plik


ÿþProjekt z dnia 20 czerwca 2012 r. ROZPORZDZENIE MINISTRA ZRODOWISKA1) z dnia ............................................................ 2012 r. w sprawie zagro|eD naturalnych w zakBadach górniczych2) Na podstawie art. 118 ust. 4 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r.  Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 163, poz. 981) zarzdza si, co nastpuje: RozdziaB 1 Przepisy ogólne § 1. Rozporzdzenie okre[la: 1) kryteria oceny zagro|eD naturalnych: tpaniami, metanowego, wyrzutami gazów i skaB, wybuchem pyBu wglowego, klimatycznego, wodnego, osuwiskowego, erupcyjnego, siarkowodorowego, substancjami promieniotwórczymi, zale|nie od rodzaju kopaliny, nat|enia zagro|eD, przestrzeni wystpowania za- gro|eD oraz rodzaju zakBadu górniczego; 2) dokumentacj, w oparciu o któr dokonuje si zaliczeD zBó|, pokBadów, wyrobisk górniczych, zwanych dalej  wyrobiskami , ich cz[ci oraz innych przestrzeni w zakBadach górniczych, w których wystpuj zagro|enia naturalne wymienione w pkt 1, do poszczególnych stopni, kategorii lub klas zagro|eD, inn ni| wyniki badaD przeprowadzonych przez rzeczoznawc do spraw ruchu zakBadu górniczego, zwanego dalej  rzeczoznawc , oraz opinia tego rzeczoznawcy; 3) przypadki, w których zaliczeD, o których mowa w pkt 2, dokonuje si tak|e w oparciu o wyniki badaD przeprowadzonych przez rzeczoznawc oraz opini tego rzeczoznawcy. § 2. 1. Wyró|nia si nastpujce kryteria oceny zagro|eD naturalnych wymienionych w § 1 pkt 1: 1) kryteria podstawowe  stanowice okoliczno[ci powodujce powstanie lub wzrost nat|enia zagro|eD naturalnych; 2) kryteria szczegóBowe  stanowice okoliczno[ci uzasadniajce zaliczenie przestrzeni w zakBadach gór- niczych do poszczególnych stopni, kategorii lub klas zagro|eD naturalnych. 2. Podstawowym kryterium oceny zagro|enia wybuchem pyBu wglowego jest równie| istnienie miejsca, w którym jest mo|liwe zapocztkowanie wybuchu pyBu wglowego. 3. Przepisu ust. 1 pkt 1 nie stosuje si do oceny zagro|enia siarkowodorowego w zakBadach górniczych wydobywajcych siark. strona 1 z 30 RozdziaB 2 Zagro|enie tpaniami § 3. 1. Podstawowym kryterium oceny zagro|enia tpaniami jest mo|liwo[ zaistnienia w górotworze skBonnym do tpaD lub w skaBach skBonnych do tpaD: 1) wstrzsu górotworu lub 2) odpr|enia w wyrobisku, lub 3) tpnicia w wyrobisku  w wyniku niekorzystnych warunków geologiczno-górniczych w wyrobisku lub w jego otoczeniu. 2. Górotworem skBonnym do tpaD jest górotwór, w którym jest mo|liwe kumulowanie energii i jej nagBe wyBadowanie w momencie zmiany lub zniszczenia jego struktury. 3. SkaBami skBonnymi do tpaD s skaBy, w których jest mo|liwe kumulowanie energii i jej nagBe wyBa- dowanie w momencie zmiany lub zniszczenia ich struktury. 4. Wstrzsem górotworu jest nagBe wyBadowanie energii skumulowanej w górotworze, objawiajce si drganiami górotworu, powietrzn fal uderzeniow oraz zjawiskami akustycznymi. 5. Odpr|eniem w wyrobisku, zwanym dalej  odpr|eniem , jest zjawisko dynamiczne spowodowane wstrzsem górotworu, w wyniku którego wyrobisko lub jego cz[ ulegBo uszkodzeniu w stopniu: 1) niepowodujcym utraty jego funkcjonalno[ci lub pogorszenia bezpieczeDstwa jego u|ytkowania albo 2) powodujcym: a) nieznaczn utrat jego funkcjonalno[ci lub b) nieznaczne pogorszenie bezpieczeDstwa jego u|ytkowania. 6. Tpniciem w wyrobisku, zwanym dalej  tpniciem , jest zjawisko dynamiczne spowodowane wstrzsem górotworu, w wyniku którego wyrobisko lub jego cz[ ulegBo: 1) zniszczeniu albo 2) uszkodzeniu w stopniu powodujcym: a) caBkowit albo znaczn utrat jego funkcjonalno[ci lub b) caBkowite albo znaczne pogorszenie bezpieczeDstwa jego u|ytkowania. § 4. 1. W podziemnych zakBadach górniczych wydobywajcych wgiel kamienny ustala si dwa stopnie zagro|enia tpaniami. 2. PokBad lub jego cz[ w górotworze skBonnym do tpaD jest przestrzeni, która w podziemnych zakBa- dach górniczych wydobywajcych wgiel kamienny podlega zaliczeniu do jednego z dwóch stopni zagro|e- nia tpaniami. 3. Do I stopnia zagro|enia tpaniami zalicza si pokBad lub jego cz[ w górotworze skBonnym do tpaD, je|eli: 1) dokonano odpr|enia pokBadu lub jego cz[ci: a) przez wybranie pokBadu odpr|ajcego lub jego warstwy z zastosowaniem zawaBu stropu w odlegBo[ci nie wikszej ni| 50 m pod pokBadem odpr|anym lub 20 m nad tym pokBadem lub b) przez wybranie pokBadu odpr|ajcego lub jego warstwy z zastosowaniem podsadzki hydraulicznej w odlegBo[ci nie wikszej ni| 30 m pod pokBadem odpr|anym lub 15 m nad tym pokBadem, lub c) przez peBne wybranie warstwy pokBadu odpr|anego  w przypadku grubego pokBadu strona 2 z 30  a po dokonaniu tego odpr|enia nie zaistniaBo tpnicie albo d) nie zachowujc wymagaD okre[lonych w lit. a c; w tym przypadku zaliczenia dokonuje si na pod- stawie wyników badaD geofizycznych oraz opinii rzeczoznawcy dotyczcej istniejcych warunków geologiczno-górniczych oraz wBasno[ci geomechanicznych pokBadu i skaB otaczajcych, albo 2) nie dokonano odpr|enia pokBadu lub jego cz[ci; w tym przypadku zaliczenia dokonuje si na podsta- wie wyników badaD oraz opinii rzeczoznawcy dotyczcej istniejcych warunków geologiczno- górniczych oraz wBasno[ci geomechanicznych pokBadu i skaB otaczajcych. 4. Odpr|eniem pokBadu lub jego cz[ci s takie zabiegi techniczne w pokBadzie lub w jego otoczeniu  w szczególno[ci eksploatacja ssiednich pokBadów  których skutkiem jest pozbawienie tego pokBadu zdol- no[ci do kumulowania energii lub obni|enie tej zdolno[ci. 5. Skuteczno[ odpr|enia, o którym mowa w ust. 3 pkt 1 lit. a c, jest potwierdzana badaniami geofi- zycznymi prowadzonymi z czstotliwo[ci okre[lon, na podstawie opinii kopalnianego zespoBu do spraw tpaD, przez kierownika ruchu zakBadu górniczego. 6. Do II stopnia zagro|enia tpaniami zalicza si pokBad lub jego cz[ w górotworze skBonnym do tpaD: 1) je|eli nie dokonano odpr|enia pokBadu lub jego cz[ci w sposób okre[lony w ust. 3 pkt 1 lub 2) w którym zaistniaBo tpnicie. § 5. 1. W podziemnych zakBadach górniczych wydobywajcych rudy miedzi ustala si dwa stopnie za- gro|enia tpaniami. 2. ZBo|e lub jego cz[ zbudowane ze skaB skBonnych do tpaD jest przestrzeni, która w podziemnych zakBadach górniczych wydobywajcych rudy miedzi podlega zaliczeniu do jednego z dwóch stopni zagro|e- nia tpaniami. 3. Do I stopnia zagro|enia tpaniami zalicza si zBo|e lub jego cz[, zbudowane ze skaB skBonnych do tpaD, z uwzgldnieniem klas skaB stropowych i klas skaB spgowych okre[lonych w opinii rzeczoznawcy, je|eli w okresie nieprzerwanej eksploatacji tego zBo|a lub jego cz[ci, w niezmienionych warunkach geolo- giczno-górniczych, nie zaistniaBo tpnicie lub zaistniaB wstrzs górotworu, o energii nie wikszej ni| 107 J, zlokalizowany w rejonie frontu rozcinki zBo|a lub jego cz[ci lub w odlegBo[ci do 400 m od tego frontu. 4. Do II stopnia zagro|enia tpaniami zalicza si zBo|e lub jego cz[, zbudowane ze skaB skBonnych do tpaD, z uwzgldnieniem klas skaB stropowych i klas skaB spgowych okre[lonych w opinii rzeczoznawcy, je|eli w okresie ostatnich 2 lat nieprzerwanej eksploatacji tego zBo|a lub jego cz[ci, w niezmienionych wa- runkach geologiczno-górniczych, zaistniaBo tpnicie lub zaistniaB wstrzs górotworu, o energii wikszej ni| 107 J, zlokalizowany w rejonie frontu rozcinki zBo|a lub jego cz[ci lub w odlegBo[ci do 400 m od tego fron- tu. § 6. Dokumentacja, w oparciu o któr dokonuje si zaliczenia przestrzeni, o których mowa w § 4 ust. 2 albo § 5 ust. 2, do odpowiedniego stopnia zagro|enia tpaniami, zawiera: 1) opis budowy geologicznej przestrzeni, o których mowa w § 4 ust. 2 albo § 5 ust. 2; 2) stwierdzenie zaistnienia podstawowego kryterium oceny zagro|enia tpaniami oraz innych okoliczno[ci istotnych dla dokonania zaliczenia; 3) propozycj zaliczenia przestrzeni, o których mowa w § 4 ust. 2 albo § 5 ust. 2, do odpowiedniego stopnia zagro|enia tpaniami, z uzasadnieniem; 4) wyniki przeprowadzonych badaD oraz opini rzeczoznawcy, je|eli dokonuje si zaliczenia do I stopnia zagro|enia tpaniami; 5) w przypadku podziemnych zakBadów górniczych wydobywajcych wgiel kamienny: strona 3 z 30 a) mapy pokBadów, w skali nie mniejszej ni| 1 : 2000, z naniesionymi krawdziami i resztkami pokBadów ssiednich, do odlegBo[ci stwierdzonego ich wpBywu na pokBad eksploatowany, jednak nie mniejszej ni| 160 m powy|ej stropu i 60 m poni|ej spgu, oraz naniesionymi propozycjami granic poszczegól- nych stopni zagro|enia tpaniami, b) profile geologiczne pokBadu i skaB otaczajcych, przedstawiajce sytuacj geologiczn do odlegBo[ci nie mniejszej ni| 160 m powy|ej stropu i 60 m poni|ej spgu; 6) w przypadku podziemnych zakBadów górniczych wydobywajcych rudy miedzi: a) wyniki badaD przeprowadzonych przez rzeczoznawc oraz opini rzeczoznawcy okre[lajc klasy skaB stropowych i klasy skaB spgowych, b) mapy wyrobisk, w skali nie mniejszej ni| 1 : 5000, z naniesionymi propozycjami granic poszczegól- nych stopni zagro|enia tpaniami oraz uwidocznionymi zaszBo[ciami eksploatacyjnymi do odlegBo[ci nie mniejszej ni| 400 m od naniesionych propozycji granic poszczególnych stopni zagro|enia tpa- niami, c) profile geologiczne zBo|a oraz skaB stropowych i skaB spgowych. RozdziaB 3 Zagro|enie metanowe § 7. Podstawowym kryterium oceny zagro|enia metanowego jest mo|liwo[ powstania w atmosferze kopalnianej st|enia metanu, które mo|e spowodowa: 1) powstanie mieszaniny beztlenowej lub 2) zapalenie metanu, lub 3) wybuch metanu  stwarzajc niebezpieczeDstwo dla pracowników lub ruchu zakBadu górniczego. § 8. 1. W podziemnych zakBadach górniczych wydobywajcych wgiel kamienny ustala si cztery kate- gorie zagro|enia metanowego. 2. Udostpniony pokBad lub jego cz[ jest przestrzeni, która w podziemnych zakBadach górniczych wydobywajcych wgiel kamienny podlega zaliczeniu do jednej z czterech kategorii zagro|enia metanowe- go. 3. Do I kategorii zagro|enia metanowego zalicza si udostpniony pokBad lub jego cz[, je|eli objto- [ciowa ilo[ metanu pochodzenia naturalnego zawarta w jednostce wagowej w gBbi calizny wglowej, zwa- na dalej  metanono[no[ci , wynosi od 0,1 do 2,5 m3/Mg w przeliczeniu na czyst substancj wglow. 4. Do II kategorii zagro|enia metanowego zalicza si udostpniony pokBad lub jego cz[, je|eli metano- no[no[ jest wiksza ni| 2,5 m3/Mg, lecz nie jest wiksza ni| 4,5 m3/Mg, w przeliczeniu na czyst substancj wglow. 5. Do III kategorii zagro|enia metanowego zalicza si udostpniony pokBad lub jego cz[, je|eli meta- nono[no[ jest wiksza ni| 4,5 m3/Mg, lecz nie jest wiksza ni| 8 m3/Mg, w przeliczeniu na czyst substan- cj wglow. 6. Do IV kategorii zagro|enia metanowego zalicza si udostpniony pokBad lub jego cz[, je|eli meta- nono[no[ jest wiksza ni| 8 m3/Mg, w przeliczeniu na czyst substancj wglow, lub zaistniaB nagBy wy- pByw metanu albo wyrzut metanu i skaB. 7. NagBym wypBywem metanu jest zachodzce w krótkim okresie intensywne  niezwizane ze skutka- mi zawaBu, tpnicia lub odgazowania urobionych skaB albo wgla lub niezwizane z zaburzeniami w przewietrzaniu wyrobiska  wydzielanie si metanu z górotworu, które mo|e spowodowa w wyrobisku: 1) nagromadzenie si metanu o warto[ci st|enia, która mo|e spowodowa jego wybuch, lub strona 4 z 30 2) powstanie atmosfery niezdatnej do oddychania. 8. Wyrzutem metanu i skaB jest dynamiczne przemieszczenie rozkruszonych skaB lub kopaliny z calizny do wyrobiska przez energi metanu wydzielonego z górotworu w wyniku dziaBania czynników geologiczno- górniczych, które mo|e spowodowa w wyrobisku: 1) zjawiska akustyczne; 2) podmuch powietrza; 3) uszkodzenie jego obudowy lub znajdujcych si w nim maszyn i urzdzeD; 4) powstanie kawerny powyrzutowej, bdcej pustk w jego stropie, spgu lub ociosie; 5) zaburzenie w jego przewietrzaniu; 6) nagromadzenie si metanu o warto[ci st|enia, która mo|e spowodowa jego wybuch; 7) powstanie atmosfery niezdatnej do oddychania. 9. Podczas zaliczania udostpnionego pokBadu lub jego cz[ci do odpowiednich kategorii zagro|enia me- tanowego uwzgldnia si wyniki badaD zagro|enia metanowego w ssiednich zakBadach górniczych. 10. W przypadku stwierdzenia wystpowania metanu w cz[ci udostpnionego pokBadu pokBad ten, w granicach obszaru górniczego lub tej cz[ci pokBadu, w której s planowane albo prowadzone roboty gór- nicze, zalicza si do tej samej kategorii zagro|enia metanowego wedBug kryteriów okre[lonych w ust. 3 6. 11. W przypadku wystpowania w udostpnionym pokBadzie zaburzeD warunków geologicznych  w szczególno[ci uskoków, nasuni o zrzucie wikszym ni| mi|szo[ pokBadu oraz uskoków otwartych ze szczelin wypeBnion materiaBem innym ni| wgiel kamienny  powodujcych zró|nicowanie zagro|enia metanowego w poszczególnych cz[ciach tego pokBadu, cz[ci te mog zosta zaliczone do ró|nych katego- rii zagro|enia metanowego. 12. Cz[ci udostpnionego pokBadu o zró|nicowanej metanono[no[ci mog zosta zaliczone do ró|nych kategorii zagro|enia metanowego; w takim przypadku granice midzy tymi zaliczonymi cz[ciami uwzgld- niaj przebieg izolinii metanono[no[ci, bdcych liniami oddzielajcymi obszary o zró|nicowanej metano- no[no[ci w pokBadzie, o wielko[ciach okre[lonych w ust. 3 6. § 9. 1. W podziemnych zakBadach górniczych wydobywajcych rudy metali nie|elaznych ustala si dwie kategorie zagro|enia metanowego. 2. Udostpnione zBo|e lub jego cz[ jest przestrzeni, która w podziemnych zakBadach górniczych wy- dobywajcych rudy metali nie|elaznych podlega zaliczeniu do jednej z dwóch kategorii zagro|enia metano- wego. 3. Do I kategorii zagro|enia metanowego zalicza si udostpnione zBo|e lub jego cz[, je|eli w powie- trzu stwierdzono wystpowanie metanu o zawarto[ci wikszej ni| 0,5 %. 4. Do II kategorii zagro|enia metanowego zalicza si udostpnione zBo|e lub jego cz[, je|eli istnieje mo|liwo[ wzmo|onego wydzielania lub nagBego wypBywu metanu z górotworu lub z wody dopBywajcej do wyrobisk. 5. Podczas zaliczania udostpnionego zBo|a lub jego cz[ci do odpowiednich kategorii zagro|enia meta- nowego uwzgldnia si wyniki badaD zagro|enia metanowego w ssiednich zakBadach górniczych. 6. W przypadku stwierdzenia wystpowania metanu w cz[ci udostpnionego zBo|a zBo|e to, w granicach obszaru górniczego lub tej cz[ci zBo|a, w której s planowane albo prowadzone roboty górnicze, zalicza si do tej samej kategorii zagro|enia metanowego wedBug kryteriów okre[lonych w ust. 3 i 4. strona 5 z 30 7. W przypadku wystpowania w udostpnionym zBo|u zaburzeD warunków geologicznych  w szcze- gólno[ci uskoków, nasuni o zrzucie wikszym ni| mi|szo[ zBo|a oraz uskoków otwartych ze szczelin wypeBnion materiaBem innym ni| rudy metali nie|elaznych  powodujcych zró|nicowanie zagro|enia metanowego w poszczególnych cz[ciach tego zBo|a, cz[ci te mog zosta zaliczone do ró|nych kategorii zagro|enia metanowego. § 10. 1. W podziemnych zakBadach górniczych wydobywajcych sól ustala si dwie kategorie zagro|enia metanowego. 2. Udostpnione zBo|e lub jego cz[ jest przestrzeni, która w podziemnych zakBadach górniczych wy- dobywajcych sól podlega zaliczeniu do jednej z dwóch kategorii zagro|enia metanowego. 3. Do I kategorii zagro|enia metanowego zalicza si udostpnione zBo|e lub jego cz[, je|eli w powie- trzu stwierdzono wystpowanie metanu albo mieszaniny gazów wybuchowych, zawierajcej metan, o zawar- to[ci wikszej ni| 0,1 %. 4. Do II kategorii zagro|enia metanowego zalicza si udostpnione zBo|e lub jego cz[, je|eli zaistniaB: 1) nagBy wypByw metanu albo mieszaniny gazów wybuchowych, zawierajcej metan, lub 2) wyrzut metanu i skaB  w wyniku których zawarto[ gazów wybuchowych w powietrzu byBa wiksza ni| 1 %. 5. Podczas zaliczania udostpnionego zBo|a lub jego cz[ci do odpowiednich kategorii zagro|enia meta- nowego uwzgldnia si wyniki badaD zagro|enia metanowego w ssiednich zakBadach górniczych. 6. W przypadku stwierdzenia wystpowania metanu w cz[ci udostpnionego zBo|a zBo|e to, w granicach obszaru górniczego lub tej cz[ci zBo|a, w której s planowane albo prowadzone roboty górnicze, zalicza si do tej samej kategorii zagro|enia metanowego wedBug kryteriów okre[lonych w ust. 3 i 4. 7. W przypadku wystpowania w udostpnionym zBo|u zaburzeD warunków geologicznych  w szcze- gólno[ci uskoków, nasuni o zrzucie wikszym ni| mi|szo[ zBo|a oraz uskoków otwartych ze szczelin wypeBnion materiaBem innym ni| sól  powodujcych zró|nicowanie zagro|enia metanowego w poszcze- gólnych cz[ciach tego zBo|a, cz[ci te mog zosta zaliczone do ró|nych kategorii zagro|enia metanowego. § 11. Dokumentacja, w oparciu o któr dokonuje si zaliczenia przestrzeni, o których mowa w § 8 ust. 2, § 9 ust. 2 albo § 10 ust. 2, do odpowiedniej kategorii zagro|enia metanowego, zawiera: 1) charakterystyk zagro|enia metanowego udokumentowan opisem: a) oznaczeD metanono[no[ci w udostpnionych pokBadach wgla kamiennego lub ich cz[ciach, b) zawarto[ci metanu w powietrzu w podziemnych zakBadach górniczych wydobywajcych rudy metali nie|elaznych, c) zawarto[ci metanu oraz innych gazów wybuchowych w powietrzu w podziemnych zakBadach górni- czych wydobywajcych sól; 2) opis wystpowania w przestrzeniach, o których mowa w § 8 ust. 2, § 9 ust. 2 albo § 10 ust. 2, innych za- gro|eD naturalnych wymienionych w § 1 pkt 1, które mog mie wpByw na wzrost nat|enia zagro|enia metanowego; 3) mapy wyrobisk lub ich cz[ci, w skali nie mniejszej ni| 1 : 5000, z naniesionymi propozycjami granic poszczególnych kategorii zagro|enia metanowego; 4) wyniki badaD przeprowadzonych przez rzeczoznawc oraz opini rzeczoznawcy, je|eli dokonuje si za- liczenia do: a) I, II lub III kategorii zagro|enia metanowego w podziemnych zakBadach górniczych wydobywajcych wgiel kamienny, b) I kategorii zagro|enia metanowego w podziemnych zakBadach górniczych wydobywajcych rudy me- tali nie|elaznych, strona 6 z 30 c) I kategorii zagro|enia metanowego w podziemnych zakBadach górniczych wydobywajcych sól. RozdziaB 4 Zagro|enie wyrzutami gazów i skaB § 12. Podstawowym kryterium oceny zagro|enia wyrzutami gazów i skaB jest mo|liwo[ zaistnienia na- stpujcych zjawisk gazogeodynamicznych: 1) wyrzutu gazów i skaB, bdcego dynamicznym przemieszczeniem rozkruszonych skaB lub kopaliny z ca- lizny do wyrobiska przez energi gazów wydzielonych z górotworu w wyniku dziaBania czynników geo- logiczno-górniczych, które mo|e spowodowa w wyrobisku: a) zjawiska akustyczne, b) podmuch powietrza, c) uszkodzenie jego obudowy lub znajdujcych si w nim maszyn i urzdzeD, d) powstanie kawerny powyrzutowej, bdcej pustk w jego stropie, spgu lub ociosie, e) zaburzenie w jego przewietrzaniu, f) nagromadzenie si gazów o warto[ci st|enia, która mo|e spowodowa ich wybuch, g) powstanie atmosfery niezdatnej do oddychania, lub 2) nagBego wypBywu gazów z górotworu do wyrobiska, zwanego dalej  nagBym wypBywem gazów , bd- cego zachodzcym w krótkim okresie intensywnym  niezwizanym ze skutkami zawaBu, tpnicia lub odgazowania urobionych skaB albo wgla lub niezwizanym z zaburzeniami w przewietrzaniu wyrobiska  wydzielaniem si gazów z górotworu, które mo|e spowodowa w wyrobisku: a) nagromadzenie si gazów o warto[ci st|enia, która mo|e spowodowa ich wybuch, lub b) powstanie atmosfery niezdatnej do oddychania. § 13. 1. W podziemnych zakBadach górniczych wydobywajcych wgiel kamienny ustala si trzy katego- rie zagro|enia wyrzutami gazów i skaB. 2. PokBad lub jego cz[ jest przestrzeni, która w podziemnych zakBadach górniczych wydobywajcych wgiel kamienny podlega zaliczeniu do jednej z trzech kategorii zagro|enia wyrzutami gazów i skaB. 3. Do I kategorii zagro|enia wyrzutami gazów i skaB zalicza si pokBad lub jego cz[, je|eli metanono- [no[ wynosi od 4,5 m3/Mg do 8 m3/Mg w przeliczeniu na czyst substancj wglow, przy czym wskaznik zwizBo[ci wgla jest mniejszy ni| 0,3 lub intensywno[ desorpcji metanu jest wiksza ni| 1,2 kPa. 4. Do II kategorii zagro|enia wyrzutami gazów i skaB zalicza si pokBad lub jego cz[, je|eli metanono- [no[ jest wiksza ni| 8 m3/Mg w przeliczeniu na czyst substancj wglow, przy czym wskaznik zwizBo- [ci wgla jest mniejszy ni| 0,3 lub intensywno[ desorpcji metanu jest wiksza ni| 1,2 kPa. 5. Do III kategorii zagro|enia wyrzutami gazów i skaB zalicza si pokBad lub jego cz[, je|eli: 1) zaistniaB wyrzut gazów i skaB lub 2) zaistniaB nagBy wypByw gazów, lub 3) zaistniaBy okoliczno[ci okre[lone w ust. 4 oraz zaistniaBa co najmniej jedna z nastpujcych okoliczno[ci: a) zwikszona objto[ zwiercin w czasie wiercenia otworów, wyra|ona w dm3 uzyskanych z 1 m bie|- cego otworu badawczego wierconego wiertarkami obrotowymi o [rednicy wiertBa 42 mm, b) wydmuchy zwiercin i gazów w czasie wiercenia otworów badawczych wiertarkami obrotowymi o [rednicy wiertBa 42 mm, c) zakleszczanie lub wypychanie wiertBa w czasie wiercenia otworów badawczych wiertarkami obroto- wymi o [rednicy wiertBa 42 mm, strona 7 z 30 d) odpryskiwanie wgla z ociosów i czoBa przodka oraz trzaski w gBbi calizny wglowej, e) nagBy wzrost metanowo[ci wzgldnej lub bezwzgldnej, f) zwikszone wydzielanie si gazów po robotach strzaBowych, g) zwikszone ilo[ci urobku i jego rozrzucenie na wiksz odlegBo[ od przodka mimo braku zmiany technologii wykonywania robót strzaBowych, h) zmniejszone zwizBo[ci i zmiany struktury wgla w czasie prowadzenia wyrobiska, i) wydzielanie lub wykraplanie wody na powierzchni calizny wglowej, j) zmiana barwy wgla na powierzchni calizny wglowej. 6. Intensywno[ci desorpcji metanu jest szybko[ wydzielania si metanu z próbki wgla pobranej ze zwiercin uzyskanych w czasie wiercenia otworu badawczego wiertarkami obrotowymi o [rednicy wiertBa 42 mm. 7. Metanowo[ci wzgldn jest, wyra|ona w m3/Mg, suma ilo[ci metanu wydzielajcego si do wyrobisk oraz metanu ujtego w trakcie odmetanowania, w przeliczeniu na Mg wydobytej kopaliny. 8. Metanowo[ci bezwzgldn jest, wyra|ona w m3/min, suma ilo[ci metanu wydzielajcego si do wy- robisk oraz metanu ujtego w trakcie odmetanowania, w przeliczeniu na minut. § 14. 1. W podziemnych zakBadach górniczych wydobywajcych rudy miedzi ustala si dwie kategorie zagro|enia wyrzutami gazów i skaB. 2. ZBo|e lub jego cz[ jest przestrzeni, która w podziemnych zakBadach górniczych wydobywajcych rudy miedzi podlega zaliczeniu do jednej z dwóch kategorii zagro|enia wyrzutami gazów i skaB. 3. Do I kategorii zagro|enia wyrzutami gazów i skaB zalicza si zBo|e lub jego cz[, je|eli: 1) okre[lono, na podstawie wykonanych badaD doBowych i powierzchniowych, mo|liwo[ powstania za- gro|enia gazowego lub zjawisk gazogeodynamicznych, lub 2) zaistniaB nagBy wypByw gazów. 4. Do II kategorii zagro|enia wyrzutami gazów i skaB zalicza si zBo|e lub jego cz[, je|eli zaistniaB wy- rzut gazów i skaB. § 15. 1. W podziemnych zakBadach górniczych wydobywajcych sól ustala si trzy kategorie zagro|enia wyrzutami gazów i skaB. 2. ZBo|e lub jego cz[ jest przestrzeni, która w podziemnych zakBadach górniczych wydobywajcych sól podlega zaliczeniu do jednej z trzech kategorii zagro|enia wyrzutami gazów i skaB. 3. Do I kategorii zagro|enia wyrzutami gazów i skaB zalicza si zBo|e lub jego cz[, je|eli: 1) nie zaistniaB wyrzut gazów i skaB, lecz zaistniaB nagBy wypByw gazów lub 2) zaistniaB swobodny wypByw gazów, ale budowa geologiczna zBo|a i sytuacja gazowa w zBo|u nie zostaBy wystarczajco rozpoznane za pomoc robót górniczych lub robót geologicznych. 4. Do II kategorii zagro|enia wyrzutami gazów i skaB zalicza si zBo|e lub jego cz[, je|eli zaistniaB wy- rzut gazów i skaB, w trakcie którego zostaBy wyrzucone do wyrobisk skaBy o masie nie wikszej ni| 10 Mg. 5. Do III kategorii zagro|enia wyrzutami gazów i skaB zalicza si zBo|e lub jego cz[, je|eli zaistniaB wyrzut gazów i skaB, w trakcie którego zostaBy wyrzucone do wyrobisk skaBy o masie wikszej ni| 10 Mg. § 16. Dokumentacja, w oparciu o któr dokonuje si zaliczenia przestrzeni, o których mowa w § 13 ust. 2, § 14 ust. 2 albo § 15 ust. 2, do odpowiedniej kategorii zagro|enia wyrzutami gazów i skaB, zawiera: 1) opis budowy geologicznej przestrzeni, o których mowa w § 13 ust. 2, § 14 ust. 2 albo § 15 ust. 2; strona 8 z 30 2) opis okoliczno[ci charakteryzujcych zagro|enie wyrzutami gazów i skaB; 3) charakterystyczne przekroje geologiczne; 4) mapy: a) w przypadku podziemnych zakBadów górniczych wydobywajcych wgiel kamienny  pokBadu lub jego cz[ci, b) w przypadku podziemnych zakBadów górniczych wydobywajcych rudy miedzi lub sól  wyrobiska lub jego cz[ci  w skali nie mniejszej ni| 1 : 5000, z naniesionymi propozycjami granic poszczególnych kategorii za- gro|enia wyrzutami gazów i skaB; 5) wyniki badaD przeprowadzonych przez rzeczoznawc oraz opini rzeczoznawcy, je|eli dokonuje si za- liczenia do: a) I lub II kategorii zagro|enia wyrzutami gazów i skaB w podziemnych zakBadach górniczych wydoby- wajcych wgiel kamienny, b) I kategorii zagro|enia wyrzutami gazów i skaB w podziemnych zakBadach górniczych wydobywaj- cych rudy miedzi, c) I lub II kategorii zagro|enia wyrzutami gazów i skaB w podziemnych zakBadach górniczych wydoby- wajcych sól. RozdziaB 5 Zagro|enie wybuchem pyBu wglowego § 17. 1. Podstawowym kryterium oceny zagro|enia wybuchem pyBu wglowego, rozumianego jako ziar- na wgla przechodzce przez sito o wymiarach oczek równych 1 × 1 mm: 1) w pokBadzie wgla oraz w wyrobisku dr|onym w tym pokBadzie lub jego cz[ci  jest stwierdzenie w tym pokBadzie lub wyrobisku zawarto[ci cz[ci lotnych w wglu wikszej ni| 10 % w bezwodnej i bezpopioBowej substancji wglowej; 2) w wyrobisku poziomym oraz wyrobisku pochyBym o nachyleniu do 45°, z wyjtkiem wyrobiska dr|o- nego w pokBadzie wgla lub jego cz[ci  jest brak mo|liwo[ci uznania tego wyrobiska za niezagro|one wybuchem pyBu wglowego; 3) w wyrobisku pionowym oraz w wyrobisku pochyBym o nachyleniu wikszym ni| 45°, w tym w szybie lub szybiku, z wyjtkiem wyrobiska, w tym szybu lub szybiku, dr|onego w pokBadzie wgla lub jego cz[ci  jest brak mo|liwo[ci uznania tego wyrobiska, w tym szybu lub szybiku, za niezagro|one wy- buchem pyBu wglowego. 2. Miejscami, w których jest mo|liwe zapocztkowanie wybuchu pyBu wglowego, s: 1) miejsca wykonywania robót strzaBowych w wyrobiskach zagro|onych wybuchem pyBu wglowego; 2) miejsca urabiania wgla; 3) miejsca nagromadzenia metanu w ilo[ci co najmniej 1,5 %; 4) miejsca nagromadzenia niebezpiecznego pyBu wglowego w ilo[ci co najmniej 500 g/m3 wyrobiska w pyle kopalnianym niezabezpieczonym w sposób naturalny na dBugo[ci wikszej ni| 30 m, w wyrobi- sku, w którym s eksploatowane maszyny lub urzdzenia elektryczne; 5) pola po|arowe; 6) zbiorniki wgla; 7) skBady materiaBów wybuchowych; 8) strefy szczególnego zagro|enia tpaniami; strona 9 z 30 9) wyrobiska o nachyleniu wikszym ni| 10° z transportem linowym, koBowym lub kolejkami, w których s zainstalowane kable lub przewody elektryczne, z wyjtkiem szybów lub szybików; 10) [ciany podczas zbrojenia i likwidacji. 3. Niebezpiecznym pyBem wglowym jest pyB wglowy pochodzcy z pokBadu wgla zagro|onego wy- buchem pyBu wglowego. 4. PyBem kopalnianym jest pyB powstaBy podczas robót górniczych, z dodatkiem substancji zabezpiecza- jcych przed wybuchem. 5. PyBem kopalnianym zabezpieczonym w sposób naturalny jest pyB kopalniany, który speBnia nastpuj- ce warunki: 1) zawiera wod przemijajc pochodzenia naturalnego uniemo|liwiajc przenoszenie wybuchu pyBu w- glowego i caBkowicie pozbawiajc pyB kopalniany lotno[ci lub 2) zawiera co najmniej: a) 70 % cz[ci niepalnych staBych pochodzenia naturalnego w polach niemetanowych lub b) 80 % cz[ci niepalnych staBych pochodzenia naturalnego w polach metanowych. 6. PyBem kopalnianym niezabezpieczonym w sposób naturalny jest pyB kopalniany, który nie speBnia wa- runków okre[lonych w ust. 5. § 18. 1. W podziemnych zakBadach górniczych wydobywajcych wgiel kamienny ustala si dwie klasy zagro|enia wybuchem pyBu wglowego. 2. PokBad wgla lub jego cz[ oraz wyrobisko jest przestrzeni, która w podziemnych zakBadach górni- czych wydobywajcych wgiel kamienny podlega zaliczeniu do jednej z dwóch klas zagro|enia wybuchem pyBu wglowego. 3. Zaliczeniu podlegaj odrbnie: 1) pokBad wgla lub jego cz[, Bcznie z wyrobiskami dr|onymi w tym pokBadzie lub jego cz[ci; 2) wyrobisko poziome lub jego cz[ oraz wyrobisko pochyBe o nachyleniu do 45° lub jego cz[, z wyjt- kiem wyrobiska dr|onego w pokBadzie wgla lub jego cz[ci; 3) wyrobisko pionowe oraz wyrobisko pochyBe o nachyleniu wikszym ni| 45°, w tym szyb lub szybik, z wyjtkiem wyrobiska, w tym szybu lub szybiku, dr|onego w pokBadzie wgla lub jego cz[ci. 4. Do klasy A zagro|enia wybuchem pyBu wglowego zalicza si pokBad wgla lub jego cz[, Bcznie z wyrobiskami dr|onymi w tym pokBadzie lub jego cz[ci, je|eli w tym pokBadzie lub jego cz[ci lub w wyrobiskach znajduje si pyB kopalniany zabezpieczony w sposób naturalny. 5. Do klasy B zagro|enia wybuchem pyBu wglowego zalicza si pokBad wgla lub jego cz[, Bcznie z wyrobiskami dr|onymi w tym pokBadzie lub jego cz[ci, je|eli w tym pokBadzie lub jego cz[ci lub w wyrobiskach nie wystpuj okoliczno[ci okre[lone w ust. 4. 6. Do klasy A zagro|enia wybuchem pyBu wglowego zalicza si  z wyjtkiem wyrobiska dr|onego w pokBadzie wgla lub jego cz[ci  wyrobisko poziome lub jego cz[ oraz wyrobisko pochyBe o nachyle- niu do 45° lub jego cz[, je|eli w tym wyrobisku lub jego cz[ci: 1) znajduje si pyB kopalniany zabezpieczony w sposób naturalny lub 2) nie wystpuj odcinki z pyBem kopalnianym niezabezpieczonym w sposób naturalny, dBu|sze ni| 30 m, a odlegBo[ midzy odcinkami z pyBem kopalnianym niezabezpieczonym w sposób naturalny nie jest mniejsza ni| 100 m. strona 10 z 30 7. Do klasy B zagro|enia wybuchem pyBu wglowego zalicza si  z wyjtkiem wyrobiska dr|onego w pokBadzie wgla lub jego cz[ci  wyrobisko poziome lub jego cz[ oraz wyrobisko pochyBe o nachyle- niu do 45° lub jego cz[, je|eli w tym wyrobisku nie wystpuj okoliczno[ci okre[lone w ust. 6. 8. Wyrobiskiem poziomym oraz wyrobiskiem pochyBym o nachyleniu do 45° niezagro|onym wybuchem pyBu wglowego jest wyrobisko, w którym: 1) nie wystpuje niebezpieczny pyB wglowy lub 2) pyB kopalniany zawiera co najmniej 80 % cz[ci niepalnych staBych pochodzenia naturalnego, ilo[ nie- bezpiecznego pyBu wglowego jest mniejsza ni| 10 g/m3 wyrobiska, a masa pyBu wglowego bez cz[ci niepalnych staBych, osiadajcego na danej powierzchni w ustalonym czasie, zwana dalej  intensywno[ci osiadania pyBu , jest mniejsza ni| 0,15 g/m2 na dob, lub 3) pyB kopalniany zawiera co najmniej 50 % wody przemijajcej, lub 4) pyB kopalniany zawiera co najmniej 80 % cz[ci niepalnych staBych pochodzenia naturalnego oraz zawar- to[ wody przemijajcej pochodzenia naturalnego w tym pyle wynosi co najmniej 30 %  a wyrobiska majce bezpo[rednie poBczenie z tym wyrobiskiem s wyrobiskami niezagro|onymi wy- buchem pyBu wglowego lub zostaBy zaliczone do klasy A zagro|enia wybuchem pyBu wglowego. 9. Do klasy A zagro|enia wybuchem pyBu wglowego zalicza si  z wyjtkiem wyrobiska, w tym szy- bu i szybiku, dr|onego w pokBadzie wgla lub jego cz[ci  wyrobisko pionowe oraz wyrobisko pochyBe o nachyleniu wikszym ni| 45°, w tym szyb lub szybik, je|eli w tym wyrobisku, szybie lub szybiku: 1) zalegajcy pyB kopalniany zawiera co najmniej 70 % cz[ci niepalnych staBych w polach niemetanowych lub 80 % cz[ci niepalnych staBych w polach metanowych lub 2) zalegajcy pyB kopalniany zawiera wod przemijajc uniemo|liwiajc przeniesienie wybuchu pyBu w- glowego i caBkowicie pozbawiajc pyB kopalniany lotno[ci, lub 3) [rednia ilo[ zalegajcego pyBu wglowego jest mniejsza ni| 5 g/m3 szybu lub szybiku. 10. Do klasy B zagro|enia wybuchem pyBu wglowego zalicza si  z wyjtkiem wyrobiska, w tym szybu i szybiku, dr|onego w pokBadzie wgla lub jego cz[ci  wyrobisko pionowe oraz wyrobisko pochy- Be o nachyleniu wikszym ni| 45°, w tym szyb lub szybik, je|eli w tym wyrobisku, szybie lub szybiku nie wystpuj okoliczno[ci okre[lone w ust. 9. 11. Wyrobiskiem pionowym oraz wyrobiskiem pochyBym o nachyleniu wikszym ni| 45°, w tym szy- bem lub szybikiem, niezagro|onym wybuchem pyBu wglowego jest wyrobisko, w tym szyb lub szybik, w którym jednocze[nie: 1) zawarto[ cz[ci niepalnych staBych w pyle kopalnianym zalegajcym w wyrobisku wynosi co najmniej 80 %; 2) [rednia ilo[ pyBu wglowego zalegajcego w wyrobisku jest mniejsza ni| 1 g/m3 wyrobiska; 3) intensywno[ osiadania pyBu w wyrobiskach poBczonych z tym wyrobiskiem, w odlegBo[ci do 5 m od tego wyrobiska, jest mniejsza ni| 0,15 g/m2 na dob; 4) wyrobiska majce bezpo[rednie poBczenie z tym wyrobiskiem s wyrobiskami niezagro|onymi wybu- chem pyBu wglowego lub zostaBy zaliczone do klasy A zagro|enia wybuchem pyBu wglowego; 5) w budynku nadszybia nie zostaBy wyznaczone, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpo|arowej (Dz. U. z 2009 r. Nr 178, poz. 1380 oraz z 2010 r. Nr 57, poz. 353), strefy zagro|enia wybuchem pyBów. § 19. 1. W odkrywkowych zakBadach górniczych wydobywajcych wgiel brunatny ustala si dwie klasy zagro|enia wybuchem pyBu wglowego. 2. Wyrobisko podziemne lub jego cz[ jest przestrzeni, która w odkrywkowych zakBadach górniczych wydobywajcych wgiel brunatny podlega zaliczeniu do jednej z dwóch klas zagro|enia wybuchem pyBu wglowego. strona 11 z 30 3. Do klasy A zagro|enia wybuchem pyBu wglowego zalicza si wyrobisko podziemne lub jego cz[, je|eli w tym wyrobisku lub jego cz[ci znajduje si pyB kopalniany zabezpieczony w sposób naturalny. 4. Do klasy B zagro|enia wybuchem pyBu wglowego zalicza si wyrobisko podziemne lub jego cz[, je|eli w tym wyrobisku lub jego cz[ci nie wystpuj okoliczno[ci okre[lone w ust. 3. § 20. Dokumentacja, w oparciu o któr dokonuje si zaliczenia przestrzeni, o których mowa w § 18 ust. 2 albo § 19 ust. 2, do odpowiedniej klasy zagro|enia wybuchem pyBu wglowego, zawiera: 1) charakterystyk miejsc, o których mowa w § 17 ust. 2; 2) charakterystyk przestrzeni, o których mowa w § 18 ust. 2 oraz § 19 ust. 2, z uwzgldnieniem wystpu- jcych tam innych zagro|eD; 3) opis okoliczno[ci majcych wpByw na powstanie zagro|enia wybuchem pyBu wglowego; 4) propozycj zaliczenia przestrzeni, o których mowa w § 18 ust. 2 oraz § 19 ust. 2, do odpowiedniej klasy zagro|enia wybuchem pyBu wglowego, z uzasadnieniem; 5) map w skali nie mniejszej ni| 1 : 5000  dla pokBadu oraz wyrobiska  innego ni| wyrobisko piono- we oraz wyrobisko pochyBe o nachyleniu wikszym ni| 45°, w tym szyb lub szybik  lub jego cz[ci; 6) przekrój geologiczny  dla wyrobiska pionowego oraz wyrobiska pochyBego o nachyleniu wikszym ni| 45°, w tym szybu lub szybiku; 7) wyniki badaD przeprowadzonych przez rzeczoznawc oraz opini rzeczoznawcy, je|eli dokonuje si za- liczenia do klasy A zagro|enia wybuchem pyBu wglowego. RozdziaB 6 Zagro|enie klimatyczne § 21. 1. Podstawowym kryterium oceny zagro|enia klimatycznego jest wystpowanie na stanowisku pra- cy, w rozumieniu przepisów wydanych na podstawie art. 23715 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r.  Ko- deks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z pózn. zm.3)), w podziemnym wyrobisku górniczym, zwanym dalej  stanowiskiem pracy , temperatury zastpczej klimatu wy|szej ni| 26 °C. 2. Temperatur zastpcz klimatu oblicza si wedBug nastpujcego wzoru: tzk = 0,6 tw + 0,4 ts  v, gdzie: tzk  temperatura zastpcza klimatu, wyra|ona w °C, tw  temperatura powietrza kopalnianego, wyra|ona w °C:   zmierzona termometrem wilgotnym lub   wyznaczona na podstawie pomiarów temperatury suchej, wilgotno[ci wzgldnej oraz ci[nienia atmosferycznego w miejscu wykonywania pomiaru, ts  temperatura powietrza kopalnianego zmierzona termometrem suchym lub czujnikiem pomiarowym, wyra|ona w °C, v  prdko[ powietrza, wyra|ona w m/s, pomno|ona przez wspóBczynnik przeliczeniowy wynoszcy 1 s × °C/m; je|eli prdko[ powietrza jest wiksza ni| 4 m/s, do obliczeD przyjmuje si warto[ 4 m/s. § 22. 1. W podziemnych zakBadach górniczych ustala si trzy stopnie zagro|enia klimatycznego. 2. Stanowisko pracy jest przestrzeni, która w podziemnych zakBadach górniczych podlega zaliczeniu do jednego z trzech stopni zagro|enia klimatycznego. strona 12 z 30 3. Do I stopnia zagro|enia klimatycznego zalicza si stanowisko pracy, je|eli temperatura zastpcza kli- matu nie jest wy|sza ni| 30 °C. 4. Do II stopnia zagro|enia klimatycznego zalicza si stanowisko pracy, niewymienione w ust. 3, je|eli temperatura zastpcza klimatu nie jest wy|sza ni| 32 °C. 5. Do III stopnia zagro|enia klimatycznego zalicza si stanowisko pracy, je|eli: 1) temperatura zastpcza klimatu jest wy|sza ni| 32 °C lub 2) temperatura powietrza kopalnianego zmierzona termometrem wilgotnym lub wyznaczona na podstawie pomiarów temperatury suchej, wilgotno[ci wzgldnej oraz ci[nienia atmosferycznego w miejscu wyko- nywania pomiaru jest wy|sza ni| 34 °C, lub 3) temperatura powietrza kopalnianego zmierzona termometrem suchym lub czujnikiem pomiarowym jest wy|sza ni| 35 °C. § 23. Dokumentacja, w oparciu o któr dokonuje si zaliczenia przestrzeni, o których mowa w § 22 ust. 2, do odpowiedniego stopnia zagro|enia klimatycznego, zawiera: 1) wyniki pomiarów parametrów sBu|cych do obliczenia temperatury zastpczej klimatu, o których mowa w § 21 ust. 2, udokumentowanych w ksi|ce kontroli zagro|enia klimatycznego, prowadzonej w sposób okre[lony w przepisach wydanych na podstawie art. 120 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r.  Prawo geologiczne i górnicze; 2) propozycj zaliczenia przestrzeni, o których mowa w § 22 ust. 2, do odpowiedniego stopnia zagro|enia klimatycznego, z uzasadnieniem. RozdziaB 7 Zagro|enie wodne § 24. Podstawowym kryterium oceny zagro|enia wodnego jest mo|liwo[ wystpienia zwikszonego lub niekontrolowanego dopBywu albo mo|liwo[ wdarcia si do istniejcego lub projektowanego wyrobiska: wody, solanki, Bugów lub wody z luznym materiaBem, stwarzajcego niebezpieczeDstwo dla pracowników lub ruchu zakBadu górniczego. § 25. 1. W podziemnych zakBadach górniczych wydobywajcych kopaliny inne ni| sól ustala si trzy stopnie zagro|enia wodnego. 2. ZBo|e lub jego cz[ oraz otaczajcy górotwór w granicach obszaru górniczego jest przestrzeni, która w podziemnych zakBadach górniczych wydobywajcych kopaliny inne ni| sól podlega zaliczeniu do jednego z trzech stopni zagro|enia wodnego. 3. Do I stopnia zagro|enia wodnego zalicza si zBo|e lub jego cz[ oraz otaczajcy górotwór w grani- cach obszaru górniczego, je|eli: 1) zbiorniki i cieki wodne na powierzchni terenu s izolowane od istniejcych oraz projektowanych wyro- bisk warstw izolujc o mi|szo[ci zapewniajcej bezpieczeDstwo prowadzonych robót górniczych lub 2) poziomy wodono[ne s izolowane od istniejcych oraz projektowanych wyrobisk warstw izolujc o mi|szo[ci zapewniajcej bezpieczeDstwo prowadzonych robót górniczych, lub 3) z poziomów wodono[nych odprowadzono zasoby statyczne wód, a dopByw z zasobów dynamicznych ma staBe nat|enie umo|liwiajce bie|ce odwadnianie wyrobiska lub wyrobisk, lub 4) podziemne zbiorniki wodne s izolowane od istniejcych oraz projektowanych wyrobisk warstw izolu- jc o mi|szo[ci zapewniajcej bezpieczeDstwo prowadzonych robót górniczych. strona 13 z 30 4. Do II stopnia zagro|enia wodnego zalicza si zBo|e lub jego cz[ oraz otaczajcy górotwór w grani- cach obszaru górniczego, je|eli: 1) zbiorniki i cieki wodne na powierzchni terenu oraz podziemne zbiorniki wodne mog w sposób po[redni, w szczególno[ci przez infiltracj lub przeciekanie, spowodowa zwikszenie zawodnienia istniejcych lub projektowanych wyrobisk lub 2) w stropie lub spgu zBo|a albo w cz[ci górotworu, w której istnieje lub jest projektowane wyrobisko, wystpuje poziom wodono[ny typu porowego, który nie jest izolowany od zBo|a lub wyrobisk warstw izolujc o mi|szo[ci zapewniajcej bezpieczeDstwo prowadzonych robót górniczych, lub 3) wystpuj uskoki wodono[ne o rozpoznanym zawodnieniu oraz lokalizacji, lub 4) wystpuj otwory wiertnicze zlikwidowane nieprawidBowo albo nie ma danych o sposobie likwidacji otworów wiertniczych, je|eli otwory te stwarzaj mo|liwo[ przepBywu wód z powierzchniowych lub podziemnych zbiorników wodnych oraz z poziomów wodono[nych do wyrobiska. 5. Do III stopnia zagro|enia wodnego zalicza si zBo|e lub jego cz[ oraz otaczajcy górotwór w grani- cach obszaru górniczego, je|eli: 1) zbiorniki i cieki wodne na powierzchni terenu oraz podziemne zbiorniki wodne stwarzaj mo|liwo[ bezpo[redniego zwikszonego, niekontrolowanego dopBywu albo mo|liwo[ wdarcia si wody do wyro- biska lub 2) w stropie lub spgu zBo|a albo w cz[ci górotworu, w której istnieje lub jest projektowane wyrobisko, wystpuje poziom wodono[ny typu szczelinowego lub szczelinowo-kawernistego, który nie jest izolo- wany od zBo|a lub wyrobisk warstw izolujc o mi|szo[ci zapewniajcej bezpieczeDstwo prowadzo- nych robót górniczych, lub 3) w cz[ci górotworu, w której istnieje lub jest projektowane wyrobisko, albo w jego bezpo[rednim s- siedztwie wystpuj zbiorniki wodne pod ci[nieniem w stosunku do spgu tych wyrobisk, lub 4) wystpuj uskoki wodono[ne o niedostatecznie rozpoznanym zawodnieniu lub lokalizacji, lub 5) jest mo|liwe wdarcie si wody lub wody z luznym materiaBem z innych przestrzeni ni| okre[lone w pkt 1 4. § 26. 1. W podziemnych zakBadach górniczych wydobywajcych sól ustala si trzy stopnie zagro|enia wodnego. 2. ZBo|e lub jego cz[ oraz otaczajcy je górotwór w granicach obszaru górniczego jest przestrzeni, która w podziemnych zakBadach górniczych wydobywajcych sól podlega zaliczeniu do jednego z trzech stopni zagro|enia wodnego. 3. Do I stopnia zagro|enia wodnego zalicza si zBo|e lub jego cz[ oraz otaczajcy je górotwór w grani- cach obszaru górniczego, je|eli wystpuje warstwa izolujca midzy zBo|em a wystpujcymi w jego oto- czeniu zbiornikami wodnymi lub poziomami wodono[nymi uniemo|liwiajca przepByw wód do wyrobiska. 4. Do II stopnia zagro|enia wodnego zalicza si zBo|e lub jego cz[ oraz otaczajcy je górotwór w gra- nicach obszaru górniczego, je|eli: 1) wystpuje warstwa izolujca midzy zBo|em a wystpujcymi w jego otoczeniu zbiornikami wodnymi lub poziomami wodono[nymi lub 2) w zBo|u wystpuj naturalne zbiorniki cieczy, a dopByw z nich do wyrobisk jest malejcy. 5. Do III stopnia zagro|enia wodnego zalicza si zBo|e lub jego cz[ oraz otaczajcy je górotwór w gra- nicach obszaru górniczego, je|eli: 1) nie wystpuje warstwa izolujca midzy zBo|em a wystpujcymi w jego otoczeniu zbiornikami wodny- mi lub poziomami wodono[nymi lub 2) seria warstw izolujcych nie stanowi wystarczajcego zabezpieczenia ze wzgldu na naruszenie jej robo- tami górniczymi. strona 14 z 30 § 27. 1. W zakBadach prowadzcych dziaBalno[ okre[lon w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r.  Prawo geologiczne i górnicze ustala si trzy stopnie zagro|enia wodnego. 2. Wyrobisko lub jego cz[ jest przestrzeni, która w zakBadach prowadzcych dziaBalno[ okre[lon w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r.  Prawo geologiczne i górnicze podlega zaliczeniu do jedne- go z trzech stopni zagro|enia wodnego. 3. Do I stopnia zagro|enia wodnego zalicza si wyrobisko lub jego cz[, je|eli: 1) zbiorniki i cieki wodne na powierzchni terenu s izolowane od istniejcych oraz projektowanych wyro- bisk warstw skaB nieprzepuszczalnych o mi|szo[ci zapewniajcej bezpieczeDstwo prowadzonych robót górniczych lub 2) poziomy wodono[ne s izolowane od istniejcych oraz projektowanych wyrobisk warstw skaB nieprze- puszczalnych o mi|szo[ci zapewniajcej bezpieczeDstwo prowadzonych robót górniczych, lub 3) z poziomów wodono[nych odprowadzono zasoby statyczne wód, a dopByw z zasobów dynamicznych ma staBe nat|enie umo|liwiajce bie|ce odwadnianie wyrobiska lub wyrobisk, lub 4) podziemne zbiorniki wodne s izolowane od istniejcych oraz projektowanych wyrobisk warstw skaB nieprzepuszczalnych o mi|szo[ci zapewniajcej bezpieczeDstwo prowadzonych robót górniczych. 4. Do II stopnia zagro|enia wodnego zalicza si wyrobisko lub jego cz[, je|eli: 1) zbiorniki i cieki wodne na powierzchni terenu oraz podziemne zbiorniki wodne mog w sposób po[redni, w szczególno[ci przez infiltracj lub przeciekanie, spowodowa zwikszenie zawodnienia istniejcych lub projektowanych wyrobisk, lub 2) w stropie lub spgu zBo|a albo w cz[ci górotworu, w której istnieje lub jest projektowane wyrobisko, wystpuje poziom wodono[ny typu porowego, który nie jest izolowany od zBo|a lub wyrobisk warstw izolujc o mi|szo[ci zapewniajcej bezpieczeDstwo prowadzonych robót górniczych, lub 3) wystpuj uskoki wodono[ne o rozpoznanym zawodnieniu oraz lokalizacji, lub 4) istniej otwory wiertnicze zlikwidowane nieprawidBowo albo nie ma danych o sposobie likwidacji otwo- rów wiertniczych, a otwory te stwarzaj mo|liwo[ przepBywu wód z powierzchniowych lub podziem- nych zbiorników wodnych oraz z poziomów wodono[nych do wyrobiska. 5. Do III stopnia zagro|enia wodnego zalicza si wyrobisko lub jego cz[, je|eli: 1) zbiorniki i cieki wodne na powierzchni terenu oraz podziemne zbiorniki wodne stwarzaj mo|liwo[ bezpo[redniego zwikszonego, niekontrolowanego dopBywu albo mo|liwo[ wdarcia si wody do wyro- biska lub 2) w stropie lub spgu zBo|a albo w cz[ci górotworu, w której istnieje lub jest projektowane wyrobisko, wystpuje poziom wodono[ny typu szczelinowego lub szczelinowo-kawernistego, który nie jest izolo- wany od zBo|a lub wyrobisk warstw izolujc o mi|szo[ci zapewniajcej bezpieczeDstwo prowadzo- nych robót górniczych, lub 3) w cz[ci górotworu, w której istnieje lub jest projektowane wyrobisko, albo w jego bezpo[rednim s- siedztwie wystpuj zbiorniki wodne pod ci[nieniem w stosunku do spgu tych wyrobisk, lub 4) wystpuj uskoki wodono[ne o niedostatecznie rozpoznanym zawodnieniu lub lokalizacji, lub 5) jest mo|liwe wdarcie si wody lub wody z luznym materiaBem z innych przestrzeni ni| okre[lone w pkt 1 4. § 28. 1. W odkrywkowych zakBadach górniczych ustala si dwa stopnie zagro|enia wodnego. 2. ZBo|e lub jego cz[ jest przestrzeni, która w odkrywkowych zakBadach górniczych podlega zalicze- niu do jednego z dwóch stopni zagro|enia wodnego. 3. Do I stopnia zagro|enia wodnego zalicza si zBo|e lub jego cz[, je|eli istnieje mo|liwo[: strona 15 z 30 1) zatopienia wyrobiska odkrywkowego w przypadku zaistnienia gwaBtownych opadów atmosferycznych lub 2) bezpo[redniego wdarcia si wody ze zbiorników lub cieków wodnych znajdujcych si na powierzchni terenu do wyrobiska odkrywkowego, lub 3) wypBywu wody ze skarp lub spgu wyrobiska odkrywkowego, w ilo[ci stwarzajcej niebezpieczeDstwo dla pracowników lub ruchu zakBadu górniczego. 4. Do II stopnia zagro|enia wodnego zalicza si zBo|e lub jego cz[, je|eli w tej przestrzeni zaistniaBy wcze[niej okoliczno[ci okre[lone w ust. 3 pkt 1, 2 lub 3. § 29. Je|eli w odkrywkowym zakBadzie górniczym istniej w zBo|u lub s w nim projektowane wyrobi- ska podziemne, dla tej cz[ci zBo|a dokonuje si oceny zagro|enia wodnego wedBug kryteriów okre[lonych w § 25. § 30. Dokumentacja, w oparciu o któr dokonuje si zaliczenia przestrzeni, o których mowa w § 25 ust. 2, § 26 ust. 2, § 27 ust. 2 albo § 28 ust. 2, do odpowiedniego stopnia zagro|enia wodnego, zawiera: 1) charakterystyk budowy geologicznej i warunków hydrogeologicznych przestrzeni, o których mowa w § 25 ust. 2, § 26 ust. 2, § 27 ust. 2 albo § 28 ust. 2, obejmujc w szczególno[ci zestawienie oraz opis: a) podziemnych zbiorników wodnych, b) otworów wiertniczych zlikwidowanych nieprawidBowo lub w odniesieniu do których nie ma danych o sposobie ich likwidacji, c) uskoków wodono[nych, d) zródeB zagro|enia wodnego niewymienionych w lit. a c  z których jest mo|liwe wdarcie si wody, solanki, Bugów lub wody z luznym materiaBem, stwarzajce niebezpieczeDstwo dla pracowników lub ruchu zakBadu górniczego; 2) analiz wpBywu zródeB zagro|enia wodnego, o których mowa w pkt 1, na prowadzone i projektowane roboty górnicze; 3) obliczenie oraz okre[lenie granic proponowanego zaliczenia przestrzeni, o których mowa w § 25 ust. 2, § 26 ust. 2, § 27 ust. 2 albo § 28 ust. 2, do odpowiedniego stopnia zagro|enia wodnego, z uzasadnieniem, a w przypadku podziemnych zbiorników wodnych  wyznaczenie szeroko[ci stref wokóB podziemnych zbiorników wodnych stwarzajcych zagro|enie wodne; 4) mapy wyrobisk, w skali nie mniejszej ni| 1 : 10000, z wyszczególnionymi zródBami zagro|enia wodne- go, o których mowa w pkt 1, oraz propozycjami granic poszczególnych stopni zagro|enia wodnego; 5) przekroje hydrogeologiczne; 6) mapy poziomów wodono[nych stwarzajcych zagro|enie wodne. RozdziaB 8 Zagro|enie osuwiskowe § 31. 1. Podstawowym kryterium oceny zagro|enia osuwiskowego jest mo|liwo[ zaistnienia osuwiska. 2. Osuwiskiem jest przemieszczenie si, w wyniku naruszenia stanu równowagi w górotworze, mas skal- nych budujcych skarp lub zbocze, stwarzajce niebezpieczeDstwo dla pracowników lub ruchu zakBadu górniczego. § 32. 1. W odkrywkowych zakBadach górniczych ustala si dwa stopnie zagro|enia osuwiskowego. 2. ZBo|e lub jego cz[, wyrobisko oraz zwaBowisko s przestrzeniami, które w odkrywkowych zakBa- dach górniczych podlegaj zaliczeniu do jednego z dwóch stopni zagro|enia osuwiskowego. strona 16 z 30 3. Do I stopnia zagro|enia osuwiskowego zalicza si zBo|e lub jego cz[, wyrobisko lub zwaBowisko, je|eli w skarpie lub zboczu wystpuj, stwierdzone w opinii sporzdzonej przez sBu|b geologiczn: 1) warstwy nachylone w stron wyrobiska, a spkania umo|liwiajce odspajanie si wikszych mas skal- nych s uBo|one równolegle do skarpy lub 2) przewarstwienia skaB o ró|nych parametrach wytrzymaBo[ciowych i wBa[ciwo[ciach geomechanicznych, przewarstwienia skaB wodono[nych lub powierzchnie podzielno[ci Bawicowej, lub 3) strefy wietrzeniowe lub strefy zmian hydrotermalnych, w szczególno[ci |yBy kruchych mineraBów, zaile- nie, serycytyzacja lub chlorytyzacja, lub 4) uskoki, lub 5) brekcje tektoniczne, lub 6) spkania ciosowe, lub 7) strefy drgaD spowodowanych ruchem pojazdów, wstrzsy wywoBane robotami strzaBowymi lub ruchem maszyn lub urzdzeD, mogce wpBywa na mo|liwo[ utraty stateczno[ci skarp lub zboczy, lub 8) inne okoliczno[ci mogce spowodowa utrat stateczno[ci skarp lub zboczy w stopniu stwarzajcym niebezpieczeDstwo dla pracowników lub ruchu zakBadu górniczego. 4. Do II stopnia zagro|enia osuwiskowego zalicza si zBo|e lub jego cz[, wyrobisko lub zwaBowisko, je|eli jednocze[nie: 1) w skarpie lub zboczu wystpuje, stwierdzona w opinii sporzdzonej przez sBu|b geologiczn, co naj- mniej jedna z okoliczno[ci okre[lonych w ust. 3; 2) w przestrzeniach wymienionych w pkt 1 zaistniaBo ju| osuwisko. § 33. Dokumentacja, w oparciu o któr dokonuje si zaliczenia przestrzeni, o których mowa w § 32 ust. 2, do odpowiedniego stopnia zagro|enia osuwiskowego, zawiera: 1) opis budowy geologicznej i warunków geologiczno-in|ynierskich przestrzeni, o których mowa w § 32 ust. 2, sprzyjajcych powstawaniu zagro|enia osuwiskowego oraz okre[lenie potencjalnych pBaszczyzn po[lizgu; 2) propozycj zaliczenia przestrzeni, o których mowa w § 32 ust. 2, do odpowiedniego stopnia zagro|enia osuwiskowego, z uzasadnieniem; 3) opini, o której mowa w § 32 ust. 3 lub ust. 4 pkt 1; 4) mapy wyrobisk lub ich cz[ci, w skali nie mniejszej ni| 1 : 10000, z wyszczególnieniem przestrzeni, w których mo|e powsta zagro|enie osuwiskowe, oraz propozycjami granic poszczególnych stopni za- gro|enia osuwiskowego; 5) przekroje geologiczno-in|ynierskie. RozdziaB 9 Zagro|enie erupcyjne § 34. Podstawowym kryterium oceny zagro|enia erupcyjnego jest mo|liwo[ zaistnienia erupcji wiertni- czej, rozumianej jako niekontrolowany przypByw pBynu zBo|owego do otworu lub odwiertu, spowodowany naruszeniem równowagi midzy ci[nieniem zBo|owym a ci[nieniem wynikajcym z hydrostatycznego od- dziaBywania sBupa pBuczki wiertniczej. § 35. 1. W zakBadach górniczych wydobywajcych rop naftow lub gaz ziemny oraz zakBadach prowa- dzcych roboty geologiczne sBu|ce poszukiwaniu lub rozpoznawaniu zBó| tych kopalin ustala si dwie klasy zagro|enia erupcyjnego. strona 17 z 30 2. Otwory przewidziane do wiercenia, otwory wiercone, otwory odwiercone oraz odwierty s przestrze- niami, które w zakBadach górniczych wydobywajcych rop naftow lub gaz ziemny oraz zakBadach prowa- dzcych roboty geologiczne sBu|ce poszukiwaniu lub rozpoznawaniu zBó| tych kopalin podlegaj zaliczeniu do jednej z dwóch klas zagro|enia erupcyjnego. 3. Do klasy A zagro|enia erupcyjnego zalicza si: 1) otwór w przestrzeni nierozpoznanej geologicznie i nierozpoznanej charakterystyce zBo|owej; 2) otwór w przestrzeni rozpoznanej geologicznie o gradiencie ci[nienia zBo|owego wikszym ni| 0,13 MPa / 10 m; 3) otwór, je|eli w jego nieorurowanej cz[ci zalegaj poziomy o ci[nieniu zBo|owym o warto[ci zbli|onej do warto[ci ci[nienia szczelinowania innych skaB wystpujcych w tej cz[ci otworu; 4) odwiert o gradiencie ci[nienia zBo|owego wikszym ni| 0,13 MPa / 10 m. 4. Do klasy B zagro|enia erupcyjnego zalicza si: 1) otwór w przestrzeni rozpoznanej geologicznie i rozpoznanej charakterystyce zBo|owej, 2) odwiert w przestrzeni rozpoznanej geologicznie i rozpoznanej charakterystyce zBo|owej  je|eli gradient ci[nienia zBo|owego nie jest wikszy ni| 0,13 MPa / 10 m. 5. Podczas ustalania klasy zagro|enia erupcyjnego dla otworu przewidzianego do wiercenia wykorzystu- je si dane zamieszczone w projekcie robót geologicznych lub uzyskane na podstawie badaD przeprowadzo- nych w ssiednich odwierconych otworach, a nastpnie koryguje si je po odwierceniu otworu w danej strukturze geologicznej oraz jego opróbowaniu. § 36. 1. Dokumentacja, w oparciu o któr dokonuje si zaliczenia przestrzeni, o których mowa w § 35 ust. 2, do odpowiedniej klasy zagro|enia erupcyjnego, obejmuje w szczególno[ci dane uzyskane po opróbo- waniu otworu lub odwiertu. 2. Dokumentacja zawiera w szczególno[ci: 1) okre[lenie: a) gradientów ci[nienia zBo|owego, b) wydajno[ci otworu lub odwiertu, c) wykBadnika gazowego w ropie naftowej lub solance; 2) propozycj zaliczenia przestrzeni, o których mowa w § 35 ust. 2, do odpowiedniej klasy zagro|enia erupcyjnego. 3. WykBadnikiem gazowym, o którym mowa w ust. 2 pkt 1 lit. c, jest liczba m3 wydobytego gazu ziem- nego przypadajca na jednostk masy lub objto[ci wydobytej z nim ropy naftowej lub solanki w tym sa- mym przedziale czasu. RozdziaB 10 Zagro|enie siarkowodorowe § 37. 1. Podstawowym kryterium oceny zagro|enia siarkowodorowego w zakBadach górniczych wydo- bywajcych rop naftow lub gaz ziemny oraz zakBadach prowadzcych roboty geologiczne sBu|ce poszu- kiwaniu lub rozpoznawaniu zBó| tych kopalin jest mo|liwo[  podczas erupcji otwartej z otworów lub odwiertów  wypBywu pBynu zBo|owego zawierajcego siarkowodór, stwarzajcego niebezpieczeDstwo dla pracowników, ruchu zakBadu górniczego oraz okolicznej ludno[ci. 2. Erupcj otwart jest niekontrolowany wypByw pBynu zBo|owego na powierzchni terenu w wyniku uszkodzenia urzdzeD zabezpieczajcych wylot otworu lub odwiertu. strona 18 z 30 § 38. 1. W zakBadach górniczych wydobywajcych rop naftow lub gaz ziemny oraz zakBadach prowa- dzcych roboty geologiczne sBu|ce poszukiwaniu lub rozpoznawaniu zBó| tych kopalin ustala si cztery kategorie zagro|enia siarkowodorowego. 2. Otwór oraz odwiert o rozpoznanej wydajno[ci wypBywu ropy naftowej lub gazu ziemnego oraz rozpo- znanej koncentracji siarkowodoru w ropie naftowej lub gazie ziemnym s przestrzeniami, które w zakBadach górniczych wydobywajcych rop naftow lub gaz ziemny oraz zakBadach prowadzcych roboty geologiczne sBu|ce poszukiwaniu lub rozpoznawaniu zBó| tych kopalin podlegaj zaliczeniu do jednej z czterech katego- rii zagro|enia siarkowodorowego. 3. Do I kategorii zagro|enia siarkowodorowego zalicza si otwór oraz odwiert, z których mo|liwy wy- pByw siarkowodoru ma wydajno[ wiksz ni| 120 m3/min. 4. Do II kategorii zagro|enia siarkowodorowego zalicza si otwór oraz odwiert, z których mo|liwy wy- pByw siarkowodoru ma wydajno[ wiksz ni| 18 m3/min, lecz nie wiksz ni| 120 m3/min. 5. Do III kategorii zagro|enia siarkowodorowego zalicza si otwór oraz odwiert, z których mo|liwy wy- pByw siarkowodoru ma wydajno[ wiksz ni| 6 m3/min, lecz nie wiksz ni| 18 m3/min. 6. Do IV kategorii zagro|enia siarkowodorowego zalicza si otwór oraz odwiert, wokóB których istnieje mo|liwo[ powstania st|enia siarkowodoru o warto[ci wikszej ni| 7 ppm, a mo|liwy wypByw siarkowodo- ru z tego otworu oraz odwiertu ma wydajno[ nie wiksz ni| 6 m3/min. 7. Podczas ustalania kategorii zagro|enia siarkowodorowego: 1) dla otworów lub odwiertów, z których eksploatuje si pByn zBo|owy przez rurki wydobywcze, przyjmuje si najwiksz mo|liw wydajno[ wypBywu siarkowodoru wydobywajcego si z otworu lub odwiertu przez ostatni kolumn rur okBadzinowych podczas erupcji otwartej, przy przeciwci[nieniu na wylocie otworu równym ci[nieniu atmosferycznemu, z uwzgldnieniem uzbrojenia wgBbnego odwiertu; 2) w rejonach nierozpoznanych geologicznie, w przypadku wiercenia otworów, wydajno[ wypBywu siar- kowodoru okre[la si szacunkowo dla danej struktury geologicznej; 3) wydajno[ wypBywu siarkowodoru okre[lon szacunkowo koryguje si po opróbowaniu pierwszego wy- konanego otworu w danej strukturze geologicznej; 4) wykorzystuje si dane zamieszczone w projekcie robót geologicznych lub uzyskane na podstawie badaD przeprowadzonych w ssiednich odwierconych otworach. § 39. 1. W zakBadach górniczych wydobywajcych siark ustala si dwie kategorie zagro|enia siarkowo- dorowego. 2. PrzestrzeD wystpowania siarkowodoru w powietrzu jest przestrzeni, która w zakBadach górniczych wydobywajcych siark podlega zaliczeniu do jednej z dwóch kategorii zagro|enia siarkowodorowego. 3. Do I kategorii zagro|enia siarkowodorowego zalicza si przestrzeD, w której warto[ st|enia siarko- wodoru w powietrzu nie jest wiksza ni| 7 ppm, ale istnieje mo|liwo[ okresowego wystpienia st|enia siarkowodoru w powietrzu, którego warto[ jest wiksza ni| 7 ppm, w wyniku awarii instalacji lub urzdzeD ochronnych. 4. Do II kategorii zagro|enia siarkowodorowego zalicza si przestrzeD, w której istnieje mo|liwo[ wy- stpienia siarkowodoru w powietrzu o st|eniu, którego warto[ jest wiksza ni| 7 ppm. § 40. 1. Dokumentacja, w oparciu o któr dokonuje si zaliczenia przestrzeni, o których mowa w § 38 ust. 2, do odpowiedniej kategorii zagro|enia siarkowodorowego, zawiera w szczególno[ci: 1) okre[lenie przewidywanych: a) wBasno[ci kolektorskich skaB, b) wypBywu: wody zBo|owej, ropy naftowej lub gazu ziemnego, strona 19 z 30 c) ilo[ci siarkowodoru w:  gazie ziemnym lub  gazie rozpuszczonym w ropie naftowej lub w wodzie zBo|owej, d) ilo[ci gazu rozpuszczonego w ropie naftowej, e) wydajno[ci otworu lub odwiertu; 2) propozycj zaliczenia przestrzeni do odpowiedniej kategorii zagro|enia siarkowodorowego. 2. Dokumentacja, w oparciu o któr dokonuje si zaliczenia przestrzeni, o których mowa w § 39 ust. 2, do odpowiedniej kategorii zagro|enia siarkowodorowego, zawiera w szczególno[ci: 1) wyniki badaD st|enia siarkowodoru w powietrzu; 2) propozycj zaliczenia przestrzeni do odpowiedniej kategorii zagro|enia siarkowodorowego. RozdziaB 11 Zagro|enie substancjami promieniotwórczymi § 41. Podstawowym kryterium oceny zagro|enia substancjami promieniotwórczymi, zwanego dalej  za- gro|eniem radiacyjnym , jest istnienie w wyrobisku: 1) nara|enia wchBonicia do organizmu krótko|yciowych produktów rozpadu radonu lub izotopów radu, 2) nara|enia zewntrznego na promieniowanie gamma emitowane przez osady doBowe i skaBy górotworu  które mo|e wystpi, przy czym prawdopodobieDstwo wystpienia tego nara|enia mo|e by wcze[niej oszacowane. § 42. 1. W podziemnych zakBadach górniczych ustala si dwie klasy zagro|enia radiacyjnego. 2. Wyrobisko lub jego cz[ jest przestrzeni, która w podziemnych zakBadach górniczych podlega zali- czeniu do jednej z dwóch klas zagro|enia radiacyjnego. 3. Do wyrobisk lub ich cz[ci klasy A zalicza si wyrobisko lub jego cz[ zlokalizowane na terenach kontrolowanych w rozumieniu ustawy z dnia 29 listopada 2000 r.  Prawo atomowe (Dz. U. z 2012 r. poz. 264). 4. Do wyrobisk lub ich cz[ci klasy B zalicza si wyrobisko lub jego cz[ zlokalizowane na terenach nadzorowanych w rozumieniu ustawy z dnia 29 listopada 2000 r.  Prawo atomowe. § 43. Dokumentacja, w oparciu o któr dokonuje si zaliczenia przestrzeni, o których mowa w § 42 ust. 2, do odpowiedniej klasy zagro|enia radiacyjnego, zawiera: 1) opis przestrzeni i ich przeznaczenie w cigu technologicznym zakBadu górniczego; 2) funkcje wentylacyjne przestrzeni, peBnione w systemie wyrobisk; 3) charakterystyk stanowisk pracy oraz liczb godzin przepracowanych w cigu roku przez pracownika w przestrzeniach; 4) charakterystyk podstawowego kryterium oceny zagro|enia radiacyjnego w przestrzeniach; 5) wyniki pomiarów dozymetrycznych wykonanych na stanowiskach pracy w przestrzeniach; 6) wyniki pomiarów dawek indywidualnych otrzymanych przez pracowników na stanowiskach pracy w przestrzeniach; 7) oszacowanie wniknicia w cigu roku substancji promieniotwórczych do organizmu, z uwzgldnieniem rodzaju nuklidów promieniotwórczych, ich aktywno[ci i st|enia, oraz  tam gdzie jest to wBa[ciwe  ich stanu fizycznego i chemicznego; strona 20 z 30 8) okre[lenie warto[ci dawki skutecznej, na otrzymanie której w cigu roku jest nara|ony pracownik na sta- nowisku pracy w przestrzeniach; 9) okre[lenie granic proponowanego zaliczenia przestrzeni do odpowiedniej klasy zagro|enia radiacyjnego, z uzasadnieniem; 10) mapy wyrobisk lub ich cz[ci, w skali nie mniejszej ni| 1 : 10000, które maj zosta zaliczone do odpo- wiedniej klasy zagro|enia radiacyjnego. RozdziaB 12 Przepis koDcowy § 44. Rozporzdzenie wchodzi w |ycie z dniem 1 lipca 2013 r.4) MINISTER ZRODOWISKA 1) Minister Zrodowiska kieruje dziaBem administracji rzdowej  [rodowisko, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 2 rozporzdzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 listopada 2011 r. w sprawie szczegóBowego zakresu dziaBania Ministra Zrodowiska (Dz. U. Nr 248, poz. 1493 i Nr 284, poz. 1671). 2) Niniejsze rozporzdzenie dokonuje w zakresie swojej regulacji wdro|enia nastpujcych aktów prawnych Wspólnot Europej- skich: 1) dyrektywy Rady 92/91/EWG z dnia 3 listopada 1992 r. dotyczcej minimalnych wymagaD majcych na celu popraw warun- ków bezpieczeDstwa i ochrony zdrowia pracowników w zakBadach górniczych wydobywajcych kopaliny otworami wiertni- czymi (jedenasta szczegóBowa dyrektywa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 348 z 28.11.1992, str. 9, z pózn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 5, t. 2, str. 118, z pózn. zm.); 2) dyrektywy Rady 92/104/EWG z dnia 3 grudnia 1992 r. w sprawie minimalnych wymagaD w zakresie poprawy bezpieczeD- stwa i ochrony zdrowia pracowników odkrywkowego i podziemnego przemysBu wydobywczego (dwunasta dyrektywa szcze- góBowa w znaczeniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 404 z 31.12.1992, str. 10, z pózn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 5, t. 2, str. 134, z pózn. zm.). 3) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostaBy ogBoszone w Dz. U. z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 113, poz. 717, z 1999 r. Nr 99, poz. 1152, z 2000 r. Nr 19, poz. 239, Nr 43, poz. 489, Nr 107, poz. 1127 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 11, poz. 84, Nr 28, poz. 301, Nr 52, poz. 538, Nr 99, poz. 1075, Nr 111, poz. 1194, Nr 123, poz. 1354, Nr 128, poz. 1405 i Nr 154, poz. 1805, z 2002 r. Nr 74, poz. 676, Nr 135, poz. 1146, Nr 196, poz. 1660, Nr 199, poz. 1673 i Nr 200, poz. 1679, z 2003 r. Nr 166, poz. 1608 i Nr 213, poz. 2081, z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 99, poz. 1001, Nr 120, poz. 1252 i Nr 240, poz. 2407, z 2005 r. Nr 10, poz. 71, Nr 68, poz. 610, Nr 86, poz. 732 i Nr 167, poz. 1398, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 133, poz. 935, Nr 217, poz. 1587 i Nr 221, poz. 1615, z 2007 r. Nr 64, poz. 426, Nr 89, poz. 589, Nr 176, poz. 1239, Nr 181, poz. 1288 i Nr 225, poz. 1672, z 2008 r. Nr 93, poz. 586, Nr 116, poz. 740, Nr 223, poz. 1460 i Nr 237, poz. 1654, z 2009 r. Nr 6, poz. 33, Nr 56, poz. 458, Nr 58, poz. 485, Nr 98, poz. 817, Nr 99, poz. 825, Nr 115, poz. 958, Nr 157, poz. 1241 i Nr 219, poz. 1704, z 2010 r. Nr 105, poz. 655, Nr 135, poz. 912, Nr 182, poz. 1228, Nr 224, poz. 1459, Nr 249, poz. 1655 i Nr 254, poz. 1700 oraz z 2011 r. Nr 36, poz. 181, Nr 63, poz. 322, Nr 80, poz. 432, Nr 144, poz. 855, Nr 149, poz. 887 i Nr 232, poz. 1378. 4) Niniejsze rozporzdzenie byBo poprzedzone rozporzdzeniem Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji z dnia 14 czerwca 2002 r. w sprawie zagro|eD naturalnych w zakBadach górniczych (Dz. U. Nr 94, poz. 841, z 2003 r. Nr 181, poz. 1777 oraz z 2004 r. Nr 219, poz. 2227), które na podstawie art. 224 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r.  Prawo geologiczne i górnicze traci moc z dniem wej[cia w |ycie niniejszego rozporzdzenia, z wyjtkiem § 10 i § 12 oraz  w zakresie odesBaD do § 10 ust. 1 i 7 oraz § 12  § 13 ust. 3 i § 14 ust. 3 rozporzdzenia Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji z dnia 14 czerwca 2002 r. w sprawie zagro|eD naturalnych w zakBadach górniczych, które utrac moc z dniem wej[cia w |ycie rozporzdzenia wydanego na podstawie art. 120 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r.  Prawo geologiczne i górnicze, dotyczcego podziemnych zakBa- dów górniczych. strona 21 z 30 UZASADNIENIE Projekt rozporzdzenia stanowi wykonanie upowa|nienia zamieszczonego w art. 118 ust. 4 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r.  Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 163, poz. 981). Na mocy powoBanego przepisu minister wBa[ciwy do spraw [rodowiska zostaB upowa|niony do okre[lenia: 1) kryteriów oceny zagro|eD naturalnych wymienionych w art. 118 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r.  Prawo geologiczne i górnicze, zale|nie od rodzaju kopaliny, nat|enia zagro|eD, przestrzeni wyst- powania zagro|eD oraz rodzaju zakBadu górniczego; 2) dokumentacji, w oparciu o któr dokonuje si zaliczeD zBó|, pokBadów, wyrobisk górniczych, ich cz[ci oraz innych przestrzeni w zakBadach górniczych, w których wystpuj zagro|enia naturalne wymienione w pkt 1, do poszczególnych stopni, kategorii lub klas zagro|eD, innej ni| wyniki badaD przeprowadzo- nych przez rzeczoznawc do spraw ruchu zakBadu górniczego oraz opinia tego rzeczoznawcy; 3) przypadków, w których zaliczeD, o których mowa w pkt 2, dokonuje si tak|e w oparciu o wyniki badaD przeprowadzonych przez rzeczoznawc oraz opini tego rzeczoznawcy. Wydajc rozporzdzenie, minister wBa[ciwy do spraw [rodowiska ma kierowa si potrzeb zapewnienia bezpieczeDstwa i higieny pracy, bezpieczeDstwa powszechnego oraz bezpieczeDstwa ruchu zakBadu górni- czego. Projektowany akt zastpi rozporzdzenie Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji z dnia 14 czerwca 2002 r. w sprawie zagro|eD naturalnych w zakBadach górniczych (Dz. U. Nr 94, poz. 841, z 2003 r. Nr 181, poz. 1777 oraz z 2004 r. Nr 219, poz. 2227), wydane na podstawie art. 73a ust. 3 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r.  Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2005 r. Nr 228, poz. 1947, z pózn. zm.), obowizujcej do dnia 31 grudnia 2011 r. Regulacje zamieszczone w powoBanej ustawie, w tym delegacja do wydania projektowanego rozporz- dzenia, ró|ni si od dotychczasowego stanu prawnego przede wszystkim w dwóch obszarach, co miaBo istotny wpByw na tre[ projektowanego aktu. Ró|nice te polegaj na: 1) przeniesieniu obowizku dokonywania zaliczeD z dyrektora okrgowego urzdu górniczego na kierowni- ka ruchu zakBadu górniczego, którego kompetencje w dotychczasowym stanie prawnym byBy okre[lone w enumeratywnie okre[lonych przypadkach; zrezygnowano zatem w tym zakresie z konieczno[ci wszczynania postpowaD administracyjnych, co bdzie miaBo wpByw na odbiurokratyzowanie dziaBalno- [ci gospodarczej; 2) modyfikacji katalogu zagro|eD naturalnych, które podlegaj obowizkowi klasyfikowania (pominito zagro|enie dziaBaniem pyBów szkodliwych dla zdrowia, a uwzgldniono zagro|enie klimatyczne oraz za- gro|enie osuwiskowe). Poza zmianami wynikajcymi z obowizku dostosowania projektowanej regulacji do rozwizaD o cha- rakterze ustawowym, zaproponowano równie| odmienn budow caBego aktu, rezygnujc z rozbudowanego  sBowniczka (który czsto obejmowaB pojcia u|yte tylko raz w rozporzdzeniu) na rzecz wprowadzania m.in. tzw. skrótów w tek[cie projektu, co zapewni jego czytelno[. Wprowadzono równie| ogóln regulacj dotyczc podziaBu kryteriów oceny zagro|eD naturalnych na podstawowe oraz szczegóBowe, co odpowiada tre[ci upowa|nienia i stanowi  punkt wyj[cia dla kolejnych przepisów projektu (poszczególnych rozdzia- Bów). Ponadto dostosowano sposób oznaczania niektórych stopni i kategorii zagro|eD do przepisów w spra- wie bezpieczeDstwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpo|a- rowego, wydawanych na podstawie art. 78 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r.  Prawo geologiczne i gór- nicze (co zostanie utrzymane w przepisach w sprawie prowadzenia ruchu zakBadu górniczego, wydanych na podstawie art. 120 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r.  Prawo geologiczne i górnicze), zastpujc wy- razy  pierwsza(y) ,  druga(i) ,  trzecia(i) ,  czwarta(y) oznaczeniami za pomoc cyfr rzymskich. W prak- tyce bowiem w zakBadach górniczych stosuje si ten drugi sposób oznaczania stopni i kategorii zagro|eD (w przypadku klas u|ywa si wielkich liter). strona 22 z 30 W zakresie rozwizaD merytorycznych zasadnicze zmiany wprowadzono w rozdziale dotyczcym zagro- |enia wyrzutami gazów i skaB z uwagi na potrzeb: 1) usystematyzowania obowizujcych przepisów, poniewa| dotychczas obowizujce opracowane zostaBy dla warunków wystpujcych w kopalniach nieistniejcego Dolno[lskiego ZagBbia Wglowego, w któ- rych gazem wyrzutowym byB dwutlenek wgla; 2)  rozdzielenia przepisów dla zakBadów górniczych wydobywajcych wgiel kamienny i sól oraz wpro- wadzenia przepisów dla zakBadów górniczych wydobywajcych rudy miedzi (na podstawie wniosków z prac Komisji do spraw Zagro|enia Wyrzutami Gazów i SkaB w Podziemnych ZakBadach Górniczych Wydobywajcych Rudy Metali, powoBanej po zdarzeniu zaistniaBym w dniu 6 wrze[nia 2009 r. w KGHM Polska Miedz S.A. OddziaB ZakBady Górnicze  Rudna ); 3) uwzgldnienia wniosków z prac Komisji powoBanej przez Prezesa Wy|szego Urzdu Górniczego dla zbadania przyczyn i okoliczno[ci wyrzutu metanu i skaB oraz wypadku zbiorowego zaistniaBego w dniu 22 listopada 2005 r. w Kopalni Wgla Kamiennego  Zofiówka . Z kolei w rozdziaBach dotyczcych zagro|eD: wybuchem pyBu wglowego, wodnego, erupcyjnego i siar- kowodorowego zmieniono bdz rozszerzono kryteria, na podstawie których kierownik ruchu zakBadu górni- czego (w aktualnym stanie prawnym obecnie cz[ciowo dyrektor wBa[ciwego okrgowego urzdu górnicze- go) bdzie zaliczaB te przestrzenie w zakBadach górniczych do odpowiednich stopni, kategorii lub klas zagro- |eD. Propozycje te uwzgldniaj do[wiadczenia w stosowaniu przepisów dotychczasowego rozporzdzenia. W zakresie zagro|enia tpaniami (pojcie  tpania obejmuje wstrzsy górotworu, odpr|enia w wyrobi- sku górniczym oraz tpnicia w wyrobisku, zachodzce w okre[lonych okoliczno[ciach): 1) zapewniono precyzyjne rozró|nienie okoliczno[ci uzasadniajcych zaliczenie, co spowodowaBo zast- pienie dotychczasowej trójstopniowej klasyfikacji klasyfikacj dwustopniow; 2) wyraznie rozró|niono 2 opinie sporzdzane przez rzeczoznawc do spraw ruchu zakBadu górniczego w odniesieniu do podziemnych zakBadów górniczych wydobywajcych rudy miedzi, bdce bezpo[red- ni podstaw rozstrzygnicia w sprawie zaliczenia zBo|a lub jego cz[ci do okre[lonego stopnia tego za- gro|enia. W rozdziale dotyczcym zagro|enia metanowego zrezygnowano z regulacji odnoszcej si do odkryw- kowych zakBadów górniczych wydobywajcych wgiel brunatny. Uzasadnieniem takiej decyzji jest okolicz- no[, i| obecnie nie jest prowadzona eksploatacja wgla brunatnego w odkrywkowych zakBadach górniczych wyrobiskami podziemnymi. Nie funkcjonuj wic w praktyce przestrzenie, które mogByby ulec zaliczeniu do okre[lonej kategorii zagro|enia metanowego. W rozdziale dotyczcym zagro|enia klimatycznego, przyjto wzór na obliczanie temperatury zastpczej klimatu ujty w Polskiej Normie PN-G-03100 ustanowionej dnia 20 marca 1997 r. PowstaB on w wyniku przeksztaBcenia wzoru do obliczenia wskaznika WBGT (Wet Bulb Globe Temperature) po wykonaniu, w latach osiemdziesitych ubiegBego wieku, pomiarów i badaD w podziemnych zakBadach górniczych wydo- bywajcych rudy miedzi. Od szeregu lat jest on stosowany w zakBadach górniczych KGHM Polska Miedz S.A., a pracownicy tego przedsibiorcy objci s badaniami prowadzonymi przez Akademi Medycz- n im. Piastów Zlskich we WrocBawiu. Ponadto brzmienie tego rozdziaBu zostaBo uzgodnione na roboczo z PaDstwow Inspekcj Pracy, w szczególno[ci w zakresie okre[lenia przestrzeni, które podlegaj zaliczeniu do jednego z trzech stopni zagro|enia klimatycznego (stanowiska pracy). Prezes Wy|szego Urzdu Górniczego powoBaB w 2005 r. 17-osobowy zespóB w celu opracowania propo- zycji zmian przepisów w zakresie zagro|enia klimatycznego. W skBad zespoBu wchodzili przedstawiciele: Akademii Górniczo-Hutniczej im. StanisBawa Staszica w Krakowie, Politechniki Zlskiej w Gliwicach, GBównego Instytutu Górnictwa w Katowicach, Centrum Badawczo-Projektowego Miedzi  CUPRUM sp. z o.o. we WrocBawiu (obecnie: KGHM CUPRUM sp. z o.o.  Centrum Badawczo-Rozwojowe), Cen- tralnego Instytutu Ochrony Pracy w Warszawie (a tak|e jego zakBadu w Aodzi), Akademii Medycznej im. Piastów Zlskich we WrocBawiu, Jastrzbskiej SpóBki Wglowej S.A. w Jastrzbiu Zdroju, Kompanii Wglowej S.A. w Katowicach, Katowickiego Holdingu Wglowego S.A. w Katowicach, KGHM Polska Miedz S.A. w Lubinie, Ministerstwa Gospodarki i Pracy oraz Wy|szego Urzdu Górniczego. ZespóB, po dokonaniu analizy obowizujcych przepisów i stosowanych na [wiecie mierników zagro|enia klimatyczne- strona 23 z 30 go, zaproponowaB m.in., aby klasyfikowa zagro|enie klimatyczne w podziemnych zakBadach górniczych na podstawie temperatury zastpczej klimatu (obliczanej wedBug wzoru, którego skBadniki wymagaBy zdefinio- wania, lub ustalanej z zastosowaniem przyjtej w górnictwie metody obliczania, na podstawie ustalonych danych, jednego z parametrów powietrza kopalnianego). Ustalono wówczas trzy stopnie tego zagro|enia, co stanowiBo podstaw rozwizaD przyjtych w projekcie. W rozdziale dotyczcym zagro|enia wodnego przyjto, |e zaliczenie powinno dotyczy nie tylko zBó| lub ich cz[ci, ale tak|e otaczajcego ich górotworu w granicach obszaru górniczego. Uznano tak|e za za- sadne przyjcie odrbnej klasyfikacji zagro|enia wodnego dla wyrobisk lub ich cz[ci w zakBadach prowa- dzcych dziaBalno[ okre[lon w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r.  Prawo geologiczne i górni- cze. Przyjto jednocze[nie, |e istniejcy zakres kompetencji rzeczoznawców do spraw ruchu zakBadu górni- czego (zagro|enia: tpaniami, metanowe, wyrzutami gazów i skaB oraz wybuchem pyBu wglowego) jest wystarczajcy. Przepisy dotyczce przypadków, w których zaliczeD zBó|, pokBadów, wyrobisk górniczych, ich cz[ci oraz innych przestrzeni w zakBadach górniczych, w których wystpuj zagro|enia naturalne wy- mienione w § 1 pkt 1 projektu, do poszczególnych stopni, kategorii lub klas zagro|eD, dokonuje si tak|e w oparciu o wyniki badaD przeprowadzonych przez rzeczoznawc oraz opini tego rzeczoznawcy, nie zosta- By ujte w odrbnym fragmencie projektu, ale wplecione w ramy niektórych rozdziaBów. Jest to zgodne z dotychczasowym sposobem regulacji tego zagadnienia, a ponadto uBatwia stosowanie projektowanej regu- lacji prawnej. Ze wzgldu na konieczno[ okre[lenia dokumentacji, w oparciu o któr dokonuje si zaliczeD, w przy- padku ka|dego z normowanych zagro|eD naturalnych, w których zaliczeD dokonywaB dotychczas wBa[ciwy organ nadzoru górniczego, dokumentacja ta zastpiBa dokumentacj przedkBadan temu organowi razem z wnioskiem o wszczcie postpowania administracyjnego. W przypadkach, w których utrzymano kompe- tencj kierownika ruchu zakBadu górniczego, konieczne byBo natomiast okre[lenie elementów tej dokumen- tacji. Terminologia zastosowana w projekcie ma w znaczcym stopniu charakter merytoryczny, techniczny, niejednokrotnie oparty na Polskich Normach, a w przypadku zagro|enia substancjami promieniotwórczymi na przepisach prawa atomowego. Ze wzgldu na merytoryczne powizania przepisów projektowanego rozporzdzenia z przepisami doty- czcymi szczegóBowych wymagaD dotyczcych prowadzenia ruchu zakBadów górniczych, które zostan wy- dane na podstawie art. 120 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r.  Prawo geologiczne i górnicze (prace nad nimi, z wyjtkiem przepisów w sprawie szczegóBowych wymagaD dotyczcych prowadzenia ruchu od- krywkowych zakBadów górniczych, znajduj si we wstpnej fazie prac legislacyjnych), konieczne byBo usta- lenie terminu jego wej[cia w |ycie na przewidywany termin wej[cia w |ycie przepisów wydanych przez ministra wBa[ciwego do spraw gospodarki, tj. 1 lipca 2013 r. Ponadto w zwizku z faktem innego uksztaBtowania delegacji do wydania rozporzdzenia, przepisy doty- czce: 1) ustalania granic pola metanowego w podziemnych zakBadach górniczych wydobywajcych wgiel ka- mienny (stosowane odpowiednio do podziemnych zakBadów górniczych wydobywajcych sól oraz pod- ziemnych zakBadów górniczych wydobywajcych rudy metali nie|elaznych), 2) zaliczania wyrobisk górniczych w polach metanowych w podziemnych zakBadach górniczych wydoby- wajcych wgiel kamienny (stosowane odpowiednio do podziemnych zakBadów górniczych wydobywa- jcych sól oraz podziemnych zakBadów górniczych wydobywajcych rudy metali nie|elaznych) do: wy- robisk niezagro|onych wybuchem metanu, stanowicych wyrobiska ze stopniem  a niebezpieczeDstwa wybuchu metanu, wyrobisk ze stopniem  b niebezpieczeDstwa wybuchu metanu lub wyrobisk ze stop- niem  c niebezpieczeDstwa wybuchu metanu strona 24 z 30  dotychczas ujte w § 10 i § 12 (odesBania do § 10 ust. 1 i 7 oraz § 12 zamieszczono w § 13 ust. 3 i § 14 ust. 3) rozporzdzenia Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji z dnia 14 czerwca 2002 r. w sprawie zagro|eD naturalnych w zakBadach górniczych, zostan przeniesione do rozporzdzenia wydanego przez ministra wBa[ciwego do spraw gospodarki na podstawie art. 120 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r.  Prawo geologiczne i górnicze, dotyczcego szczegóBowych wymagaD dotyczcych prowadzenia ruchu pod- ziemnych zakBadów górniczych. Konieczne byBo zatem ujcie w projekcie rozporzdzenia odpowiedniej informacji w odno[niku do przepisu o wej[ciu w |ycie. Zabieg ten zapobiegnie przedwczesnemu usuniciu regulacji z systemu prawa, je|eli powoBane przepisy dotyczce prowadzenia ruchu nie weszByby w |ycie z dniem 1 lipca 2013 r. Projekt zostaB umieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie internetowej Ministerstwa Zrodowiska, stosownie do art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o dziaBalno[ci lobbingowej w procesie stano- wienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z pózn. zm.), w celu umo|liwienia zgBoszenia, w trybie art. 7 tej ustawy, zainteresowania pracami nad przedmiotowym projektem rozporzdzenia. ZgBoszenia takie nie wpBy- nBy. Projekt zostaB tak|e udostpniony w Biuletynie Informacji Publicznej Rzdowego Centrum Legislacji (na stronie internetowej Rzdowego Procesu Legislacyjnego), stosownie do § 11a uchwaBy nr 49 Rady Mini- strów z dnia 19 marca 2002 r.  Regulamin pracy Rady Ministrów (M. P. Nr 13, poz. 221, z pózn. zm.), a tak|e na stronie internetowej Wy|szego Urzdu Górniczego. Projekt nie zawiera przepisów technicznych w rozumieniu przepisów rozporzdzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039 oraz z 2004 r. Nr 65, poz. 597) i w zwizku z tym nie podlega procedu- rze notyfikacji Komisji Europejskiej. Projekt zostaB uzgodniony midzyresortowo. Projekt zostaB pozytywnie zaopiniowany przez Ministra Spraw Zagranicznych w zakresie zgodno[ci z prawem Unii Europejskiej. strona 25 z 30 OCENA SKUTKÓW REGULACJI 1. Podmioty, na które oddziaBuje projektowany akt normatywny Przepisy zawarte w projekcie rozporzdzenia oddziaBuj w szczególno[ci na: 1) przedsibiorców prowadzcych dziaBalno[ w zakresie wydobywania kopalin ze zBó| oraz przedsibior- ców prowadzcych roboty geologiczne sBu|ce poszukiwaniu lub rozpoznawaniu zBó| ropy naftowej lub gazu ziemnego, a tak|e podmioty prowadzce dziaBalno[ okre[lon w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r.  Prawo geologiczne i górnicze; 2) kierowników ruchu zakBadów górniczych, zaliczajcych zBo|a, pokBady, wyrobiska, ich cz[ci oraz inne przestrzenie w zakBadach górniczych do poszczególnych stopni, kategorii lub klas zagro|eD naturalnych; 3) organy nadzoru górniczego, sprawujce nadzór nad ruchem zakBadów górniczych; 4) rzeczoznawców do spraw ruchu zakBadu górniczego, specjalizujcych si w zakresie zagro|eD: tpania- mi, metanowego, wyrzutami gazów i skaB lub wybuchem pyBu wglowego. 2. Konsultacje spoBeczne Projekt zostaB rozesBany do: 1) reprezentatywnych organizacji zwizkowych oraz reprezentatywnych organizacji pracodawców w rozu- mieniu ustawy z dnia 6 lipca 2001 r. o Trójstronnej Komisji do Spraw SpoBeczno-Gospodarczych i wo- jewódzkich komisjach dialogu spoBecznego (Dz. U. Nr 100, poz. 1080, z pózn. zm.), tj. do: a) Niezale|nego Samorzdnego Zwizku Zawodowego  Solidarno[  w tym do Komisji Krajowej, Se- kretariatu Górnictwa i Energetyki oraz Sekcji Krajowej Geologiczno-Wiertniczej, b) Ogólnopolskiego Porozumienia Zwizków Zawodowych, w tym do zrzeszonych w tym podmiocie górniczych struktur zwizkowych: Zwizku Zawodowego Górników w Polsce, Zwizku Zawodowego Ratowników Górniczych w Polsce, Zwizku Zawodowego Pracowników PrzemysBu Miedziowego, Zwizku Zawodowego Pracowników DoBowych, Zwizku Zawodowego Maszynistów Wycigowych KopalD w Polsce, Porozumienia Zwizków Zawodowych Górnictwa, Zwizku Zawodowego Pracow- ników ZakBadów Przeróbki Mechanicznej Wgla w Polsce  Przeróbka , Zwizku Zawodowego Jed- no[ci Górniczej, Zwizku Zawodowego Pracowników Technicznych i Administracji  Dozór KGHM Polska Miedz S.A., Federacji Zwizków Zawodowych Górnictwa Wgla Brunatnego, Ogólnopolskie- go Zwizku Zawodowego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa, c) Forum Zwizków Zawodowych, w tym do zrzeszonej w tym podmiocie górniczej struktury zwizko- wej: Porozumienia Zwizków Zawodowych  KADRA , d) Pracodawców Rzeczypospolitej Polskiej, e) Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych  Lewiatan , f) Business Centre Club  Zwizku Pracodawców, g) Zwizku RzemiosBa Polskiego; 2) Komisji Krajowej Wolnego Zwizku Zawodowego  SierpieD 80 ; 3) Komisji Krajowej NSZZ  Solidarno[ 80 ; 4) Zwizku Zawodowego  Kontra ; 5) MarszaBków Województw; 6) Stowarzyszenia Gmin Górniczych w Polsce; 7) Zwizku Gmin ZagBbia Miedziowego; 8) Forum PrzemysBu Wydobywczego; strona 26 z 30 9) Porozumienia Pracodawców PrzemysBu Wydobywczego (Zwizku Pracodawców Górnictwa Wgla Ka- miennego); 10) Zwizku Pracodawców Polska Miedz; 11) Polskiego Stowarzyszenia Górnictwa Solnego; 12) Zwizku Pracodawców Porozumienie Producentów Wgla Brunatnego; 13) Polskiego Zwizku Producentów Kruszyw; 14) Stowarzyszenia KopalD Odkrywkowych; 15) Stowarzyszenia Producentów Cementu; 16) Regionalnego Stowarzyszenia Przedsibiorców Wydobywajcych Kopaliny Pospolite; 17) Stowarzyszenia Kierowników Ruchu ZakBadów Górniczych; 18) Krajowego Zwizku Pracodawców Bran|y Geologicznej; 19) Akademii Górniczo-Hutniczej im. StanisBawa Staszica w Krakowie; 20) Politechniki Zlskiej; 21) Politechniki WrocBawskiej; 22) Uniwersytetu Zlskiego  WydziaBu Nauk o Ziemi; 23) GBównego Instytutu Górnictwa; 24) Polskiej Akademii Nauk  Instytutu Geofizyki oraz Instytutu Mechaniki Górotworu; 25) Centralnego Instytutu Ochrony Pracy  PaDstwowego Instytutu Badawczego; 26) PaDstwowego Instytutu Geologicznego  PaDstwowego Instytutu Badawczego; 27) Instytutu Nafty i Gazu; 28) Instytutu Techniki Górniczej KOMAG; 29) Instytutu Technik Innowacyjnych EMAG; 30)  Poltegor-Instytut Instytutu Górnictwa Odkrywkowego; 31) Instytutu Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego; 32) podmiotów zawodowo trudnicych si wykonywaniem czynno[ci w zakresie ratownictwa górniczego oraz innych jednostek ratownictwa górniczego: Centralnej Stacji Ratownictwa Górniczego S.A. w Byto- miu, Jednostki Ratownictwa Górniczo-Hutniczego w Lubinie, Ratowniczej Stacji Górnictwa Otworowe- go w Krakowie (OddziaBu Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa S.A.) oraz Jednostki Ratownic- twa Górniczego sp. z o.o. w Tarnobrzegu; 33) Krajowej Izby Gospodarczej; 34) Górniczej Izby PrzemysBowo-Handlowej; 35) Zarzdu GBównego Stowarzyszenia In|ynierów i Techników Górnictwa; 36) Stowarzyszenia Naukowo-Technicznego In|ynierów i Techników PrzemysBu Naftowego i Gazowniczego; 37) Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Pracowników SBu|by BHP; 38) Stowarzyszenia Geodetów Polskich; 39) Polskiego Towarzystwa Geologicznego; 40) Naczelnej Organizacji Technicznej; 41) Bractwa Gwarków Zwizku Górno[lskiego; 42) Polskiej Izby Gospodarczej  Ekorozwój ; 43) Forum Odbiorców Energii Elektrycznej i Gazu. strona 27 z 30 Nastpujce podmioty zajBy stanowisko zawierajce propozycje zmian niektórych przepisów projektu rozporzdzenia, a tak|e wtpliwo[ci oraz pytania dotyczce tego projektu: 1) Niezale|ny Samorzdny Zwizek Zawodowy  Solidarno[  Sekcja Krajowa Górnictwa Wgla Ka- miennego; 2) Zwizek Pracodawców Górnictwa Wgla Kamiennego; 3) Forum PrzemysBu Wydobywczego; 4) Zwizek Pracodawców Polska Miedz; 5) Zwizek Pracodawców Porozumienie Producentów Wgla Brunatnego; 6) Polski Zwizek Producentów Kruszyw; 7) Stowarzyszenie KopalD Odkrywkowych; 8) Górnicza Izba PrzemysBowo-Handlowa. W caBo[ci lub cz[ciowo uwzgldniono propozycje zgBoszone przez wymienione podmioty dotyczce zagro|enia tpaniami w podziemnych zakBadach górniczych wydobywajcych rudy miedzi (zarówno w za- kresie przesBanek zaliczenia, jak i przypadków, w których istnieje obowizek uzyskania opinii rzeczoznawcy do spraw ruchu zakBadu górniczego), zagro|enia metanowego w podziemnych zakBadach górniczych wydo- bywajcych rudy metali (w zakresie przesBanek zaliczenia do I kategorii zagro|enia), zagro|enia klimatycz- nego (w zakresie zapewnienia spójno[ci z innymi przepisami prawa geologicznego i górniczego) oraz zagro- |enia osuwiskowego (w zakresie przebudowy przesBanek zaliczeD do obydwu stopni zagro|enia), a tak|e zagadnieD legislacyjnych w przepisach dotyczcych zagro|enia erupcyjnego. Uwzgldnione propozycje miaBy wpByw na modyfikacj m.in. cz[ci normatywnej projektu. Nie uwzgldniono natomiast propozycji oraz nie zmodyfikowano projektu w zwizku z zagadnieniami odnoszcymi si do kwestii ogólnych (w tym terminologicznych, zwizanych z technik wyja[niania poj u|ytych w projekcie, a tak|e zwizanych z brzmieniem art. 118 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r.  Prawo geologiczne i górnicze, w którym przyznano kompetencje dotyczce zaliczania w caBo[ci kierownikowi ru- chu zakBadu górniczego, wprowadzono zagro|enie klimatyczne i osuwiskowe oraz pominito zagro|enie dziaBaniem pyBów szkodliwych dla zdrowia), zagro|eniem wodnym w górnictwie odkrywkowym (utrzymano rezygnacj ze wskazywania konkretnych danych liczbowych, stanowicych przesBanki zaliczenia, które mo- g ró|ni si w poszczególnych zakBadach górniczych) oraz zagro|eniem siarkowodorowym (w zakresie podstaw okre[lenia niektórych danych sBu|cych ustaleniu kategorii zagro|enia). SzczegóBowe zestawienie opinii do projektu rozporzdzenia, przekazanych przez podmioty biorce udziaB w konsultacjach spoBecznych, zostaBo udostpnione w Biuletynie Informacji Publicznej Rzdowego Centrum Legislacji (na stronie internetowej Rzdowego Procesu Legislacyjnego), w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie internetowej Ministerstwa Zrodowiska oraz na stronie internetowej Wy|szego Urzdu Górniczego. Ponadto, w dniu 31 sierpnia 2011 r., stosownie do art. 3 pkt 5 ustawy z dnia 6 maja 2005 r. o Komisji Wspólnej Rzdu i Samorzdu Terytorialnego oraz o przedstawicielach Rzeczypospolitej Polskiej w Komite- cie Regionów Unii Europejskiej (Dz. U. Nr 90, poz. 759), projekt zostaB uzgodniony z Komisj Wspóln Rzdu i Samorzdu Terytorialnego. 3. WpByw regulacji na sektor finansów publicznych, w tym bud|et paDstwa i bud|ety jednostek samorzdu terytorialnego Nie przewiduje si oddziaBywania projektowanego rozporzdzenia w powy|szym zakresie. Konsekwen- cj ustawy jest odbiurokratyzowanie dziaBalno[ci gospodarczej, a tym samym obni|enie kosztów funkcjo- nowania administracji rzdowej. Obowizki w zakresie okre[lonym projektowanym rozporzdzeniem bd realizowa przedsibiorcy, a nie organy nadzoru górniczego. strona 28 z 30 4. WpByw regulacji na rynek pracy Nie przewiduje si oddziaBywania projektowanego rozporzdzenia w powy|szym zakresie. 5. WpByw regulacji na bezpieczeDstwo powszechne i bezpieczeDstwo osób zatrudnionych w ruchu zakBadów górniczych oraz stan [rodowiska Rozwizania zawarte w projekcie podwy|sz poziom bezpieczeDstwa w omawianym zakresie. Uwzgld- niaj bowiem najnowsze do[wiadczenia w prowadzeniu eksploatacji poszczególnych rodzajów kopalin w poszczególnych rodzajach górnictwa (podziemnym, odkrywkowym oraz otworowym). 6. WpByw regulacji na konkurencyjno[ gospodarki i przedsibiorczo[, w tym na funkcjonowanie przedsibiorstw Projektowane rozporzdzenie, w [lad za ustaw, w której rezygnuje si z wydawania decyzji administra- cyjnych przez organy nadzoru górniczego, przyczyni si do odbiurokratyzowania dziaBalno[ci gospodarczej. 7. WpByw regulacji na sytuacj i rozwój regionalny Nie przewiduje si oddziaBywania projektowanego rozporzdzenia w powy|szym zakresie. 8. yródBa finansowania projektowanych rozwizaD Projektowana regulacja kreuje rozwizania kierowane do przedsibiorców oraz kierowników ruchu za- kBadów górniczych i nie wymaga pozyskiwania dodatkowych zródeB finansowania. strona 29 z 30 WSTPNA OPINIA O ZGODNOZCI PROJEKTU Z PRAWEM UNII EUROPEJSKIEJ Na podstawie § 10 ust. 7 uchwaBy nr 49 Rady Ministrów z dnia 19 marca 2002 r.  Regulamin pracy Rady Ministrów (M. P. Nr 13, poz. 221, z pózn. zm.) przedstawia si nastpujc opini: Projektowana regulacja ma na celu uregulowanie szczegóBowych zagadnieD dotyczcych zagro|eD natu- ralnych w zakBadach górniczych. Rozwizania te maj charakter sBu|ebny wobec krajowych przepisów doty- czcych bezpieczeDstwa i higieny pracy w górnictwie, które zostan wydane na podstawie art. 120 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r.  Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 163, poz. 981) i bd wdra|a (podobnie jak dotychczasowe przepisy prawa geologicznego i górniczego) w zakresie swojej regulacji: 1) dyrektyw 92/91/EWG z dnia 3 listopada 1992 r. dotyczc minimalnych wymagaD majcych na celu popraw warunków bezpieczeDstwa i ochrony zdrowia pracowników w zakBadach górniczych wydoby- wajcych kopaliny otworami wiertniczymi (jedenasta szczegóBowa dyrektywa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 348 z 28.11.1992, str. 9, z pózn. zm.; Dz. Urz. UE Pol- skie wydanie specjalne, rozdz. 5, t. 2, str. 118, z pózn. zm.); 2) dyrektyw 92/104/EWG z dnia 3 grudnia 1992 r. w sprawie minimalnych wymagaD w zakresie poprawy bezpieczeDstwa i ochrony zdrowia pracowników odkrywkowego i podziemnego przemysBu wydo- bywczego (dwunasta dyrektywa szczegóBowa w znaczeniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 404 z 31.12.1992, str. 10, z pózn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 5, t. 2, str. 134, z pózn. zm.). Jednak|e w art. 4 pierwszej z wymienionych dyrektyw, dotyczcym  ochrony przeciwpo|arowej, ochro- ny przed wybuchami oraz atmosfer zagra|ajc zdrowiu przewidziano, |e  pracodawca podejmuje sto- sowne dla przedsibiorstwa dziaBania i [rodki ostro|no[ci, by zapobiec powstawaniu i rozszerzaniu si po|a- rów i eksplozji, a tak|e by je rozpoznawa i zwalcza oraz by zapobiec wystpowaniu gazów wybuchowych i/lub szkodliwych dla zdrowia . Natomiast w drugiej z wymienionych dyrektyw przewidziano, w zaBczniku w cz[ci A ( wspólne minimalne wymagania stosowane w odniesieniu do odkrywkowego i podziemnego przemysBu wydobywczego i instalacji pomocniczych stosowanych na powierzchni ) w pkt 4.1.1 zdanie pierwsze, dotyczcym  ochrony przed zagro|eniem wybuchami, szkodliw atmosfer i po|arem , |e  nale|y podj odpowiednie [rodki w celu oceny obecno[ci w powietrzu szkodliwych i/lub potencjalnie wybucho- wych substancji i okre[lenia st|enia tych substancji , a w zaBczniku w cz[ci C ( szczególne minimalne wymagania stosowane w odniesieniu do podziemnego przemysBu wydobywczego ) w pkt 10.2, dotyczcym  wyrzutów gazu, tpni i wdarcia wody , |e  nale|y podj [rodki majce na celu okre[lenie stref zagro|e- nia, ochrony pracowników w wyrobiskach zbli|ajcych si lub znajdujcych si w tych strefach oraz kontro- l zagro|enia . Tym samym, zarówno art. 118 (w zwizku z art. 117 pkt 1, nakBadajcym na przedsibiorc obowizek rozpoznawania zagro|eD zwizanych z ruchem zakBadu górniczego i podejmowania [rodków zmierzajcych do zapobiegania i usuwania tych zagro|eD) ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r.  Prawo geolo- giczne i górnicze, jak i projektowane rozporzdzenie, regulujc problematyk zwizan z zaliczaniem prze- strzeni w zakBadach górniczych m.in. do: odpowiednich stopni zagro|enia tpaniami (rozdziaB 2), odpowied- nich kategorii zagro|enia metanowego (rozdziaB 3), odpowiednich kategorii zagro|enia wyrzutami gazów i skaB (rozdziaB 4), odpowiednich klas zagro|enia wybuchem pyBu wglowego (rozdziaB 5), odpowiednich stopni zagro|enia wodnego (rozdziaB 7, w cz[ci dotyczcej górnictwa podziemnego), odpowiednich klas zagro|enia erupcyjnego (rozdziaB 9) oraz odpowiednich kategorii zagro|enia siarkowodorowego (rozdziaB 10), ma na celu wdro|enie przepisów prawa Unii Europejskiej. W konkluzji nale|y stwierdzi, |e projekt rozporzdzenia Ministra Zrodowiska w sprawie zagro- |eD naturalnych w zakBadach górniczych jest zgodny z prawem Unii Europejskiej. strona 30 z 30

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
projekt z uzasadnieniem podroz  12
Projekt1 Kon met12 stac
Projekt infr grupa 12
projekt rozp MRR RPI
rozp w sprawie przepisów techniczno budowlanych dotyczacych autostrad płatnych Dz U 02 12 116 teks
2012 11 05 Rozp MSW umundurowanie policjantów projekt
12 Projektowanie odzieży
22 Dz U 12 462 Zakres i forma projektu budowlanego
rozp ws zakresu projektu miejscowego planu
12 Modelowanie form odzieży zgodnie z projektem
12 Rozp M z 2007 w spr rocznych poz odz i recykl

więcej podobnych podstron