SYTUACJA POLAKÓW W TRZECH ZABORACH: ROSJA: - najciê¿sza sytuacja Polaków, stosowano bezprawne metody rusyfikacji, wraz z oporem Polaków wzrasta³a brutalnoœæ zaborcy, stosowano g³. metody administ. - represje wzrastaj¹ po upadku powst. styczniowego: #konfiskaty maj¹tków - 1660 #kontrybucja 5% #wprow. stan wojenny na a¿ 50 lat #uderzono w koœció³ katolicki tzn likw. diecezji, konfiskaty dóbr, zamykano klasztory# likwidacja koœcio³a unickiego poza granicami Królestwa #rozpoczê³y siê deportacje w g³¹b Rosji #zakaz kupna ziemi przez Polaków #zakaz publicznego pos³ugiwania siê j. polskim# likwidacja odrêbnoœci K. Polskiego: *przestaje ono istnieæ *na jego miejsce powstaje Kraj przywiœlañski czyli prowincja rosyjska na czele z gen. gubernator, który otrzyma³ szerokie uprawnienia *prowi- ncjê podzielono na 10 guberni *zlikwidowano rady i sek- retariat K.P. *instytucje podporz¹dkowano min. w Peter- sburgu * zrusyfikowano urzêdy *likwidacja odrêbnoœci bud¿etowej *bank polski zosta³ fili¹ rosyjsk¹ *utw. W-wski okr¹g naukowy podleg³y Peters.*j.rosyjski sta³ siê wyk³adowym*likwidowano polskich towarzyst *rozwin¹³ siê system donosicielstwa *zamk. szko³ê g³. w W-wie i utw. rosyjski uniwersytet. NIEMCY: - polityka germanizacji by³a stosunkowo groŸniejsza od poprzedniej nimo i¿ by³a prowadzona zgodnie z prawem oraz Polacy mogli siê broniæ - preferowano germ. dobrowoln¹ - g³ówne metody to prawa specjalne : #ustawa o Kulturkampfie (1871-83) objê³a ca³e Niemcy z inicj. Bismarck'a. By³a to polityka przeciw k. katolickiemu. Wprow. surowe ustawy m.in.: *duchowni musie³i zdawaæ egzaminy z kult. niemieckiej, *kontrolowano terœæ kazañ, *przejêto kontrolê nad kszta³c. ksiê¿y i osad¹ stan. koœcielnych, odebrano akta stanu cywilnego, *przejêto zwierzchnictwo nad szkolnictwem. -gdy Kulturkanpf nie odnosi sukcesu zniesiono go, lecz pozostawiono na ter. polskich gdy¿ koœció³ by³ ostoj¹ polskoœci, - wpr. j. niemiecki jako wyk³adowy, -zniemczano nazwy, -walka w myœl 'austrotten' czli wykorzeniæ -wprowadzono USTAWY SPECJALNE: #Rugi pruskie w 1885r. czyli nakaz usuniêcia z granic Niemiec Polaków bez obywatelstwa # 1886 utw. Komisjê Kolonizacyjn¹ która za zadanie mia³a wykupywanie ziemi z r¹k Polaków # 1894 powst. Zwi¹zek popierania niemczyzny w marchiach wsch. od 1899 r. tzw. HAKATA -nasilenie walk z polskoœci¹ gdy kanclerzem zostaje Bulow (1900 - 1909). Wydano kilka antypolskich ustaw: #1901 zakaz nauczania w j. polskim #1903 nadzwyczajny dodatek dla urzêdników # 1904 zakaz wznoszenia bud. na nowo zakupionych ziemiach bez zezwolenia # pozwolenie na przymusowy wykup polskich maj¹tków # 1908 ustawa kagañcowa czyli zakaz urzywania j. polskiego na zebraniach publicznych GALICJA: - posiada³a autonomiê od 1867 r. - spolszczono admin. - j. polski urzêdowy - wpr. polsk¹ szko³ê - urzêdo obejmowali Polacy - rozwija³a siê kultura - istnia³y uniwersytety - od 1861 dzia³a³ sejm krajowy wybierany przez system kurialny - Galicja to centrum kultury polskiej : #obchody narodowe # polskie sztuki w teatrach #stawiano pomniki # drukowano prasê i pol. ksi¹¿ki # zaczyna siê kszta³towaæ kadra polskich nauczycieli i urzêdników.