plik


ÿþMINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ Izabela Kocieniewska Zastosowanie technik komputerowych do obliczeD chemicznych 311[02].Z1.02 Poradnik dla nauczyciela Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji  PaDstwowy Instytut Badawczy Radom 2007  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego Recenzenci: mgr Urszula Ciosek-Rawluk dr Robert Rochel Opracowanie redakcyjne: mgr Jolanta Aagan Konsultacja: mgr in\. Gabriela Poloczek Poradnik stanowi obudow dydaktyczn programu jednostki moduBowej 311[02].Z1.02,  Zastosowanie technik komputerowych do obliczeD chemicznych , zawartego w moduBowym programie nauczania dla zawodu technik analityk. Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji  PaDstwowy Instytut Badawczy, Radom 2007  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 1 SPIS TREZCI 1. Wprowadzenie 3 2. Wymagania wstpne 5 3. Cele ksztaBcenia 6 4. PrzykBadowe scenariusze zaj 7 5. wiczenia 12 5.1. Edycja tekstów chemicznych 12 5.1.1. wiczenia 12 5.2. Tworzenie schematów i rysunków technicznych 18 5.2.1. wiczenia 18 5.3. Zastosowane arkuszy kalkulacyjnych w analityce i technologii chemicznej 22 5.3.1. wiczenia 22 6. Ewaluacja osigni ucznia 29 7. Literatura 43  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 2 1. WPROWADZENIE Przekazujemy PaDstwu Poradnik dla nauczyciela  Zastosowanie technik komputerowych do obliczeD chemicznych , który bdzie pomocny w prowadzeniu zaj dydaktycznych w szkole ksztaBccej w zawodzie technik analityk 311[02]. W poradniku zamieszczono: - wymagania wstpne, wykaz umiejtno[ci jakie uczeD powinien mie ju\ uksztaBtowane, aby bez problemów mógB korzysta z poradnika, - cele ksztaBcenia, wykaz umiejtno[ci jakie uczeD uksztaBtuje podczas pracy z poradnikiem, - przykBadowe scenariusze zaj, - wiczenia, przykBadowe wiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania-uczenia oraz [rodkami dydaktycznymi, - ewaluacj osigni ucznia, przykBadowe narzdzie pomiaru dydaktycznego, - literatur. Wskazane jest, aby zajcia dydaktyczne byBy prowadzone ró\nymi metodami ze szczególnym uwzgldnieniem aktywizujcych metod nauczania: - samoksztaBcenia kierowanego, - tekstu przewodniego, - wiczeD laboratoryjnych, - gier dydaktycznych, - metody projektów, - dyskusji dydaktycznej. Formy organizacyjne pracy uczniów mog by zró\nicowane, poczwszy od samodzielnej pracy uczniów do pracy zespoBowej. BezpieczeDstwo i higiena pracy W czasie pobytu w pracowni uczeD zobowizany jeste[ przestrzega przepisów bezpieczeDstwa i higieny pracy oraz Regulaminu Pracowni Komputerowej.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 3 311[02].Z1 Podstawowe czynno[ci preparatywne oraz pomiary parametrów procesowych 311[02].Z1.01 Stosowanie zasad bezpiecznej pracy w laboratorium 311[02].Z1.02 311[02].Z1.03 Zastosowanie technik komputerowych do Zastosowanie technik laboratoryjnych do obliczeD chemicznych sporzdzania preparatów chemicznych 311[02].Z1.04 Wykonywanie pomiarów parametrów procesowych Schemat ukBadu jednostek moduBowych  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 4 2. WYMAGANIA WSTPNE Przystpujc do realizacji programu jednostki moduBowej uczeD powinien umie: - interpretowa prawa i pojcia z zakresu analityki i technologii chemicznej, - obsBugiwa system Windows XP, - posBugiwa si w stopniu podstawowym edytorem tekstu Word, - posBugiwa si w stopniu podstawowym arkuszem kalkulacyjnym Excel, - korzysta z ró\nych zródeB informacji.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 5 3. CELE KSZTAACENIA W wyniku realizacji programu jednostki moduBowej uczeD powinien umie: - wybra i zastosowa program komputerowy do realizacji okre[lonych zadaD obliczeniowych, - wykorzysta arkusz kalkulacyjny do obliczeD technologicznych, - zastosowa specjalistyczne programy komputerowe do sporzdzania rysunków technicznych, - przygotowa proste programy obliczeniowe do celów analitycznych, - wykorzysta bazy danych zawierajce wyniki analiz, - przygotowa sprawozdanie z badaD analitycznych, opis analizy zawierajcy tekst, rysunki, tablice z danymi, wzory chemiczne i matematyczne, - wykona obliczenia analityczne i technologiczne z wykorzystaniem programów komputerowych, - sporzdzi i wypeBni karty kontrolne, - sporzdzi wykresy i diagramy ilustrujce wyniki obliczeD, - odczyta i sporzdzi rysunki techniczne i schematy technologiczne, - dokona analizy graficznego przedstawienia koncepcji procesowej okre[lonych procesów technologicznych, - przedstawi wyniki analiz w formie schematów blokowych.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 6 4. PRZYKAADOWE SCENARIUSZE ZAJ Scenariusz zaj 1 Osoba prowadzca & & & & & & & & & & & & & & .& & & & . ModuBowy program nauczania: Technik analityk 31[02] ModuB: Podstawowe czynno[ci preparatywne oraz pomiary parametrów procesowych 311[02].Z1 Jednostka moduBowa: Zastosowanie technik komputerowych do obliczeD chemicznych 311[02].Z1.02 Temat: Wykorzystanie edytora równaD do edycji tekstów chemicznych. Cel ogólny: KsztaBtowanie umiejtno[ci edytowania wzorów i równaD chemicznych w edytorze równaD. Po zakoDczeniu zaj edukacyjnych uczeD powinien umie: - uruchomi i korzysta z programu Equation  edytora równaD, - porozumiewa si z komputerem w czasie korzystania z edytora równaD, - edytowa wzory i równania reakcji w programie, - kopiowa poszczególne wzory czsteczek do edytora tekstu Word lub innych aplikacji. Metody nauczania uczenia si:  pokaz z obja[nieniem,  indywidualne wiczenia z tekstem przewodnim. Zrodki dydaktyczne: - rzutnik multimedialny, - zestaw komputerowy (komputer, monitor, klawiatura, mysz), - system operacyjny Windows XP, - oprogramowanie MS Word 2003, - materiaBy wiczeniowe przygotowane przez nauczyciela. Uczestnicy: - uczniowie technikum ksztaBccy si w zawodzie technik analityk. Formy organizacyjne pracy uczniów: - praca indywidualna. Czas: 4 godziny dydaktyczne. Przebieg zaj: 1. Czynno[ci organizacyjne: - sprawdzenie listy obecno[ci, - sprawdzenie stanu technicznego pracowni komputerowej, - przygotowanie komputerów do pracy. 2. Nawizanie do tematu, omówienie celów zaj. 3. Plan zaj: - przedstawienie przy u\yciu rzutnika multimedialnego podstawowych zasad korzystania z edytora równaD matematycznych - pasek narzdziowy, pasek menu, pole robocze programu, - uczniowie wykonuj zadane wiczeD,  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 7 wiczenie 1 Napisz poni\sze wzory chemiczne. n mol m g îø ùø îø ùø = gdzie n = C 3 ïø úø m ïø úø V dm M mol ðø ûø ðø ûø m s = Å" 100 % [% ] C p m r C Å" M Å"100 % m = C p d C Å" d p = C m 100 % Å" M E a log k = A - 2 .303 Å" RT 2 ,303 c oa k = log I c a + - [A ]* [B ] = K dys [AB ] k ± = c Napisz poni\sze równania reakcji: H SO4 + Mg ’! MgSO4+H ‘! 2 2 FeCl3+3NaOH ’! Fe(OH ) +3NaCl 3 Zn + Pb(NO3) ’! Pb + Zn(NO3) 2 2 Cu0 + H SO4 ’!CuSO4 + SO2 + H O 2 2 2+ Cu0 - 2e- ’! Cu / 2 /1 6+ 4+ S + 2e- ’! S / 2 /1 Cu + 2H SO4 ’!CuSO4 + SO2 + 2H O 2 2 - nauczyciel dba o bezpieczeDstwo pracy przy komputerze oraz o przestrzeganie ustalonych reguB pracy w pracowni komputerowej, - nauczyciel koordynuje prac uczniów. 4. Podsumowanie - utrwalenie umiejtno[ci poprzez wBczanie wzorów do tekstu, wiczenie 2 (wiczenie 2 p 5.1.1.) - podsumowanie i ocena pracy uczniów. 5. Sprawdzenie poprawno[ci wykonania wiczeD i ich omówienie. ZakoDczenie zaj - podsumowanie poznanych tre[ci zaj, - ocena indywidualnej pracy uczniów przez nauczyciela. Praca domowa Przygotuj w edytorze Word referat na temat: Reakcje utleniania i redukcji. W swojej pracy wykorzystaj funkcje edytora równaD. Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakoDczonych zajciach: - karta ewaluacyjna.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 8 Scenariusz zaj 2 Osoba prowadzca & & & & & & & & & & & & & & .& & & & . ModuBowy program nauczania: Technik analityk 31[02] ModuB: Podstawowe czynno[ci preparatywne oraz pomiary parametrów procesowych 311[02].Z1 Jednostka moduBowa: Zastosowanie technik komputerowych do obliczeD chemicznych 311[02].Z1.02 Temat: Edycja wzorów chemicznych w programie ISIS Draw. Cel ogólny: KsztaBtowanie umiejtno[ci edytowania wzorów i równaD chemicznych w programie ISIS Draw. Po zakoDczeniu zaj edukacyjnych uczeD powinien umie: - korzysta z programu ISIS Draw, - porozumiewa si z komputerem w czasie korzystania z programu, - edytowa wzory chemiczne i równania reakcji w programie, - zachowa dokument na dysku, - kopiowa poszczególne wzory czsteczek do edytora tekstu Word. Metody nauczania uczenia si:  pokaz z obja[nieniem,  indywidualne wiczenia z tekstem przewodnim. Zrodki dydaktyczne: - rzutnik multimedialny, - zestaw komputerowy (komputer, monitor, klawiatura, mysz), - system operacyjny Windows XP, - oprogramowanie ISIS Draw, - materiaBy wiczeniowe przygotowane przez nauczyciela. Uczestnicy: - uczniowie technikum ksztaBccy si w zawodzie technik analityk. Formy organizacyjne pracy uczniów: - praca indywidualna. Czas: 4 godziny dydaktyczne. Przebieg zaj: 1. Czynno[ci organizacyjne: - sprawdzenie listy obecno[ci, - sprawdzenie stanu technicznego pracowni komputerowej, - przygotowanie komputerów do pracy. 2. Nawizanie do tematu, omówienie celów zaj. 3. Cz[ wBa[ciwa: - omówienie podstawowych zadaD programu ISIS Draw  strona gBówna pasek narzdzi, pasek menu,  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 9 - uczniowie wykonuj wiczenia w pisaniu wzorów chemicznych zgodnie z otrzymanymi od nauczyciela instrukcjami  wiczenie 1 (wiczenie 3 p.5.1.1.), - nauczyciel dba o bezpieczeDstwo pracy przy komputerze oraz o przestrzeganie ustalonych reguB pracy w pracowni komputerowej, - nauczyciel koordynuje prac uczniów. 4. Podsumowanie: - uczniowie wykonuj wiczenia do samodzielnego wykonania. wiczenie 2 Przygotuj poni\sze wzory strukturalne oraz równania reakcji: H H C H C C P IR YD Y N A C C N N H H H H H H C C C C C C H IN O L IN A C C C H C N N H H H H C C H H H H O N INDYGO N H O C H2 C H C H 3 C H 3 C H C H N N 2 F e N N H E M O G L O B IN A C H C H 3 3 C H 2 C H 2 C O O H + Cl2 + HCl O Cl O O O O O NH + NH O O CN R R CN C R C O + O C R C R CN R CN  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 10 + NH2 + H H N N N NH NH2 2 NH2 NH2 NH2 NH2 H H n CH2 + CH2 + H2 O + n O 5. Sprawdzenie poprawno[ci wykonania wiczeD i ich omówienie. ZakoDczenie zaj - podsumowanie poznanych tre[ci zaj, - ocena indywidualnej pracy uczniów przez nauczyciela. Praca domowa Za pomoc edytora ISIS Draw przygotuj wzory nastpujcych czsteczek: alaniny, fenolu, kwasu benzoesowego, chlorofilu oraz równania reakcji: otrzymywania benzenu i nitowania benzenu. Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakoDczonych zajciach: - karta ewaluacyjna.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 11 5. WICZENIA 5.1. Edycja tekstów chemicznych 5.1.1. wiczenia wiczenie 1 Utwórz tabel pokazan poni\ej: Nazwa O[rodek Substancja Rodzaj PrzykBady szczegóBowa rozpraszajcy rozproszona koloidu koloidu Gaz çø Nie istnieje Aerozole Gaz Ciecz Aerozole MgBa, chmury ciekBe (mgBy) Aerozole staBe CiaBo staBe Dym, kurz (dymy) Gaz Piana Piany Ciecz Zole, roztwory Mleko, biaBko Lizole, emulsje Ciecz koloidalne Zole tlenków Zawiesiny CiaBo staBe metali, koloidalne wodorotlenków Gaz Pumeks Piany staBe Kwarc Piany staBe CiaBo staBe Ciecz Dirozole mleczny (emulsje staBe) SzkBo rubinowe, CiaBo staBe Zole staBe perBy fosforowe Wskazówki do realizacji Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien omówi zakres i technik wykonania wiczenia z uwzgldnieniem przepisów bezpieczeDstwa i higieny pracy oraz regulaminu pracowni komputerowej. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) otworzy nowy dokument w programie MS Word 2003 i zapisa go pod nazw Tabela.doc. Dokument powinien by wy[wietlany w widoku UkBad strony, 2) wy[wietli okno Wstawianie tabeli za pomoc menu Tabela/Wstaw/Tabela, 3) okre[li liczb kolumn na 5 oraz liczb wierszy na10. kliknij przycisk OK, 4) zaznaczy caB tabel (opcja Tabela/Wybierz/Tabela), 5) wybiera opcj Tabela/WBa[ciwo[ci tabeli, 6) w oknie WBa[ciwo[ci tabeli przej[ na kart Wiersz i okre[li wysoko[ wiersza na 1 cm, a nastpnie przej[ na kart Kolumna i okre[li jej szeroko[ na 3cm wybrane ustawienia potwierdzi klikajc przycisk OK,  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 12 7) zaznaczy trzy komórki tabeli, w których ma pojawi si tekst gaz (poprzez obrysowanie ich myszk z naci[nitym lewym klawiszem), a nastpnie wybra opcj Tabela/Scal komórki, analogicznie nale\y postpi z komórkami tabeli w których maj si pojawi napisy: ciecz; ciaBo staBe; aerozole; zole, roztwory koloidalne; dirozole, 8) zaznaczy caBa tabel i wybiera opcj Format/Obramowanie i cieniowanie, 9) w oknie dialogowym Obramowanie i cieniowanie na karcie Obramowanie i wybra styl obramowania  linia cigBa a jej szeroko[ dla ramki 1,5 pkt natomiast dla linii wewntrznych 0,5 pkt, ustawienia potwierdzi przyciskiem OK, 10) zaznaczy pierwszy wiersz tabeli i wybierz opcj Format/Obramowanie i cieniowanie, 11) w oknie dialogowym Obramowanie i cieniowanie na karcie Cieniowanie wybra wypeBnienie 15% szary, natomiast na karcie Obramowanie ustaw grubo[ linii dolnej krawdzi na 1,5 pkt, zatwierdzi ustawienia przyciskiem OK, 12) ustawi szeroko[ krawdzi linii oddzielajcych wiersze scalone na szeroko[ 1,5 pkt, 13) zaznaczy caB tabel i ustawi czcionk: Times New Roman, rozmiar 12 pt, 14) wybra na zaznaczonej tabeli opcj Tabela/WBa[ciwo[ci tabeli w wy[wietlonym oknie dialogowym na karcie Komórka wybiera Wyrównanie w pionie - Do [rodka, potwierdzi klikajc OK, 15) wpisa w odpowiednie komórki tabeli tekst tak jak na rysunku, 16) zapisa zmiany wprowadzone do dokumentu Tabela.doc poprzez wybór opcji Plik/Zapisz. Zalecane metody nauczania uczenia si:  pokaz z obja[nieniem,  indywidualne wiczenia z tekstem przewodnim. Zrodki dydaktyczne: - zestaw komputerowy (komputer, monitor, klawiatura, mysz), - system operacyjny Windows XP, - oprogramowanie MS Word 2003. wiczenie 2 Utwórz dokument przedstawiony poni\ej: STAAA DYSOCJACJI Je\eli podczas rozpuszczania substancja ulega dysocjacji wedBug reakcji: AB A+ + B- To staBa równowagi nosi wówczas nazw  staBa dysocjacji. [A+]Å"[B-] K = [AB] je\eli: [AB] + [A+] = cAB [AB] +[B-] = cAB wówczas: 2 [A+] K = cAB -[A+] wyznaczajc [A+] otrzymujemy:  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 13 ëø K 4cAB öø ìø ÷ø [A+]= Å" 1+ -1 ìø ÷ø 2 K íø øø stopieD przereagowania rozwa\anej substancji zwany jest stopniem dysocjacji i wyra\a si wzorem: cAB - [AB] ± = cAB ze wzoru tego mo\na obliczy: [AB]= cAB -±cAB = (1- ±)cAB (*) zatem [A+]= [B-]= ±cAB (**) podstawiajc równanie (*) i (**)do równania na staB dysocjacji otrzymuje si: 2 2 ± Å" cAB K = (1-±)cAB Strona 1 Wskazówki do realizacji Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien omówi zakres i technik wykonania wiczenia z uwzgldnieniem przepisów bezpieczeDstwa i higieny pracy oraz regulaminu pracowni komputerowej. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) otworzy nowy dokument w programie MS Word 2003 i zapisa go pod nazw Wzory.doc. Dokument powinien by wy[wietlany w widoku UkBad strony, 2) wybiera menu Widok/NagBówek i stopka, wy[wietli si pasek narzdziowy, 3) w nagBówku strony wpisa tekst: STAAA DYSOCJACJI i podkre[li lini, 4) wybra przycisk nastpnie na pasku narzdziowym co spowoduje przej[cie do stopki strony, 5) wpisa tekst: Strona 1w stopce, a nastpnie klikn myszk w obszar poza polem edycyjnym, aby powróci do dokumentu, 6) wpisa przedstawiony w wiczeniu tekst, 7) klikn na ikonk na pasku narzdziowym co uruchomi edytora równaD, 8) wpisa wzór, a nastpnie klikn myszka w obszar poza polem edycyjnym aby powróci do dokumentu, 9) zaznaczy tekst i wykona nastpujce czynno[ci formatujce: - wyrówna tekst do lewej, - otworzy okno czcionka w menu Format/Czcionka i w oknie dialogowym na karcie czcionka ustawi: czcionka  Times New Roman; styl  normalny; rozmiar  12, 10) sformatowa obiekty z wzorami wybierajc: Wy[rodkuj tekst, 11) zapisa zmiany wprowadzone do dokumentu Tabela.doc poprzez wybór opcji Plik/Zapisz. Zalecane metody nauczania uczenia si:  pokaz z obja[nieniem,  indywidualne wiczenia z tekstem przewodnim.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 14 Zrodki dydaktyczne: - zestaw komputerowy (komputer, monitor, klawiatura, mysz), - system operacyjny Windows XP, - oprogramowanie MS Word 2003. wiczenie 3 Przygotuj wzory strukturalne: czsteczek aspiryny, witaminy C i kofeiny; równanie reakcji estryfikacji; schemat ze wzorem strukturalnym tBuszczu. Korzystajc z aplikacji ISIS Draw. CH3 O H CH2OH CH3 COOH N O OH N O C CH3 O N O N O OH OH CH3 witamina C aspiryna kofeina aspiryna witamina C kofeina R eakcja estryfikacji Reakcja estryfikacji O O C H3 H2S O4 C H3 O H H O C H5 + 2 + H2 O O C H5 2 Schemat wzoru strukturalnego tBuszczu H O H C O C R 1 O H C O C R 2 O H C O C R 3 H B A Wskazówki do realizacji Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien omówi zakres i technik wykonania wiczenia z uwzgldnieniem przepisów bezpieczeDstwa i higieny pracy oraz regulaminu pracowni komputerowej. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) otworzy nowy dokument w programie ISIS Draw i zapisa go pod nazw Wzory skc, 2) wybra ze zbioru narzdzi wskaznikiem myszy symbol reprezentujcy rysowanie pier[cienia aromatycznego i nacisn lewy klawisz myszy,  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 15 3) naprowadzi wskaznik na [rodek ekranu, nacisn lewy klawisz myszy i trzymajc go naci[nitym przesun wskaznik w prawo i w dóB, aby rozwin struktur pier[cienia, wtedy zwolni klawisz myszy. Przesuwajc wskaznik wokóB punktu startowego uzyskuje si ró\ne ustawienia pier[cienia, 4) wybra ze zbioru narzdzi symbol reprezentujcy rysowanie wizaD i naprowadzi wskaznik na naro\nik pier[cienia aromatycznego, do którego ma by doBczony podstawnik (w tym miejscu pojawi si maBy czarny kwadracik). Nacisn lewy klawisz myszy i trzymajc go naci[nitym wskaza punkt na ekranie, w którym ma by umieszczony podstawnik, 5) narysowa lini wizania do drugiego podstawnika, 6) utworzy BaDcuch wizaD dorysowujc kolejne wizania do wizania narysowanego uprzednio, 7) utworzy wizanie podwójne poprzez danego wizania po raz drugi, 8) umie[ci wskaznik na pocztku linii znajdujcej si pod paskiem menu i naci[nij lewy klawisz myszy. W linii tej napisz  COOH , spowoduje to pojawienie si wzoru podstawnika, 9) wybra ze zbioru narzdzi symbol reprezentujcy dodawanie symboli do szkieletu i wskaza wskaznikiem miejsce, w którym ma by dopisana grupa, 10) podobnie dopisa symbole  O i  C , 11) wpisa  CH3 , cyfra  3 automatycznie umieszczona zostanie w indeksie dolnym, 12) wybra ze zbioru narzdzi symbol reprezentujcy dopisywanie tekstu do rysunku poza szkieletem wizaD. Wska\ odpowiednie miejsce na ekranie i wpisa  aspiryna . 13) powtórzy odpowiednie operacje dla struktury witamin C, rysujc pier[cieD picioczBonowy z pomoc opcji , oraz dla struktury kofeiny z pomoc narzdzi rysowania pier[cieni sze[cio i picioczBonowych: , 14) wybra z menu File opcj Save As... uka\e si wtedy okno dialogowe, 15) wpisa nazw  Wzory zamiast domy[lnego  *.cw 2 i wybra przycisk OK - reakcja estryfikacji, 16) narysowa szkielet wizaD dla czsteczki alkoholu i kwasu, 17) doda opisy symboli atomów lub wzorów grup, 18) wybra ze zbioru narzdzi symbol reprezentujcy dodawanie do rysunku strzaBki i umie[ strzaBk w odpowiednim miejscu na rysunku, 19) narysowa wzór estru,  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 16 20) wpisa korzystajc z opcji nad strzaBk tekst  H2SO4 , oraz  + H2O , a tak\e znak  + . Indeksy dolne wpisa korzystajc z opcji Style/Subscript, 21) dopisa tytuB rysunku, 22) wybra narzdzie nacisn lewy klawisz myszy i trzymajc go naci[nity przesuwa wskaznik do pierwszej opcji z lewej strony przedstawionego zbioru. Narysowa dwie nachodzce na siebie ramki, 23) narysowa na tle narysowanych ramek wzór strukturalny czsteczki tBuszczu, 24) przesun elementy rysunku wskazujc je tak, aby wzajemnie si uzupeBniaBy, 25) doda strzaBki i litery schematu. Zalecane metody nauczania uczenia si:  pokaz z obja[nieniem,  indywidualne wiczenia z tekstem przewodnim. Zrodki dydaktyczne: - zestaw komputerowy (komputer, monitor, klawiatura, mysz), - system operacyjny Windows XP, - oprogramowanie MS Word 2003.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 17 5.2. Tworzenie schematów i rysunków technicznych 5.2.1. wiczenia wiczenie 1 Utwórz przedstawiony poni\ej schemat blokowy produkcji sody kalcynowanej metod Solvaya korzystajc z programu MS Word 2003. Ca(OH)2 NaCl Na2CO3 (solanka) Oczyszczanie solanki Absorpcja NH3 Karbonizacja CO2 CO2 Wypalanie Filtracja wapienia H2O NaHCO3 CaO Gaszenie Kalcynacja Ca(OH)2 Regeneracja NH3 Na2CO3 CaCl2 Schemat blokowy produkcji sody kalcynowanej metod Solvaya  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 18 Wskazówki do realizacji Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien omówi zakres i technik wykonania wiczenia z uwzgldnieniem przepisów bezpieczeDstwa i higieny pracy oraz regulaminu pracowni komputerowej. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) otworzy nowy dokument w programie MS Word 2003 i zapisa go pod nazw Schemat.doc, 2) wywoBa pasek Rysowanie przez kliknicie w ikon , która jest dostpna na pasku narzdziowym standartowym lub wybierajc opcj Widok/Paski narzdzi/Rysowanie, 3) rozpocz tworzenie rysunku od narysowania prostokta wybierajc z paska narzdzi rysowania ikon , 4) wybra strzaBk  ikona i narysowa j w odpowiednim miejscu na rysunku, 5) wybra ikon w celu narysowania linii, 6) rysowa kolejny prostokty odrbnie lub skopiowa ten prostokt, który zostaB ju\ narysowany (zaznaczy narysowany prostokt wybiera opcj kopiuj, a nastpnie wklej i przenie[ element we wBa[ciwe miejsce), 7) wybiera z paska Rysowanie ikon i narysowa koBo, 8) zaznaczy lini w celu zmiany stylu linii z linii prostej na przerywan, a nastpnie wybra z paska narzdziowego Rysowanie odpowiedni rodzaj kreskowania, 9) wstawi tekst do poszczególnych elementów schematu  wybiera odpowiedni element, a nastpnie klikn na nim prawym klawiszem myszy, z menu podrcznego wybiera opcj Dodaj tekst i wpisa wBa[ciwy dla elementu tekst  czcionk Times New Roman, rozmiar 10, 10) wpisa tekst nad lub obok strzaBek u\ywajc pola tekstowego  ikona , 11) sformatowa pole tekstowe: bez wypeBnienia i bez linii, 12) wpisa polem tekstowym równie\ tytuB rysunku, 13) zapisa zmiany wprowadzone do dokumentu Schemat.doc poprzez wybór opcji Plik/Zapisz.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 19 Zalecane metody nauczania uczenia si:  pokaz z obja[nieniem,  indywidualne wiczenia z tekstem przewodnim. Zrodki dydaktyczne: - zestaw komputerowy (komputer, monitor, klawiatura, mysz), - system operacyjny Windows XP, - oprogramowanie MS Word 2003. wiczenie 2 Korzystajc z programu ChemSketch utwórz schematy nastpujcych zestawów laboratoryjnych: sczenia pod zmniejszonym ci[nieniem; destylacji prostej. Wskazówki do realizacji Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien omówi zakres i technik wykonania wiczenia z uwzgldnieniem przepisów bezpieczeDstwa i higieny pracy oraz regulaminu pracowni komputerowej. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) otworzy nowy dokument w programie ChemSketch i zapisa go pod nazw Zestawy.sk2, 2) wy[wietli okno dialogowe programu za pomoc menu Templates/Template Windows, 3) wybra w wy[wietlonym oknie z listy Lab Kit a nastpnie klikn w kolb sto\kow, 4) ustawi kursor myszy w odpowiednim miejscu pola roboczego i klikn co spowoduje wstawienie kolby,  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 20 5) wybra kilkakrotnie opcj Temptates/Template Windows i z wy[wietlonego okna pobiera kolejno: korek do kolby sto\kowej, lejek, ssawk, 6) uBo\y poszczególne elementy wedBug nastpujcego schemat: 7) wstawi zestaw do destylacji prostej korzystajc z gotowego szablonu znajdujcego si w programie, 8) wybra opcj Temptates/Template Windows i w wy[wietlonym oknie przej[ na drug kart, 9) wybra w wy[wietlonym oknie  klikajc  zestaw do destylacji prostej i umie[ go w odpowiednim miejscu w polu roboczym programu. Zalecane metody nauczania uczenia si:  pokaz z obja[nieniem,  indywidualne wiczenia z tekstem przewodnim. Zrodki dydaktyczne: - zestaw komputerowy (komputer, monitor, klawiatura, mysz), - system operacyjny Windows XP, - oprogramowanie specjalistyczne ChemSketch.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 21 5.3. Zastosowane arkuszy kalkulacyjnych w analityce i technologii chemicznej 5.3.1. wiczenia wiczenie 1 Na podstawie danych zawartych w poni\szej tabelce oblicz st\enia molowe roztworu NaOH (MNa=23; MO=16; MH=1). Wskazówki do realizacji Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien omówi zakres i technik wykonania wiczenia z uwzgldnieniem przepisów bezpieczeDstwa i higieny pracy oraz regulaminu pracowni komputerowej. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) otworzy nowy dokument w programie MS Excel 2003 i zapisa go pod nazw Wzory.xls. Dokument powinien by wy[wietlany w widoku UkBad strony, jako arkusz roboczy wybierz Arkusz1, 2) wpisa w komórkach z zakresu A1 do G8 odpowiednie warto[ci, 3) scali komórki A1 i A2; B1 i B2, C1 i C2, D1 i D2, E1 i E2, F1 i F2 oraz G1 i G2 poprzez zaznaczenie ka\dej pary komórek oddzielnie a nastpnie wybór opcji Format/Komórki na karcie Wyrównanie ustawi sterowanie tekstem na scal komórki, 4) sformatowa tekst w scalonych komórkach wybierajc opcj Format/Komórki i w oknie dialogowym Formatowanie komórek dokona nastpujcych ustawieD: wyrównanie tekstu do [rodka w pionie i poziomie, sterowanie tekstem ustawi na opcji zawijaj tekst, czcionka Times New Roman, rozmiar 12, pogrubiona, 5) ustawi indeksy górne lub dolne w oknie dialogowym Formatowanie komórek na karcie czcionka w polu Efekty, 6) ustawi w kolumnie D w oknie dialogowym Formatowanie komórek na karcie Liczby kategorie Liczbowe z dwoma miejscami dziesitnymi, 7) zaznaczy caBy obszar od A1 do G8 i wybiera opcj Format/ Komórki, na karcie obramowanie wybra zarówno kontur jaki linie wewntrzne oraz styl linii ustawi na lini cigB, a kolor ustali na automatyczny, 8) wpisa odpowiednie formuBy, aby arkusz kalkulacyjny obliczyB puste miejsca w tabelce,  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 22 m s 9) ustawi si w komórce B3 i wpisa formuB w oparciu o wzór na ilo[ moli n = m r (warto[ ms znajduje si w komórce A3, a warto[ mr w komórce C3) formuBa bdzie miaBa nastpujc posta =A3/C3, 10) klikn Enter po wpisaniu formuBy, 11) ustawi si w prawym dolnym rogu komórki w wynikiem i gdy kursor przyjmie ksztaBt czarnego krzy\yka przecign go myszk w dóB z naci[nitym prawym klawiszem w celu ukazania si wyników w poni\szych komórkach, 12) ustawi si w komórce E3 i w oparciu o wzór V=m/d wpisa formuB, która bdzie miaBa posta =C3/D3, a nastpnie nacisn Enter i przecign wyniki do poni\szych komórek, 13) ustawi si w komórce F3 i w oparciu o dane z tre[ci zadania obliczy mas molow NaOH wedBug formuBy =23+16+1 nastpnie nacisn Enter i przecign wynik ni\ej, 14) ustawi si w komórce G3 i w oparciu o wzór na st\enie molowe Cm = n/V wpisa formuB =B3/E3 nacisn Enter i przecign wynik ni\ej. Zalecane metody nauczania uczenia si:  pokaz z obja[nieniem,  indywidualne wiczenia z tekstem przewodnim. Zrodki dydaktyczne: - zestaw komputerowy (komputer, monitor, klawiatura, mysz), - system operacyjny Windows XP, - oprogramowanie MS Excel 2003. wiczenie 2 W oparciu o poni\sze dane sporzdz w arkuszu kalkulacyjnym krzyw miareczkowania mocnego kwasu mocn zasad. Wskazówki do realizacji Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien omówi zakres i technik wykonania wiczenia z uwzgldnieniem przepisów bezpieczeDstwa i higieny pracy oraz regulaminu pracowni komputerowej. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) otworzy nowy dokument w programie MS Excel 2003 i zapisa go pod nazw Wykres.xls. Dokument powinien by wy[wietlany w widoku UkBad strony, jako arkusz roboczy wybierz Arkusz1, 2) wpisa w komórkach z zakresu A1 do AD2 odpowiednie warto[ci, 3) zaznaczy caBy obszar od A1 do AD2 i wybiera z paska narzdziowego ikon - uruchomi si kreator wykresów, 4) wybiera w nim z listy Typ wykresu pozycj Liniowy, 5) w grupie Podtyp równie\ wybiera Liniowy, 6) klikn Dalej,  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 23 7) zwróci uwag na karcie Zakres danych na to, \e program domy[lnie wpisaB zaznaczony zakres oraz zaznaczyB, \e serie znajduj si w wierszach, 8) klikn na karcie Serie danych w pole dotyczce Etykiet Osi kategorii (X) i zaznaczy w tabelce warto[ci VNaOH, 9) usun seri VNaOH (ró\ow) przez kliknicie w ni, a nastpnie kliknicie w przycisk UsuD, 10) przej[ do nastpnego kroku klikajc Dalej, 11) wpisa w nastpnym kroku w oknie dialogowym kreatora na karcie TytuBy odpowiednie dane, 12) pozostawi ustawienia domy[lne na kartach Osie, Linie siatki, Etykiety danych, Tabela danych, 13) wyBczy Poka\ legend na karcie Legenda, 14) wybra OK  nastpi zamknicie kreatora tworzenia wykresów i wykres pojawi si w Arkuszu1,  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 24 15) klikn dwukrotnie w o[ Y pojawi si okno dialogowe na karcie Skala ustawi maksimum na 14, jednostk gBówn na 2, a pomocnicz na 0,5; na Karcie czcionka ustawi rozmiar czcionki na 8, pozostaBe karty przejrze, 16) klikn dwukrotnie w o[ X pojawi si okno dialogowe, karty: Desenie, Liczby, Skala i Wyrównanie przejrze i pozostawi bez zmian, natomiast na Karcie Czcionka ustawi rozmiar czcionki na 8, 17) klikn dwukrotnie w pole kre[lenia w oknie dialogowym zaznaczy: brak obramowania i brak wypeBnienia, 18) klikn dwukrotnie w lini wykresu w oknie dialogowym na karcie Desenie ustawi kolor linii na czerwony, zwikszy grubo[ linii oraz zaznaczy opcj WygBadzone linie, pozostaBe karty przejrze i pozostawi bez zmian, 19) klikn dwukrotnie w tytuB wykresu w oknie dialogowym na karcie czcionka ustawi opcj podkre[lenie jednokrotne, 20) klikn dwukrotnie w opis osi Y w oknie dialogowym na karcie Czcionka ustawi rozmiar na 12 oraz pogrubienie, na karcie Wyrównanie ustawi opis w poziomie, 21) klikn dwukrotnie w opis osi X w oknie dialogowym na karcie Czcionka ustawi rozmiar na 12 oraz pogrubienie wybiera OK, nastpnie edytowa opis umieszczajc 3 w indeksie górnym (zaznaczy 3 i wywoBa menu podrczne, wybiera Formatuj tytuB osi i na karcie czcionka ustawi indeks górny), 22) otrzyma po formatowaniu wykres jak ni\ej: 23) zapisa zmiany wprowadzone do dokumentu Wykres.xls poprzez wybór opcji Plik/Zapisz. Zalecane metody nauczania uczenia si:  pokaz z obja[nieniem,  indywidualne wiczenia z tekstem przewodnim.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 25 Zrodki dydaktyczne: - zestaw komputerowy (komputer, monitor, klawiatura, mysz), - system operacyjny Windows XP, - oprogramowanie MS Excel 2003. wiczenie 3 Utwórz baz danych zawierajc dane o pierwiastkach chemicznych. Baza ma zawiera: nazw pierwiastka jego temperatur topnienia, temperatur wrzenia oraz gsto[. Na gotowej bazie dokonaj nastpujcych operacji: - sortuj pierwiastki wedBug: wzrastajcej temperatury wrzenia, wedBug malejcej gsto[ci, - filtruj pierwiastki w ten sposób, aby wy[wietliBy si tylko informacje dotyczce nastpujcych pierwiastków: krzemu, cynku, tytanu. W oparciu o utworzon tabel utwórz formularz. Wskazówki do realizacji Przed przystpieniem do realizacji wiczenia nauczyciel powinien omówi zakres i technik wykonania wiczenia z uwzgldnieniem przepisów bezpieczeDstwa i higieny pracy oraz regulaminu pracowni komputerowej. Sposób wykonania wiczenia UczeD powinien: 1) otworzy nowy dokument w programie MS Excel 2003 i zapisa go pod nazw Pierwiastki.xls. Dokument powinien by wy[wietlany w widoku UkBad strony, jako arkusz roboczy wybiera Arkusz1, 2) utworzy baz danych w postaci tabeli zgodnie z poni\szym wzorem,  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 26 3) zaznaczy caBy zakres z danymi A1:D48, 4) wybra opcj Dane/Sortuj w oknie dialogowym Sortuj zaznaczy pozycj Ma wiersz nagBówka, ustali wedBug, których danych ma odby si sortowanie, a nastpnie wybiera opcj odpowiednio: Rosnco lub Malejco: - wybra w oknie dialogowym Sortuj z listy: (2) Temperatura zaznaczy opcj Rosnco, aby sortowa wedBug wzrastajcej temperatury wrzenia, - wybiera sortowanie wedBug Gsto[ i zaznacz opcj Malejco, aby sortowa wedBug malejcej gsto[ci, 5) wybra opcj Dane/Filtr/Autofiltr, 6) wybra odpowiedni opcj filtrowania przez kliknicie w strzaBk przy nazwie pola z jej prawej strony, - klikn w strzaBk z prawej strony komórki Nazwa pierwiastka i wybiera z listy Krzem, aby wy[wietli wBa[ciwo[ci tylko krzemy,  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 27 7) wykona identyczne czynno[ci filtrowania dla cynku i tytanu, 8) wyBczy filtr wybierajc opcj identyczn jak przy wBczaniu go  Dane/Filtr/Autofiltr, 9) utworzy formularz wybierz opcj Dane/Formularz - automatycznie wy[wietli si okno formularza z pierwszym pierwiastkiem tabeli, 10) przejrze wBa[ciwo[ci innych pierwiastków klikajc w odpowiednie przyciski na oknie dialogowym. Zalecane metody nauczania uczenia si:  pokaz z obja[nieniem,  indywidualne wiczenia z tekstem przewodnim. Zrodki dydaktyczne: - zestaw komputerowy (komputer, monitor, klawiatura, mysz), - system operacyjny Windows XP, - oprogramowanie MS Excel 2003.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 28 6. EWALUACJA OSIGNI UCZNIA PrzykBady narzdzi pomiaru dydaktycznego Test I Test dwustopniowy do jednostki moduBowej  Zastosowanie technik komputerowych do obliczeD chemicznych Test skBada si z 20 zadaD wielokrotnego wyboru, z których: - zadania 1, 2, 3, 4, 7, 8, 9, 10, 11, 16, 17, 18, 19, 20 s z poziomu podstawowego, - zadania 5, 6, 12, 13, 14, 15, s z poziomu ponadpodstawowego. Punktacja zadaD: 0 lub 1 punkt Za ka\d prawidBow odpowiedz uczeD otrzymuje 1 punkt. Za zB odpowiedz lub jej brak uczeD otrzymuje 0 punktów. Proponuje si nastpujce normy wymagaD  uczeD otrzyma nastpujce oceny szkolne: - dopuszczajcy  za rozwizanie co najmniej 8 zadaD z poziomu podstawowego, - dostateczny  za rozwizanie co najmniej 10 zadaD z poziomu podstawowego, - dobry  za rozwizanie 14 zadaD, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego, - bardzo dobry  za rozwizanie 18 zadaD, w tym co najmniej 5 z poziomu ponadpodstawowego. Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. d, 3. a, 4. a, 5. c, 6. b, 7. d, 8. d, 9. a, 10. c, 11.a, 12. a, 13. d, 14. a, 15. c, 16. c, 17. c, 18. d, 19. b, 20. d Plan testu Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna zad. (mierzone osignicia ucznia) celu wymagaD odpowiedz Przyporzdkowa odpowiednie 1 rozszerzenie do programu w którym B P c powstaB plik Wybra prawidBow definicj 2 A P d marginesu 3 Wybra prawidBow definicj stopki A P a Wybra prawidBow definicj punktu 4 A P a topograficznego Okre[li wysoko[ czcionki 5 B PP c o okre[lonym rozmiarze Wybra program wBa[ciwy do edycji 6 B PP b wzorów matematycznych  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 29 Okre[li zastosowanie programu 7 B P d ChemSketch Wybra zastosowanie programu 8 B P d AutoCAD Wybra program wBa[ciwy do 9 tworzenia schematu zestawu B P a laboratoryjnego Okre[li budow arkusza 10 B P c kalkulacyjnego Przyporzdkowa odpowiednie 11 rozszerzenie do programu w którym B P a powstaB plik SformuBowa definicj adresowania 12 B PP a wzgldnego komórek w arkuszu Sklasyfikowa przedstawiony zapis 13 C PP d adresu komórki. Sklasyfikowa przedstawiony zapis 14 C PP a adresu komórki Wskaza metod zmiany sposobu 15 C PP c adresowania komórek w arkuszu 16 Wyja[ni budow formuBy w arkuszu B P c Rozró\ni ikony w pasku 17 B P c narzdziowym programu Excel Rozró\ni pojcia typowe dla baz 18 A P d danych Wybra program wBa[ciwy do 19 B P b graficznej interpretacji danych Wybra program wBa[ciwy do 20 B P d tworzenia baz danych  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 30 Przebieg testowania Instrukcja dla nauczyciela 1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej jednotygodniowym. 2. Przygotuj odpowiedni liczb testów. 3. Zapewnij samodzielno[ podczas rozwizywania zadaD. 4. Przed rozpoczciem testu przeczytaj instrukcj dla ucznia. 5. Zapytaj czy uczniowie wszystko zrozumieli. 6. Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na test. Instrukcja dla ucznia 1. Przeczytaj uwa\nie instrukcj. 2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kart odpowiedzi. 3. Zapoznaj si z zestawem zadaD testowych. 4. Udzielaj odpowiedzi na zaBczonej karcie odpowiedzi, wstawiajc w odpowiedniej rubryce znak X. W przypadku pomyBki nale\y bBdn odpowiedz zaznaczy kóBkiem, a nastpnie ponownie zaznaczy odpowiedz prawidBow. 5. Test zawiera 20 zadaD, w tym: 14 z poziomu podstawowego, 6 z poziomu ponadpodstawowego. 6. Do ka\dego zadania doBczone s 4 mo\liwe odpowiedzi. Tylko jedna jest prawdziwa. 7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy bdziesz miaB satysfakcj z wykonanego zadania. 8. Kiedy udzielanie odpowiedzi bdzie Ci sprawiaBo trudno[, wtedy odBó\ jego rozwizanie na pózniej i wró do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 9. Na rozwizanie testu masz 40 min. MateriaBy dla ucznia:  instrukcja,  zestaw zadaD testowych,  karta odpowiedzi. ZESTAW ZADAC TESTOWYCH 1. Dokumenty utworzone w programie MS Word posiadaj rozszerzenie a) *.xls. b) *.txt. c) *.doc. d) *.jpg. 2. Margines w dokumencie tekstowym jest to a) odlegBo[ tekstu od górnej i dolnej krawdzi strony. b) odlegBo[ tekstu od prawej krawdzi strony. c) odlegBo[ tekstu od lewej krawdzi strony. d) odlegBo[ tekstu od górnej, dolnej, lewej i prawej krawdzi strony.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 31 3. Stopka w dokumencie tekstowym jest to a) obszar w górnej cz[ci strony zawierajcy tekst, powtarzajcy si na ka\dej stronie. b) obszar w dolnej cz[ci strony zawierajcy tekst, powtarzajcy si na ka\dej stronie. c) obszar w cz[ci roboczej programu zawierajcy tekst. d) obszar w cz[ci roboczej programu zawierajcy grafik. 4. Punkt topograficzny jest to a) podstawowa jednostka okre[lajca rozmiar czcionki. b) podstawowa jednostka okre[lajca rozmiar linii. c) podstawowa jednostka okre[lajca wielko[ tabeli. d) podstawowa jednostka okre[lajca rozmiar akapitu. 5. Czcionka o rozmiarze 10 pt w standardzie amerykaDskim bdzie miaBa wysoko[ci a) 3,75 mm. b) 2,75 mm. c) 3,51 mm. d) 5,51 mm. 6. Dodatkowym programem sBu\cym do edycji wzorów matematycznych w programie MS Word jest program a) Excel. b) Equation. c) ISIS. d) ClipArt. 7. Program ChemSketch posiada mo\liwo[ci a) tylko tworzenia dwu i trójwymiarowych wzorów. b) tylko tworzenia modeli 3D wzorów strukturalnych. c) tylko tworzenia schematów zestawów laboratoryjnych. d) tworzenia dwu i trójwymiarowych wzorów, modeli 3D wzorów strukturalnych oraz schematów zestawów laboratoryjnych. 8. Program AutoCAD sBu\y do a) tworzenia grafiki. b) edycji wzorów i równaD chemicznych. c) tworzenia modeli czsteczek. d) komputerowego wspomagania projektowania. 9. Do tworzenia schematu zestawu laboratoryjnego u\yjesz programu a) ChemSketch. b) ISIS Draw. c) AutoCAD. d) ISIS Draw, AutoCAD. 10. Arkusz kalkulacyjny zbudowany jest z a) zeszytów. b) skoroszytów. c) arkuszy. d) kart.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 32 11. Dokumenty utworzone w programie MS Excel posiadaj rozszerzenie a) *.xls. b) *.doc. c) *.sck. d) *.txt. 12. Adresowanie wzgldne komórek w arkuszu to a) sposób adresowania, który umo\liwia automatyczn zmian adresów w formule. b) sposób adresowania, który blokuje automatyczn zmian adresów w formule. c) sposób adresowania, który blokuje automatyczn zmian adresów jedynie co do wiersza. d) sposób adresowania, który blokuje automatyczn zmian adresów jedynie co do kolumny. 13. W arkuszu kalkulacyjnym adres D$10 to przykBad adresowania a) zwykBego. b) wzgldnego. c) bezwzgldnego. d) mieszanego. 14. W arkuszu kalkulacyjnym adres $D$10 to przykBad adresowania a) bezwzgldnego. b) zwykBego. c) mieszanego. d) wzgldnego. 15. Sposób adresowania komórek mo\na Batwo zmieni u\ywajc klawisza a) F2. b) F3. c) F4. d) F5. 16. Podczas tworzenia formuB w arkuszu mamy do czynienia z a) 2 rodzajami operatorów. b) 3 rodzajami operatorów. c) 4 rodzajami operatorów. d) 5 rodzajami operatorów. 17. Ikona znajdujca si na pasku narzdziowym programu Excel uruchamia a) kreatora wykresów. b) malarza formatów. c) kreatora funkcji. d) autosumowanie. 18. W przypadku baz danych wiersze to a) pola rekordów. b) formularze. c) formuBy. d) rekordy.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 33 19. Do graficznej interpretacji danych zastosujesz program a) Word. b) Excel. c) AutoCAD. d) ChemSketch. 20. Do tworzenia baz danych zastosujesz program a) Word. b) AutoCAD. c) ISIS Draw. d) Excel.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 34 KARTA ODPOWIEDZI Imi i nazwisko.......................................................................................... Zastosowanie technik komputerowych do obliczeD chemicznych Zakre[l poprawn odpowiedz. Nr Odpowiedz Punkty zadania 1. a b c d 2. a b c d 3. a b c d 4. a b c d 5. a b c d 6. a b c d 7. a b c d 8. a b c d 9. a b c d 10. a b c d 11. a b c d 12. a b c d 13. a b c d 14. a b c d 15. a b c d 16. a b c d 17. a b c d 18. a b c d 19. a b c d 20. a b c d Razem:  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 35 Test II Test dwustopniowy do jednostki moduBowej  Zastosowanie technik komputerowych do obliczeD chemicznych Test skBada si z 20 zadaD wielokrotnego wyboru, z których: - zadania 1, 2, 4, 5, 6, 8, 9, 10, 16, 17, 18, 19, 20 s z poziomu podstawowego, - zadania 3, 7, 11, 12, 13, 14, 15 s z poziomu ponadpodstawowego. Punktacja zadaD: 0 lub 1 punkt Za ka\d prawidBow odpowiedz uczeD otrzymuje 1 punkt. Za zB odpowiedz lub jej brak uczeD otrzymuje 0 punktów. Proponuje si nastpujce normy wymagaD  uczeD otrzyma nastpujce oceny szkolne: - dopuszczajcy  za rozwizanie co najmniej 8 zadaD z poziomu podstawowego, - dostateczny  za rozwizanie co najmniej 10 zadaD z poziomu podstawowego, - dobry  za rozwizanie 14 zadaD, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego, - bardzo dobry  za rozwizanie 18 zadaD, w tym co najmniej 5 z poziomu ponadpodstawowego. Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. a, 3. a, 4. c, 5. d, 6. b, 7. d, 8. d, 9. d, 10. d, 11. b, 12. b, 13. b, 14. a, 15. b, 16. d, 17. c, 18. a, 19. c, 20. c Plan testu Nr Kategoria Poziom Poprawna Cel operacyjny zad. celu wymagaD odpowiedz (mierzone osignicia ucznia) 1 Wybra prawidBow definicj interlinii A P b 2 Wybra prawidBow definicj nagBówka A P a Okre[li wysoko[ czcionki 3 C PP a o okre[lonym rozmiarze Wybra program wBa[ciwy do edycji 4 B P c wzorów I równaD chemicznych Scharakteryzowa rodzaje grafiki 5 B P d w programie Word Przyporzdkowa odpowiednie 6 rozszerzenie do programu w którym B P b powstaB plik Okre[li zastosowanie narzdzi 7 C PP d programu AutoCAD Wybra program wBa[ciwy do 8 tworzenia schematów instalacji B P d chemicznych  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 36 Wybra program wBa[ciwy do 9 B P d tworzenia schematów blokowych Wybra program wBa[ciwy do edycji 10 B P d wzorów Rozró\ni typy danych w arkuszu 11 B PP b kalkulacyjnym SformuBowa definicj adresowania 12 B PP b bezwzgldnego Sklasyfikowa przedstawiony zapis 13 C PP b adresu komórki Sklasyfikowa przedstawiony zapis 14 C PP a adresu komórki Sklasyfikowa przedstawiony zapis 15 C PP b adresu komórki 16 Wyja[ni budow formuBy w arkuszu B P d Wskaza metod zmiany sposobu 17 C P c adresowania komórek w arkuszu Rozró\ni ikony w pasku 18 B P a narzdziowym programu Excel Rozró\ni pojcia typowe dla baz 19 A P c danych Wybra program wBa[ciwy do obliczeD 20 B P c chemicznych  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 37 Przebieg testowania Instrukcja dla nauczyciela 1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej jednotygodniowym. 2. Przygotuj odpowiedni liczb testów. 3. Zapewnij samodzielno[ podczas rozwizywania zadaD. 4. Przed rozpoczciem testu przeczytaj instrukcj dla ucznia. 5. Zapytaj czy uczniowie wszystko zrozumieli. 6. Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na test. Instrukcja dla ucznia 1. Przeczytaj uwa\nie instrukcj. 2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kart odpowiedzi. 3. Zapoznaj si z zestawem zadaD testowych. 4. Udzielaj odpowiedzi na zaBczonej karcie odpowiedzi, wstawiajc w odpowiedniej rubryce znak X. W przypadku pomyBki nale\y bBdn odpowiedz zaznaczy kóBkiem, a nastpnie ponownie zaznaczy odpowiedz prawidBow. 5. Test zawiera 20 zadaD, w tym: 13 z poziomu podstawowego, 7 z poziomu ponadpodstawowego. 6. Do ka\dego zadania doBczone s 4 mo\liwe odpowiedzi. Tylko jedna jest prawdziwa. 7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy bdziesz miaB satysfakcj z wykonanego zadania. 8. Kiedy udzielanie odpowiedzi bdzie Ci sprawiaBo trudno[, wtedy odBó\ jego rozwizanie 9. na pózniej i wró do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 10. Na rozwizanie testu masz 40 min. MateriaBy dla ucznia:  instrukcja,  zestaw zadaD testowych,  karta odpowiedzi. ZESTAW ZADAC TESTOWYCH 1. Interlinia jest to a) podstawowy element w strukturze dokumentu. b) odstp midzy wierszami tekstu. c) odstp pomidzy akapitami. d) odlegBo[ akapitu od lewego marginesu. 2. NagBówek w dokumencie tekstowym jest to a) obszar w górnej cz[ci strony zawierajcy tekst, powtarzajcy si na ka\dej stronie. b) obszar w dolnej cz[ci strony zawierajcy tekst, powtarzajcy si na ka\dej stronie. c) obszar roboczy programu. d) obszar w dokumencie zawierajcy tekst.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 38 3. Czcionka o rozmiarze 10 pt w standardzie europejskim bdzie miaBa wysoko[ a) 3,75 mm. b) 3,51 mm. c) 4,51 mm. d) 1,51 mm. 4. W[ród poni\szych programów do edycji wzorów i równaD chemicznych sBu\y a) Word. b) AutoCAD. c) ISIS Draw. d) Excel. 5. Do dokumentu tekstowego w programie Word mo\na wstawia nastpujc grafik a) tylko ClipArt. b) tylko wstawion z innego pliku. c) tworzon bezpo[rednio w dokumencie. d) ClipArt, wstawion z innego pliku. 6. Dokumenty utworzone w programie AutoCAD posiadaj rozszerzenie a) *.skc. b) *.dwg. c) *.xls. d) *.sk2. 7. Efekt lustra ma w programie AutoCAD zastosowanie a) tylko do odbicia bryBy wzgldem [rodka. b) tylko do skopiowania cz[ci bryBy. c) tylko do powielenia cz[ci bryBy. d) do odbicia bryBy wzgldem [rodka, skopiowania cz[ci bryBy, powielenia cz[ci bryBy. 8. Do tworzenia schematu instalacji w przemy[le chemicznym u\yjesz programu a) Word. b) Excel. c) ChemSketch. d) AutoCAD. 9. Do tworzenia schematu blokowego procesu chemicznego u\yjesz programu a) Excel. b) ChemSketch. c) ISIS Draw. d) Word. 10. Dodatkow aplikacj do tworzenia równaD w programie Word jest aplikacja a) Excel. b) ISIS Draw. c) AutoCAD. d) Equation.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 39 11. W arkuszu mamy do czynienia z nastpujcymi typami danych b) liczby, litery, symbole. c) etykietki, liczby, formuBy. d) liczby, formuBy, funkcje. e) formuBy, funkcje, etykietki. 12. Adresowanie bezwzgldne komórek w arkuszu to a) sposób adresowania, który umo\liwia automatyczn zmian adresów w formule. b) sposób adresowania, który blokuje automatyczn zmian adresów jedynie co do kolumny. c) sposób adresowania, który blokuje automatyczn zmian adresów w formule. d) sposób adresowania, który blokuje automatyczn zmian adresów jedynie co do wiersza. 13. Adres D10 to przykBad adresowania a) bezwzgldnego. b) wzgldnego. c) mieszanego. d) zwykBego. 14. Adres $D$10 to przykBad adresowania a) bezwzgldnego. b) zwykBego. c) mieszanego. d) wzgldnego. 15. Adres $D10 to przykBad adresowania a) zwykBego. b) mieszanego. c) bezwzgldnego. d) wzgldnego. 16. FormuBy w arkuszu mog odwoBywa si do warto[ci a) tylko staBych. b) tylko zmiennych. c) tylko funkcji. d) staBych, zmiennych, funkcji. 17. Sposób adresowania komórek mo\na Batwo zmieni u\ywajc klawisza a) F2. b) F3. c) F4. d) F5. 18. Ikona znajdujca si na pasku narzdziowym uruchamia: a) kreatora wykresów. b) kreatora tworzenia tabel. c) kreatora funkcji. d) kreatora dodawania grafiki.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 40 19. W przypadku baz danych kolumny to: a) formuBy. b) formularze. c) pola rekordów. d) rekordy. 20. Do obliczeD chemicznych zastosujesz program: a) ISIS Draw. b) AutoCAD. c) Excel. d) ChemSketch.  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 41 KARTA ODPOWIEDZI Imi i nazwisko.......................................................................................... Zastosowanie technik komputerowych do obliczeD chemicznych Zakre[l poprawn odpowiedz. Nr Odpowiedz Punkty zadania 1. a b c d 2. a b c d 3. a b c d 4. a b c d 5. a b c d 6. a b c d 7. a b c d 8. a b c d 9. a b c d 10. a b c d 11. a b c d 12. a b c d 13. a b c d 14. a b c d 15. a b c d 16. a b c d 17. a b c d 18. a b c d 19. a b c d 20. a b c d Razem:  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 42 7. LITERATURA 1. Eilmes A.: wiczenia z... Word dla chemików. MIKOM, Warszawa 2001 2. Groszek M.: Excel 2003 PL. Kurs. Helion S.A., Gliwice 2003 3. Juszczyk S.: Metodyka nauczania informatyki w szkole. Wyd. MarszaBek, ToruD 2001 4. Kowalczyk G.: Word 2003 PL. Kurs. Helion S.A., Gliwice 2003 5. Krogulec  Sobowiec M., RudziDski M.:  Poradnik dla autorów pakietów edukacyjnych. KOWEZiU, Warszawa 2003 6. Kula A.: ABC Word 2003 PL. Helion S.A., Gliwice 2004 7. Langer M.: Po prostu Word 2003 PL. Helion S.A., Gliwice 2004 8. Langer M.: Po prostu Excel 2003 PL . Helion S.A., Gliwice 2004 9. MasBowski K.: Excel 2003 PL. 161 praktycznych porad. Helion S.A., Gliwice 2004 10. Niemiecko B.: Pomiar ksztaBcenia zawodowego. Biuro Koordynacji KsztaBcenia Kadr, Fundusz WspóBpracy, Warszawa 1997 11. Nowakowski Z.: Dydaktyka informatyki w praktyce Cz. 1. MIKOM, Warszawa 2003 12. Nowakowski Z.: Dydaktyka informatyki i technologii informacyjnej w praktyce Cz. 2. MIKOM, Warszawa 2003 13. Pilch M.: wiczenia z... Excel dla chemików. MIKOM, Warszawa 2001 14. PikoD A.: AutoCAD 2000i PL. Helion S.A., Gliwice 2001 15. Szlosek F.: Wstp do dydaktyki przedmiotów zawodowych. Instytut Technologii Eksploatacji, Radom 1998 16. Aktywne metody nauczania informatyki  http://www.gazeta- it.pl/archiwum/git13/aktywne.html 17. Tana[ M.: Technologia informacyjna w procesie dydaktycznym. MIKOM, Warszawa 2005  Projekt wspóBfinansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego 43

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
02 Zastosowanie technik komputerowych
05 Zastosowanie technik komputerowychidX96
08 Wykorzystywanie techniki komputerowej
03 0000 020 02 Zastosowanie?ciximabu w angioplastyce wiencowej
1g zastosowania techniki mikroprocesorowej
Zastosowanie techniki wysokich ciśnień w technologii żywności, a szczególnie w przetwórstwie mięsa
budowa fizyczna i parametry techniczne komputerow przenosnych
TECHNIKA KOMPUTEROWA W HOTELARSTWIE
Technika komputerowa
BOSSA Zastosowanie techniki Heikin Ashi na rynku kapitałowym
02 Rysunek techniczny
Zastosowanie technik membranowych do separacji produktów w bioprocesach

więcej podobnych podstron