plik


Metody wytwarzania metali mo|na podzieli na: ARCHITEKTURA 1. Pirometalurgi tj. metalurgi wBa[ciw, stanowic zespB 1.egipska- od 5 tys. p.n.e. do I w. n.e. sposobw wytwarzania i oczyszczania (rafinacji) metali i stopw 2.assyryjska-od 3 tys. lat p.n.e. do IV w n. e. przy wysokich temperaturach Metryczny 3.grecka-od VII w p.n.e. do II w p.n.e. 2. Hydrometalurgicznych- sposoby otrzymywania metali na mokro trjktny 4.rzymska-od II w p.n.e. do IV w (bez wysokiej temperatury) z rud lub innych metali W ustroju feudalnym 3. Metalurgi proszkw (ceramik metali)  polegajc na 6.bizantyjska-od IV w do XV w wytwarzaniu proszkw metali i zwizkw metalicznych oraz 7.romaDska-od IX w do XII w przerabianiu ich na materiaBw, pBwyroby lub gotowe wyroby za 8.gotycka-od XIII w do XV w pomoc ich spiekania. 9.renesansu- od koDca XV w do XVII w Klasyfikacja maszyn 10.baroku i rokoko- od XVII w do pierwszej poBowy XVIII w z pkt widzenia energetycznego maszyna jest przetwornic energii. Opierajc w ustroju kapitalistycznym si na kryterium energetycznym maszyny mo|emy podzieli na dwie 11.klasycystyczna- od drugiej poBowy XVIII w do pierwszej poBowy XIX w zasadnicze grupy: Trapezowy 12.elektryzmu i secesji- koniec XIX w i pocztek XX w 1. Silniki- zwane dawniej motorami, ktre pobieraj energi z symetryczny Cechy gotyku: zewntrznego zrdBa (energii chemicznej paliw, energii cieplnej 1. Zdecydowane wyodrbnienie elementw konstrukcyjnych, ktrymi ziemi, energii [witlnej sBoDca, energii jdrowej i energii s |ebra i filary, od elementw wypeBniajcych tj. pl mechanicznej wody i wiatru) i przetwarzaj j w energi wypeBniajcych sklepienia i murw [ciennych mechaniczn, potrzebn do napdu innych maszyn 2. Lekko[ sklepienia i jego konstrukcja pozwalajce na przekazywanie 2. Maszyny robocze, ktre pobieraj energi mechaniczn od silnikw przestrzenie o dowolnych rzutach w celu przetwa|ania jej w prac u|yczteczn, jako przemieszczenie 3. Zapewnienie stateczno[ci nawet bardzo wysokim nawom, przez ciaB, obrbka mechaniczna przedmiotw itp. lub w inn posta zastosowanie systemw Bukw przyporowych i skarp. energii 4. Przez stosowanie konstrukcji szkieletowej mo|liwo[ uzyskania 3. Silniki, w zale|no[ci od tego czy silniki wyzyskuje bezpo[rednio du|ych rozpito[ci przy rozstawieniu podpr i znacznych wysoko[ci jedn z postaci energii przyrody, czy te| za po[rednictwem, jakiej[ co gwarantuje przestrzenno[ wntrz. przetwornicy energii rozrzniamy silniki pierwotne (np. silniki Trapezowy nie 5. Mo|liwo[ dobrego o[wietlenia wntrz otworami o du|ych wodne i wiatrowe) i silniki wtre (np. silniki elektryczne). Silniki symetryczny powierzchniach przeszklenia. cieplne znajduje si na pograniczu obu tych grup, przetwarzaj one W ukBadach rzutw ko[cioBw gotyckich przewa|aj zaBo|enia na krzy|u energi ciepln wytworzon w przetwornicach energii jdrowej (w BaciDskim o trzech lub rzadziej o piciu nawach. Nastpuje znaczne reaktorach jdrowych) lub energii cieplnej (w przetwornicach uproszczenie pod wzgldem konstrukcyjnym. energii sBonecznej) wprac mechaniczn. Architektur tego typu charakteryzuje lekko[, strzelisto[ i dynamizm W zale|no[ci od wykorzystania przez silniki zrdBa energii rozr|nia si: formy. Pojawia si Buk ostry. 1. Silniki wiatrowe (wietrzne), wyzyskujce energi ruchu powietrza Renesans Ratusz w Zamo[ciu jest jednym z najpikniejszych przykBadw 2. Silniki wodne, wyzyskujce energi poBo|nia wd (jezior grskich, ratuszy renesansowych w Polsce. GBowny korpus bryBy zBo|ony a wysokim rzek) cokole akcentuje 50 m.wie|a zegarowa. Do gBwnego wyj[cia prowadz 3. Silniki cieplnej, wyzyskuj energi ciepln ziemi, promieni wspaniaBe dwuramienne schody, zaBo|enie na caBej wysoko[ci kondygnacji sBonecznych oraz energi wywizujc si przy spalaniu paliw i przy Metryczny Whitworka cokoBowej. reakcjach jdrowych Budownictwo 4. Silniki elektryczne, przetwarzajce energi elektyczn w energi W IV w.p.n.e Rzymianie buduj drog Via Appia z Rzymu do Kapui (dBugo[ mechaniczn 198 km, szeroko[ 8 metrw). W zale|no[ci od przetworzonej bezpo[renio energii dzielimy silniki na: W I.w.n.e rozpoczyna si ogromny rozwj budownictwa w imperium 1 Energi poBo|enia (np. koBa wodne); rzymskim. Budowana jest ogromna sie drg (Europa, Bliski Wschd, Afryka) 2 Energi ci[nienia, zawart w zawart w sprz|onym gazie (np. silniki o Bcznej dBugo[ci 80000 km. Do konstrukcji budowlanych wprowadzone pneumatyczne) Je|eli zwoje wznosz si na niej od strony lewej ku prawej, to gwint jest zostaBy Buki koliste, sklepienia i kopuBy. 3 Energi kinetyczn (np.silniki wiatrowe, turbiny wodne Peltona) prawy, je|eli za[ odwrotnie to gwint jest lewy. W budowie maszyn Egipcjanie stosowali do murowania zapraw gipsow. Grecy stosowali 4 Silniki przetwarzajce energi chemiczn (silniki spalinowe) stosowane s obecnie gwinty prawe. zapraw wapienn. Rzymianie wapno hydrauliczne. Na budownictwo 5 Silniki przetwarzajce energi ciepln (silniki parowe) Wystp na powierzchni gwintu nazywamy grzbietem, a rowek bruzd. Cz[ bardzo istotny rozwj powoduje przemysB metalowy. Budowany pierwszy 6 Silniki przetwarzajce energi elektryczn (silniki elektryczne) grzbietu obiegajc jeden raz dookoBa walca, na ktrym jest nawinity gwint most |eliwny w Anglii w 1779 r. Zastosowano w 1830 r. smoB do budowy Niektre silniki przetwarzaj jednocze[nie dwa rodzaje energii np. turbiny nazywamy zwojem gwintu. drg. W 1863 r. oddano do u|ytku metro w Londynie ktre w cz[ci wodne reakcyjne przetwarzaj jednocze[nie energi ci[nienia i energi brzegowej jezdzi po powierzchni. kinetyczn wody na prac mechaniczn Zastosowanie stali w budownictwie umo|liwia konstruowanie mostw PoBczenia drogowych i kolejowych o du|ych rozpito[ciach (most przez zatok Fith of Rozr|nia si poBczenia elementw maszyn spoczynkowe i ruchowe. Forth w Szkocji, 1890 r. o rozpito[ci przsBa 521 m.) Wznoszone s rwni| i PoBczenia spoczynkowe dzieli si na nierozBczne. PoBaczenia nierozBczne inne stalowe budowle in|ynierskie (wie|a Eiffla w Pary|u, 1889 r.,wysoko[ mo|na rozBczy. PoBaczenia nierozBaczne mo|na rozBczny tylko po 300 m.) W Warszawie zostaje oddany do u|ytku w roku 1964 most stalowy zniszczaniu jednego lub wicej elementw wchodzcych w skBad tych wybudowany przez St.Kierbedzia, o rozpito[ci przseB 75 m. Do budowy poBczeD. PoBczenia spoczynkowe nierozBczne dzieli si na nitowe, OdlegBo[ midzy dwoma ssiednimi zwojami, nale|cymi do tego samego fundamentw podpr mostowych wprowadzono kesony w 1859 r. (most spawane, zgrzewane, lutowane, wytBaczane i skurczowe. Do poBczeD grzbieta, nazywamy skokiem gwintu przez Ren w Kehl) w 1871 r. ukoDczono budow pierwszego z wielkich tuneli rozBczonych nale| poBczenia gwintowe, klinowe, wypustkowe, alpejskich- tunel Mont Cenis, o dBugo[ci 13 km. wielowypustowe, sworzniowe, koBkowe itp. Wynalazek betonu zbrojonego (ogrodnik francuski J.Monier, 1897 r.) NIerozBczne wywoBaB ogromny przewrt w budownictwie. PoBczenie betonu i zbrojenia a) PoBczenia nitowe. Dokonywane s za pomoc nitw Nit peBny stalowego otworzyBo now dziedzin- budownictwo |elbetonowego. skBada si z Bba i trzonu Przez spczanie koDca trzona tworzy si jego MATERIAA BUDOWLANE drugi Beb, tzw. zakuwk MateriaBy budowlane mo|na podzieli na 3 grupy: 1. Konstrukcyjne : a) kamieD wykonany z granitu, sienitu, bazaltu... (konstrukcyjne i gruz) b)CegBa palona XII w. z gliny  ksztaBtka c)Drewno : [wierk, sosn, jodB. WykoDczajce db, buk, jawor d)Beton : cement, piasek, |u|el, |wir i niewielka ilo[ci wody e)Metale Stal (ksztaBtowniki, blachy, staliwa, |eliwo) Miedz (mosidz) aluminium (i jego stopy dura aluminium i odlewnicze syluminium) aluminium i jego stopy (dura aluminium i odlewnicze syluminium) f) poBczenia klinowe, w pustowe i wielopustowe. PoBaczenia klinowe 1. Wi|ce  spoiwa i zaprawy (materiaBy wi|ce, sBu| do spajania dzielimy na poprzeczne i wzdBu|ne. W poBczeniu poprzecznym klin jest kamieni naturalnych, cegieB. Najwa|niejszymi spoiwami s wapno, umieszczony prostopadle (poprzecznie) do osi )Bczony elementw w cementi gips.) poBczeniu wzdBu|nym rwnolegle do nich. Ze wzgldu na maBe pochylenie 2. Do robt wykoDczeniowych powierzchni klina niewielka siBa dziaBjca wzdBu| jego osi powoduje a)Styropian powstanie du|ych siB poprzecznych zaciskajcych elementy Bczone b)PByty biurowo-cementowe 1. Aeb nitu; 2. Trzon nitu; 3. zakuwka c)PByty styropianowo-stalowe b) poBczenia wytBaczane. Uzyskuje si np. wytBaczajc czop jednej cz[ci d)PByty z tworzywa sztucznego do gniazda drugiej w wypadku gdy wymiary poprzeczne czopa s e)Regipsy wiksze od odpowiednich wymiarw gniazda (rys. 2). PoBaczenia takie f)Lakiery stosuje si np.do osadzania na waBach kB zbatych, BaDcuchowych, Chemia tarcz, sprzgieB itp. Podobne poBczenie tworzy rwnie| wieniec koBa W r. 1869 chemik rosy D. Mendelejew podaB swoje sBynne prawo wagonowego wci[nity na cz[ [rodkow koBa, zwan koBem bosym okresowo[ci ktego ilustracj jest ukBad okresowy pierwiastkw. Mendelejew na podstawie odkrytego przez siebie prawa okresowo[ci chemiczne i fizyczne pierwiastkw, ktre za jego czasw jeszcze nie byBo znane. Znamiennym faktem ktry znalazB swe odzwierciedlenie i w innych dziaBaniach techniki jest zastosowanie kauczuku naturalnego i opracowanie metod jego wulkanizacji w 1843 r. W rezultacie uzyskano doskonaBe a)czop b)gniazdo c) poBczenie elastyczne tworzywo, odporne na dziaBanie [rodkw chemicznych. Bardzo wa|nym rwnie| osigniciem byBo przeprowadzenie reakcji PoBczenie wypustowe podobne do poBczenia klinowego wzdBu|nego, c) PoBczenie skurczowe- trzpieD jest rozgrzany nitowania przez Ch. F. Schnbeina, przez co zapocztkowany zostaB nowy r|ni si tym |e wypust nie ma pBaszczyzn zbie|nych. NIerozBczne dziaB organicznych materiaBw wybuchowych. d) PoBczenie gwintowe. S dokonywane za pomoc gwintu Znamienne odkrycie zostaBo dokonane przez A. Nobla uzyskaBo on materiaB przedstawiono na (rys.3) Najcz[ciej stosuje si poBczenia na wybuchowy o niebywaBej dotychczas sile dziaBania, a jednocze[nie (rys.3). Najcz[ciej stosuje si poBczenie po[rednie- [rubowe, bezpieczny w przechowywaniu, nazwany dynamitem. Zapocztkowany dokonywane za pomoc [rub i nakrtek oraz wkrtw (rys.4). zostaB w tym czasie nowy przemysB jedwabiu sztucznego metod wiskozow. Oprcz najcz[ciej stosowanych poBczenia gwintowe ruchowe. Z metalurgii i pierwszo rzdne znaczenie miaBo opanowanie metody W poBczeniach spoczynkowych stosowane s gwinty trjktne w wytwarzania aluminium, co wi|e si z oglnym rozwojem elektrolizy, poBczeniach ruchowych gwinty trapezowe (rys.3) elektrotermii, elektrorafinacji. Gwinty mog by prawe i lewe, zale|nie od kierunku zwojw. Mo|na je ZaczBa si wic rozwija produkcja barwnikw, lekw syntetycznych, odr|ni w ten sposb |e ustawia si element gwintowany i patrzymy si wprowadzono do u|ycia pierwsze tworzywa plastyczne i pierwsze wBkna na jego powierzchni sztuczne. Z wa|niejszych grup wyrobw na koniec 1949 r. wymieni mo|na wic nawozy azotowe, fosforanowe, kwas siarkowy, sod kalcynowan, wBkna chemiczne, tworzywa sztuczne i inne. PoBczenia wielowypustowe s stosowane do Bczenia waBw i kB pasowych BaDcuchowych i zbatych. PoBczenia spr|yste Opisane dotychczas poBczenia element maszyn nale| do szytwnych. Drug grup stanowi poBczenia spr|yste, dokonywane za pomoc Bcznikw spr|ystych: spr|yn i spr|ynie Rurocigi Rurocigi sBu| do rozprowadzania cieczy i gazw, skBadaj si z odcinkw rur poBczonych ksztaBtkami. W rurocigi wbudowane s zawory tj. urzdzenia sBu|ce do ich zamykania i kierowania w ten sposb przepBywem pBynu. Zawr zamykajcy czyli odcinajcy sBu|y do zamykania przewodu, zawr dBawiajcy- do dBawienia (tj. zmniejszania ci[nienia gazu przez niezupBne otwarcie zaworu), Zawr regulujcy- do regulacji ci[nienia a zawr bezpieczeDstwa -do Schemat kinematyczny przekBadni. zmniejszania ci[nienia gazu. W celu ochrony instalacji przed rdzewnieniem Motoreduktor jest to urzdzenie sBu|ce do redukcji obrotw silnika do stosowane s rwnie| zawory odwadniaj, odpowietrzajce itp. warto[ci u|ytkowej (np. silnik ma 1400 obrotw na minut a potrzebne jest Zale|nie od rodzaju zawieradBa rozr|nia si zawory grzybkowe, zasuwkowe, nam 100 par obrotw na wyjsciu). klapowe, kurkowe i inne. PrzekBadnia cierna jest to urzdzenie sBu|ce do bezstopniowego PRZEKAADNIE przeniesienia i redukcji napdu, wykorzystuje si tutaj tarcie midzy dwoma PrzekBdnie sBu| do przeniesienia ruchu obrotowego z jednego elementu elementami. na drugi. Rozr|niamy przekBadnie: 1. Pasowe 2. Linowe 3. Zbate 4. Specjalne W przekBadniach pasowych (rys.24) przenoszenie mocy jest mo|liwe wskutek napicia pasa, ktre mo|e by wytworzone w ten sposb, |e pas naciga si w chwili wkBadania na koBa pasowe albo za pomoc napr|acza (rys.25).Pasy napdowe mog by pBaskie i klinowe, wspBpracujce z nimi odpowiednio koBa pasowe gBadkie z pasem klinowy. Rys. PrzekBadnie cierne bezstopniowe a) z przesuwnym koBem (kr|kiem) czynnym PrzekBadnia b) z przesuwnym paskiem przenoszcym ruch midzy bbnami pasowa z Rozr|niamy nastpujce rodzaje mechanizmw: napr|aczem Elementy i zespoBy sBu|ce do przenoszenia ruchu obrotowego. 1. Dzwigniowe Nale| do nich osie, waBy, Bo|yska, hamulce i przekladnie. 2. Szywkowe a) WaBy i osie. WaBy mog by proste. WaBy nale| do bardzo bardzo Dzwigniowe- sBu| do zamiany ruchu obrotowego na ruch posuwisty rozpowszechnionych cz[ci maszyn, poniewa| wystpuj w ka|dym zwrotny (albo Bukowy) urzdzeniu napdowym. W przekBadni zbowej ruch i moc s przenoszone bezpo[rednio midzy koBami zbowymi. KoBa walcowe mog by walcowe lub sto|kowe (rys.27), szczeglnymi ich wypadkami [ zbatki: proste i pier[cieniowe (rys.28). Rozr|nia si koBa o uzbieniu zewntrznym i wewntrznym. b) Ao|yska- mog by [limakowe (rys.17) i toczne (rys.18). Ao|yska przenosz siB wzdBu|n (osiow) nazywa si Bo|yskiem wzdBu|nym, a Bo|ysko obci|one siB promieniow- Bo|yskiem poprzecznym. Rys.34. Mechanizm dzwigniowy, p- podstawa, b- czBon bierny, c- czBon Ao|ysko toczne, odznaczaj si maBym wspBczynnikiem tarcia zarwno przy czynny, B- Bcznik maBej jak i du|ej prdko[ci obrotu czopa. Mechanizm krzywkowy- mechanizm w ktrym co najmniej jeden czBon jest krzywk tzn.ma krzywolinowy zarys powierzchni roboczej. W mechanizmach jednokrzywkowy krzywka wspBpracuje z popychaczem w postaci dr|ka lub dzwigni (rys.b). Krzywka nadaje popychaczowi okre[lony ruch, zale|ny od jej ruchu i ksztaBtw oraz wzajemnego poBo|enia krzywki i popychacza. kulkowe Rys. Mechanizmy krzywkowe. (koBa wewntrzne i zewntrzne) oraz o koBach zbatych prostych i [rubowych (rys.29). Szczeglny wypadek, przekBadni zbatej stanowi przekBadnia [limakowa (rys.30) zBo|ona ze [limaka i [limacznicy. SprzgBo sBu|y do poBczenia dwch obracajcych si elementw. Rozr|namy sprzgBa staBe i rozBczne (elastyczne). Mog by te| sprzgBa sztywne i podatne. Do sztywnych zaliczamy sprzgBa Bupkow. Niektre oznaczenia koBa zbatego Hamulce mo|na uwa|a za sprzgBa cierniowe Bczce obracajcy si waB z waBem nieruchomym o brardzo du|ej bezwBadno[ci, ktra powoduje, |e nie Rys. Mechanizm krzywkowy. nastpi przy tym uruchomienie waBu nieruchomego, lecz odwrotnie- zatrzymanie waBu obracajcego si dotychczas. W hamulcu klockowym na hamowanym wale osadzona jest tarcz hamulcow do ktrej dociskane s klocki hamulcowe.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
sciaga mini1 poprawiona 2 strony spis treści
Sciaga pl Podział drukarek komputerowych
dydaktyka egzamin sciaga
POPRAWIONE RYSUNKI WAŁ A4
Ściąganie drążka wyciągu górnego do klatki na maszynie
ściąga kol 1 stata
MÓJ PLAYEREK ZE STRONY GŁÓWNEJ
sciaga napedy

więcej podobnych podstron