plik


ÿþKATEDRA TECHNIK WYTWARZANIA I AUTOMATYZACJI Przedmiot: Miernictwo i systemy pomiarowe Numer wiczenia: Instrukcja do wiczenia: Pomiar wymiarów zewntrznych 2 1. Cel wiczenia Poznanie podstawowych narzdzi pomiarowych oraz metod pomiaru wymiarów zewntrznych. Praktyczne opanowanie metod pomiaru i doboru narzdzi pomiarowych w zale|no[ci od warto[ci pola tolerancji. Poznanie metodyki obliczania poprawnej warto[ci wyników pomiaru i okre[lenie niedokBadno[ci pomiaru. 2. Przebieg wiczenia 1. Dla danego mierzonego przedmiotu odczyta z EN 20286-2:1993 UkBad tolerancji i pasowaD ISO. Tablice klas tolerancji normalnych oraz odchyBek granicznych otworów i waBków górn i doln odchyBk, tolerancj oraz obliczy wymiary graniczne. 2. Wykona pomiary [rednicy waBka, suwmiark z noniuszem, suwmiark cyfrow, mikrometrem, mikrometrem cyfrowym, mikrometrem czujnikowym, mikrokatorem i czujnikiem indukcyjnym. 3. Wytyczne do opracowania sprawozdania Sprawozdanie powinno zawiera: 1. Wielko[ci górnej i dolnej odchyBki, wyznaczon tolerancj a tak|e wymiary graniczne. 2. Obliczon warto[ [redni pomiarów wraz niepewno[ rozszerzon dla ka|dego narzdzia. 3. Wynik pomiaru w postaci y ±U dla ka|dego narzdzia. 4. Zestawione wyniki pomiarów w formie graficznej jak poni|ej: 5. Orzeczenie z przeprowadzonych pomiarów dla wybranego narzdzia pomiarowego. W orzeczeniu nale|y zapisa wymiar rysunkowy mierzonego waBka, wynik pomiaru z niepewno[ci oraz okre[li zgodno[ lub niezgodno[ ze specyfikacj. Uwagi: ZaBcznikiem jest wzór sprawozdania Instrukcje zostaBy opracowane na podstawie prac przej[ciowych i dyplomowych realizowanych w Katedrze Technik Wytwarzania i Automatyzacji. Laboratorium Metrologii Technicznej 1. Wprowadzenie Wymiarem zewntrznym nazywa si odlegBo[ pomidzy powierzchniami, których wewntrzne otoczenie jest wypeBnione materiaBem, np. [rednica waBka, grubo[ pBytki itp. Wymiary zewntrzne mierzy si najcz[ciej przyrzdami dotykowymi pozwalajcymi na odczyt bezpo[redni pomiaru z urzdzenia wskazujcego przyrzdu pomiarowego. Przyrzdami pomiarowymi s: przymiary kreskowe, suwmiarki, mikrometry, przyrzdy czujnikowe, dBugo[ciomierze, sprawdziany itp. Przy utrudnionym dostpie do powierzchni przedmiotu mierzonego stosuje si metody pomiarowe bezdotykowe. Przyrzdami pomiarowymi bezdotykowymi s: mikroskopy, projektory oraz przyrzdy pneumatyczne. Pomiar stanowi zespóB czynno[ci do[wiadczalnych, które maja na celu wyznaczenie okre[lonej wielko[ci, porównanie jej do jednostki miary. Metod pomiarow nazywa si sposób porównania wielko[ci mierzonej z jednostk miary. Wyró|nia si metod bezpo[redni i po[redni. Metoda pomiarowa bezpo[rednia polega na wyBcznym pomiarze interesujcej nas wielko[ci, bez konieczno[ci pomiaru wielko[ci z ni zwizanych i przeprowadzania obliczeD, np. pomiar [rednicy waBka mikrometrem. Metoda pomiarowa po[rednia zakBada pomiar bezpo[redni wielko[ci, które s w znany sposób zwizane z szukan wielko[ci. Na podstawie pomiaru wielko[ci pomocniczych mo|na obliczy wielko[ szukan. PrzykBadem pomiaru po[redniego jest pomiar kta za pomoc liniaBu sinusowego. Metoda pomiarowa ró|nicowa polega na porównaniu warto[ci mierzonej wielko[ci ze znan warto[ci wzorca. Porównanie to odbywa si poprzez pomiar ró|nicy warto[ci wielko[ci mierzonej i wzorca. Ka|dy pomiar obarczony jest bBdami, std dokBadne poznanie warto[ci rzeczywistej wielko[ci mierzonej nie jest mo|liwe. Do definiowania bBdów pomiarów u|ywa si pojcia warto[ci poprawnej (umownie prawdziwej), która stanowi w konkretnym przypadku dostateczne przybli|enie warto[ci rzeczywistej. Norma wyró|nia trzy rodzaje bBdów: BBd systematyczny przy wielu pomiarach tej samej warto[ci pewnej wielko[ci w tych samych warunkach, ma t sam warto[ i znak lub zmienia si wg okre[lonego, znanego prawa wraz ze zmian warunków. Do bBdów systematycznych nale|: a) bBdy wzorca- wynikajce z ró|nicy midzy warto[ci nominaln wzorca a warto[ci poprawn przez niego odtworzon, b) bBdy przyrzdu pomiarowego- stanowice ró|nic midzy warto[ci wskazan przez przyrzd a warto[ci poprawn wielko[ci mierzonej, c) bBdy metody pomiarowej- wynikajce ze zle dobranej metody pomiarowej, d) bBdy odksztaBceD spr|ystych- spowodowane spr|ystymi odksztaBceniami powierzchni wspóBpracujcych podczas pomiaru powstaBymi na skutek nacisku pomiarowego, e) bBdy zale|ne od temperatury- bBdy spowodowane odstpstwem od tzw. normalnych warunków pomiaru, f) bBdy subiektywne mierzcego- bBd paralaksy. Laboratorium Metrologii Technicznej BBdy nadmierne (grube) s efektem niepoprawnie przeprowadzonego pomiaru. Mog one wynika np. z u|ycia uszkodzonego przyrzdu. BBdy nadmierne usuwa si poprzez powtórny, prawidBowy pomiar. BBdy przypadkowe maj bardzo wiele przyczyn (np. drgania, haBasy, o[wietlenie, niestaBo[ nacisku pomiarowego), których wpByw na wynik pomiaru jest nieznany. Warto[ bBdów przypadkowych szacuje si za pomoc rachunku prawdopodobieDstwa. Rozrzut wyników pomiaru tej samej wielko[ci spowodowany bBdami przypadkowymi nazywa si niepewno[ci pomiaru. 1.1 Tolerancja wymiaru Rys. 1. Podstawowe parametry tolerowanego elementu: 0-0  linia zerowa, B  górny wymiar graniczny, A  dolny wymiar graniczny, D  wymiar nominalny, T  tolerancja, ei  odchyBka dolna waBka, es  odchyBka górna waBka Linia zerowa jest to prosta, odpowiadajca wymiarowi nominalnemu, wzgldem której wyznacza si odchyBki i tolerancje przy ich graficznym przedstawieniu. Wymiar nominalny jest wymiarem umownym, wzgldem którego okre[la si odchyBki. OdchyBka jest to ró|nica rozpatrywanego wymiaru i odpowiadajcego mu wymiaru nominalnego. OdchyBka górna (es)  odchyBka graniczna bdca ró|nic wymiaru górnego waBka Bw wymiaru nominalnego D: es = Bw  D (1) OdchyBka dolna (ei)  odchyBka graniczna bdca ró|nic wymiaru dolnego waBka Aw i wymiaru nominalnego D: ei = Aw  D (2) Górny i dolny wymiar graniczny- jest to suma wymiaru nominalnego i odpowiednio górnej lub dolnej odchyBki: B = D + es (3) A = D +ei (4) Tolerancja T- jest to ró|nica wymiaru górnego i dolnego i jednocze[nie ró|nica górnej i dolnej odchyBki: Laboratorium Metrologii Technicznej T = B  A (5) T = es  ei (6) Sposoby tolerowania waBków: " liczbowe, np. ø 25-0,020 -0,030 " symbolowe, np ø 25f6 -0,020 " symbolowo-liczbowe, np. ø 25f6 ( ) -0,030 1.2 Orzekanie zgodno[ci lub niezgodno[ci pomiaru ze specyfikacj Norma PN-EN ISO 14253-1 tolerancj wymiaru przedmiotu w metrologii dBugo[ci i kta nazywa specyfikacj. Warto[ci graniczne tej tolerancji to granica górna specyfikacji USL (upper specification limit) oraz granica dolna specyfikacji LSL (lower specyfiation limit). CaBkowite wyra|enie wyniku pomiaru y zawiera wynik pomiaru podany razem z niepewno[ci rozszerzon U. y` = y ± U (7) Niepewno[ rozszerzona U oznacza przedziaB ±U wokóB wyniku pomiaru y, w którym wynik pomiaru znajdzie si z prawdopodobieDstwem P bliskim jedno[ci. Szacowanie niepewno[ci typu A rozpoczyna si od wyznaczenia warto[ci [redniej z serii pomiarów wg wzoru: n 1 y = (8) "yi n i=1 gdzie: y- [rednia arytmetyczna wykonanej serii pomiarów yi  kolejny wynik pomiaru n  liczba pomiarów Nastpnie oblicza si odchylenie standardowe dla pojedynczego wyniku pomiaru, które jest miar rozrzutu wyników pomiaru wokóB warto[ci centralnej: n - y)2 "(yi i=1 s = (9) n -1 oraz odchylenie standardowe warto[ci [redniej: s sr = (10) n Niepewno[ standardowa pojedynczego pomiaru równa jest odchyleniu standardowemu: u(y) = s (11) Laboratorium Metrologii Technicznej Niepewno[ standardowa warto[ci [redniej równa jest odchyleniu standardowemu warto[ci [redniej: u( y) = sr (12) Je[li natomiast wyniki pomiarów nie wykazuj rozrzutu, czyli y1 = y2 = ... = yn , lub te| gdy istnieje tylko jeden wynik pomiaru, wówczas niepewno[ standardow szacujemy sposobem typu B. Mo|na np. wykorzysta informacj o niepewno[ci maksymalnej "y okre[lonej przez producenta przyrzdu pomiarowego, je[li nie mamy innych dodatkowych informacji, wówczas niepewno[ standardow obliczamy ze wzoru "y u(X ) = (13) 3 Dla prostych przyrzdów (tj. linijka, [ruba mikrometryczna czy termometr) jako "y mo|na przyj dziaBk elementarn przyrzdu. W elektronicznych przyrzdach cyfrowych niepewno[ maksymalna podawana jest przez producenta w instrukcji obsBugi i jest zwykle kilkakrotnie wiksza od dziaBki elementarnej. Najcz[ciej zale|y ona od wielko[ci mierzonej y i zakresu na którym mierzymy Z: "y = c1y + c2Z Gdy wystpuj oba typy niepewno[ci (tzn. zarówno rozrzut wyników jak i niepewno[ wzorcowania) i |adna z nich nie mo|e by zaniedbana (tzn. obie s tego samego rzdu), wówczas niepewno[ standardow (caBkowit) obliczamy ze wzoru 2 ("y) 2 . (14) u( y) = sr + 3 Niepewno[ standardowa caBkowicie i jednoznacznie okre[la warto[ wyniku, jednak do wnioskowania o zgodno[ci wyniku pomiaru z innymi rezultatami (np. z warto[ci tabelaryczn) oraz dla celów komercyjnych i do ustalania norm przemysBowych, zdrowia, bezpieczeDstwa itp. Midzynarodowa Norma wprowadza pojcie niepewno[ci rozszerzonej oznaczanej symbolem U (dla pomiarów bezpo[rednich), lub Uc (dla pomiarów po[rednich). Niepewno[ rozszerzona jest iloczynem niepewno[ci standardowej u i wspóBczynnika rozszerzenia k, który odpowiada prawdopodobieDstwu P: U(y) = k Å"u(y) (15) Przy obliczaniu niepewno[ci pomiaru koniecznej do okre[lenia zgodno[ci lub niezgodno[ci wymiaru ze specyfikacj przyjmuje si wspóBczynnik rozszerzenia k obliczony z rozkBadu t-Studenta równy 2,78 , który odpowiada poziomowi ufno[ci P = 0,95 . Oznacza to, |e warto[ poprawna znajduje si w przedziale ±U wokóB wyniku pomiaru y z prawdopodobieDstwem równym P = 0,95. Niepewno[ pomiaru podaje si do dwóch cyfr znaczcych. Warto[ pomiaru zaokrgla si do tego samego miejsca po przecinku co niepewno[ pomiaru. Laboratorium Metrologii Technicznej a) b) c) Rys. 2 Podstawowe pojcia w orzekaniu zgodno[ci i niezgodno[ci ze specyfikacj: a) specyfikacja jednostronna, b) i c) specyfikacja dwustronna; 1  pole specyfikacji, 2  pole poza specyfikacj, 3  pole zgodno[ci, 4  pole niezgodno[ci, 5  przedziaBy niepewno[ci; U  niepewno[ rozszerzona [PN-EN ISO 14253-1] Rys. 3 Wynik pomiaru y i caBkowite wyra|enie wyniku pomiaru y`; u  zBo|ona niepewno[ c standardowa, k = wspóBczynnik rozszerzenia, U  niepewno[ rozszerzona [PN-EN ISO 14253-1] Laboratorium Metrologii Technicznej Rys. 4 Zgodno[ ze specyfikacj  wynik pomiaru i jego przedziaB niepewno[ci znajduje si w polu specyfikacji; 1  pole specyfikacji, 3  pole zgodno[ci; y  wynik pomiaru, y` - przedziaB niepewno[ci, U  niepewno[ rozszerzona [PN-EN ISO 14253-1] Rys. 5 Niezgodno[ ze specyfikacj: a) (USL < y  U), b) (y < LSL  U); (USL < y  U)  wynik pomiaru z jego niepewno[ci rozszerzon przekroczyB pole specyfikacji wBa[ciwo[ci wyrobu; jest to niezgodno[ ze specyfikacj i wyrób mo|e by odrzucony; 1  pole specyfikacji, 4  pola niezgodno[ci, y  wynik pomiaru, U  niepewno[ rozszerzona, y` - przedziaB niepewno[ci Laboratorium Metrologii Technicznej Rys. 6 Wtpliwo[ci interpretacyjne zgodno[ci lub niezgodno[ci ze specyfikacj  przedziaB niepewno[ci zawiera górn granic tolerancji specyfikacji (górny wymiar graniczny); 1  pole specyfikacji, 5  przedziaB niepewno[ci; y` - przedziaB niepewno[ci, USL  górna granica specyfikacji, LSL  dolna granica specyfikacji 1.3 Narzdzia pomiarowe a) Przyrzdy suwmiarkowe Rys. 7. Rodzaje suwmiarek: a) suwmiarka cyfrowa, b) suwmiarka z podziaBk koBow, c) suwmiarka z podziaBk kreskow Rys. 8. Budowa suwmiarki z podziaBk kreskow W suwmiarkach z podziaBk kreskow wykorzystywany jest wzorzec kreskowy nacity na prowadnicy suwmiarki. Odczytanie wskazania z suwmiarki z noniuszem polega na odczytaniu caBkowitej liczby milimetrów, a nastpnie znalezieniu kreski noniusza, która pokrywa si z kresk na skali gBównej. Laboratorium Metrologii Technicznej Warto[ dziaBki elementarnej noniusza wynosi: (16) gdzie: I- wielko[ dziaBki elementarnej na prowadnicy n- liczba dziaBek noniusza Rys. 9. PrzykBady odczytu z suwmiarki z noniuszem. Zasada dziaBania suwmiarki z podziaBk koBow polega na wspóBpracy kóBka zbatego 2 z zbatk wzorcow 1 poBczon z prowadnic. Podczas ruchu suwaka kóBko obraca si poruszajc wskazówk. Na podziaBce kreskowej skali gBównej odczytuje si peBne milimetry, natomiast dziesitne cz[ci odczytuje si na podziaBce koBowej. Rys. 10. Suwmiarka z podziaBk koBow. Laboratorium Metrologii Technicznej Suwmiarki cyfrowe posiadaj wzorce pojemno[ciowe (odmiana wzorca inkrementalnego), które maj posta cienkiego paska naklejonego na prowadnic. Wzorce pojemno[ciowe skBadaj si z naprzemian poBo|onych stref o ró|nej pojemno[ci elektrycznej. Warto[ przesunicia przetwornika wzgldem wzorca okre[la licznik zliczajcy impulsy i interpolator amplitudowy. Rys. 11. Wzorzec inkrementalny: T- okres podziaBki (staBa siatki), Ä- szeroko[ pola, L- dBugo[ mierzona Rys.12. Mo|liwo[ci pomiarowe suwmiarek Przed przystpieniem do pomiaru nale|y sprawdzi, czy suwmiarka jest wykalibrowana, czyli czy wskazanie narzdzia pomiarowego odpowiada rozstawowi szczk. W tym celu szczk ruchom suwmiarki dosuwa si do szczki staBej. Je|eli wskazanie suwmiarki w tym poBo|eniu wynosi 0, to suwmiark uwa|a si za wykalibrowan. Suwmiarki cyfrowe mo|na wyzerowa w dowolnym poBo|eniu szczki ruchomej, dziki czemu mo|na przeprowadza pomiary metod ró|nicow. Aby tego dokona nale|y wyzerowa suwmiark na stos pBytek wzorcowych, który odpowiada wymiarowi nominalnemu. Mierzc badan cz[ wy[wietlacz wskazuje odchyBk wymiaru od wymiaru nominalnego. Laboratorium Metrologii Technicznej b) Przyrzdy mikrometryczne Rozró|nia si pi podstawowych grup przyrzdów mikrometrycznych: mikrometry zewntrze, mikrometry wewntrzne, [rednicówki, gBboko[ciomierze oraz gBowice mikrometryczne. Mikrometry zewntrze stanowi najwiksz grup przyrzdów mikrometrycznych. SBu| one do pomiaru wymiarów zewntrznych. Pomiar wymiarów wewntrznych odbywa si za pomoc mikrometrów wewntrznych. Rys. 13. Rodzaje mikrometrów Rys. 14. Budowa mikrometru Laboratorium Metrologii Technicznej Zasada pomiaru mikrometrami polega na proporcjonalno[ci przesunicia [ruby wrzeciona w czasie jej obracania w nieruchomym gniezdzie do liczby wykonanych obrotów. Zruba wrzeciona ma zwykle skok wynoszcy 0,5 mm, wic jeden obrót [ruby przesuwa wrzeciono o 0,5 mm. Co za tym idzie, obrócenie bbna o 1 dziaBk podziaBki poprzecznej (podziaBka na bbnie na 50 dziaBek) powoduje przesunicie si wrzeciona o 0,01mm. Nacisk pomiarowy przyrzdów mikrometrycznych wynosi 5-10 N. Rys. 15. Zasada odczytu z mikrometru zewntrznego Mikrometr z czujnikiem (rys.13c) mo|na wykorzysta do pomiarów metod ró|nicow. W tym celu nale|y ustawi mikrometr na wymiar nominalny za pomoc pBytek wzorcowych (wskazanie czujnika powinno wynosi 0), zablokowa wrzeciono, odBo|y pBytki wzorcowe i zmierzy badan cz[. Podczas pomiaru elementu na podziaBce czujnika odczytuje si odchyBk wymiaru od wymiaru nominalnego. Wskazania czujnika W jest ró|nic wymiaru wielko[ci rzeczywistej yn i wymiaru ustawionego (nominalnego) y Metod ró|nicow mo|na stosowa równie| wykorzystujc mikrometr cyfrowy. Mikrometry, których dolny zakres pomiarowy wynosi 0 kalibruje si przy zetknitych koDcówkach pomiarowych. PozostaBe mikrometry kalibruje si stosujc wzorce. c) Mikrokator Mikrokator jest czujnikiem dzwigniowo-zbatym (rys.16) Pionowe przemieszczenie trzpienia pomiarowego powoduje wychylenie dzwigni zamocowanej obrotowo. DBu|sze rami dzwigni koDczy si zbatk, która przy wychyleniu dzwigni powoduje obrót koBa zbatego wraz z przymocowan do niego wskazówk. Laboratorium Metrologii Technicznej Rys. 16. Budowa czujnika dzwigniowo-zbatego Pomiar na mikrokatorze przeprowadza si metod ró|nicow; czujnik zeruje si na wymiar nominalny ze pomoc stosu pBytek wzorcowych, a nastpnie mierzy si cz[. Wskazanie czujnika jest odchyBk mierzonego wymiaru od wymiaru nominalnego. Rys. 17. Pomiar przy pomocy mikrokatora: a) zerowanie czujnika, b) pomiar Laboratorium Metrologii Technicznej d) Czujnik indukcyjny Zasada dziaBania czujników indukcyjnych opiera si na zmianie indukcyjno[ci wskutek przesunicia liniowego trzpienia pomiarowego. Jako urzdzenie odczytowe do czujników indukcyjnych stosuje si urzdzenia wskazujce analogowe i cyfrowe. Rys. 18. Czujnik indukcyjnym z miernikiem Czujniki indukcyjne mog mie bardzo maBe dziaBki elementarne, rzdu nawet 0,01µm. Charakteryzuj si ponadto maBymi wymiarami i maBymi naciskami pomiarowymi (1- 1,2N). Mo|liwe jest zastosowanie dwóch czujników w ukBadzie sumujcym lub ró|nicowym, gdzie wskazanie miernika jest odpowiednio sum lub ró|nic wskazaD ka|dego z czujników. Pomiar przy pomocy czujnika indukcyjnego przeprowadza si metod ró|nicow. a) b) Laboratorium Metrologii Technicznej c) Rys. 19. Zastosowanie czujników indukcyjnych 2.Stanowisko pomiarowe Laboratorium Metrologii Technicznej 1 3 2 4 5 Rys.20. Widok stanowiska do pomiaru wymiarów zewntrznych. (1), (3) mikrokatory, (2) zestaw pBytek wzorcowych, (4) passametr, (5) mikrometr kabBkowy z mechaniczn podziaBk koBow Laboratorium Metrologii Technicznej 1 5 2 3 4 6 10 9 7 8 Rys.21. Widok stanowiska do pomiaru wymiarów zewntrznych. (1) urzdzenie wskazujce, (2) i (5) czujnik indukcyjny, (3) cyfrowe urzdzenie wskazujce, (4) zestaw waBków do pomiaru, , (6) suwmiarka z podziaBk koBow, (7) suwmiarka z podziaBk liniow (8) suwmiarka cyfrowa, (9) mikrometr, (10) mikrometr cyfrowy Laboratorium Metrologii Technicznej 3. Przebieg wiczenia 3.1 Pomiar suwmiark z noniuszem i cyfrow W celu wykonania pomiaru [rednicy waBka przy u|yciu suwmiarki z noniuszem nale|y umie[ci mierzony przedmiot w szczkach do pomiarów zewntrznych. Odczytanie wskazania z suwmiarki z noniuszem polega na odczytaniu caBkowitej liczby milimetrów, a nastpnie znalezieniu kreski noniusza, która pokrywa si z kresk na skali gBównej. Wynik koDcowy to suma milimetrów na skali gBównej oraz przemno|ona ilo[ kresek na noniuszu przez dokBadno[ odczytu. W przypadku pomiaru przy u|yciu suwmiarki cyfrowej wymiar widoczny jest na wy[wietlaczu. 3.2 Pomiar mikrometrem zewntrznym i cyfrowym Podczas pomiaru nale|y mierzony przedmiot umie[ci midzy szczkami, lekko dokrci bben i ostatecznie dokrci przy u|yciu sprzgieBka, a| do momentu kiedy sBycha przeskakiwanie zapadki sprzgBa. Na poziomej skali odczytuje si wymiar z dokBadno[ci do 0,5 mm. Miejsce odczytu wskazuje krawdz bbna. Punkt podziaBki noniusza (od 0 do 49), który pokrywa si z poziom lini na podziaBce podstawowej daje odczyt dodatkowy. PeBny odczyt daje suma obydwu odczytów. W przypadku mikrometru cyfrowego ustawiamy go na wymiar nominalny przy u|yciu pBytek wzorcowych. Nastpnie przyciskamy czerwony przycisk na mikrometrze i wykonujemy bezpo[redni pomiar przy u|yciu urzdzenia. Wskazania czujnika W jest ró|nic wymiaru wielko[ci rzeczywistej i wymiaru nominalnego. 3.3 Pomiar mikrometrem czujnikowym Mikrometr z czujnikiem (rys 13c) mo|na wykorzysta do pomiarów metod ró|nicow, która polega na pomiarze niewielkiej ró|nicy pomidzy warto[ci wielko[ci mierzonej a znan warto[ci tej wielko[ci. W tym celu nale|y ustawi mikrometr na wymiar nominalny za pomoc pBytek wzorcowych (wskazanie czujnika powinno wynosi 0), zablokowa wrzeciono, odBo|y pBytki wzorcowe i zmierzy badan cz[. Podczas pomiaru elementu na podziaBce czujnika odczytuje si odchyBk wymiaru od wymiaru nominalnego. Wskazania czujnika W jest ró|nic wymiaru wielko[ci rzeczywistej i wymiaru nominalnego. 3.4 Pomiar mikrokatorem Pomiar na mikrokatorze przeprowadza si metod ró|nicow; czujnik zeruje si na wymiar nominalny ze pomoc stosu pBytek wzorcowych, a nastpnie mierzy si cz[. Wskazanie czujnika jest ró|nic mierzonego wymiaru od wymiaru nominalnego (Rys.17). 3.5 Pomiar czujnikiem indukcyjnym Pomiar przy pomocy czujnika indukcyjnego przeprowadza si metod ró|nicow. Przebiega on podobnie jak w przypadku pomiaru z wykorzystaniem mikrokatora. Przed pomiarem ustawiamy czujnik za pomoc stosu pBytek wzorcowych na wymiar nominalny, nastpnie nale|y umie[ci mierzony przedmiot pod trzpieniem pomiarowym i odczyta na wy[wietlaczu wynik pomiarowy. Laboratorium Metrologii Technicznej KATEDRA TECHNIK WYTWARZANIA I AUTOMATYZACJI Przedmiot: Miernictwo i systemy pomiarowe Numer wiczenia: Sprawozdanie: Pomiar wymiarów zewntrznych 2 grupa - & & & & & & & & .. rok akademicki & & & & & & & & & & & & & & & .. kierunek - & & & & & & & & & & & ..& & & .. (imi i nazwisko) Data odrobienia Data oddania Ocena Podpis wiczenia sprawozdania & & & & ..& & & . & & & & & & & & & & & & & & & & . & & & & & & & & 1. ø35h6 2. ø36h7 3. ø37h8 4. ø38h9 5. ø39g6 6. ø40 f7 7. ø41k6 8. ø42m6 Laboratorium Metrologii Technicznej 1. Obliczenie wymiarów granicznych Odczyta z normy górn i doln odchyBk i tolerancj sprawdzanego waBka oraz obliczy wymiary graniczne WaBek ¦ & & & & T = ............ es = ............ ei = ............ B = ............ A = ............ 2. Pomiary [rednicy waBków Niepewno[ Wynik pomiaru z Wynik Warto[ pomiaru niepewno[ci Narzdzie Lp y rozszerzona rozszerzon pomiaru y [rednia pomiarowe U ( y) y ± U ( y) suwmiarka z 1 noniuszem suwmiarka 2 cyfrowa mikrometr 3 cyfrowy Laboratorium Metrologii Technicznej Niepewno[ Wynik pomiaru z Wynik Warto[ rozszerzona niepewno[ci Lp Narzdzie y pomiaru y [rednia pomiaru rozszerzon . pomiarowe U ( y) y ± U ( y) mikrometr 4 zewntrzny 5 mikrokator mikrometr 6 czujnikowy czujnik 7 indukcyjny Laboratorium Metrologii Technicznej 3. Graficzne zestawienie wyników pomiarów 4. Orzeczenie z przeprowadzonych pomiarów KATEDRA TECHNIK WYTWARZANIA I AUTOMATYZACJI Imi i nazwisko Narzdzie pomiarowe Numer cz[ci & & & & & & & . & & ..& & & & & & & & & & & .. & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & 5. Wnioski ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ Laboratorium Metrologii Technicznej

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Pomiar Wymiaru Fraktalnego 08 p8
Ćw 3 Karta Pomiary wymiarów geometrycznych
3 pomiar wymiarow wewnetrznych
Pomiary wymiarow zew wew sprawozdanie3
Ćw 2 Pomiary gwintów zewnętrznych walcowych oraz kątów
4 POMIARY KĄTÓW STOŻKÓW ZEWNĘTRZNYCH
wymiary miłości
ANALIZA KOMPUTEROWA SYSTEMÓW POMIAROWYCH — MSE
Instrukcja do cwiczenia 4 Pomiary oscyloskopowe
PomiaryAkustyczne
MIERNICTWO I SYSTEMY POMIAROWE I0 04 2012 OiO
Rachunek niepewnosci pomiarowych
Wykonywanie pomiarów warsztatowych

więcej podobnych podstron