Fizjoterapia w wybranych chorobach internistycznych 73
ciągły, płynny, indywidualnie zaprogramowany. W przypadku testu z wykorzystaniem bieżni obciążenie określa się w równoważnikach metabolicznych MET (metabolic equivalent). Jeden MET odpowiada zapotrzebowaniu na tlen w spoczynku, w pozycji siedzącej (3,5 mL 02/kg mc./min). Podczas testu obserwuje się na monitorze obraz EKG. Jeśli nie zajdą okoliczności nakazujące przerwanie testu, wysiłek jest kontynuowany w ciągu 10-12 minut do uzyskania co najmniej 85% częstości maksymalnej pracy serca (heart ratę max. - HRmax). Przyjęto, że HRmax = 220 - wiek. Zdrowy człowiek powinien wykonać test bez pojawienia się cech nakazujących jego przerwanie, osiągając co najmniej 125 W lub 7 MET. Wyniki świadczące o bardzo dobrym stanie serca i jego wytrenowaniu to 250 W lub 15 MET.
Wskazania do przerwania testu:
• osiągnięcie przyjętej w protokole HR,
• silny ból dławicowy,
• zmiany odcinka ST-T w postaci jego uniesienia o ponad 1 mm lub horyzontal-ne/skośne obniżenie ST-T o ponad 2 mm,
• obniżenie o 10 mm Hg skurczowego ciśnienia tętniczego (groźniejsze) lub wzrost do ponad 220 mm Hg,
• groźne zaburzenia rytmu, szczególnie częstoskurcz komorowy lub zaburzenia przewodzenia (bloki przedsionkowo-komorowe, zwolnienie rytmu zatokowego),
• zaburzenia ze strony OUN (zachwiania równowagi, zawroty głowy),
• pojawienie się groźnych objawów (skrócenie oddechu, duszność, bóle łydek) lub sygnalizowane przez pacjenta zle samopoczucie.
Dla prawidłowej oceny wyników testu wysiłkowego istotne jest też wzięcie pod uwagę dodatkowych czynników, np. współistnienie innych chorób (np. zaburzenia elektrolitowe w chorobach nerek) lub efekty stosowanej jednocześnie farmakoterapii (np. P-blokerami).
Gdy nie dysponowano jeszcze aparaturą dawkującą precyzyjnie wysiłek fizyczny, zalecano marsz lub wchodzenie po schodach (np. test Mastera). W wielu chorobach serca korzysta się z fizjoterapii mimo niezadowalających wyników testu wysiłkowego. Analiza wyników tego testu pozwala jednak na określenie optymalnych parametrów programu leczenia fizykalnego, by było ono maksymalnie efektywne i bezpieczne.
Sześciominutowy test marszów y
Wybiera się ten test w razie niemożności wykonania badania wysiłkowego na bieżni lub cykloergometrze z powodu stanu ogólnego pacjenta, stanu jego układu krążenia, układu oddechowego, neurologicznego lub narządu ruchu. Zaleca się pacjentowi, żeby pokonał w równym, płaskim terenie (może to być korytarz o zmierzonej długości), w dowolnym rytmie dystans w ciągu 6 minut. Pokonana odległość jest wynikiem testu.
Ergospirometria
Ergospirometryczny test wysiłkowy - CPET (cardiopulmonary exercise test) określa jednocześnie sprawność serca i układu oddechowego. Najistotniejszym wy-