plik


ÿþDOWODZENIE JEDNOSTKAMI POLICJI W SYTUACJACH KRYZYSOWYCH. Henryk TOKARSKI1 I. Wprowadzenie 1. Pojcie i zakres  bezpieczeDstwa wewntrznego . BezpieczeDstwo wewntrzne mo|e by rozpatrywane na ró|nych poziomach oraz w ró|nych zakresach i aspektach  m.in.: 1) z punktu widzenia praw jednostki (obywatela): czego ma prawo oczekiwa jednostka od paDstwa, [rodowiska, pracodawcy i w miejscu pracy, w szkole, w rodzinie itd.  aby czu si bezpiecznie; jest to bezpieczeDstwoindywidualne jednostki (bezpieczeDstwo osobiste, personalne) Niniejsze rozwa|ania nie dotycz  zewntrznego (militarnego) bezpieczeDstwa paDstwa. Zwiadomie pozostawiono je poza zakresem tego opracowania, bowiem zarzdzanie kryzysowe dotyczy zagro|eD pozamilitarnych. 2) z punktu widzenia praw spoBeczeDstwa: czego spoBeczeDstwo ma prawo oczekiwa od paDstwa, aby (jako zbiorowo[) czu si bezpiecznie; jest to bezpieczeDstwo zbiorowe obywateli, 3) z punktu widzenia konstytucyjnych obowizków paDstwa wobec narodu, spoBeczno[ci lokalnych i ka|dego obywatela (bezpieczeDstwo krajowe, lokalne i indywidualne) . O tym jak szeroki i urozmaicony jest zakres pojcia  bezpieczeDstwo , [wiadczy ró|norodno[ kontekstów pojciowych w jakich ono wystpuje 2 . 2. Podstawowe rodzaje bezpieczeDstwa (paDstwowego, lokalnego i spoBecznego). Spo[ród wielu rodzajów bezpieczeDstwa wewntrznego, istotnych z punktu widzenia paDstwa, spoBeczeDstwa i obywateli, jako wa|niejsze mo|na wymieni m.in.: 1) bezpieczeDstwo publiczne: - w miejscu zamieszkania, pracy i nauki, - w miejscach publicznych (parki, place, ulice), - zgromadzeD, manifestacji, imprez masowych, - w sytuacjach katastrof i klsk |ywioBowych. 2) bezpieczeDstwo gospodarcze (ekonomiczno-finansowe). 3) bezpieczeDstwo ekologiczne ([rodowiska naturalnego), 4) bezpieczeDstwo energetyczne paDstwa, 5) bezpieczeDstwo komunikacyjne, 6) bezpieczeDstwo transportowe, 7) bezpieczeDstwo aprowizacyjne , 8) bezpieczeDstwo zdrowotne, w tym m.in.: epidemiologiczne, oraz powszechno[ i równo[ dostpu oraz nowoczesno[ i koszt [wiadczeD medycznych. 1 gen. Henryk Tokarski, Wy|sza SzkoBa Informatyki, Zarzdzania i Administracji w Warszawie. 2 H. KoBecki. Przemiany i perspektywy stra|y miejskich i gminnych w ochronie porzdku i bezpieczeDstwa publicznego. MateriaBy konferencyjne. Kazimierz Rajchel (red.). str. 85-86. 9) bezpieczeDstwo socjalne, w tym m.in.: sytuacja materialna bezdomnych, bezrobotnych, emerytów i rencistów, 10) bezpieczeDstwo naukowe, w tym m.in.: udziaB nakBadów na nauk w PKB , wynagrodzenia pracowników nauki, odpByw kadry naukowej za granic, 11) bezpieczeDstwo edukacyjne, w tym m.in.: dostpno[ (intelektualna i ekonomiczna) szkóB ró|nych stopni, dla mBodzie|y ze [rodowisk i rodzin patologii, bezrobocia i biedy itp., 12) bezpieczeDstwo kulturalne, w tym m.in.: tre[ci, formy oraz poziom dostpno[ci ekonomicznej twórczo[ci kulturalnej dla spoBeczeDstwa, 13) bezpieczeDstwo [wiatopogldowe, religijne, wyznaniowe, rasowe i odmienno[ci seksualnych  w tym m.in.: swoboda ich wyboru i manifestowania, 14) bezpieczeDstwo mniejszo[ci: narodowo[ciowych, wyznaniowych, itp., w tym m.in.: wolno[ zrzeszania si, mo|liwo[ zgromadzeD, spotkaD i manifestacji, wolno[ medialna, 15) bezpieczeDstwo polityczne, partyjne: legalno[ i swoboda dziaBania ugrupowaD politycznych, 16) bezpieczeDstwo antyterrorystyczne, w tym m.in.: diagnoza zagro|eD, wieloaspektowe przygotowanie organizacyjno-techniczne i funkcjonalne, 17) bezpieczeDstwo funkcjonowania organów [cigania i wymiaru sprawiedliwo[ci, w tym m.in.: wolne od nacisków politycznych, partyjnych i medialnych oraz od korupcji, wolne od powizaD ze [wiatem przestpczym3 . 3. Aspekty zagro|eD bezpieczeDstwa wewntrznego (w tym publicznego). Ka|de z wymienionych wy|ej rodzajów bezpieczeDstwa mo|e ulec zagro|eniu i wobec tego, dla zapewnienia normalnego funkcjonowania kraju i obywateli, ka|de z nich musi by wyprzedzajco odpowiednio zagwarantowane  przez odpowiednie podmioty. Mog to by to m.in. nastpujce aspekty: 1) karny: materialny, procesowy, 2) kryminologiczny (w tym: wiktymologiczny), 3) kryminalistyczny, 4) administracyjny, 5) medyczny (biologiczny, antropologiczny), 6) psychiatryczny, 7) psychologiczny, 8) socjologiczny, 9) kulturowy, 10) ekonomiczny, 11) organizacyjny, 12) techniczny, 13) historyczny, 14) polityczny, 15) midzynarodowy, 16) wiele innych, zale|nych od rodzaju zagro|enia.4 4. Podmioty odpowiedzialne za zapewnienie bezpieczeDstwa wewntrznego. Zgodnie z tre[ci art. 1 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. Nr 30, poz. 179, z pózn. zm.) podmiotem, ustawowo zobowizanym do  ochrony bezpieczeDstwa obywateli oraz do utrzymania bezpieczeDstwa i porzdku publicznego  jest Policja. 3 Tam|e. Str. 86-87. 4 Tam|e. Str. 88-89 Oczywiste jest, |e chodzi tu o bezpieczeDstwo obywateli oraz bezpieczeDstwo i porzdek publiczny w tradycyjnym, klasycznym rozumieniu tych poj. WspóBczesne paDstwo, wolne od patologii i dysfunkcjonalno[ci, w dobie zagro|eD i kataklizmów globalnych, ma obowizek zapewni narodowi, spoBeczno[ci lokalnym i poszczególnym obywatelom, ochron przed ka|dym zagro|eniem ka|dego bezpieczeDstwa (ka|dym rodzajem niebezpieczeDstwa), wymienionym wcze[niej w punkcie 3. Takie szerokie pojmowanie bezpieczeDstwa publicznego, przyjmowane jest w wikszo[ci krajów UE. Banalnie oczywiste jest tak|e to, |e realizacja tego obowizku paDstwa nie mo|e spoczywa tylko na Policji czy ABW. Liczba i rodzaj podmiotów, które powinny by zaanga|owane w zapewnienie danego bezpieczeDstwa i ograniczenie jego zagro|enia, zale|y od jego rodzaju chronionego dobra i gro|cego mu niebezpieczeDstwa. Podstawowymi podmiotami, na których spoczywa omawiane tu zadanie, s odpowiednie ogniwa administracji centralnej i samorzdowej. Do zapewnienia szeroko rozumianego porzdku publicznego, powoBane s tak|e wyspecjalizowane sBu|by ratunkowe, m.in. takie jak: 1) PaDstwowa Stra| Po|arna, 2) Medyczne SBu|by Ratownicze, 3) Lotnicza SBu|ba Ratownicza, 4) SBu|ba Ratownictwa Chemicznego, 5) Stra| Graniczna, 6) Obrona Cywilna Kraju, 7) Górskie Pogotowie Ratunkowe, 8) Wodne Pogotowie Ratunkowe, 9) PaDstwowa Inspekcja Sanitarna, 10) PaDstwowa Inspekcja Weterynaryjna 11) inne. II. BezpieczeDstwo publiczne w sytuacjach kryzysowych. 1. Ochrona bezpieczeDstwa wewntrznego jako element misji administracji publicznej. Misja administracji publicznej wi|e si z organizowaniem |ycia spoBecznego i gospodarczego w paDstwie. W tym zakresie s formuBowane cele zwizane z realizacj dziaBaD majcych na celu zapewnienie bezpieczeDstwa wewntrznego i zewntrznego kraju. Art. 146 ust. 1 Konstytucji stanowi, i| Rada Ministrów prowadzi polityk wewntrzn i zagraniczn Rzeczypospolitej Polskiej. To sformuBowanie oznacza d|enie ustrojodawcy nie tylko do silnego uwypuklenia pierwszoplanowej roli tego organu w sprawach polityki paDstwa, ale te| d|enie do stanowczego eliminowania konkurencyjno[ci o[rodków kierujcych bie|c polityk paDstwa.5 Warunkuje to podsystem celów, zadaD i warto[ci. Nie mniej wa|ne s stwierdzenia zawarte w art. 146 ust. 4 pkt 7 i 8, zgodnie z którymi Rada Ministrów zapewnia bezpieczeDstwo wewntrzne paDstwa oraz porzdek publiczny i zapewnia bezpieczeDstwo zewntrzne paDstwa.6 Biorc pod uwag, i| Rada Ministrów jako organ wBadzy wykonawczej posiada uprawnienia w zakresie bie|cego prowadzenia polityki paDstwa, nale| do niej wszystkie sprawy polityki paDstwa nie zastrze|one dla innych organów paDstwowych i samorzdu 5 J. S. Langrod, Instytucje prawa administracyjnego. Zarys cz[ci ogólnej (reprint), Wyd. Zakamycze 2003, s.34. 6 S. Wrzosek, BezpieczeDstwo wewntrzne we wspóBczesnym paDstwie. (Praca Zbiorowa) Politechnika Rzeszowska. Rzeszów 2008 s. 26-27. terytorialnego.7 Takie usytuowanie omawianego organu sprawia, i| musi on w hierarchii swoich celów uwzgldnia kwestie wewntrznego zagro|enia stabilizacji paDstwa. Zgodnie z art. 29 ust. 1 Ustawy z 4 wrze[nia 1997 r. o dziaBach administracji rzdowej, dziaB spraw wewntrznych zwizany z ochron wewntrznego bezpieczeDstwa paDstwa obejmuje sprawy: - ochrony i bezpieczeDstwa publicznego, - ochrony granic paDstwa, kontroli ruchu granicznego i cudzoziemców oraz koordynacji dziaBaD zwizanych z polityk migracyjn paDstwa, - zarzdzania kryzysowego, - obrony cywilnej, - ochrony przeciwpo|arowej, - przeciwdziaBania skutkom klsk |ywioBowych i innych podobnych zdarzeD zagra|ajcych bezpieczeDstwu powszechnemu, - nadzoru nad ratownictwem górskim i morskim, - obywatelstwa, - ewidencji ludno[ci, dowodów osobistych i paszportów, - rejestracji stanu cywilnego oraz zmiany imion i nazwisk.8 2. Pojcie zarzdzania kryzysowego. Wcze[niejsze uwagi nie dotycz zagro|eD bezpieczeDstwa publicznego, powstajcego w sytuacjach kryzysowych np. katastrof i klsk |ywioBowych oraz zamachów terrorystycznych. W takich przypadkach tradycyjne sBu|by i ich standardowe dziaBania s maBo przydatne. Zgodnie ze spotykan w literaturze przedmiotu oraz zawart w Ustawie z dnia 26 kwietnia 2007 r. O zarzdzaniu kryzysowym definiuj zarzdzanie kryzysowe jako dziaBalno[ organów administracji publicznej, bdca elementem kierowania bezpieczeDstwem narodowym, polegajca na: - zapobieganiu sytuacjom kryzysowym; - przygotowaniu do przejmowania nad nimi kontroli w drodze zaplanowanych dziaBaD; - reagowaniu w przypadku wystpienia, sytuacji kryzysowych; - odtwarzaniu infrastruktury lub przywracaniu jej pierwotnego charakteru. Natomiast przez sytuacj kryzysow my[l cytowanej ustawy, rozumie si sytuacj, bdc nastpstwem zagro|enia i prowadzc w konsekwencji do zerwania lub znacznego naruszenia wizów spoBecznych przy równoczesnym, powa|nym zakBóceniu w funkcjonowaniu instytucji publicznych, jednak w takim stopniu, |e u|yte [rodki niezbdne do zapewnienia lub przywrócenia bezpieczeDstwa nie uzasadniaj wprowadzenia |adnego ze stanów nadzwyczajnych, o których mowa w art. 228 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.9 Zarzdzanie kryzysowe polega równie| na zapobieganiu i zwalczaniu stanów, wywoBanych czynem, popeBnionym w celu spowodowania masowej paniki lub zmuszenia organu wBadzy lub administracji publicznej Rzeczypospolitej Polskiej lub innego paDstwa albo organizacji midzynarodowej, do podjcia lub zaniechania okre[lonych czynno[ci albo w celu wywoBania powa|nych zakBóceD w funkcjonowaniu Rzeczypospolitej Polskiej lub innego paDstwa albo organizacji midzynarodowej, a tak|e grozb popeBnienia takiego czynu. 7 Z. Auniewska, B. Jaworska - Dbska, R. Michalska Badziak, E. Olejniczak  SzaBowska, M. Stahl. Prawo administracyjne. Pojcia, instytucje, zasady w teorii i orzecznictwie, Warszawa 2002, s. 243. 8 S. Wrzosek, BezpieczeDstwo wewntrzne we wspóBczesnym paDstwie. (Praca Zbiorowa) Politechnika Rzeszowska. Rzeszów 2008 str. 26-27. 9 Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarzdzaniu kryzysowym, Dz. U. 07.89.590. Zgodnie z. Ustaw dnia 26 kwietnia 2007 roku o zarzdzaniu kryzysowym, zarzdzanie kryzysowe, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej sprawuje Rada Ministrów a w przypadkach niecierpicych zwBoki Minister Spraw Wewntrznych i Administracji z obowizkiem niezwBocznego zawiadomienia o swoich dziaBaniach Prezesa Rady Ministrów. Przy Radzie Ministrów, jako jej organ opiniodawczo  doradczy tworzy si Rzdowy ZespóB Zarzdzania Kryzysowego wBa[ciwy w sprawach inicjowania i koordynowania dziaBaD podejmowanych w zakresie zarzdzania kryzysowego.10 ObsBug Rady Ministrów, Prezesa Rady Ministrów i ZespoBu w sprawach zarzdzania kryzysowego zapewnia Rzdowe Centrum BezpieczeDstwa, którym kieruje Dyrektor Centrum. Do zadaD  Centrum nale|y  planowanie cywilne oraz monitorowanie potencjalnych zagro|eD.11 Natomiast ministrowie i centralne organy administracji rzdowej wedBug postanowieD ustawy, do których nale| sprawy zwizane z zapewnieniem bezpieczeDstwa zewntrznego, wewntrznego, w tym ochrony ludno[ci, lub gospodarczych podstaw paDstwa, u urzdach zapewniajcych ich obsBug, tworz centra zarzdzania kryzysowego.12 Na szczeblu wojewódzkim organem wBa[ciwym w sprawach zarzdzania kryzysowego jest wojewoda. Jego organem pomocniczym wojewódzki zespóB zarzdzania kryzysowego a obsBug wojewódzkie centrum zarzdzania kryzysowego.13 Odpowiednio na szczeblu powiatu organem wBa[ciwym w sprawach zarzdzania kryzysowego jest starosta, wykonujcy powy|sze zadania przy pomocy powiatowego zespoBu zarzdzania kryzysowego.14 Na terenie gminy organem odpowiedzialnym za zarzdzanie kryzysowe jest: wójt, burmistrz, prezydent miasta a organem pomocniczym odpowiednio: wójta, burmistrza, prezydenta  gminny zespóB zarzdzania kryzysowego. Organ ten mo|e w celu zapewnienia realizacji zadaD tworzy gminne (miejskie) centra zarzdzania kryzysowego.15 3. Rola Policji w sytuacjach kryzysowych. W[ród wielu zadaD paDstwa, wobec obywateli jest ich ochrona przed zagro|eniami wynikajcymi ze skutków jakie niesie z sob rozwój cywilizacyjny i spoBeczny a tak|e prawa natury. Zaliczy do nich nale|y takie zdarzenia jak: - powodzie i inne anomalia meteorologiczne; - katastrofy techniczne; - katastrofy komunikacyjne; - katastrofy ekologiczne; - akty przestpcze a zwBaszcza terroryzmu. Aby sprawnie zapobiega tego rodzaju zdarzeniom i ich skutkom powinien funkcjonowa w paDstwie sprawny system reagowania i zarzdzania kryzysowego. W Polsce za zakres bezpieczeDstwa wewntrznego, zawierajcego si w pojciu tzw. niemilitarnych zagro|eD politycznych, gospodarczych, cywilizacyjnych, przestpczych i powodowanych siBami natury odpowiada Minister Spraw Wewntrznych i Administracji. Organ ten odpowiada za realizacj polityki paDstwa w zakresie bezpieczeDstwa i porzdku publicznego oraz sprawuje cywilny nadzór midzy innymi nad Policja. 10 Tam|e. 11 Tam|e. 12 Tam|e. 13 Tam|e. 14 Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarzdzaniu kryzysowym, Dz. U. 07.89.590. 15 Tam|e. Komendant GBówny Policji jest centralnym organem administracji rzdowej, wBa[ciwym w sprawach ochrony bezpieczeDstwa ludzi oraz utrzymania bezpieczeDstwa i porzdku publicznego podlegBym Ministrowi Spraw Wewntrznych i Administracji.16 Organami administracji rzdowej na obszarze województwa w sprawach, o których mowa wy|ej, s: - wojewoda przy pomocy komendanta wojewódzkiego Policji dziaBajcego w jego imieniu albo komendant wojewódzki Policji dziaBajcy w imieniu wBasnym w sprawach: a) wykonywania czynno[ci operacyjno  rozpoznawczych, dochodzeniowo  [ledczych i czynno[ci z zakresu [cigania wykroczeD, b) wydawania indywidualnych aktów administracyjnych, je|eli ustawy tak stanowi, - komendant powiatowy (miejski) Policji, - komendant komisariatu Policji.17 Minister Spraw Wewntrznych i Administracji jest naczelnym organem administracji  wiodcym, organizujcym i koordynujcym prace wobec innych organów tak naczelnych jak i centralnych oraz terenowych w zakresie dziaBaD porzdkowo obronnych oraz dziaBaD ratowniczych w razie wystpienia zagro|eD dla bezpieczeDstwa powszechnego. Do podstawowych systemów w bezpieczeDstwie wewntrznym nale|: - Krajowy System Ratowniczo Ga[niczy  funkcjonujcy w oparciu o siBy i [rodki PSP oraz OSP. - System Utrzymania Aadu i Porzdku Publicznego, opierajcy si na siBach i [rodkach Policji. - System Zabezpieczenia i Ochrony Granic, którego baz stanowi Stra| Graniczna. - System Alarmowania i Ostrzegania Ludno[ci, w którym najwa|niejsz rol speBniaj formacje Obrony Cywilnej. Poszczególne systemy stanowi integraln cz[ bezpieczeDstwa wewntrznego paDstwa i s zobligowane do wspóBpracy z innymi systemami, do których nale| Wojskowe Systemy Ratownicze obejmujce ratownictwo ogólne oraz specjalistyczne na przykBad w zakresie likwidacji materiaBów wybuchowych, Resortowe Systemy Ratownicze obejmujce ratownictwo górnicze (Stacje Ratownictwa Górniczego), kolejowe (Techniczne SBu|by PKP), morskie (Polskie Ratownictwo Okrtowe), radiacyjne (PaDstwowa Agencja Atomistyki) i medyczne (Pogotowie Ratunkowe), SpoBeczne Systemy Ratownicze obejmujce ratownictwo górskie i jaskiniowe (Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe, TatrzaDskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe), medyczne (Polski Czerwony Krzy|) i wodne (Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe). Zadania i obowizki podstawowych elementów bezpieczeDstwa wewntrznego paDstwa s realizowane przez centralne organy administracji rzdowej podporzdkowane Ministrowi Spraw Wewntrznych i Administracji. W zale|no[ci od rodzaju zdarzenia (po|ar, katastrofa, wypadek drogowy, akt terroryzmu, niepokoje spoBeczne itp.) odpowiedni system (formacja) przejmuje organizacj i kierowanie dziaBaniami.18 Policja realizuje zadania w zakresie utrzymania Badu i porzdku publicznego. III. Sztaby wspierajce dowodzenie w Policji 1. Formy dziaBaD policyjnych 16 Art. 5 ust. 1 Ustawy o Policji z dnia 6 kwietnia 1990 r. z pózniejszymi zmianami. 17 Art. 6 ust. 1 Ustawy o Policji z dnia 6 kwietnia 1990 r. z pózniejszymi zmianami. 18 R. Grosset Krajowy System Ratowniczo Ga[niczy w BezpieczeDstwie PaDstwa. Wy|sza SzkoBa Informatyki Zarzdzania i Administracji Warszawa materiaBy konferencyjne K. Rajchel (redakcja)  BezpieczeDstwo Osobiste Obywatela w RP , str. 39-40. W zale|no[ci od rodzaju i okoliczno[ci zdarzenia, wobec którego wymagane jest dziaBanie policyjne wyodrbnione zostaBy trzy formy organizacyjne tych przedsiwzi: - Interwencje  polegajce na reagowaniu wobec okre[lonych zdarzeD czy sytuacji przy u|yciu tych siB i [rodków, którymi w danym czasie zarzdza dy|urny wBa[ciwej terytorialnie jednostki Policji i s one optymalne w stosunku do zaistniaBego zdarzenia. - Akcje  to dziaBania relatywne w stosunku do zdarzenia, którego zakres przekracza mo|liwo[ci siB i [rodków bdcych w dyspozycji dy|urnego jednostki, zarzdza je Komendant Powiatowy (Miejski) Policji - Operacje  to taki rodzaj dziaBania adekwatny do zaistniaBej sytuacji, który wykracza poza obszar terytorialny jednej KPP lub KMP albo jego rozmiary i charakterystyka wymagaj dBu|szego oddziaBywania i u|ycia wikszych siB i [rodków albo zorganizowania specjalnego zaplecza logistycznego. Operacj zarzdza Komendant GBówny Policji, Komendant Wojewódzki Policji lub Komendant Powiatowy (Miejski) Policji w zale|no[ci od zasigu terytorialnego sytuacji, która jest zródBem jej zorganizowania. Ulokowanie odpowiednio wysoko o[rodka dowodzenia mo|e by podyktowane tak|e innymi wzgldami. W ramach operacji mog by podejmowane czynno[ci, dotyczce ró|nych zdarzeD lub specyficznych i ró|norodnych zadaD operacji, je[li dotycz zasadniczego celu operacji. Takie dziaBanie obejmuje si odpowiednimi podoperacjami. Dowodzenie operacj polega na: - ocenie zagro|enia, poprzez ustalenie jego rodzaju i przewidywanego rozwoju, - okre[leniu oraz koncentracji siB i [rodków niezbdnych do usunicia zagro|enia, - zorganizowaniu stacjonarnego lub ruchomego stanowiska dowodzenia i sztabu, - zorganizowaniu systemów Bczno[ci i obiegu informacji, - wyznaczeniu dowódców podoperacji i okre[leniu ich zadaD, - koordynowaniu przygotowania zaplecza logistycznego, medycznego i technicznego, - nadzorowaniu i koordynowaniu przebiegu operacji zgodnie z planem dziaBania dowódcy, - wyznaczeniu policjanta uprawnionego do kontaktów ze [rodkami masowego przekazu w zakresie przebiegu operacji, - wspóBdziaBaniu ze sBu|bami specjalistycznymi i instytucjami wBa[ciwymi dla rodzaju zdarzenia oraz z wBa[ciwymi terytorialnie organami administracji publicznej, - przygotowywaniu i przekazywaniu wBa[ciwemu przeBo|onemu meldunków o sytuacji i realizowanych dziaBaniach.19 2. Organizacja i zadania sztabów w Policji. Sztab jest komórk organizacyjn o charakterze pomocniczym i wykonawczym dowódcy operacji z zakresem zadaD dostosowanych do rodzaju operacji. Jego skBad okre[la si ju| w planie zamierzonej operacji policyjnej. Standardowa struktura sztabu skBada si z nastpujcych ogniw: - szefa sztabu, - rozpoznawczo  informacyjnego, - taktycznego, - analityczno  sprawozdawczego, - materiaBowo  technicznego. Rozmiar siB zaanga|owanych w operacj, jej rodzaj a zwBaszcza stojce przed ni cele determinuj stan osobowy sztabu, w tym rodzaj i ilo[ ogniw. Sztab przygotowuje wszelkie materiaBy niezbdne dowódcy operacji do podjcia decyzji, nadaje jego decyzjom odpowiedni form, organizuje przekazanie decyzji 19 . M. Dbrowski, J. Gampf. Wybrane Zagadnienia Pracy Sztabowej w Policji. Szczytno 2004. s. 23. wykonawcom oraz nadzoruje ich wykonanie. Poza wymienionymi funkcjami speBnia równie| zadanie precyzowania decyzji dowódcy w ramach swych uprawnieD.20 Taka koncepcja sztabu nie narusza zasady jednoosobowego dowodzenia i odpowiedzialno[ci. W zale|no[ci od potrzeb, je|eli wymaga tego sytuacja operacyjna dowódca operacji organizuje wysunite lub ruchome stanowisko dowodzenia. Jest to odpowiednio przygotowane miejsce, pomieszczenie lub pojazd w rejonie dziaBaD co znakomicie usprawnia proces dowodzenia. 3. Struktura sztabu Policji na szczeblu KGP i KWP. Sytuacje kryzysowe, których rodzaj wymaga dziaBaD reaktywnych ze strony Policji jako formacji wBa[ciwej do ich rozwizania (samodzielnie lub wspóBdziaBajc z innymi sBu|bami bdz instytucjami) z istoty rzeczy rodz potrzeb dziaBaD szczególnych czasem nieporównywalnych z rutynowymi, zwBaszcza za[ u|ycia znacznych siB i [rodków w tym tak|e nie wystpujcych standardowo. Std te| dowodzenie tymi [rodkami i ich u|ycie rodzi zapotrzebowanie na wsparcie. W tym celu w Komendzie GBównej Policji i Komendach Wojewódzkich oraz Komendzie StoBecznej Policji powoBuje si sztaby czyli komórki organizacyjne wspierajce kierowanie siBami policyjnymi w ramach caBego systemu zarzdzania kryzysowego w paDstwie lub na cz[ci jego terytorium. Generalnie na szczeblu centralnym organem dowodzcym siBami policyjnymi w ramach zarzdzania kryzysowego jest: Komendant GBówny Policji. Na szczeblu wojewódzkim Komendant Wojewódzki Policji. Zatem odpowiednio powoBuje si sztaby Komendanta GBównego Policji i Komendanta Wojewódzkiego (StoBecznego) Policji. Standardowo w skBad sztabu Komendanta GBównego Policji powinni wchodzi: - kierownik (szef sztabu)  wyznaczony przez Komendanta GBównego Policji, - zastpca szefa sztabu, - czBonkowie sztabu, reprezentujcy odpowiednie sBu|by stosownie do potrzeb, - naczelny lekarz kraju  je[li wymaga tego konieczno[. Natomiast w skBad sztabu Komendanta GBównego Policji powinni wchodzi: - kierownik (szef sztabu)  wyznaczony przez Komendanta Wojewódzkiego Policji - zastpca szefa sztabu, - czBonkowie sztabu  policjanci KWP reprezentujcy sBu|by i specjalno[ci w zale|no[ci od potrzeb, - przedstawiciele sBu|b i innych podmiotów wspóBdziaBajcych z Policj, przedstawiciele organów administracji rzdowej i samorzdowej oraz organizacji spoBecznych wspóBuczestniczcych w dziaBaniach, - lekarz wojewódzki  je[li jest taka konieczno[.21 4. Centrum operacyjne Komendy GBównej Policji. W celu uzyskiwania informacji o stanie bezpieczeDstwa i porzdku publicznego na terenie kraju oraz monitorowania i koordynowania dziaBaD policyjnych Komendant GBówny Policji Zarzdzeniem nr 1401/2004 z dnia 16 grudnia 2004 roku utworzyB w Komendzie GBównej Policji Centrum Operacyjne Komendanta GBównego Policji. WedBug regulaminu Centrum, zadaniem tego zespoBu jest: - systematyczne analizowanie uzyskiwanych informacji o stanie bezpieczeDstwa i porzdku publicznego oraz aktualizowanie danych o siBach i [rodkach policyjnych wykorzystywanych do dziaBaD, 20 . Tam|e str. 8-9. 21 .Tam|e str. 14-15. - ocena sytuacji i kalkulacja siB niezbdnych do utrzymania bezpieczeDstwa i porzdku publicznego, - przyjmowanie meldunków o wydarzeniach, realizowanych przedsiwziciach i podjtych decyzjach, - weryfikacja zapotrzebowaD na siBy i [rodki zgBaszanych przez komendy wojewódzkie Policji, - opracowywanie projektów decyzji, postanowieD oraz innych dokumentów, w szczególno[ci dotyczcych wykonywania zadaD oraz u|ycia siB, - zapewnienie wBa[ciwego obiegu informacji, - przekazywanie wBa[ciwym adresatom do wykonania decyzji podjtych przez kierownictwo KGP, - wspóBdziaBanie z innymi zaanga|owanymi instytucjami pozapolicyjnymi, - prowadzenie dokumentacji rejestrujcej przebieg dziaBaD. Centrum jest nieetatowym ogniwem organizacyjnie podlegBym kierownikowi biura KGP wBa[ciwego do spraw sztabowych. W aktualnej strukturze organizacyjnej jest to Biuro GBówny Sztab Policji Zgodnie z tre[ci cytowanego zarzdzenia Centrum Operacyjne podejmuje dziaBania zarówno w sytuacjach zarzdzenia operacji, kiedy dziaBa sztab Komendanta GBównego Policji a tak|e mo|e by powoBane w innych sytuacjach, kiedy sztab Komendanta GBównego nie zostaB powoBany. Jest uruchamiane w przypadku zagro|enia bezpieczeDstwa i porzdku publicznego na terenie kraju. Ogniwo to wspiera dziaBania Komendanta GBównego Policji podejmujcego dziaBania w charakterze organu, niezale|nie od tego czy w danym czasie zostaBa zarzdzona operacja, ustanowiony jej dowódca oraz wspomagajcy jego czynno[ci sztab. IV. Podsumowanie Konieczno[ zapewnienia optymalnej sprawno[ci i efektywno[ci w zarzdzaniu siBami i [rodkami w sytuacjach kryzysowych w paDstwie wymaga szczególnych rozwizaD  odnoszcych si do caBej administracji oraz poszczególnych jej dziaBów. Wymóg ten dotyczy wszystkich sBu|b paDstwowych a Policji w szczególno[ci bowiem dysponuje ona najwikszym potencjaBem, zwBaszcza ludzkim. Jest tak|e wyposa|ona w szerokie kompetencje i zakres obowizków. Std w zasadzie w ka|dej sytuacji kryzysowej jej udziaB jest wymagalny. Podejmowane w takich sytuacjach dziaBania bd przebiegaBy w formie operacji policyjnych organizowanych na szczeblu Komend GBównej i Wojewódzkich Policji. W sytuacjach, o których mowa zmieniaj si zadania Policji tak pod wzgldem ilo[ciowym jak i jako[ciowym. Z tych wzgldów: - powstaje nieadekwatno[ standardowo u|ywanych siB i [rodków Policji w stosunku do zwikszonych zadaD; - struktury organizacyjne jednostek Policji, speBniajce swoje funkcje w normalnych warunkach  staj si niewystarczajce; - rodzi si potrzeba u|ycia do dziaBaD znacznie wikszych siB czsto te| innych jako[ciowo co z reguBy wi|e si z konieczno[ci ich przemieszczania; - zachodzi konieczno[ powoBania doraznych struktur w tym zwBaszcza wspomagajcych dowodzenie to jest sztabów, wykonujcych zadania na rzecz dowódców operacji. Wymienione czynniki stwarzaj wic okre[lone problemy w funkcjonowaniu systemu kierowania i dowodzenia przystosowanego do dziaBania w normalnych warunkach. Zatem niezwykle wa|ne staje si wówczas rozbudowanie istniejcego systemu dowodzenia, przez który nale|y rozumie uporzdkowan zgodnie z zasadami kierowania (dowodzenia) siBami Policji w sytuacjach kryzysowych (szczególnych) caBo[ zBo|on z organów i [rodków dowodzenia sprz|onych ze sob informacyjnie i zapewniajc podejmowanie stosownych decyzji na wszystkich szczeblach organizacyjnych siB Policji oraz ich sprawn, terminow i bezwzgldn realizacj.22 Trudno byBoby bowiem zakBada powodzenie operacji policyjnej bez sprawnego zarzdzania tego rodzaju przedsiwziciem a to w przewa|ajcej mierze warunkuje profesjonalny i sprawny system dowodzenia. 22 M. Dbrowski. DziaBania Policji Podczas Niebezpiecznego Zbiorowego Naruszenia Porzdku Publicznego. Szczytno 2004 r. str. 5.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Procedury postępowania kuratora w sytuacji kryzysowej
Rola kuratora w zabezpieczeniu dziecka w sytuacji kryzysowej i wykonaniu orzeczenia o przymusowym od
Choroby zakaźne w sytuacjach kryzysowych Klęski żywiołowe
Sytuacje kryzysowe
Scenariusz zajęć z zakresu Pierwszej pomocy przedlekarskiej i ratownictwa w sytuacjach kryzysowych
Komunikacja w Sytuacji Kryzysowej
Bezpieczeństwo państwa sytuacja kryzysowa
ZarzÄ…dzanie w sytuacjach kryzysowych studium przypadku
Młodzież w sytuacji kryzysu
Zadania Policji w sytuacji katastrofy naturalnej i awarii technicznej1
Współpraca PSP z administracją państwową w sytuacjach kryzysowych D Marczyński KG PSP
2008 sytuacja kryzysowa wartości progoweWSO
2008 sytuacja kryzysowa wartości progoweWSO
zarzadzanie informacja w sytuacji kryzysowej
Psychologiczne i prawne aspekty komunikacji w sytuacjach kryzysowych e?td

więcej podobnych podstron