Rodzaje i charakterystyka napędów środków 2)służyć do przenoszenia siły niezbędnej do wynikającą z obciążenia transportowanego -sprzęgła przełączalne asynchroniczne
transportu przemieszczania materiału transportowanego - ładunku. (cierne) - przekazują moment obrotowy za
Napęd elektromechaniczny cięgna robocze (łańcuchy, taśmy, liny). Materiały " koła cięgnowe (są to koła, które współpracują z pomocą sił tarcia, co umożliwia przełączanie
Zalety: pasów: cięgnami i służą do przekazywania napędu). sprzęgła przy różnych prędkościach obrotowych
" łatwość doprowadzenia i rozdziału znacznej " skóra, Wyróżnia się: obu członów.
ilości energii " guma, 1)koła pasowe zwykłe, Sprzęgła przełączalne synchronicznie - znane
" możliwość uzyskania dużych momentów " bawełna, 2)koła pasowe specjalne, również pod nazwą rozłączalne kształtowe, ze
rozruchowych i wysoką przeciążalność silnika " sztuczne włókna, 3)koła i bębny linowe, względu na łącznik, którego funkcję spełniają
momentem " poliamid, 4)koła łańcuchowe. często zęby albo kły.
" prostota dokonywania nawrotności biegu oraz " stal. " napinacze cięgna (zespoły pozwalające na Sprzęgła przełączalne asynchronicznie
jego regulacji oraz zdalnego sterowania silnikiem Zalety przekładni pasowych: unikanie szarpnięć luz
nego cięgna oraz jego (cierne) - na tarcze wywierana jest siła
" łatwość współpracy silnika asynchronicznego z " prosta obsługa bez smarowania, poślizgu). Osie i wały - elementy maszyn na dociskająca je do siebie co powoduje powstanie
różnego rodzaju sprzęgłami rozruchowymi " prosta i tania konstrukcja, których osadzone są części maszynowe siły tarcia na powierzchniach ciernych, dzięki
" łatwe spełnienie wymogów " cichobieżna praca, tłumienie drgań i szarpnięć, wykonujące ruch obrotowy lub wahadłowy (np. której jest przenoszony moment obrotowy z wału
przeciwwybuchowości i ognioszczelności możliwość przeciążenia, koła pasowe, zębate, jezdne). napędowego na napędzany.
-wysoka sprawność ogólna " daleko idąca dowolność w rozstawie i Wały przenoszą moment obrotowy i obracają się Sprzęgła samoczynne - ten rodzaj sprzęgieł
Wady ustawieniu osi, wraz z osadzonymi na nich elementami. umożliwia połączenie albo rozłączenie
-nadmierne grzanie się silników (duże prądy " poślizg przy przeciążeniu zapobiegający Osie nie przenoszą momentu obrotowego, służą elementów układu napędowego bez ingerencji
zniszczeniu przekładni, do utrzymania w określonym położeniu innych pracownika, tylko w wyniku zmiany stałych
rozruchowe)
" możliwość przekazywania ruchu na znaczną obracających się elementów maszyn. Mogą one parametrów pracy.
-znaczne spadki napięcia w sieci zasilającej
odległość. Wady przekładni pasowych: być stałe lub ruchome. Wyróżnia się sprzęgła samoczynne:
-duża masa elementów wirujących napędu
" duża wrażliwość na poluzowanie, powodująca A
ożyska (służą do podparcia ruchomych części " odśrodkowe - siła odśrodkowa powoduje
Napęd hydrokinetyczny
poślizg, wałów). włączenie albo rozłączenie elementów
Zalety:
" duże naciski na wały i łożyska, Urządzenia smarownicze (obniżają tarcie współpracujących sprzęgła,
-łagodny rozruch
" wyciąganie się pasa, pomiędzy ruchomymi częściami). " jednokierunkowe - przenosi moment obrotowy
-częściowe wyrównanie obciążeń napędów w
" wrażliwość na środki chemiczne, temperaturę i Przykład: SMAROWNICE A
AC
CUCHÓW dozują wyłącznie w jednym kierunku, rozłącza się w
układach wielonapędowych
wilgoć, olej grawitacyjnie ze zbiornika dostarczając go momencie zmiany kierunku ruchu obrotowego,
-chroni przed przeciążeniem
" wrażliwość na zanieczyszczenia płynami, do " bezpieczeństwa - rozłącza w chwili uzyskania
-zmniejsza wpływ sił dynamicznych
szczególnie smarami, zintegrowanej szczotki za pośrednictwem większego momentu obrotowego od założonego.
Wady
" ograniczona moc i prędkość obrotowa. regulowanego zaworu igłowego. Sprzęgła hydrokinetyczne rozruchowo-
-duży moment rozruchu
Napęd łańcuchowy tworzy się przez Sprzęgła (służą do łączenia ze sobą dwóch przeciążeniowe są stosowane w napędach
-konieczność okresowego dopełniania sprzęgła
współdziałanie łańcucha z dwoma, względnie wałów w celu przekazywania momentu maszyn pracujących w ciężkich warunkach
cieczą
kilkoma kołami łańcuchowymi, dla obrotowego). roboczych, narażonych na znaczne i gwałtowne
-duże wymiary przy przenoszeniu dużych
przekazywania mocy, zmiany momentu Hamulce - W nowoczesnych konstrukcjach przeciążenia. Sprzęgło zabudowane jest
momentów obrotowych
obrotowego lub prędkości obrotowej. dz
wignicowych wymagane jest stosowanie pomiędzy silnikiem a przekładnią redukcyjną,
-zmniejszenie sprawności mechanizmu
Współpracujące ze sobą wały muszą zajmować pewnie celem zabezpieczenia jednostki napędowej
napędowego
dokładnie równoległe położenie. działających hamulców, przejmujących energię (silnika) przed zniszczeniem poprzez łagodzenie
Napęd hydrostatyczny
Rozróżnia się łańcuchy a)zębate, b)sworzniowe, opadających ładunków i mechanizmów gwałtownych i szybkozmiennych wartości
Zalety
c)tulejkowe (bezrolkowe), d)rolkowe. W będących w momentu obrotowego.
-bezstopniowa regulacja prędkości ruchu porównaniu z napędem pasowym napęd ruchu. Sprzęgła proszkowe sterowane
roboczego cięgna łańcuchowy odznacza się m.in. następującymi Obciążenia występujące w układach elektromagnetycznie przewidziane są do
-bezstopniowa zmiana regulacja kierunku zaletami: napędowych środków transportu dzieli się na: sprzęgania zespołów napędowych w celu
obrotów " nadaje się do przekazywania siły na znaczne " obciążenia statyczne (występujące przy stałej przekazania prędkości obrotowej przy
odległości, prędkości napędu - głównie siły tarcia, siły oporu jednoczesnym przenoszeniu odpowiedniego
-spokojny i płynny ruch cięgna
" nie jest wymagane napięcie wstępne, aerodynamiczne i siły grawitacyjne), momentu obrotowego z możliwością płynnej jego
-układ napędowy o dużej zwartości
" pracuje bez poślizg, " obciążenia dynamiczne (występujące podczas regulacji w funkcji prądu-napięcia zasilającego.
konstrukcyjnej i prostocie kinematycznej
" umożliwia pracę w obydwu kierunkach, przyspieszania i hamowania). Moc w ruchu Zasilane są prądem stałym przy pomocy
-prostota i niezawodność zabezpieczeń przed
" nadaje się do pracy w podwyższonych liniowym wyraża zależność: trzymaków szczotek. Charakterystyka momentu
przeciążeniem
temperaturach, P = F*v [W] P =(F*v)/1000 [kW] obrotowego w funkcji prądu utrzymuje się z
-duża wartość momentu przy małej prędkości
" może przejmować i łagodzić znaczne gdzie: F - siła napędowa [N], v - prędkość liniowa dokładnością 5% niezależnie od prędkości
obrotowej
szarpnięcia, [m/s] obrotowej oraz od tego czy prąd narasta czy
-mała wartość energii kinetycznej mas będących
" jest tańszy od napędu zębatego. Do jego wad Moc w ruchu obrotowym: opada.
w ruchu obrotowym
zalicza się: P=M*w [W] P=(M*n)/9550 Przykładowe zastosowania sprzęgieł
Wady:
" niewielką prędkość, gdzie: M - moment obrotowy [Nm], w - prędkość hydrokinetycznych to: układy zarówno jedno jak i
-zasilanie cieczą trudnopalną
" wyższą cenę niż napędu pasowego, kątowa [1/s], wielonapędowe przenośników zgrzebłowych i
-układ zasilający (silnik asynchroniczny + pompa,
" przy wyższych szybkościach wymagane jest n - prędkość obrotowa [obr/min] taśmowych, napędy strugów, kruszarek, bębnów
przewody, zawory, filtry, chłodnice, zbiorniki)
dodatkowe wyposażenie do tłumienia wibracji. Podczas wprawiania w ruch i przyspieszania młynowych itp.
-duże koszty wykonania, konserwacji i napraw
Liny - wiotkie cięgna mogące przenosić głównie stosuje się układy rozruchowe. Charakterystyka przekładnie mechanicznych
Mechaniczne układy napędowe  podzespoły
siły rozciągające. W niektórych przypadkach Charakterystyka sprzęgieł samoczynnych Przekładnia - mechanizm lub układ maszyn
i ich funkcje
przenoszą one siły poprzeczne (np. jako Podstawowe zadania i wymagania stawiane służący do przeniesienia ruchu z elementu
Mechaniczny układ napędowy przenosi moc
prowadnice górniczych wyciągów szybowych. sprzęgłom w układach napędowych są czynnego (napędowego) na bierny (napędzany)
od silnika do członu napędzanego (np. koła
Liny mogą być wykonane z różnych materiałów i następujące: z jednoczesną zmianą parametrów ruchu, czyli
napędowego, bębna napędowego) za
najczęściej są to: " pewne przekazywanie momentu obrotowego z prędkości i siły lub momentu siły.
pośrednictwem podzespołów mechanicznych. W
" liny włókienne (powróz) z materiałów wału czynnego na wał bierny, Przekładnia może zmieniać:
układach napędowych można wyróżnić m.in.
pochodzenia roślinnego (np. len, konopie, juta, " zabezpieczenie podzespołów układu " ruch obrotowy na ruch obrotowy -
następujące mechanizmy:
sizal, manila); napędowego przed nadmiernymi obciążeniami najczęstszy przypadek " ruch obrotowy na
*wahaczowy
" liny skórzane - splatane z rzemieni skórzanych; (funkcja ograniczenia przenoszonego momentu liniowy lub odwrotnie " ruch liniowy na ruch
*jarzmowy
" liny włókienne z tworzyw sztucznych - skręcane obrotowego), liniowy
*korbowy
lub plecione - zwykle poliamidowe, poliestrowe, " płynne włączanie i rozłączanie (w przypadku Przekładnia może być:
*krzywkowy
nylonowe lub z innego tworzywa; sprzęgieł rozłącznych), " reduktorem (przekładnia redukująca) - gdy
*korbowo-wahaczowy
" liny stalowe - skręcane z drutów stalowych. " eliminowanie i tłumienie drgań w układzie człon napędzany obraca lub porusza się z
*maltański
Wyróżnia się: napędowym, mniejszą prędkością niż człon napędzający
*różnicowy
a)liny współzwite (w których druty w żyłach " utrzymanie określonej prędkości obrotowej, " multiplikatorem (przekładnia multiplikująca) -
*śrubowy
zawite są w tym samym kierunku co same żyły. " możliwie ograniczone wymiary, gdy człon napędzany obraca lub porusza się z
W układach napędowych wyróżnia się m.in.
Liny takie mają tendencje do samorozwijania się, " niewielka siła wyłączania sprzęgła (w przypadku większą prędkością niż człon napędzający.
następujące podzespoły:
lecz są bardziej elastyczne i mają większą sprzęgieł rozłącznych), Przekładnie służą do przenoszenia ruchu
" cięgna; do cięgien stosowanych w układach
wytrzymałość na zużycie zmęczeniowe). " duża trwałość i niezawodność. obrotowego z wału czynnego (napędzającego)
napędowych zalicza się: pasy, łańcuchy, liny,
b)liny przeciwzwite (w których druty w żyłach Sprzęgła sztywne - uniemożliwiają na wał bierny (napędzany).
taśmy i cięgna złożone,
zwite są w przeciwnym kierunku niż żyły. Liny przemieszczenia względne pomiędzy Prędkości obrotowe wałów, czynnego i biernego,
" koła cięgnowe,
takie charakteryzują się mniejszą tendencją do elementami podczas pracy (np. tulejowe, są często różne, odpowiednio różne są też
" napinacze cięgna (zespoły pozwalające na
samorozwijania się i są sztywniejsze niż liny łubkowe oraz kołnierzowe). przenoszone przez te wały momenty obrotowe.
unikanie szarpnięć luz
nego cięgna oraz jego
współzwite). W linie przeciwzwitej druty są Sprzęgła samonastawne - pozwalają na Wielkościami charakteryzującymi przekładnie są:
poślizgu).
skręcane spiralnie w jednym kierunku, zaś połączenie elementów i na przekazanie przełożenie i sprawność.
" osie i wały,
gotowe sploty skręcane są w linie w kierunku momentu obrotowego w przypadku, kiedy nie Przełożenie przekładni - jest to stosunek
" łożyska,
przeciwnym do kierunku skręcania splotów. jest zachowana współosiowość wałów, bądz
przy prędkości kątowej wału czynnego do prędkości
" urządzenia smarownicze (obniżają tarcie
Znajdują one szerokie zastosowanie w pracy mogą wystąpić przemieszczenia osiowe kątowej wału biernego.
pomiędzy ruchomymi częściami),
większości urządzeń przemysłowych. Jeżeli jednego z wałów (np. sprzęgło kłowe, sprzęgło Sprawność przekładni - jest to stosunek mocy
" sprzęgła (służą do łączenia ze sobą dwóch
wymagana jest lina współzwita, wówczas zębate). Sprzęgła podatne - podstawowy na wale biernym do mocy doprowadzanej na
wałów),
kierunek zwicia splotów w linie jest identyczny z element - łącznik wykonany z materiału bądz
wale czynnym.
" układy osadzenia napędu (służą do pewnego
kierunkiem skręcenia drutów w splocie. Liny części, które umożliwiają obrót jednego wału Przekładnie zębate  zasady doboru
zamocowania podzespołów układu
współzwite są bardzo giętkie i mają dużą względem drugiego. Zastosowanie materiałów Przekładnie zębate
napędowego),
wytrzymałość zmęczeniową. Układ drutów podatnych redukuje zagrożenie uszkodzenia Zależnie od kształtu wieńca, koła zębate dzielimy
" mechanizmy zapadkowe i hamulcowe (mają za
zewnętrznych w linie współzwitej zapewnia napędu wynikające z obciążeń dynamicznych na:
zadanie zabezpieczenie przed obrotem wału w
bardziej równomierne ich ścieranie niż w linie (m.in. przy rozruchu), zmniejsza wibracje, 1.Koła walcowe:
niewłaściwym kierunku, np. opuszczaniem się
przeciwzwitej. Liny współzwite mają jednak wahania przekazywanego momentu obrotowego a)o zębach prostych
ciężaru w chwili zatrzymania ruchu mechanizmu
wadę, która ogranicza zakres ich stosowania. itp. b)o zębach skośnych
podnoszącego ciężar),
Lina współzwita, obciążona swobodnie Sprzęgła sterowane - to takie, które są c)o zębach daszkowych
" przekładnie zębate.
zawieszonym ciężarem, rozkręca się, a wyposażone w mechanizmy pozwalające d)z uzębieniem wewnętrznym
Cięgna (są to elementy napędowe przenoszące
zluzowana tworzy pętlę. Nadaje się ona do pracy pracownikowi obsługującego maszynę na e)zębatka
siłę rozciągającą); do cięgien stosowanych w
tylko w urządzeniach, w których lina jest stale połączenie bądz
rozłączenie współpracujących 2.Koła stożkowe:
układach napędowych zalicza się: pasy,
obciążona, a podnoszony ciężar jest stale w elementów sprzęgła. Sprzęgła sterowane można f)o zębach prostych
łańcuchy, liny, taśmy i cięgna złożone. Cięgna
prowadnikach, np. w górniczych urządzeniach podzielić na: g)o zębach skośnych
mogą spełniać dwojakie zadanie:
wyciągowych, windach osobowych, kolejkach -sprzęgła przełączalne synchronicznie - h)o zębach krzywoliniowych
1)służyć tylko do przenoszenia siły potrzebnej do
linowych. charakteryzują się tym, że przełączanie zachodzi Zalety przekładni zębatych:
napędu - cięgna energetyczne (pasy, łańcuchy,
Taśma - cięgno elastyczne, przenoszące siłę tylko wtedy, gdy wały bierny i czynny mają równe
liny),
wzdłużną rozciąganą, oraz siłę poprzeczną, albo zbliżone do siebie prędkości kątowe.
" zwartość konstrukcji; " mniejsze naciski na wał i W zależności od usytuowania wyróżnia się różnych promieni kół itp.). Wyróżnia się
łożyska; " niezawodność działania; " wysoka mosty: przednie, środkowe i tylnie. mechanizmy różnicowe:
sprawność (do 99 %). Do mechanizmów zawartych w moście " międzykołowe,
Wady przekładni zębatych: napędowym zalicza się: przekładnię główną, " międzyosiowe (w przypadku napędu na kilka
" duży koszt wykonania; " mniejsza odporność na mechanizm różnicowy, półosie napędowe. osi).
gdzie: n1 - prędkość obrotowa wału
przeciążenia; " hałaśliwość; Zadaniem przekładni głównych w moście
wejściowego, n2 - prędkość obrotowa wału
" wymagają obfitego smarowania. napędowym samochodu jest przeniesienie
wyjściowego,
OGÓLNE ZASADY DOBORU PRZEKA
ADNI napędu z wału napędowego, biegnącego zwykle
w1 - prędkość kątowa wału wejściowego, w2 -
1.Ustalenie wyjściowej prędkości obrotowej wzdłuż pojazdu, na półosie napędowe
prędkość kątowa wału wyjściowego. Poślizg:
dobieranej przekładni. usytuowane zawsze w poprzek pojazdu oraz
Często poprzez reduktor zasilany jest przenośnik zmniejszenie prędkości obrotowej wału
taśmowy lub inne urządzenie w którym napędowego w takim stosunku, aby dawał on
napędzanym elementem jest koło lub walec. W możliwość wykorzystania pełnej mocy silnika
sytuacji, w której ważnym parametrem jest dla przy jego największej prędkości obrotowej dla
gdzie: w1 - prędkość kątowa wału wejściowego,
nas np. prędkość liniowa taśmociągu; uzyskania przez pojazd maksymalnej prędkości
w2 - prędkość kątowa wału wyjściowego.
koniecznym staje się wyznaczenie na tej na biegu najwyższym.
Sprawność:
podstawie wyjściowej prędkości obrotowej po Rodzaje przekładni głównych:
Mechanizmy różnicowe mogą być z kołami
reduktorze n2 . 1.Przekładnia stożkowa pojedyncza składa się
zębatymi stożkowymi lub walcowymi.
Jeśli przekładnia napędza koło o promieniu z dwóch stożkowych kół zębatych o zębach
Własności kinematyczne mechanizmu
r[m], a prędkość liniowa musi wynieść v[m/s] łukowych
różnicowego:
gdzie: N1 - moc na wale wejściowym, N2 - moc
to wyjściową prędkość obrotową można Zalety:
n1  iw * n2 = (1  iw) * nj
na wale wyjściowym.
wyznaczyć ze wzoru: " najprostsza i najtańsza przekładnia,
Gdzie: n-i, n2, nj - prędkości obrotowe
n2 = (30 * v) /(n* r) [obr/min] " bardzo wysoka sprawność do 98 %
odpowiednio: koła napędzającego, koła
Sprzęgło hydrokinetyczne
2.Wyznaczenie wyjściowego momentu " kąt przecięcia osi wałka atakującego i koła
napędzanego i jarzma. Dla mechanizmu
Są przeznaczone do stosowania w napędach
obrotowego przekładni potrzebnego do talerzowego nie musi być równy 90 stopni
stożkowego symetrycznego iw= -1, zatem:
maszyn o dużej bezwładności, pracujących w
wytworzenia siły napędowej F2 [N] Wady:
n1 + n2 = 2 * n0
ciężkich warunkach ruchowych, narażonych na
M2 = F2 * r [Nm] " głośna praca
Gdzie: n0 - prędkość obrotowa obudowy
znaczne i gwałtowne przeciążenia.
Gdzie: " mała wytrzymałość
mechanizmu różnicowego (koła talerzowego)
Stosowanie sprzęgieł hydrokinetycznych
F2 - siła oporów ruchu, r - promień bębna " duże obciążenia dynamiczne
Własności dynamiczne mechanizmu
przyczynia się do złagodzenia rozruchu napędu,
napędowego. " przełożenie ograniczone średnicą koła
różnicowego:
tłumienia nagłych szarpnięć i zahamowań,
3. Wyznaczenie mocy przekładni i mocy talerzowego
1)Suma momentów obrotowych przenoszonych
anulowania wszelkich dynamicznych nadwyżek
silnika napędowego przekładni. " konieczność dokładnej regulacji przekładni w
przez półosie:
obciążeń.
Wiedząc, że moc wyjściowa przekładni N2[kW] celu zapewnienia prawidłowej współpracy kół
Wybrane zastosowania sprzęgieł
wynika z momentu wyjściowego M2[Nm] i zębatych
Mo1 + Mo2 = Mo
hydrokinetycznych w układach napędowych:
obrotów wyjściowych n2 [1/min] możemy ją 2.Przekładnia hipoidalna - składająca się z
Gdzie: Mo1, Mo2, Mo - momenty obrotowe
" przenośniki taśmowe,
wyliczyć z wzoru: pary stożkowych kół zębatych o osiach
odpowiednio: przenoszony przez półoś 1,
" przenośniki zgrzebłowe,
N2 = M2*n2 [kw] wichrowatych; stosowane obecnie coraz częściej
przenoszony przez półoś 2 i doprowadzony do
" pompy,
9550 zamiast przekładni stożkowych, dzięki zaletom:
obudowy mechanizmu różnicowego (jarzma).
" ciągarki,
Moc silnika zasilającego Ns[kW] musi być " dużej cichobieżności
2) Różnica momentów:
" windy,
większa od potrzebnej mocy wyjściowej " wysokiej sprawności mechanicznej ( do 96%)
Mo1 - Mo2 = Mt
" pojazdy.
przekładni N2[kW] wynikającej z " przy jednakowej trwałości z przekładnia - moment tarcia wewnętrznego w
Gdzie: Mt
Wybrane zalety stosowania sprzęgieł
zapotrzebowania na moment wyjściowy. Należy stożkową posiada od niej mniejsze wymiary
mechanizmie różnicowym
hydrokinetycznych:
uwzględnić częściowe straty mocy uzyskanej z " przesunięcie osi zębnika w stosunku do koła
Moment obrotowy przenoszony przez półosie
" silnik i maszyna napędzana mogą być
silnika w napędzanej przez niego przekładni. talerzowego pozwala na obniżenie wału bądz

zawiera się w granicach (zakres nieczułości
dobierane wg warunków pracy stabilnej a nie
Można wstępnie założyć sprawność przekładni jego podniesienie
mechanizmu różnicowego):
rozruchu,
na poziomie np. n=0,8 i w ten sposób wyznaczyć " przesunięcie osi zębnika ułatwia
0,5Mo - 0,5Mt < Mo1,2 < 0,5Mo + 0,5Mt
" przedłużona trwałość części mechanicznych,
potrzebną moc silnika: przeprowadzenie napędu w samochodach
W przypadku kół napędowych, moment obrotowy
" wydłużenie okresów między remontami,
Wały przegubowe wieloosiowym
jest ograniczony przez koło o mniejszej
" równoważenie prędkości i obciążenia w
Wały przegubowe Wady:
przyczepności.
napędach wielosilnikowych. " Podstawową wadą
Ich zadaniem jest przenoszenie mocy pomiędzy " konieczność stosowania olejów wysokiej klasy
Momax = Mo, + Mo2max = 2 * Mo 2max + Mt
jest niższa sprawność (zależna od poślizgu).
oddalonymi od siebie zespołami układu do ich smarowania, zdolnego do wysokich
Gdzie:
Charakterystyczne zależności dla sprzęgła
napędowego, których osie nie pokrywają się lub nacisków jednostkowych.
Momax - maksymalny moment przenoszony
hydrokinetycznego:
mogą zmieniać położenie względem siebie. Ich PRZEKA
ADNIA ŚLIMAKOWA
przez most napędowy z mechanizmem
M1=M2 id=1 �=ik
zasadniczymi elementami są przeguby zalety:
różnicowym,
Moment przenoszony przez wirnik pompy
(asynchroniczne lub synchroniczne). " możliwość dolnego lub górnego usytuowania
Mo2max - moment obrotowy przenoszony przez
sprzęgła hydrokinetycznego:
Półosie napędowe - Ich zadaniem jest wału napędowego - uzyskuje się bądz

ślizgające się koło, Mo1 - moment obrotowy
M1 = ft * Dc^5 * n^2 [Nm]
przenoszenie momentu obrotowego, z zwiększenie prześwitu, bądz
obniżenie podłogi,
przenoszony przez nie ślizgające się koło.
Gdzie:
mechanizmu różnicowego na koła napędowe. " możliwość uzyskania dużych przełożeń i=8-12,
Podstawowym parametrem opisującym
ft - współczynnik momentu [N*min^2/m^4],
Wały przegubowe - kinematyka przegubu " mały ciężar i mały obrys,
własności dynamiczne mechanizmu różnicowego
Dc - średnica czynna [m],
krzyżakowego " cicha i płynna praca,- łatwość przenoszenia
jest współczynnik blokowania k:
n - prędkość obrotowa wirnika pompy [obr/min]
napędu w przypadku podwójnych mostów. Mt Mo1 Mo2
Dobierając sprzęgło do silnika spalinowego
k " 100% " 100%
" Wady:
Mo Mo1 Mo2
staramy się uzyskać możliwie dużą sprawność
" niska sprawność ok. 90% i związane z tym Dla zwykłych mechanizmów różnicowych z
(ok. 0,97) przy mocy maksymalnej.
straty na grzanie oleju (konieczność chłodzenia kołami zębatymi współczynnik blokowania k
Przekształcając wzór na moment obrotowy
oleju), wynosi ok. 5Ź6 %. Zakres nieczułości tego typu
obliczamy średnicę czynną Dc sprzęgła:
" wysoki koszt wykonania oraz materiałów. mechanizmów jest więc następujący:
4.PRZEKA
ADNIA WALCOWA - stosowane są 0,47Mo < Mo1,2 < 0,53Mo (dla k = 6%)
tam gdzie napęd jest zblokowany, a silnik Celem przeniesienia większego momentu przez
umieszczony poprzecznie; koła zębate mają most napędowy stosuje się blokady mechanizmu
zęby skośne różnicowego lub mechanizmy różnicowe o
Gdzie:
Zalety: zwiększonym tarciu wewnętrznym.
fto,98 - współczynnik momentu dla ik=0,98,
" sprawność do 99 %, Dla mechanizmów różnicowych o zwiększonym
MNemax - moment obrotowy silnika przy
" cichobieżność, trwałość, tarciu wewnętrznym (mechanizmy różnicowe
i - stopień nierównobieżności przegubu,
prędkości obrotowej maksymalnej mocy,
" duża wytrzymałość, krzywkowe, z elementami ciernymi, ślimakowe)
� - kąt załamania przegubu,
nNemax - prędkość obrotowa maksymalnej
" niski koszt. zakresy nieczułości w zależności od
Ć1-kąt obrotu wału czynnego (napędzającego),
mocy silnika
Wady: jako pojedynczą można stosować tylko w współczynnika blokowania k mogą być
�1-prędkość kątowa wału czynnego
Przekładania hydrokinetyczna
samochodach o poprzecznie umieszczonym następujące:
(napędzającego),
Charakterystyczne zależności dla przekładni
silniku 0,375Mo < Mo1,2 < 0,625Mo (dla k = 25%)
�2 - prędkość kątowa wału biernego
hydrokinetycznej:
5.Przekładnie podwójne - stosowane gdy 0,275Mo < Mo1,2 < 0,725Mo (dla k = 45%)
(napędzanego)
id = M2/M1 = k
przełożenie przekładni głównej powinno mieć 0, 25Mo < Mo1,2 < 0,75Mo (dla k = 50%)
Wały przegubowe - przeguby synchroniczne
M2 = M1 * k
duże wartości. Przekładnia taka składa się z 0,125Mo < Mo1,2 < 0,875Mo (dla k = 75%)
Przegub synchroniczny kulowy
M2 = M1 + M3
dwóch par kół zębatych, z których jedna jest Mosty portalowe (w których osie obrotu półosi
Warunek synchroniczności: Punkty styku jakie
� = id * ik
przekładnią stożkową. Napęd z wału jest napędowych obniżone są w stosunku do osi kół)
powstają przy przenoszeniu momentu
k  stopień transpormacji
najczęściej przekazywany na przekładnię stosuje się m.in. w autobusach miejskich celem
obrotowego muszą leżeć w płaszczyz
nie
Dobierając przekładnię hydrokinetyczną do
stożkową, której koło napędzane jest obniżenia wysokości podłogi.
homokinetycznej, która dzieli kąt załamania osi
silnika spalinowego przyjmuje się wartość
umieszczone na wspólnym wałku z
przegubu na połowy.
prędkości obrotowej silnika dla przełożenia
napędzającym kołem przekładni walcowej. Koło Charakterystyka napędów hydrokinetycznych
Mosty napędowe
kinematycznego ik=0 (na charakterystyce
napędzane przekładni walcowej jest połączone z
Konstrukcja nośna łącząca sprężyście kadłub
uniwersalnej przekładni hydrokinetycznej).
obudową mechanizmu różnicowego. Napęd hydrokinetyczny
pojazdu z kołami napędowymi oraz zawierającą
Przekształcając wzór na moment obrotowy
Niekiedy zamiast przekładni podwójnej stosuje
mechanizmy napędowe przenoszące moment
obliczamy średnicę czynną Dc przekładni:
się przekładnie dzielone, składające się z Schemat blokowy napędu hydrokinetycznego
obrotowy z wału napędowego lub ze skrzynki
pojedynczej przekładni stożkowej oraz
biegów w przypadku braku wału napędowego do
dodatkowych przekładni walcowych " ^
kół napędowych pojazdu. Zadania mostu
umieszczonych na kołach samochodu - tzw.
napędowego:
Gdzie:
zwolnice. Mogą one być jako przekładnie o
" przenoszenie momentu obrotowego z wału
fto - współczynnik momentu dla ik=0,
Przełożenie dynamiczne:
zazębieniu zewnętrznym lub wewnętrznym
napędowego na koła napędowe pojazdu,
Mso - moment obrotowy silnika przy przecięciu
(przekładnie planetarne).
" zwiększanie momentu obrotowego silnika w id = M2/M1
krzywej momentu z krzywą dla ik=0,
Przekładnie dwubiegowe umożliwiają na gdzie: M - moment obrotowy na wale
stałym stosunku wynikającym z wymaganych 1
nso - prędkość obrotowa silnika przy przecięciu
uzyskanie zmian przełożeń w moście wejściowym, M - moment obrotowy na wale
od pojazdu właściwości dynamicznych na 2
krzywej momentu z krzywą dla ik=0
napędowym. wyjściowym
biegu najwyższym,
Stopień przenikalności przekładni
Właściwości kinematyczne i dynamiczne
" przenoszenie sił masowych kadłuba pojazdu
hydrokinetycznej
Przełożenie kinematyczne:
mechanizmu różnicowego
na koła napędowe oraz przenoszenie na
Zadaniem mechanizmu różnicowego jest
kadłub samochodu działających na te koła
zróżnicowanie prędkości obrotowych kół
reakcji jezdni.
napędzanych (w warunkach jazdy po łuku,
Gdzie:
p - stopień przenikalności, irk = ikmax / ikmin 2. Dobór siłownika (silnika). do ciśnienia ssania) lub przyrost ciśnienia
M1max (fMmax) - największy moment obrotowy gdzie: 3. Dobór pompy. wyróżnia się:
(współczynnik momentu) przenoszony przez ird - wskaz
nik rozpiętości przełożeń Dobór silnika " wentylatory Ł<1,13,
pompę w zakresie 0M1s (fMs)- moment obrotowy (współczynnik irk - wskaz
nik rozpiętości przełożeń Ns = Ms*�s ~ qs*ps*�s >= Nzew " sprężarki Ł>3. " RoZróżnia się:
momentu) przenoszony przez pompę w punkcie kinematycznych. Z katalogu dobiera się silnik spełniający " sprężarki wyporowe - ssanie, sprężanie i
sprzęgnięcia. Podstawowe parametry napędu powyższy warunek. Dobór pompy wytłaczanie gazu odbywa się wskutek
Przekładnia hydrokinetyczna jest nieprzenikalna, hydrostatycznego - pompy Z warunku wymaganej chłonności silnika zwiększania i zmniejszania objętości przestrzeni
gdy wzrost obciążenia turbiny nie powoduje 1. Wydajność nominalna (ilość cieczy mamy: roboczej (w której znajduje się gaz) przez
zmian dostarczonej do przewodu tłocznego przy poruszający się tłok lub łopatki,
obciążenia na wale pompy. prędkości nominalnej i ciśnieniu " przepływowe - bez zespołów odcinających w
Wyróżnia się przekładnie hydrokinetyczne: nominalnym): czasie pracy stronę ssawną od wylotowej, w
1)Nieprzenikalne dla których stopień QP = qp * np * �p których czynnik przepływa w sposób ciągły.
przenikalności p=1,0 do 1,2, gdzie: Qp - wydajność pompy [m3/s], Silniki pneumatyczne
Obliczona chłonność jest jednocześnie
2)Przenikalne dla których stopień przenikalności qp - wydajność jednostkowa pompy [m3/obr], Silnik pneumatyczny to maszyna pneumatyczna,
wymaganą wydajnością pompy:
p> 2, .np. - prędkość obrotowa wałka napędzającego przetwarzająca energię sprężonego powietrza
Qpwym = Qswym
Porównanie charakterystyk przekładni pompy [obr/s], �p - sprawność objętościowa lub innego gazu na ruch obrotowy lub postępowy
Gdzie:
hydrokinetycznej jednozakresowej i pompy. i przetwarzające energię sprężonego powietrza
Qpwym - wymagana wydajność pompy [m3/s],
dwuzakresowej 2. Ciśnienie nominalne pn - najwyższa na pracę mechaniczną. Wyróżnia się:
Qswym - wymagana chłonność silnika [m3/s].
3)Częściowo przenikalne dla których stopień wartość ciśnienia długotrwałej pracy pompy. 1)Silniki pneumatyczne o ruchu obrotowym:
Charakterystyka trakcyjna pojazdu z
przenikalności p=1,2 do 2. 3. Nominalne zapotrzebowanie mocy pompy: %silniki o ruchu obrotowym (wirnikowe), %silniki o
hydrostatycznym układem napędowym: 1 - siła
Celem zwiększenia sprawności napędu stosuje ruchu wahadłowym (wahadłowe), %silniki
napędowa na kołach przy pełnej mocy silnika, 2 -
się dodatkowe sprzęgła cierne blokujące krokowe.
sprawność, 3 - siła napędowa na kołach przy
przekładnię hydrokinetyczną (Przekładnia 2)Siłowniki
częściowej mocy silnika
hydrokinetyczna ze sprzęgłem blokująch Zalety silników pneumatycznych: " prostota
Charakterystyka napedów hydrostatycznych konstrukcji, " łatwość eksploatacji,
gdzie: "pp - obciążenie pompy [MPa],
NAP
DY HYDROSTATYCZNE " możliwość osiągania dużej prędkości obrotowej,
�p - sprawność ogólna pompy.
Są to napędy, których działanie opiera się na " niewielka masa w stosunku do uzyskiwanej
wykorzystaniu przede wszystkim energii mocy.
"pp = ptł  pss
ciśnienia cieczy. Wady silników pneumatycznych^zmienność
�p = �vp * �mp * �hp = �vp * �hm
Napęd hydrostatyczny - zalety prędkości obrotowej pod wpływem zmian
gdzie: ptł, pss - ciśnienie po stronie tłocznej oraz
1.Duża wydajność energetyczna z jednostki obciążenia silnika, " mała sprawność ogólna.
ssawnej pompy [MPa],
objętości (w przekładniach wielotłoczkowych Wyróżnia się siłowniki: Jednostronnego działania
�mp, �hp, �hmp, - sprawność mechaniczna,
osiowych osiąga 4-6 kW/kg i przewyższa Dwustronnego działania
hydrauliczna i hydrauliczno-mechaniczna pompy.
wszystkie znane rodzaje napędów; silnik tłokowe, nurnikowe, przeponowe, teleskopowe
hydrauliczny w porównaniu z silnikiem Przenośniki pneumatyczne
Podstawowe parametry napędu
elektrycznym o tej samej mocy zajmuje 26 razy W przenośnikach pneumatycznych materiałom
hydrostatycznego - silniki
mniejsza przestrzeń i waży 14 razy mniej), sypkim nadaje się konieczną do ich
1. Chłonność nominalna (ilość cieczy
2.Duża łatwość sterowania, przemieszczenia energię kinetyczną za pomocą
roboczej pobranej z przewodu tłocznego w
3.Duża łatwość zamiany ruchu obrotowego na strumienia gazu.
jednostce czasu przy prędkości nominalnej i
prostoliniowy, Zalety:
ciśnieniu nominalnym):
Pneumatyczne (powietrzne) układy napędowe
4.Mała bezwładność układu umożliwiająca Hermetyczność transportu,
^Stanowią grupę urządzeń technicznych
dokonywanie zmian prędkości i obciążenia w Eliminacja strat materiału transportowanego,
spełniających podobną funkcję do napędów
dużych granicach (silnik hydrauliczny ma Małe zapylenie środowiska,
hydraulicznych.
moment bezwładności ok. 72 razy mniejszy od Wysokie bezpieczeństwo pracy,
>Pozwalają przenosić energię mechaniczną na
momentu bezwładności porównywalnego silnika A
atwość kształtowania drogi transportowej,
znaczne odległości przez wykorzystanie
elektrycznego), Małe gabaryty urządzeń,
gdzie: Qs - chłonność silnika [m3/s],
sprężonego powietrza (gazu) jako czynnika
5.Samosmarowność (cieczą roboczą jest olej), Wysoki stopień mechanizacji i podatność na
qs - chłonność jednostkowa silnika [m3/obr],
roboczego.
6.Duża łatwość przestrzennego usytuowania automatyzację.
ns. - prędkość obrotowa wałka wyjściowego
>W porównaniu z napędami hydraulicznymi
elementów tworzących układy (za pomocą Wady:
[obr/s],
stosuje się je w zakresie mniejszych mocy
przewodów sztywnych lub elastycznych), Duże zużycie energii (9-12 razy większe niż w
�vs - sprawność objętościowa silnika.
nominalnych z uwagi na niższe ciśnienia robocze
7.A
atwość automatyzacji (uzyskiwana na drodze przenośnikach taśmowych o tej samej
2. Ciśnienie nominalne - najwyższa wartość
gazu - z reguły nie przekraczające 1 MPa. >W
elektrohydraulicznej). wydajności),
ciśnienia długotrwałej pracy silnika.
odróżnieniu do napędu hydraulicznego:
Napęd hydrostatyczny - wady Intensywne zużycie przewodów i urządzeń
Obciążeniem silnika jest wymagany moment
" napęd pneumatyczny wykazuje dość dużą
Duża podatność na zanieczyszczenia cieczy współpracujących, Rozdrobnienie materiałów
obrotowy:
elastyczność kinematyczną (jest to związane z
roboczej prowadząca do uszkodzeń, kruchych, Brak zastosowania do materiałów
" " "
dużą ściśliwością czynnika roboczego),
Zmiany właściwości statycznych i dynamicznych, lepkich.
" napęd pneumatyczny cechuje działanie ze
spowodowane zmianami lepkości cieczy Podstawowe parametry przenośników
"
zwłoką potrzebną na napełnianie i opróżnianie
roboczej za zmiana temperatury, gdzie: Aps - różnica ciśnień w silniku [MPa], pneumatycznych:
komór elementów, wynikające z dużej ściśliwości
Duża hałaśliwość wzrastająca wraz z ciśnieniem, Ąhm - sprawność hydrauliczno mechaniczna -Wydajność do 300 ton/h,
gazu. Główne zalety napędów pneumatycznych:
Występowanie przecieków cieczy roboczej, silnika. -Odległość transportu do 2000 m (w jednym
" duża trwałość,
Trudności w synchronizacji ruchów siłowników 3. Moc nominalna: ciągu),
" małe zużycie,
lub silników przy ich zróżnicowanym obciążeniu Ns = Qs * "ps * �s -Wysokość podnoszenia do 100 m,
" technologia sprężanIa powietrza jest tania i
Elementy napędu hydrostatycznego �s - sprawność ogólna silnika. -Jednostkowe zużycie energii do 5 kWh/t
przystępna,
Ns = 2*Ą*Ms*ns Zastosowanie do transportu:
" potencjalnie niski koszt początkowy masowej
"ps=ptł-psp -Mąki,
produkcji,
Ms=9550Ns/ns [Nm] -Zboża,
" prostota montażu w układzie,
�s=�vs*�ms*�hs=�vs*�hm -Cementu,
" łatwość uzyskania wysokich prędkości
gdzie: -Węgla
obrotowych,
ptt, pss - ciśnienie po stronie tłocznej oraz -Nawozów sztucznych,
" bezstopniowa regulacja obrotów. Podstawowe
spływowej silnika [MPa], -Rozdrobnionego drewna itp.
wady:
nms, nhs, nhms, - sprawność mechaniczna, Rodzaje instalacji przenośników
N1 - moc wejściowa (moc doprowadzana do " straty mocy przy sprężaniu i rozprężaniu,
hydrauliczna i hydrauliczno-mechaniczna silnika. pneumatycznych:
napędu), " konieczność stosowania zbiorników
Podstawowe parametry napędu a) Ssące (stosowane do transportu łatwo
N2 - moc wyjściowa (moc otrzymywana z ciśnieniowych,
hydrostatycznego - siłowniki przemieszczających się materiałów na małe
napędu), " duża bezwładność układu,
1. Chłonność siłownika (ilość cieczy roboczej odległości) : 1 - dysza ssąca, 2 - przewód, 3 -
Nstr - moc tracona w napędzie " większe wymiary elementów w porównaniu z
pobranej z przewodu tłocznego w jednostce oddzielacz, 4 - zamknięcia śluzowe, 5 - filtry, 6 -
Podstawowe parametry napędu układami hydraulicznymi (niższe ciśnienia),
czasu): wentylator
hydrostatycznego " duża masa zbiorników.
ł "
ł
Przełożenie dynamiczne: Zastosowanie napędów pneumatycznych
ł
" mechanizmy o ruchu prostoliniowym
gdzie: Qsł - chłonność siłownika [m3/s],
(przenośniki, podajniki i podnośniki maszyn
Atł - czynna powierzchnia tłoka dla komory
roboczych),
tłocznej [m2],
" mechanizmy o ruchu obrotowym (napędy
v- wymagana prędkość tłoka [m/s],
jazdy),
nvsł - sprawność objętościowa siłownika.
gdzie:
" pneumatyczne i pneumohydrauliczne uchwyty,
2. Siła rozwijana przez siłownik:
M1 - moment obrotowy na wejściu pompy,
" urządzenia o ruchu oscylacyjnym (podajniki
Fs = (Atł*ptł  Asp * psp)*�hmsł
M2 - moment obrotowy na wyjściu z silnika
wibracyjne),
gdzie:
hydraulicznego.
" ruchome elementy uchwytów i zacisków.
Atł, Asp - czynna powierzchnia tłoka po stronie
Przełożenie kinematyczne:
y
ródłem sprężonego powietrza może być:
tłocznej i spływowej,
" sieć ogólno fabryczna zasilana ze stacji
ptł, psp - ciśnienie w przyłączach do komory
sprężarkowej (w warunkach przemysłowych) - b) Tłoczące: 1 - sprężarka, 2 - zbiornik
tłocznej i spływowej, nhmsł - sprawność
ciśnienia 0,6 do 0,8 MPa, wyrównawczy, 3 - oddzielacz wody i oleju, 4 -
hydrauliczno mechaniczna siłownika.
" indywidualne z
ródła: butle ze sprężonym zasobnik, 5 - przewód, 6- oddzielacz, 7 - filtr, 8-
3. Prędkość przesuwu tłoka i tłoczyska
powietrzem, sprężarki, dmuchawy. zamknięcia śluzowe, 9  podajnik
gdzie:
względem cylindra
Czynnikiem roboczym w układach
n1 - prędkość obrotowa wału wejściowego ł
" ł
pneumatycznych jest sprężone powietrze. Zanim
(napędowego) pompy,
zostanie sprężone powietrze wykorzystane w
n2 - prędkość obrotowa wału wyjściowego gdzie: Qsł - chłonność siłownika [m3/s],
układzie pneumatycznym musi być odpowiednio
silnika, A - czynna powierzchnia tłoka [m2], .
przygotowane: " odoliwione z cząstek oleju
W1 - prędkość kątowa wału wejściowego vs. - wymagana prędkość tłoka [m/s],
pochodzących ze sprężarki, " odwilżone,
(napędowego) pompy, nvsł - sprawność objętościowa siłownika.
" naoliwione innym olejem.
w2 - prędkość kątowa wału wyjściowego silnika. Charakterystyka napędów pneumatycznych
Sprężarki
Sprawność: Napęd hydrostatyczny - dobór głównych
Są to maszyny robocze służące do sprężania i
� = i d " ik elementów
przetłaczania wszelkiego rodzaju gazów. Ze
Wskaz
niki rozpiętości przełożenia: 1. Ustalenie sił zewnętrznych i momentów
względu na spręż Ł (stosunek ciśnienia tłoczenia
ird = idmax / idmin obrotowych od obciążenia.
Ten typ przenośników charakteryzuje się n -częstotliwość drgań rynny równa
odmiennym sposobem działania od poprzednich. częstotliwości zmian siły wymuszającej
Materiał wibratora, [Hz],
nie jest transportowany na cięgnie, lecz A - amplituda drgań rynny [m],
przesuwany po nieruchomej bie\
ni przez ą -kąt nachylenia rynny przenośnika względem
zbieraki poziomu,
zamocowane do cięgna. Wyró\
nia się dwa typy � -kąt nachylenia kierunku drgań względem
przenośników zabierakowych: powierzchni rynny,
- przenośniki zgarniakowe z rynną otwartą g  przyspieszenie ziemskie [m/s2]
- przenośniki zgrzebłowe z rynną o przekroju wyróżniamy:
zamkniętym, w której przemieszczanie materiału - przenośniki wstrząsane, gdy k<1,
odbywa - przenośniki wibracyjne, gdy k>1
się na zasadzie tarcia między cząsteczkowego w W działaniu przenośników wibracyjnych
warstwie wypełniającej cały przekrój, przesuwnej wykorzystywana jest zdolność do
Napęd przenośników cięgnowych
przez odpowiednio ukształtowane zgrzebła przemieszczania się
Układy napędowe przenośników cięgnowych
łańcucha. cząstek transportowanego materiału na drgającej
Przenośniki cięgnowe są to urządzenia
Znajdują zastosowanie w zakładach hutniczych. płaszczyz
nie (rynnie).
transportu ciągłego przemieszczające materiały
Do transportu ładunków jednostkowych słu\
ą Przenośniki te wykorzystują drgania
luzem lub
przenośniki zaczepowe podłogowe, harmoniczne do przemieszczania materiału w
ładunki jednostkowe za pomocą cięgna.
przemieszczające ładunki bezpośrednio lub na rynnach
Wyró\
nia się:
wózkach wzdłu\
prostych lub śrubowych. Materiał znajdujący się
1.PRZENOŚNIKI TAŚMOWE
wyznaczonego toru. Stosuje się je głównie do na powierzchni nośnej rynny przenośnika
2.PRZENOŚNIKI CZA
ONOWE
prac monta\
owych w produkcji wielkoseryjnej wibracyjnego, poddanej prostoliniowym
3.PRZENOŚNIKI PODWIESZONE
oraz do drganiom harmonicznym na kierunku
4.PRZENOŚNIKI KUBEA
KOWE
przeładunków w przedsiębiorstwach nachylonym
5.PRZENOŚNIKI ZABIERAKOWE
spedycyjnych. względem osi pod kątem ostrym, jest okresowo
PRZENOŚNIKI TAŚMOWE
Napęd bębnów, kół łańcuchowych, kół linowych podrzucany siłami bezwładności i
Stanowią największą pod względem
przenoszących siłę napędową na cięgna przemieszczany wzdłuż rynny.
zapotrzebowania i produkcji grupę
przenośników cięgnowych realizowany jest Napędy mechanizmów dz
wignic
przenośników. Stosowane są
najczęściej jako: Dz
wignice- Środki transportu o zasięgu
w ró\
nych dziedzinach przemysłu do prac
Napęd elektromechaniczny (silnik elektryczny, ograniczonym lub nieograniczonym (żurawie
przeładunkowo  transportowych, w
sprzęgło elastyczne, przekładnia mechaniczna, samojezdne) i ruchu przerywanym.
magazynach i na
sprzęgło sztywne) Cięgniki Dz
wignice proste, które przemieszczają
składowiskach, na placach budów, w ciągach
Napęd elektromechaniczny dwubiegowy (silnik materiał za pomocą cięgna i zamocowanego
technologicznych, w zakładach przeróbki i
elektryczny, sprzęgło elastyczne, przekładnia do niego uchwytu.
eksploatacji
planetarna, sprzęgło sztywne) Wyróżnia się:
materiałów i surowców mineralnych, do
Napęd ze sprzęgłem hydrodynamicznym (silnik 1)Wciągniki  ruch ładunku odbywa się w
transportu urobku i nakładu w kopalnictwie
elektryczny, sprzęgło elastyczne, sprzęgło kierunku pionowym,
podziemnym i
hydrokinetyczne, przekładnia planetarna, 2)Wciągarki - ruch ładunku odbywa się w
odkrywkowym.
sprzęgło sztywne) kierunku pochyłym,
Taśmy elastyczne wykonuje się z kilku warstw
Napędy przenośników bezcięgnowych. 3)Przyciągarki - ruch ładunku odbywa się w
gumy lub tworzyw poliestrowych na osnowie
Przenośniki bezcięgnowe kierunku poziomym,
przekładek tekstylnych albo linek stalowych.
Są to urządzenia, które przemieszczają materiał 4)Wodzarki - ruch ładunku odbywa się po stałym
Stosuje się ponadto taśmy specjalne (z
transportowany bez użycia cięgna, za pomocą torze.
powierzchnią \
eberkowatą, z obrze\
ami,
innych elementów mechanicznych (np. wał Wspólną cechą cięgników jest występowanie
\
aroodporne,
śrubowy, mimośród), drgań lub grawitacji: cięgna i zamocowanego do niego uchwytu jako
olejoodporne), a tak\
e taśmy metalowe,
Wyróżnia się przenośniki bezcięgnowe: organu czynnego.
nieelastyczne lite i siatkowe.
1.śrubowe  zwane częściej ślimakowymi, Cięgniki  krążki i wielokrążki W mechanizmach
PRZENOŚNIKI CZA
ONOWE
2.wstrząsowe  inercyjne, cięgników wyróżnia się krążki stałe (a),
Przemieszczają one materiały luzem lub w
3.impulsowe i grawitacyjne, ruchome (b) i wielokrążki.
postaci ładunków na odpowiednio
4.wałkowe i krążkowe napędzane,
ukształtowanych
5.miotające  wyrzutniki. Przenośniki śrubowe
członach, połączonych w jeden obwód
(ślimakowe) dzieli się na:
pojedynczym lub podwójnym ciągiem (zwykle - przenośniki z obracającym się wałem (poziome,
łańcuchowym).
pionowe),
Najczęściej stosowane są łańcuchy sworzniowo - z wałem giętkim,
 płytkowe. Du\
e zastosowanie znajdują - z obracającą się obudową (rurą).
równie\

Przenośniki śrubowe stosuje się do transportu
przenośniki płytowe i korytowe.
materiałów sypkich, miałkich, pylistych
Dzięki małej prędkości i odpowiedniej konstrukcji
oraz drobnokawałkowych, głównie w przemyśle
mogą być wykorzystywane w procesach
materiałów budowlanych, rolnospo\
ywczym P=Q/� P=Q/2�
technologicznych (suszenie, chłodzenie,
itd. Gdzie: P  siła niezbędna dla zrównowa\
enia
sortowanie itp.). Przenośniki płytowe znajdują
Służą one do przemieszczania materiałów luzem cię\
aru na haku,
szczególne
w kierunku poziomym lub nieznacznie �  sprawność krążka (0,96-0,98).
zastosowanie do wybierania surowca materiałów
pochylonym względem poziomu, a także w Wielokrą\
ek pozwala na uzysk siły n - krotny (w
budowlanych spod zasobnika i podawania do
pewnych przypadkach - w kierunku pionowym. przypadku wielokrążka z liną zbiegającą) lub
kruszarek lub innych urządzeń transportowych.
n+1
Przenośniki śrubowe nie nadają się do  krotny (w przypadku wielokrążka z liną
PRZENOŚNIKI PODWIESZONE
transportu materiałów o dużych wymiarach, nabiegającą)
Najbardziej rozpowszechnione są w transporcie
materiałów
wewnątrzzakładowym w produkcji wielkoseryjnej
silnie ścierających, łatwo przylepiających się
i
oraz łatwo kruszących się gdyż ten rodzaj
masowej. Przemieszczają one ładunki lub
transportu wpływałby na obniżenie ich własności.
pojemniki bezpośrednio zawieszone na rolkach
Mogą odbierać materiał transportowany spod
łańcucha
lejów zasypowych, zasobników
pociągowego lub na wózkach przesuwnych po
rozładowczych i zbiorników lub innych
oddzielnym torze za pomocą zaczepów
przenośników i podawać go do innych
(popychaczy)
zbiorników
zamocowanych do łańcucha.
lub na inne przenośniki. Mo\
na je tak\
e
Przenośniki podwieszone jedno  i dwutorowe
ustawiać w szeregi.
stosuje się w procesach technologicznych (
Zasada działania przenośników
obróbka
wstrząsowych
cieplna, walcowanie itp.) oraz w transporcie
międzyoperacyjnym i międzywydziałowym
P=Q/n*�^n P=Q/(n+1)*�^n
PRZENOŚNIKI KUBEA
KOWE
Gdzie: P  siła niezbędna dla zrównowa\
enia
Są to urządzenia stosowane do transportu z
cię\
aru na haku,
jednego poziomu na drugi (wy\
szy) materiałów
n  liczba krą\
ków stałych i ruchomych,
luzem w
�  sprawność krą\
ka (0,96-0,98).
odpowiednich naczyniach (kubełkach),
Suwnice
zamocowanych do cięgna taśmowego lub
Suwnicą nazywamy dz
wignicę zło\
oną z
łańcuchowego,
przejezdnego ustroju nośnego o kształcie
przewijającego się przez bębny lub koła
pomostu,
łańcuchowe. Stosowane są dwa typy
mostu, bramy czy półbramy o stosunkowo
przenośników
znacznej rozpiętości oraz z mechanizmów jazdy.
kubełkowych prostych, ró\
niących się zasadą
Powszechnie stosuje się elektryczny napęd
działania:
mechanizmu jazdy suwnicy. Mo\
na wyró\
nić
- przenośniki kubełkowe szybkobie\
ne, w
wersje napędu:
których napełnianie kubełków odbywa się przez
1)Z silnikiem umieszczonym pośrodku mostu,
otwór
napędzającym za pośrednictwem przekładni
wylotowy w głowicy obudowy pod działaniem siły
zębatej długi wał, na którego końcach znajdują
odśrodkowej,
się koła zębate zazębiające się z wieńcami kół
W zależności od wartości współczynnika
- przenośniki kubełkowe wolnobie\
ne, w których
jezdnych osadzonych w czołownicach mostu.
podrzutu k wyrażonego wzorem:
napełnianie odbywa się przez nasypywanie, a
2)Z silnikiem umieszczonym pośrodku mostu i
opró\
nianie pod działaniem siły grawitacyjnej.
obustronnie wyprowadzonymi wałami
PRZENOŚNIKI ZABIERAKOWE
napędowymi,
3)W postaci indywidualnych napędów, złożonych
z silnika i przekładni zębatej.