lub resocjalizacja. l Dostrzeganie zwizków pomidzy tymi trzema formami oddziaBywaD jest bardzo istotne, bowiem dopiero ich Bczny efekt determinuje zachowanie czBowieka i stopieD jego adaptacji do normalnego |ycia. Dykcik W. stwierdza, |e rewalidacja to termin u |ywany najcz[ciej zamiennie z poj ciem rehabilitacja i oznacza d BugotrwaB  dziaBalno[ terapeutyczno wychowawcz, a wic wielostronn stymulacj, opiek, nauczanie i wychowanie jednostek o zaburzonej percepcji rzeczywisto[ci (czyli osób upo[ledzonych umysBowo, niewidomych i niesByszcych). Rozpatrujc w aspekcie psychologicznym proces rewalidacji osób odchylonych pod jakim[ wzgldem od przyjtej normy, H.Larkowa okre[la jego cel jako pomoc w ksztaBtowaniu osobowo[ci zdolnej utrzyma równowag psychiczn i funkcjonowa tak, by zaspokoi wBasne wymagania wewntrzne (potrzeby) i zewntrzne (spoBeczne cele i zadania) oraz rozwija swe mo |liwo[ci w optymalny, a jednocze[nie realny sposób z uwzgldnieniem istniejcych ograniczeD. Rewalidacj mo|na wi c ogólnie okre [li jako wychowanie specjalne jednostek upo [ledzonych, zmierzajce do najpeBniejszego ich rozwoju. DziaBalno[ rewalidacyjna  to bardzo szeroka i zró|nicowana forma usprawniania, która wymaga [cisBej wspóBpracy wielu specjalistów oraz pomocy spoBeczeDstwa. Nie mo |na jej zaw zi tylko do leczenia, czy tylko do nauczania i wychowania, gdy| powoduje to ograniczenie wyników ogólnej rewalidacji. Wystpuje tutaj wzajemne powizanie: dobrze prowadzone leczenie sprzyja procesowi nauczania, a prawidBowy proces nauczania  procesowi leczenia. W rewalidacji upo[ledzonych umysBowo oprócz dziaBalno[ci pedagogicznej i terapeutycznej niezbdna jest równie| dziaBalno[ opiekuDcza i spoBeczna. DziaBalno[ opiekuDcz prowadz najcz[ciej czBonkowie rodzin tych osób lub personel pomocniczy w zakBadach opieki spoBecznej, za[ dziaBalno[ spoBeczn  powoBane do tego stowarzyszenia i instytucje, które zabiegaj o wydanie odpowiednich ustaw i zarzdzeD regulujcych sprawy osób upo[ledzonych, majc na uwadze ich ogólne warunki rozwoju, leczenia, kszta Bcenia i zatrudnienia. Bez tej dziaBalno[ci leczenie i nauczanie sprowadzaBoby si do stosunkowo krótkich kontaktów lekarza i pedagoga specjalnego z jednostk upo[ledzon umysBowo, co w efekcie dawaBoby nikBe wyniki pracy rewalidacyjnej. W miar mo|liwo[ci dziaBalno[ ta powinna by rozszerzona na dom rodzinny, zakBady pracy i organizacje spoBeczne, by  po odpowiednim przygotowaniu  kontynuowaBy rozpoczte przez specjalistów zabiegi leczniczo wychowawcze. Cele pedagogiki specjalnej Humanitarny  jednostce upo[ledzonej i sBabszej nale|y zapewni szczególne prawo do pomocy w uzyskaniu peBni rozwoju i uznania w [rodowisku spoBecznym Ekonomiczny, utylitarny  upo[ledzonego nale|y przygotowa jak najlepiej do przyszBych sytuacji w pracy zawodowej i w miar mo|liwo[ci uniezale|ni go od pomocy spoBecznej. Wychowawczy  osob upo[ledzon nale|y wszechstronnie ksztaBci i umo|liwi jej optymalny rozwój, aby jak najlepiej mogBa speBnia swoje zadania spoBeczne. Profilaktyczny  zapobieganie zaburzeniom rozwoju spoBecznego u dzieci niepeBnosprawnych, m.in. poprzez odpowiedni opiek zdrowotn, terapi i edukacj, pomoc w mo|liwej do osignicia niezale|no[ci i nawizywania prawidBowych interakcji z otoczeniem, stanowi szans na lepsze |ycie w ka|dym okresie jego trwania. Swoistym wic celem, specyficznym dla pedagogiki specjalnej jest os Babienie lub likwidowanie funkcjonalnych hamulców wychowania, a przez to d|enie do osigania nadrzdnych celów pedagogiki ogólnej (za: H. Hanselmann). Wychowawczy  osob upo[ledzon nale|y wszechstronnie ksztaBci i umo|liwi jej optymalny rozwój, aby jak najlepiej mogBa speBnia swoje zadania spoBeczne. Profilaktyczny  zapobieganie zaburzeniom rozwoju spoBecznego u dzieci niepeBnosprawnych, m.in. poprzez odpowiedni opiek zdrowotn, terapi i edukacj, pomoc w mo|liwej do osignicia niezale|no[ci i nawizywania prawidBowych interakcji z otoczeniem, stanowi szans na lepsze |ycie w ka|dym okresie jego trwania. Swoistym wic celem, specyficznym dla pedagogiki specjalnej jest os Babienie lub likwidowanie funkcjonalnych hamulców wychowania, a przez to d|enie do osigania nadrzdnych celów pedagogiki ogólnej (za: H. Hanselmann). Kierunki dziaBaD rewalidacyjnych 1. maksymalne rozwijanie tych siB biologicznych, zadatków i cech, które s najmniej uszkodzone; 2. wzmacnianie (fortioryzacja) i usprawnianie uszkodzonych sfer psychicznych lub fizycznych; 3. wyrównywanie (kompensacja) i zastpowanie (substytucja) deficytów biologicznych i rozwojowych. Maria Grzegorzewska  zaBo|ycielka pierwszego w Polsce PaDstwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej w Warszawie (1922 r.)  powiedziaBa:  MiBo[ jest dzwigni |ycia, jakby najwikszym impulsem natury ludzkiej do harmonii, do Badu, do nawizania Bczno[ci midzy ludzmi, do |yczliwej wzgldem nich postawy. Pedagogik specjaln charakteryzuje specjalny cel  rewalidacja spoBeczna dzieci upo[ledzonych, chorych, niedostosowanych spoBecznie lub w inny sposób odchylonych od normy. WedBug M. Grzegorzewskiej zadania pracy rewalidacyjnej obejmuj przywracanie zdrowia i umo|liwienie rozwoju fizycznego, kompensowanie braków i uszkodzeD, akcj korygowania, usprawniania i dynamizowania, wyksztaBcenie ogólne i zawodowe jednostki, jej rewalidacj  psychiczn i uspoBecznienie. W stosunku do ka|dego rodzaju upo[ledzenia, dziaBania te s  inne, musz by bowiem dostosowane do potrzeb i mo|liwo[ci rozwojowych dziecka.W ka|dym jednak przypadku punktem wyj[cia i podstaw ka|dej dzia Balno[ci rewalidacyjnej w stosunku do jednostek upo[ledzonych umysBowo jest dokBadne rozpoznanie stopnia, rodzaju i etiologii tego upo[ledzenia, a nastpnie dostosowanie pracy do siB i mo|liwo[ci tych jednostek. A tak|e zorientowanie si w zahamowanych przez upo[ledzenie potrzebach osób rewalidowanych, uwzgldnienie w metodzie pracy typu ukBadu nerwowego i stosowanie metod kompensacyjnych, koryguj cych, usprawniajcych i dynamizujcych oraz zorientowanie si w charakterze oddziaBywania [rodowiska na dan jednostk upo[ledzon . W pracy pedagogicznej z dziemi upo [ledzonymi umysBowo nale|y uwzgldni kilka podstawowych zagadnieD, które powinny znalez miejsce w programie wychowania: 1. Cel pracy i wynikajce z niego zadania 2. Zasady pracy (reguBy postpowania pedagogicznego) 3. Metody (sposoby oddziaBywania na wychowanka) 4. Formy, [rodki oddziaBywania (organizacja zaj, materiaBy, za pomoc których pedagog, terapeuta bdzie realizowa zaBo|ony program, czas i terminy prowadzenia poszczególnych zaj) 5. Osoby realizujce program Zadania rewalidacji Wobec osób upo[ledzonych umysBowo termin  rewalidacja oznacza dBugotrwaB dziaBalno[ terapeutyczno pedagogiczn, której zadaniem jest: zapobieganie pogBbianiu si istniejcego ju| niedorozwoju lub powstawaniu innych dodatkowych upo[ledzeD; leczenie i usprawnianie elementów chorych lub zaburzonych oraz wzmacnianie osBabionych; stymulowanie i dynamizowanie ogólnego rozwoju przy wykorzystaniu wBasnych siB organizmu oraz korzystnych czynników [rodowiskowych; wychowanie i nauczanie specjalne (ogólne i zawodowe), dostosowane do wieku, sprawno [ci fizycznych i umysBowych rewalidowanego oraz zapotrzebowania spoBecznego; kompensowanie istniejcych braków i trwaBych uszkodzeD organicznych w celu podniesienia ogólnej sprawno[ci psychomotorycznej. A zatem, przez dziaBalno[ rewalidacyjn nale|y rozumie bardzo szerok i zró|nicowan form usprawniania, która wymaga [cisBej wspóBpracy wielu specjalistów oraz pomocy caBego spoBeczeDstwa. Dobrze prowadzone leczenie sprzyja procesowi nauczania, a prawidBowy przebieg nauczania procesowi leczenia. Oprócz dziaBalno[ci pedagogicznej i terapeutycznej w rewalidacji upo[ledzonych umysBowo niezbdna jest równie| dziaBalno[ opiekuDcza i spoBeczna. Dlatego te| w programach nauczania szkóB specjalnych (tzw.  szkóB |ycia ) uwzgldnia si problematyk spoBeczn i przyrodnicz dotyczc najbli|szego otoczenia dziecka. Zakres wiadomo [ci z arytmetyki ogranicza si do wytworzenia podstawowych poj liczbowych, przestrzennych i czasowych oraz obliczeD na konkretach w zakresie 20, dodawania i odejmowania peBnymi dziesitkami w granicach 100, a poza tym rozpoznawanie godzin na zegarze, pienidzy (monet i banknotów), mierzenie i odmierzanie linijk. Nauka jzyka polskiego polega gBównie na wiczeniach w mówieniu i czytaniu prostych napisów, a pisanie na odwzorowywaniu krótkich wyrazów i cyfr. Z zaj technicznych dzieci upo[ledzone umysBowo ucz si przede wszystkim operowania prostymi narzdziami i zasad bezpieczeDstwa. Du |y nacisk k Badzie si na usprawnienia fizyczne (gimnastyka, rytmika) oraz wychowanie spoBeczne i udziaB w |yciu [rodowiska. Zachodzi wic potrzeba stworzenia takich warunków pracy i zabawy, aby sprzyja By one aktywizacji caBego organizmu i pozwalaBy na czste zmiany form zaj. PeBna dziaBalno[ rewalidacyjna obejmuje nie tylko leczenie, usprawnianie i rozwijanie, ale równie| zapobieganie pogBbianiu si istniejcych upo[ledzeD oraz powstawaniu dodatkowych anomalii fizycznych, psychicznych i spoBecznych. Prac z dziemi zaczyna si  zwykle od poprawiania funkcji najmniej zaburzonych. Najwa|niejszym defektem w upo[ledzeniu umysBowym s nieprawidBowo[ci w przebiegu spostrzegania, ró|nicowania, porównywania oraz uogólniania. Korekcja musi uwzgldnia wszystkie uszkodzenia. Prac prowadzi si caBo[ciowo, uwzgldniajc w bardzo szerokim zakresie indywidualne wBa[ciwo[ci psychofizyczne poszczególnych wychowanków. Zakres dziaBalno[ci korekcyjnej organizuje si gBównie wokóB poprawiania motoryki, mowy, samoobsBugi i zachowania w [rodowisku spoBecznym. Miejscem tej dziaBalno[ci jest dom rodzinny, dzienny o[rodek usprawniania, przedszkole specjalne, szkoBa specjalna ( szkoBa |ycia ), klasa integracyjna, warsztat terapii zajciowej, zakBad pracy chronionej. Metody  to przede wszystkim ukierunkowana zabawa, dobrze zorganizowana praca daj ca stosunkowo szybko zamierzone efekty, wiczenia w mówieniu, samoobsBudze, gimnastyka korekcyjna i rytmika. SzczegóBowe opisy metod sukcesywnie zaprezentujemy w naszym Poradniku. Opracowanie: Marzena Mieszkowicz Bibliografia: 1. Bouvet D.  Mowa dziecka. Wychowanie dwujzykowe dziecka niesByszcego, WSiP 1996 r., Warszawa; 2. Czerepaniak Walczak M.  Autonomia czy izonomia? O prawach osób sprawnych inaczej [w:] W. Dykcik (red.) SpoBeczeDstwo wobec autonomii osób niepeBnosprawnych, PoznaD 1996 r.; 3. Dykcik W.  Funkcjonowanie spoBeczne osób niepeBnosprawnych w lokalnym [rodowisku (szans integralnego humanizmu oraz poczucia |yciowego ukierunkowania), [w:] J. Fenczyn, J. Wyczesany (red.) Edukacja i integracja osób niepeBnosprawnych, Kraków, 1994 r.; 4. Eckert U.  WspóBczesne zadania pedagogiki specjalnej w Polsce, [w:] M. Chodkowska (red.) CzBowiek niepeBnosprawny. Problemy autorealizacji w mówieniu, samoobsBudze, gimnastyka korekcyjna i rytmika. SzczegóBowe opisy metod sukcesywnie zaprezentujemy w naszym Poradniku. Opracowanie: Marzena Mieszkowicz Bibliografia: 1. Bouvet D.  Mowa dziecka. Wychowanie dwujzykowe dziecka niesByszcego, WSiP 1996 r., Warszawa; 2. Czerepaniak Walczak M.  Autonomia czy izonomia? O prawach osób sprawnych inaczej [w:] W. Dykcik (red.) SpoBeczeDstwo wobec autonomii osób niepeBnosprawnych, PoznaD 1996 r.; 3. Dykcik W.  Funkcjonowanie spoBeczne osób niepeBnosprawnych w lokalnym [rodowisku (szans integralnego humanizmu oraz poczucia |yciowego ukierunkowania), [w:] J. Fenczyn, J. Wyczesany (red.) Edukacja i integracja osób niepeBnosprawnych, Kraków, 1994 r.; 4. Eckert U.  WspóBczesne zadania pedagogiki specjalnej w Polsce, [w:] M. Chodkowska (red.) CzBowiek niepeBnosprawny. Problemy autorealizacji i spoBecznego funkcjonowania, UMCS 1994 r., Lublin; 5. Haftek J.  Aktualne zagadnienia kompleksowej rehabilitacji, [w:] T. Kasperczyk (red.) Rehabilitacja medyczna i spoBeczna, Kraków, 1994 r.; 6. Kosakowski C.  KsztaBcenie pedagogów specjalnych na tle przemian [w:] Chodkowska M. (red.) CzBowiek niepeBnosprawny. Problemy autorealizacji i spoBecznego funkcjonowania, UMCS 1994 r., Lublin. Strona gBówna > Metody  programy > Rewalidacja

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Komunikacja werbalna i niewerbalna w edukacji i terapii dzieci upośledzonych umysłowo(1)(1)
Oligofazja diagnoza i terapia zaburzeń mowy u dzieci upośledzonych umysłowo(1)(1)
dzieci z uposledzeniem umyslowym
Czynniki determinujace zachowania agresywne u dzieci uposledzonych umysłowo w stopniu lekkim(1)
Kształtowanie się i rozwój mowy dzieci w normie intelektualnej dzieci upośledzinych umysłowo
Potrzeby rozwojowe i sposoby ich zaspokajania w terapii dzieci głęboko upośledzonych umysłowo
Program rewalidacji indywidualnej dla dzieci z upośledzeniem lekkim ZAJĘCIA KOREKCYJNO KOMPENSACYJ
Charakterystyka osób z lekkim upośledzeniem umysłowym(1)

więcej podobnych podstron